4.
ҚАЛДЫҚТЫҢ УТИЛИЗАЦИЯСЫ ЖӘНЕ САНИТАРЛЫҚ ТАЗАЛАУ (Сондықтан химиялық
өндірістің маңызды элементтерінің бірі – санитарлық таза- лау жəне өндіріс қалдықтарының
утилизациясы (4). Санитарлық тазалау немесе қалдықтарды залалсыздандыру – құрамындағы улы
заттар- ды қоршаған ортаға қауіпсіз болатын зиянсыз затқа айналдыру. Химия өнеркəсібі шикізатты
өнімге дейін өңдеу үшін өте көп мөлшерде ( барлық энергоресурстың ~15%) энергия жұмсайды)
Функционалды элементтері:
1.
ЭНЕРГИЯ (Сондықтан энергетикалық жүйе – химиялық өндірістің маңызды жəне күрделі элементі
(5). Энергия тікелей өнімді алу үшін жұмсалудан, негізінен өндірістің жұмыс істеу жағдайын
қамтамасыз етуге пайдаланылады. Сонымен бірге химиялық өзгерістер энергия бөлу арқылы
(экзотермиялық реакция) жүреді. Сондықтан энергияны шикізатты өңдеуге қолданғаннан кейін
мүмкіндігінше қайтаруды ойластыру керек. Химиялық өндірісте энергиядан басқа қосымша
материалдарда қолданылады. Оларға, мысалы, өнімді бөлу жəне тазалауға арналған сорбенттер,
үдерісті жүргізуге қажетті орта жасайтын заттар жəне т.б. жатады. Олардың ішінде су ерекше орын
алады, өйткені ол технологиялық ағыстарды салқындату, бу жасау, технологиялық ағыстарды еріту
жəне сұйылту үшін қолданылады)
2.
СУ ЖӘНЕ ҚОСЫМША МАТЕРИАЛДАР (Қосымша материалдарды жəне суды дайындау (6)
химиялық өндірістің өте маңызды жəне күрделі бөлімі болып табылады. Қосымша материалдар жəне
су технологиялық үдерісті қамтамасыз етеді, бірақ өндірістің соңғы өнімінің құрамына кірмейді)
3.
БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ (Күрделі химиялық өндірісті басқару жүйесіз пайдалану мүмкін емес (7).
Басқару жүйесі өндірістің күйін, үдерістің жақсы жағдайда жүруін, авариялық жағдайдан қорғауды,
күрделі жүйені қосу жəне тоқтатуды бақылауды қамтамасыз етеді. Бұл элемент технологиялық
үдерісті басқарудың автоматтандырылған жүйесі болып табылады)
Достарыңызбен бөлісу: