строительство –
строительство
зданий
и
сооружений,
способных
противостоять
сейсмическим
воздействиям
во
время
землетрясений, сохраняя свои эксплуатационные
качества.
Сейсмикалық берік құрылыс, антисейсмикалық
құрылыс –
жер сілкіністері кезінде пайдалану
қасиеттерін сақтап, сейсмикалық әсерлерге
қарсы тұра алуға қабілетті ғимараттар мен
имараттардың құрылысы.
Сейсмостойкость
– способность зданий или
сооружений
противостоять
сейсмическим
воздействиям
без
потери
эксплуатационных
качеств.
Сейсмикалық төзімділік
– ғимараттар немесе
құрылыстардың пайдалану сапасын жоғалтпау
арқылы сейсмикалық әсерлерге қарсы тұру
қабілеті.
Секретность замка –
количество различных
комбинаций запирающего устройства, каждая из
которых соответствует только определенному
ключу или коду.
Құлыптың құпиялылығы -
әрқайсысы тек
белгілі бір кілтке немесе кодқа сәйкес келетін
құлыптау
құрылғысының
түрлі
қиыстыруларының саны.
Секция
– 1)часть здания или сооружения,
условно ограниченная в плане и представляющая
собой единое целое в объемно-планировочном,
Секция
–
1)жоспарда
шартты
түрде
шектелген
және
көлемдік-жайғастыру,
техникалық немесе құралымдық жағынан
СНиП РК 1.01-32-2005
184
техническом или конструктивном отношении;
біртұтас ғимарат немесе имараттың бөлігі;
2)с
амостоятельный в конструктивном отношении
объемно-планировочный
элемент
здания,
ограниченный наружными стенами или (и)
деформационными швами и состоящий из
совокупности однотипных или разнотипных (по
модульным пролетам и шагам) ячеек, имеющих
одинаковое направление пролетов и одинаковые
модульные высоты этажей в пределах всего
объема этого элемента (в одно- и многоэтажном
элементе) или в пределах каждого его этажа (в
многоэтажном элементе).
2)
сыртқы
қабырғалармен
немесе
(және)
деформациялық жіктермен шектелген және
аралықтарының бағыты бір және осы бөліктің
толық көлемінің шегінде (бір не көп қабатты
бөліктің) немесе оның әр қабатының шегінде
(көп
қабатты
бөліктің)
қабаттарының
модульдік биіктігі бірдей бір типті немесе әр
типті (модульдік аралықтар мен қадамдар
бойынша)
ұяшықтардың
жиынтығынан
тұратын ғимараттың құралымдық жағынан
дербес көлемдік-жайғастыру элементі.
Секция жилого дома –
здание или часть жилого
дома, отделенная от других частей глухой стеной,
с квартирами, имеющими общий выход наружу
либо на одну лестничную клетку.
Тұрғын үй секциясы –
басқа бөліктерден бітеу
қабырғамен бөлінген, пәтерлерінің сыртқы
есігі бір немесе бір баспалдақтық торға тікелей
шығатын ғимарат немесе тұрғын үйдің бөлігі.
Секция
трубопровода –
прямолинейная
сборочная единица, состоящая из нескольких
труб
одного
диаметра,
ограниченная
транспортными габаритами.
Құбырдың секциясы –
диаметрі бірдей
бірнеше
құбырдан
тұратын,
тасымалдау
өлшемдерімен
шектелген
түзу
сызықты
құрастырма бірлігі.
Селевые потоки –
кратковременные разруши-
тельные потоки, перегруженные грязекаменным
материалом,
возникающие
при
выпадении
обильных дождей или интенсивном таянии снега
в предгорных и горных районах, в бассейнах
небольших рек и логов с большими уклонами
тальвега ( > 0,1 ).
Сел ағыны –
тауға жақын және таулы
аймақтарда, кіші өзендер мен тальвегтерінің
еңісі үлкен логтардың
( > 0,1) бассейндерінде көп мөлшерде жаңбыр
жауғанда немесе қар тез еріген кезде пайда
болатын балшық пен тасы көп қысқа мерзімді
күйретуші ағындар.
Селитебная зона
— территория, предназначенная
для
размещения
жилищного
фонда,
общественных зданий и сооружений, в том числе
научно-исследовательских
институтов
и
их
комплексов, а также отдельных коммунальных и
промышленных
объектов,
не
требующих
устройства
санитарно-защитных
зон;
для
устройства путей внутригородского сообщения,
улиц, площадей, парков, садов, бульваров и
других мест общего пользования.
Қоныстану аймағы –
тұрғын үйлер қорын,
қоғамдық ғимараттар мен имараттарды, соның
ішінде ғылыми-зерттеу институттары мен
кешендерін, сондай-ақ санитарлық қорғаныш
аймақтарын жасауды қажет етпейтін кейбір
коммуналдық және өнеркәсіптік нысандарды
орналастыруға
арналған,
қала
ішіндегі
жолдарды, көшелерді, алаңдарды, бақтарды,
бульварларды
және
басқа
да
қоғамдық
пайдалану орындарын жайғастыруға арналған
аумақ.
Септик
– сооружение в виде 1-3 подземных
резервуаров
(камер)
для
предварительной
обработки (отстоя) сточных вод, поступающих
затем на биологическую очистку.
Септик –
биологиялық тазартуға баратын
ақаба суларды алдын ала өңдеуге (тұндыруға)
арналған 1-3 жер асты резервуарларынан
(камераларынан) тұратын имарат.
Септик для очистки сточных вод –
сооружение
для
механической
очистки
сточных
вод
отстаиванием с анаэробным сбраживанием их
осадка.
Ақаба суларды тазартуға арналған септик –
тұнбаларын
анаэробты
ашытып,
ағынды
суларды
тұндыру
арқылы
механикалық
тазартуға арналған имарат.
Сервитут –
право ограниченного пользования
чужим
объектом
недвижимого
имущества,
например,
для
прохода,
прокладки
и
эксплуатации необходимых коммуникаций и
иных нужд, которые не могут быть обеспечены
без установления сервитута. Сервитут как вещное
право на здание, сооружение, помещение может
существовать
вне
связи
с
пользованием
земельным
участком.
Для
собственника
недвижимого имущества, в отношении прав
которого
установлен
сервитут,
последний
выступает в качестве обременения.
Сервитут –
бөтен жылжымайтын мүлік
нысанын шекті пайдалану құқығы, мысалы,
сервитутты орнатусыз қамтамасыз етілмейтін
қажетті
қатынастар
мен
басқа
да
қажеттіліктерді өткізу, салу және пайдалану.
Сервитут ғимаратқа, имаратқа, бөлмеге заттық
құқық
ретінде
жер
телімін
пайдалануға
ешқандай
байланыссыз
болуы
мүмкін.
Құқықтарына
сервитут
белгіленген
жылжымайтын мүлік иесі үшін сервитут
ауыртпалық болып табылады.
Серпантин
– вид закругления автомобильной
дороги, устраиваемый в горной местности вне
угла поворота трассы для сопряжения двух ее
направлений, сходящихся (расходящихся) под
острым углом.
Серпантин
– таулы жерлерде салынатын
жолдың бұрылу бұрышынан тыс оның екі
бағыты
сүйір
бұрыш
жасай
түйіскен
(айырылысқан) жерде автомобиль жолын
доғалдау түрі.
Сертификат
– документ
предприятия-
изготовителя,
подтверждающий
соответствие
Серитификат
– жасалған материалдардың
(бұйымдардың,
құралымдардың)
СНиП РК 1.01-32-2005
185
изготовленных
материалов
(изделий,
конструкций)
стандартам
или
техническим
условиям.
стандарттарға немесе техникалық шарттарға
сәйкестігін
растайтын
дайындаушы-
кәсіпорынның құжаты.
Сертификат
соответствия
– 1) документ,
выданный по правилам системы сертификации
для
подтверждения
соответствия
сертифицированной продукции установленным
требованиям; 2) документ,
изданный
в
соответствии с правилами системы сертификации,
указывающий, что обеспечивается необходимая
уверенность в том, что должным образом
идентифицированная продукция, процесс или
услуга соответствуют конкретному стандарту или
другому нормативному документу.
Сәйкестік сертификаты –
1) сертификатталған
өнімнің
қойылған
талаптарға
сәйкестігін
растайтын
сертификациялау
ережелері
бойынша берілген құжат; 2) сертификациялау
жүйесінің ережелеріне сәйкес теңестірілген
өнімнің,
процестің
немесе
көрсетілетін
қызметтің нақты стандартқа немесе басқа
нормативтік
құжатқа
сәйкестігін
қажетті
сенімділікпен қамтамасыз етілуін көрсететін
құжат.
Сертификат соответствия работ по охране труда
(сертификат
безопасности)
–
документ,
удостоверяющий соответствие проводимых в
организации
работ
по
охране
труда
установленным государственным нормативным
требованиям охраны труда.
Еңбекті
қорғау
жұмыстарының
сәйкестік
сертификаты
(қауіпсіздік сертификаты) –
ұйымда
жүргізілетін
еңбекті
қорғау
жұмыстарының еңбекті қорғаудың белгіленген
мемлекеттік
нормативтік
талаптарына
сәйкестігін куәландыратын құжат.
Сертификация
продукции –
1)
процедура
подтверждения
соответствия,
посредством
которой независимая от изготовителя (продавца,
исполнителя)
и
потребителя
(покупателя)
организация удостоверяет в письменной форме,
что продукция соответствует установленным
требованиям; 2) процедура, посредством которой
третья сторона дает письменную гарантию, что
продукция, процесс или услуга соответствуют
заданным
требованиям.
Примечание:
при
указании объектов сертификации используют
термины "товары, работа, услуги".
Өнімді сертификациялау –
1) дайындаушыға
(сатушы,
орындаушы)
және
тұтынушыға
(сатып алушыдан) тәуелсіз, өнімнің қойылған
талаптарға сәйкестігін ұйымның жазбаша
түрде куәландыратын растау процедурасы; 2)
өнімнің,
процестің
немесе
көрсетілетін
қызметтің белгіленген талаптарға сәйкестігін
үшінші жақ жазбаша түрде куәландыратын
процедура.
Ескерту:
сертификациялау
нысандарын көрсету барысында «тауарлар,
жұмыстар,
қызметтер»
терминдері
пайдаланылады.
Сети инженерные
– трубопроводы и кабели
различного
назначения
(водопровод,
канализация,
отопление,
связь
и
др.),
прокладываемые на территориях населенных
пунктов и промышленных предприятий, а также в
зданиях.
Инженерлік тораптар
– елді мекендер мен
өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумақтарында,
сондай-ақ ғимараттарда тартылатын түрлі
мақсаттағы құбырлар мен кабельдер (су
құбырлары, канализация, жылыту, байланыс
жүйелері және т.б.)
Сетка
колонн –
совокупность линий на
горизонтальной
основной
координационной
плоскости, определяющих размеры шага колонн в
двух
направлениях
плана
(в
направлении
модульных пролета и шага).
Ұстындар торы –
жоспардың екі бағытында
(аралық
пен
қадамның
модульдіктері
бағыттарында) ұстындардың қадам өлшемін
анықтайтын
горизонталь
негізгі
координациялық жазықтықтағы сызықтардың
жиынтығы.
Сеть
водопроводная
– совокупность
трубопроводов и устройств для подачи воды к
местам потребления.
Су құбырларының торабы
– суды тұтыну
орындарына жеткізуге арналған құбырлар мен
құрылғылардың жиынтығы.
Сеть
канализационная
– совокупность
трубопроводов, коллекторов, каналов и лотков
для приема и отведения сточных вод к месту
расположения очистных сооружений.
Канализация торабы
– тазарту имараттары
орналасқан жерге ақаба суларды қабылдау мен
жеткізуге арналған құбырлар, коллекторлар,
каналдар және науалар жиынтығы.
Сеть контактная
– совокупность линейных
токоведущих, изолирующих, поддерживающих и
опорных
элементов,
предназначенных
для
подведения электроэнергии к токоприемникам
электрофицированного транспорта (электровоза,
моторного вагона, трамвая, троллейбуса).
Түйісу
торабы
– электр
энергиясын
электрлендірілген
көліктердің
(электровоз,
моторлы вагон, трамвай, троллейбус) ток
қабылдаушысына жеткізуге арналған желілік
ток өткізгіш, оқшаулаушы, ұстап тұрушы және
тіреуші элементтердің жиынтығы.
Сеть тепловая
– совокупность трубопроводов
(теплопроводов),
по
которым
перемещается
теплоноситель (горячая вода или пар) от
источника теплоснабжения к потребителям.
Жылу торабы
– жылумен жабдықтау көзінен
тұтынушыларға
қарай
жылу
тасушы
орналасатын
(ыстық
су
немесе
бу)
құбырлардың
(жылу
құбырларының)
жиынтығы.
Сеть тяговая
– часть системы электроснабжения
(питающая, контактная и рельсовая цепи),
служащая для передачи электроэнергии от шин
Тарту торабы
– электр энергиясын тарту
қосалқы
станциясының
шиналарынан
электрлендірілген
көліктің
қозғалмалы
СНиП РК 1.01-32-2005
186
тяговых
подстанций
к
токоприемникам
подвижного
состава
электрифицированного
транспорта.
құрамының ток қабылдаушыларына жеткізу
үшін қызмет ететін электрмен жабдықтау
жүйесінің (жабдықтаушы, түйістіруші және
рельстік желілер) бөлігі.
Сеть электрическая
– совокупность электриче-
ских линий, подстанций, распределительных и
переключательных
пунктов,
связывающих
электростанцию с потребителями электрической
энергии.
Электр желісі
– электр станциясын электр
энергиясын
тұтынушылармен
байланыстыратын электр желілерінің, қосалқы
станциялардың, тарату және ауыстырып қосу
пункттерінің жиынтығы.
Сечение –
изображение фигуры, получающейся
при мысленном рассечении предмета одной или
несколькими
плоскостями.
На
сечении
показывается
только
то,
что
получается
непосредственно в секущей плоскости.
Қима –
затты
бір
немесе
бірнеше
жазықтықтармен ойша қиғанда пайда болатын
дененің
бейнесі.
Қимада
тек
қиюшы
жазықтықта алынатын бөлік көрсетіледі.
Сжигание
– контролируемое целесообразное
горение.
Жағу
– белгілі мақсаттағы бақыланатын
жану.
Сжимаемость, объемная упругость
– способность
твердых, жидких и газообразных тел под
действием всестороннего внешнего давления
изменять свой объем обратимым образом, т.е.
так, чтобы после прекращения действия внешнего
давления
восстанавливался
первоначальный
объем тела.
Сығылу қабілеттілігі, көлемдік серпімділік –
қатты, сұйық және газ тәрізді денелердің жан-
жағынан әсер ететін сыртқы қысым әсерінен өз
көлемін қайтарымды түрде өзгерту қабілеті,
яғни сыртқы қысым әсері тоқтаған кезде
дененің бұрынғы көлемі қалпына келеді.
Сигнализаторы
(оповещатели)
опасности –
специальные элементы, встроенные в поверхность
или прикладываемые к поверхности пешеходной
дорожки
или
другим
элементам
для
предупреждения людей с ослабленным зрением
или слепых об опасностях на их пути.
Қауіптілік дыбыс берушілері (дабылдары) –
көздері нашар көретін адамдарды немесе
зағиптарды
жолдағы
қауіп-қатер
туралы
ескертетін
жаяу
жолдың
бетіне
орналастырылған немесе оның бетіне не басқа
бөлшектердің
үстіне
қойылған
арнайы
элементтер.
Сиккативы
– вещества, вводимые в состав
лакокрасочных
материалов,
содержащих
растительные
масла,
для
ускорения
их
пленкообразования (высыхания).
Сиккативтер –
өсімдік майлары бар сырлы
лак материалдарының үлдір түзуін (құрғау)
тездету үшін құрамына енгізілетін заттар.
Сила
– мера механического воздействия на
материальное тело со стороны других тел.
Күш –
материалдық денеге басқа денелер
жағынан механикалық әсер өлшемі.
Сила тяжести
– сила Р, действующая на любое
тело (материальную точку), находящееся вблизи
земной
поверхности,
и
определяемая
как
геометрическая сумма (равнодействующая) силы
притяжения Земли и центробежной силы инерции,
обусловленной вращением Земли.
Ауырлық күші –
жер бетіне жақын жерде
орналасқан кез-келген денеге (материалдық
нүктеге) әсер ететін күш Р, Жердің тартылыс
күші мен Жердің айналысынан болатын
екпіннің
орталық
тепкіш
күшінің
геометриялық қосындысы (тең әсерлеушісі)
ретінде анықталады.
Силикатизация грунтов
– способ химического
закрепления
грунтов,
осуществляемый
нагнетанием в грунт через систему инъекторов
водных растворов-крепителей.
Топырақтарды
силикаттандыру –
инъекторлар
жүйесі
арқылы
топыраққа
бекітушілердің судағы ерітінділерін енгізу
арқылы топырақты химиялық бекіту тәсілі.
Силикатный бетон
– искусственный каменный
материал, получаемый из смеси известково-
кремнеземистого
вяжущего
(с
водой)
и
заполнителя
после
ее
формования
и
термообработки в автоклаве.
Силикат бетон -
әктасты-кремний топырақты
тұтқыш
(сумен)
пен
толтырғыштың
қоспасынан оны автоклавта пішіндеп және
термоөңдеуден кейін алынатын жасанды тас
материал.
Силикатный
кирпич
– искусственный
безобжиговый
стеновой
материал
в
виде
прямоугольных блоков, формуемый из смеси
извести (7-10%) и
кварцевого
песка
с
прессованием под давлением 150-200 кг/см
2
и
обработкой в автоклаве.
Силикат кірпіш -
әктас (7-10%) пен кварцтік
құмның қоспасын 150-200 кг/см
2
қысым
астында сығымдау және автоклавта өңдеу
арқылы жасалатын тік бұрышты блоктар
түріндегі жасанды күйдірілмеген қабырға
қалаушы материал.
Силовое воздействие -
воздействия, под которыми
понимаются
как
непосредственные
силовые
воздействия от нагрузок, так и воздействия от
смещения опор, изменения температуры, усадки и
других
подобных
явлений,
вызывающих
реактивные силы.
Күш әсері –
жүктемелердің тікелей күш
әсерлері, сондай-ақ реактивті күштердің пайда
болуына әкелетін тіректердің ығысуынан,
температураның өзгеруінен, шөгуден және
тағы да сол сияқты құбылыстардан болатын
әсерлер.
Силос
–
сооружение
башенного
типа,
Силос –
үгітілмелі материалдарды сақтауға
СНиП РК 1.01-32-2005
187
предназначенное
для
хранения
сыпучих
материалов.
арналған мұнара типіндегі имарат.
Силы и средства ликвидации чрезвычайных
ситуаций; силы и средства ликвидации ЧС –
силы
и
средства
территориальных,
функциональных и отраслевых подсистем ЧС,
предназначенные
или
привлекаемые
для
проведения аварийно-спасательных и других
неотложных
работ
в
зонах
чрезвычайной
ситуации и очагах поражения.
Төтенше жағдайларды жою күштері мен
құралдары; ТЖ жою күштері мен құралдары –
төтенше жағдайлар аймағында және апат
орталықтарында құтқару және басқа да шұғыл
жұмыстарды
жүргізуге
арналған
немесе
қатыстырылған ТЖ аймақтық, қызметтік және
салалық бағынышты жүйелерінің күштері мен
құралдары.
Силы и средства наблюдения и контроля ЧС –
силы
и
средства
территориальных,
функциональных и отраслевых подсистем ЧС,
предназначенные для наблюдения и контроля за
потенциально опасными объектами и состоянием
окружающей природной среды, прогнозирования
и оценки риска возникновения чрезвычайных
ситуаций, проведения профилактики и контроля
за
соблюдением
требований
экологической,
радиационной,
химической,
биологической,
санитарно-эпидемиологической, промышленной
и
пожарной
безопасности
с
целью
предотвращения чрезвычайных ситуаций либо
снижения ущерба от них.
ТЖ бақылау және тексеру күштері мен
құралдары –
төтенше жағдайлардың алдын
алу немесе олардың тигізетін шығындарын
азайту мақсатында қауіп-қатер туғызуы мүмкін
нысандарды,
қоршаған
табиғи
ортаның
жағдайын бақылау және тексеруге, төтенше
жағдайлардың пайда болу ықтималдығын
болжауға
және
бағалауға,
экологиялық,
радиациялық,
химиялық,
биологиялық,
санитарлық-эпидемиологиялық,
өндірістік
және өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтауды
тексеруге арналған ТЖ аймақтық, қызметтік
және салалық бағынышты жүйелерінің күштері
мен құралдары.
Силы и средства ЧС –
силы и средства
территориальных,
функциональных
и
ведомственных или отраслевых подсистем и
звеньев ЧС, предназначенные или привлекаемые
для выполнения задач по предупреждению и
ликвидации чрезвычайных ситуаций.
ТЖ күштері мен құралдары –
төтенше
жағдайлардың алдын алу немесе олардың
салдарын жоюға арналған немесе жұмысқа
қатыстырылатын ТЖ аймақтық, қызметтік
және
ведомстволық
немесе
салалық
бағынышты
жүйелері
мен
буындарының
күштері мен құралдары.
Система
– совокупность сооружений, устройств,
оборудования, приборов и других технических
средств, понятий, норм и правил со связями
между
ними,
подчиненных
определенному
принципу и выполняющих общую функцию
(например, система вентиляции, водоснабжения,
отопления, система нормативных документов,
система допусков и т.д.).
Жүйе
– белгілі бір принципке бағынышты
және ортақ қызмет атқаратын, бір-бірімен
байланысты
имараттар,
құрылғылар,
жабдықтар,
аспаптар
және
басқа
да
техникалық құралдар, түсініктер, нормалар
мен ережелердің жиынтығы (мысалы, желдету,
сумен жабдықтау, жылу жүйелері, нормативтік
құжаттар жүйесі, дәлдік шектерінің жүйесі және
т.б.).
Система автоматического пенного пожаротушения
–
включает
резервуары
для
воды
и
пенообразователя,
насосную
станцию,
подводящие растворопроводы с пожарными
гидрантами,
узлы
управления,
а
также
установленные на резервуарах и в зданиях
генераторы
пены
с
питающими
и
распределительными трубопроводами для подачи
раствора пенообразователя к этим генераторам,
средства автоматизации.
Автоматтандылылған көбікпен өрт сөндіру
жүйесі –
бұған су мен көбік жасаушыға
арналған резервуарлар, сорғы станциялары,
өрт гидранттары бар ерітінді құбырлар,
басқару торабы, сондай-ақ резервуарлар мен
ғимараттарда орналастырылған, оларға көбік
жасаушыны жеткізуге арналған жабдықтаушы
және
таратушы
құбырлары
бар
көбік
генераторлары енеді.
Система
газоснабжения –
имущественный
производственный
комплекс,
состоящий
из
технологически, организационно и экономически
взаимосвязанных
и
централизованно
управляемых производственных и иных объектов,
предназначенных для добычи, транспортировки,
хранения, поставок газа.
Газбен жабдықтау жүйесі –
газды шығаруға,
тасымалдауға, сақтауға, жеткізуге арналған
технологиялық,
ұйымдастыру
және
экономикалық
жағынан
бір-бірімен
байланысқан және орталықтан басқарылатын
өндірістік және басқа да нысандардың мүліктік
өндірістік кешені.
Система
качества –
совокупность
организационной структуры, ответственности,
процедур, процессов и ресурсов, обеспечивающая
осуществление общего руководства качеством.
Сапа жүйесі –
сапаны жалпы басқаруды
қаматамасыз ететін ұйымдық құрылымның,
жауапкершіліктің,
процедуралардың,
процестер мен қорлардың жиынтығы.
Система
коммунального
теплоснабжения –
совокупность
объединенных
общим
производственным процессом источников тепла и
(или) тепловых сетей города (района, квартала),
Коммуналдық жылумен жабдықтау жүйесі –
белгіленген тәртіппен тиісті арнайы рұқсат
(лицензиялар) алған тұрғын-үй-коммуналдық
шаруашылық жүйесінің жылумен жабдықтау
СНиП РК 1.01-32-2005
188
другого населенного пункта, эксплуатируемых
теплоснабжающей
организацией
системы
жилищно-коммунального хозяйства, получившей
соответствующие
специальные
разрешения
(лицензии) в установленном порядке.
ұйымы
пайдаланатын
жалпы
өндірістік
процеспен біріктірілген жылу көздерінің және
(немесе) қаланың (ауданның, кварталдың),
басқа да елді мекеннің жылу жүйелерінің
жиынтығы.
Система местных отсосов –
система местной
вытяжной вентиляции, к воздуховодам которой
присоединяются местные отсосы.
Жергілікті
сорғыштар
жүйесі –
ауа
құбырларына жергілікті сорғыштар қосылатын
жергілікті сыртқа тарту желдеткіш жүйесі.
Система
пожарной
безопасности –
1)
совокупность сил и средств, а также мер
правового, организационного, экономического,
социального и научно-технического характера,
направленных на борьбу с пожарами; 2) комплекс
организационных мероприятий и технических
средств,
направленных
на
предотвращение
пожара и ущерба от него
Өрт қауіпсіздігі жүйесі -
1) өртпен күреске
бағытталған күштер мен құралдардың, сондай-
ақ
құқықтық,
ұйымдық,
экономикалық,
әлеуметтік
және
ғылыми-техникалық
шаралардың жиынтығы; 2) өрттің және одан
келетін шығынның алдын алуға бағытталған
ұйымдастыру
шаралары
мен
техникалық
құралдардың кешені.
Система предотвращения пожара –
комплекс
организационных мероприятий и технических
средств, направленных на исключение условий
возникновения пожара.
Өрттің алдын алу жүйесі -
өрттің пайда болу
шарттарын
болдырмауға
бағытталған
ұйымдастыру
шаралары
мен
техникалық
құралдардың кешені.
Система
проектной
документации
для
строительства (СПДС) –
комплекс нормативных
организационно-методических
документов,
устанавливающих общетехнические требования,
необходимые для разработки, учета, хранения и
применения
проектной
документации
для
строительства объектов различного назначения.
Құрылысқа
арналған
жобалық
құжаттар
жүйесі
(ҚЖҚЖ) –
түрлі
нысандардың
құрылысына арналған жобалық құжаттарды
жасауға, есепке алуға, сақтауға және қолдануға
жалпы
техникалық
талаптар
қоятын
нормативтік
ұйымдастыру-әдістемелік
құжаттардың кешені.
Система
противопожарной
защиты –
совокупность организационных мероприятий и
технических
средств,
направленных
на
предотвращение воздействия на людей опасных
факторов пожара и ограничение материального
ущерба от него.
Өрттен сақтандыру жүйесі -
өрттің қауіпті
факторларының адамдарға әсерінің алдын
алуға
және
одан
келетін
материалдық
шығынды азайтуға бағытталған ұйымдастыру
шаралары
мен
техникалық
құралдардың
жиынтығы.
Система связи ЧС -
организационно-техническое
объединение сил и средств связи различного
назначения, развертываемых или создаваемых для
обеспечения деятельности в различных режимах
функционирования
органов
повседневного
управления, сил и средств ЧС.
ТЖ байланыс жүйесі –
ТЖ күнделікті басқару
органдарының, күштері мен құралдарының
түрлі
қызмет
режимдерінде
жұмысын
қамтамасыз ету үшін құрылатын немесе
күшейтілетін түрлі байланыс күштері мен
құралдарын ұйымдық-техникалық біріктіру.
Система
сертификации –
система,
располагающая
собственными
правилами
процедуры
и
управления
для
проведения
сертификации соответствия.
Сертификациялау
жүйесі –
сәйкестік
сертификациясын жүргізу үшін процедуралары
мен басқаруының өзіндік ережелері бар жүйе.
Системы инженерной защиты территории от
затопления и подтопления –
гидротехнические
сооружения
различного
назначения,
объединенные
в
единую
территориальную
систему, обеспечивающую инженерную защиту
территории от затопления и подтопления.
Аймақты су басудан және судың жайылуынан
инженерлік қорғау жүйесі –
аймақты су
басудан және судың жайылуынан инженерлік
қорғауды қаматамасыз ететін бір аймақтық
жүйеге
біріктірілген
түрлі
тағайындағы
гидротехникалық имараттар.
Сито –
устройство для разделения по крупности
частиц
различных
сыпучих
продуктов
и
материалов просеиванием их через сетки.
Елеуіш –
түрлі үгітілмелі өнімдер мен
материалдарды тор арқылы елеп және ірілігі
бойынша бөлуге арналған құрылғы.
Ситовый анализ
– способ определения крупности
измельченных материалов просеиванием их через
набор стандартных сит с отверстиями разных
размеров.
Елеуіштік
сараптау –
үгітілген
материалдардың ірілігін тесіктерінің мөлшері
әр түрлі стандартты елеуіштер жиынтығымен
елеу арқылы анықтау тәсілі.
Скальные грунты
– магматические, осадочные
или метаморфические горные породы с жесткой
связью между зернами, залегающие в виде
сплошного массива или трещиноватые, не
разрушенные выветриванием.
Жартастық топырақтар –
түйіндері қатаң
байланысқан тұтас массив түріндегі немесе
сызатты, желмен бұзылмаған магматикалық,
тұнбалық
немесе
метаморфийлық
тау
жыныстары.
Скат –
наклонная поверхность кровли.
Еңіс –
жабынның еңіс беті.
Скважина
– цилиндрическая горная выработка
глубиной от нескольких метров до 10 км и более и
диаметром обычно 75-800 мм.
Ұңғыма –
тереңдігі бірнеше метрден 10 км
дейін және одан да терең, диаметрі әдетте 75-
800 мм цилиндр тәрізді тау қазбасы.
СНиП РК 1.01-32-2005
189
Склад приобъектный
– склад (сооружение,
помещение,
площадка)
для
хранения
строительных материалов, изделий, конструкций
и оборудования, размещаемый в зоне действия
монтажных кранов в соответствии с проектом
организации строительства.
Нысандағы қойма
– құрылысты ұйымдастыру
жобасына сәйкес жинақтау крандарының
жұмыс істеу аумағына орналастырылатын
құрылыс
материалдарын,
бұйымдарын,
құралымдары мен жабдықтарын сақтауға
арналған қойма (имарат, бөлме, алаң).
Складчатые
конструкции
– тонкостенные
строительные
конструкции
типа
оболочек,
состоящие из плоских элементов (пластинок),
соединенных между собой под некоторыми
углами.
Жиналмалы(бүктемелетін)
құралымдар –
қабыршық тәрізді жұқа қабырғалы, бір-бірімен
бұрыш жасап қосылған жазық бөлшектерден
(табақшалардан)
тұратын
құрылыс
құралымдары.
Склады нефти и нефтепродуктов –
комплекс
зданий, резервуаров и других сооружений,
предназначенных для приема, хранения и выдачи
нефти и нефтепродуктов.
Мұнай мен мұнай өнімдерінің қоймалары –
мұнай және мұнай өнімдерін қабылдауға,
сақтауға және беруге арналған ғимараттар,
резервуарлар және басқа да имараттар кешені.
Скоба
– подковообразная или П-образная
деталь,
применяемая
в
строительных
конструкциях, плотничных и столярных изделиях
для скрепления отдельных элементов.
Қапсырма –
құрылыс құралымдарының, ағаш
бұйымдарының жеке бөлшектерін бекітуге
арналған таға тәрізді немесе П тәрізді бөлшек.
Скобяные изделия
– небольшие металлические
детали (в основном крепежные), применяемые
при строительстве, столярных и плотничных
работах.
Қапсырмалық бұйымдар –
құрылыста,ағаш
шеберлік
жұмыстарында
және
ағаш
бұйымдарын жасау кезінде пайдаланылатын
ұсақ металл (негізінен бекітуші) бөлшектер.
Скорость коррозии строительного материала –
скорость
изменения
свойств
строительного
материала в изделии или конструкции в единицу
времени, вследствие воздействия агрессивной
среды.
Құрылыс
материалы
тоттануының
жылдамдығы –
жеміргіш ортаның әсерінен
бұйым
немесе
құралымдағы
құрылыс
материалы қасиеттерінің уақыт аралығындағы
өзгеру жылдамдығы.
Скрепер –
землеройно-транспортная машина
циклического действия для послойного срезания,
транспортирования, отсыпки в отвал грунта и его
разравнивания.
Скрепер –
топырақты қабат-қабатпен қазып
алып, тасымалдауға, үйіндіге төгуге және оны
тегістеуге арналған циклмен жұмыс істейтін
жер қазушы – тасымалдаушы машина.
Скруббер
– аппарат для улавливания пыли и
газообразных примесей из потока воздуха путем
орошения его водой.
Скруббер
– ауа ағынын суландыру арқылы
оның құрамындағы шаң мен газ тәріздес
қосындыларды ұстап қалуға арналған аппарат.
Скручивание в точках мульды сдвижения
—
отношение разности наклонов параллельных до
деформаций границ квадратной площадки к ее
стороне. При расчете скручивание в направлении
простирания (вкрест простирания) определяется
как вторая производная функции оседаний по
перемещениям х и у (где х — расстояние по
направлению простирания от рассматриваемой
точки до главного сечения мульды вкрест
простирания; у — расстояние по направлению
вкрест простирания от рассматриваемой точки до
главного сечения мульды по простиранию
пласта). Различают скручивание в направлении
простирания (вкрест простирания) и в заданном
направлении.
Жылжу мульдасының нүктелерінде бұрау –
шаршы
алаңның
деформацияға
дейін
параллель
болған
шектері
еңісінің
айырмасының
оның
жағына
қатынасы.
Жайылу
бағытында
(жайылуға
қайшы)
бұрауды есептегенде ол x және y жылжулары
бойынша
отыру
функциясының
екінші
дәрежелі туындысы ретінде анықталады (мұнда
х – жайылу
бағыты
бойынша
қарастырылатын нүктеден жайылуға қайшы
мульданың
бас
қимасына
дейінгі
ара
қашықтық; y – жайылуға қайшы бағытта
қарастырылатын нүктеден қабаттың жайылу
бағыты бойынша мульданың бас қимасына
дейінгі ара қашықтық). Жайылу бағытындағы
(жайылуға қайшы) және берілген бағыттағы
бұрауды ажыратады.
Скрытые
работы
– работы,
скрываемые
последующими
работами
и
конструкциями,
качество
и
точность
которых
невозможно
определить после выполнения этих последующих
работ.
Жасырын жұмыстар
– кейінгі жұмыстар мен
құралымдар
жасырып
тұратын,
кейінгі
жұмыстар орындалғаннан кейін сапасы мен
дәлдігін анықтау мүмкін болмайтын жұмыстар.
Сложное
сопротивление
в
сопротивлении
материалов –
деформация бруса, стержня или
другого
упругого
тела,
возникающая
как
результат нескольких простейших деформаций,
происходящих одновременно.
Материалдар кедергісіндегі күрделі қарсыласу
–
бір
уақытта
болатын
қарапайым
деформациялар
нәтижесінде
болатын
келтектің, шыбықтың немесе басқа да серпімді
дененің деформациясы.
Слоистая панель –
панель, имеющая несколько
основных слоев, выполняемых из бетона или из
бетона
и
небетонных
теплоизоляционных
Қабатты панель –
бетоннан немесе бетон мен
бетон емес жылу оқшаулаушы материалдар
мен
бұйымдардан
жасалған
бірнеше
СНиП РК 1.01-32-2005
190
материалов и изделий, в том числе панель с
экраном.
қабаттардан тұратын панель, соның ішінде
экраны бар панель.
Слоистые пластики
– полимерные материалы, в
которых
упрочняющий
(армирующий)
наполнитель расположен параллельными слоями
Қабатты
пластиктер –
қатайтатын
толтырғышы
параллель
қабаттарға
орналастырылған полимер материалдар.
Слой грунта водоупорный
– слой, принимаемый
за
практически
водонепроницаемый
для
фильтрации подземных и поверхностных вод.
Топырақтың су өткізбейтін қабаты
– жерасты
және жер бетіндегі суларды сүзу үшін су
өтпейтін деп қабылданатын қабат.
Смесь бетонная –
смесь вяжущих, заполнителей,
затворителей и при необходимости, добавок до ее
укладки.
Бетон
қоспасы –
тұтқыштардың,
толтырғыштардың,
бекіткіштердің,
кажет
болған жағдайда қоспалардың салғанға дейінгі
қоспасы.
Смесь сухая бетонная
– бетонная смесь без
затворителя.
Құрғақ бетон қоспасы –
бекіткіші жоқ бетон
қоспасы.
Смета
– документ, определяющий на основе
проектных данных стоимость строительства
объекта, в том числе необходимые затраты на
выполнение
отдельных
видов
строительно-
монтажных работ и приобретение оборудования,
а
также
другие
затраты,
связанные
с
осуществлением строительства.
Смета
– жобалық мәліметтер негізінде нысан
құрылысының құнын, соның ішінде құрылыс-
жинақтау жұмыстарының кейбір түрлерін
орындауға және жабдықтарды сатып алуға
қажетті шығындарды, сондай-ақ құрылысты
жүргізуге байланысты басқа да шығындарды
анықтайтын құжат.
Смета
локальная
– первичный
сметный
документ, на основании которого определяется
стоимость отдельных видов работ и затрат,
входящих в объектную смету.
Жергілікті смета
– нысан сметасына кіретін
жұмыстардың жеке түрлерінің құны мен
шығындарды
анықтауға
негіз
болатын
алғашқы сметалық құжат.
Смета
объектная
– сметный
документ,
определяющий
на
основе
локальных
смет
стоимость строительства отдельных зданий и
сооружении и видов работ, входящих в сводную
смету на строительство, служащий основанием
для расчетов за выполненные строительно-
монтажные работы.
Нысандық смета
– құрылыстың құрама
сметасына кіретін және орындалған құрылыс-
жинақтау
жұмыстарының
есебіне
негіз
болатын, жергілікті сметалардың негізінде
жеке ғимараттар мен имараттардың және
жұмыс
түрлерінің
құнын
анықтайтын
сметалық құжат.
Смета
сводная
– сметный
документ,
определяющий
общую
сметную
стоимость
строительства (расширения или реконструкции)
предприятия, здания или сооружения различного
назначения, который составляется в соответствии
с установленным порядком и служит основанием
для
планирования
и
финансирования
капитального строительства.
Жинақ сметасы
– белгіленген тәртіпке сәйкес
құрастырылатын және күрделі құрылысты
жоспарлау
мен
қаржыландыруға
негіз
болатын, түрлі мақсаттағы кәсіпорындар,
ғимараттар немесе имараттарды салудың
(кеңейтудің немесе қайта құрудың) жалпы
сметалық құнын анықтайтын сметалық құжат.
Сметные
нормативные
документы
(сметные
нормативы) – комплекс сметных норм-расценок
и цен, объединяемых в отдельные сборники.
Вместе
с
правилами
и
положениями,
содержащими в себе необходимые требования,
они служат для определения сметной стоимости
строительства
и
реконструкции
зданий
и
сооружений,
расширения
и
технического
перевооружения
предприятий
всех
отраслей
народного хозяйства.
Сметалық нормативтік құжаттар
(сметалық
нормативтер) – жеке
жинақтарға
біріктірілетін сметалық норма-бағалар және
бағалар.
Қажетті
талаптар
көрсетілген
ережелер және жағдайлармен бірге, олар
ғимараттар мен құрылыстарды салу мен қайта
құрудың, халық шаруашылығының барлық
салаларындағы кәсіпорындарды кеңейту мен
техникалық қайта жарақтандырудың сметалық
құнын анықтауға арналған.
Смещение декора –
расхождение узоров на стыке
уложенных плиток, образующих общий рисунок.
Әшекейдің ығысуы –
бір сурет жасап қаланған
тақташалардың
түйіскен
жерлерінде
өрнектердің ығысуы.
Смолы
природные,
натуральные
смолы –
продукты
жизнедеятельности
некоторых
растений, выделяемые ими на поверхность коры
самопроизвольно или при ранении.
Табиғи шайырлар, натуралды шайырлар –
қабық бетіне өздігінен немесе жараланған
кезде шығатын кейбір өсімдіктердің тіршілік
ету өнімдері.
Смолы синтетические
– синтетические полимеры
небольшой молекулярной массы (олигомеры),
которые в результате отвердения превращаются в
неплавкие
и
нерастворимые
продукты;
получаются
,главным
образом,
поликонденсацией.
Синтетикалық шайырлар –
қатқаннан кейін
балқымайтын
және
ерімейтін
өнімдерге
айналатын молекулярлық массасы кішкене
синтетикалық
полимерлер
(олигомерлер);
негізінен, поликонденсациямен алынады.
Смывной кран –
водоразборное устройство,
обеспечивающее
подачу
воды
из
системы
Жуып-шайғыш кран –
шаруашылықтағы
ішетін су құбырлары жүйесінен унитаздарды,
СНиП РК 1.01-32-2005
191
хозяйственно-питьевого
водопровода
для
промывания
унитазов,
напольных
чаш
и
писсуаров.
жердегі тегенелерді және писсуарларды жуып-
шаю үшін су беруді қамтамасыз ететін
құрылғы.
Снашивание в точках мульды сдвижения
—
величина изменения прямого (до деформации)
угла квадрата, стороны которого параллельны и
перпендикулярны линии простирания пласта.
Различают
снашивание
в
направлении
простирания (вкрест простирания) пласта и в
заданном направлении.
Жылжу мульдасы нүктелеріндегі тозу –
шаршының деформацияға дейін тік болған,
жақтары
қабаттың
жайылу
сызығына
параллель және перпендикуляр бұрышының
өзгеруінің мөлшері. Жайылу бағытындағы
(жайылуға қайшы) және берілген бағыттағы
тозуды ажыратады.
Собираемость
конструкций –
свойство
независимо
изготовленных
элементов
обеспечивать
возможность
сборки
из
них
конструкций зданий и сооружений с точностью их
геометрических параметров, соответствующей
предъявляемым
к
конструкциям
эксплуатационным требованиям. Количественной
характеристикой собираемости является уровень
собираемости,
который
оценивают
долей
сборочных
работ,
выполняемых
без
дополнительных операций по подбору, пригонке
или регулированию параметров элементов.
Құралымның жинамалылығы –
геометриялық
параметрлерінің
дәлдігі
құралымдарға
қойылатын
пайдалану
талаптарына
сай
ғимараттар мен имараттардың құралымдарын
құрастыруға мүмкіндік беретін бірінен бірі
бөлек
жасалған
бөлшектердің
қасиеті.
Жинамалықтың сандық сипаттамасы жиналу
дәрежесі болып табылады, оны қосымша
бөлшектерді
таңдау,
дәлдеу
немесе
параметрлерін
реттеу
операцияларынсыз
жүргізілетін
жинау
жұмыстарының
үлесі
бойынша анықтайды.
Собственная
ходовая
Достарыңызбен бөлісу: |