Строительные нормы и правила строительная терминология


Резервуар  – емкость для хранения жидкостей или  газов



Pdf көрінісі
бет34/49
Дата03.03.2017
өлшемі3,43 Mb.
#7023
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   49

Резервуар
 – емкость для хранения жидкостей или 
газов. 
 
Резервуар - 
сұйықтар  мен  газдарды  сақтауға 
арналған ыдыс. 
Резервуар  для  воды – 
закрытое  сооружение  для 
хранения воды. 
 
Суға  арналған  резервуар – 
суды    сақтауға 
арналған жабық имарат. 
Резервуар 
уравнительный
 – резервуар 
со 
свободной  поверхностью  воды,  служащий  для 
снижения  величины  гидравлического  удара  при 
неустановившемся  движении  воды  в  напорном 
водоводе. 
 
Теңестіруші 
резервуар
 – арынды 
су 
құбырындағы  судың  қалыпсыз  қозғалысы 
кезінде  гидравликалық  соққының  мөлшерін 
азайту  үшін  қызмет  ететін  су  беті  ашық 
резервуар. 
Резец
 – режущий  инструмент,  состоящий  из 
твердого 
тела, 
или 
державки 
(стержня 
прямоугольного, 
квадратного 
или 
круглого 
сечения)  и  головки  с  рабочей  режущей  частью, 
которая  имеет  определенную  геометрическую 
форму. 
 
Кескіш – 
қатты  дене  немесе  ұстағыштан  (тік 
төртбұрышты, 
квадрат 
немесе 
дөңгелек 
қималы)  және  белгілі  геометриялық  пішіндегі 
кесуші  жұмыс  бөлігі  бар  бас  тиектен  тұратын 
кесуші аспап. 
Резонанс
 – резкое  возрастание  амплитуды 
установившихся 
вынужденных 
колебаний 
системы  при  приближении  частоты  внешнего 
гармоничного  воздействия  к  какой-либо  из 
частот собственных колебаний системы. 
 
Резонанс – 
сыртқы  гармоникалық  әсер 
жиілігінің 
жүйедегі 
өз 
тербелістерінің 
жиіліктерінің  біріне  жақындағанда  жүйенің 
тұрақтанған 
еріксіз 
тербелістері 
амплитудасының күрт өсуі. 
Резьбовое  соединение
 – разъемное  соединение 
при  помощи  деталей,  имеющих  резьбу  (болтов, 
винтов, шпилек, гаек и т.д.). 
 
Бұрандамалы  қосылыс – 
бұрандасы  бар 
бөлшектердің 
(бұрандама, 
бұрама, 
бұрамасұқпа,  сомын  және  т.б.)  көмегімен 
жасалатын ажыратылмалы қосылыс. 
Рекомендации
 – материал,  разрабатываемый 
научно-исследовательскими 
институтами 
на 
основе  результатов  научных  исследований  и 
направленный  на  дальнейшее  совершенствование 
проектирования и строительства. 
 
Ұсыныстар
 – ғылыми-зерттеу 
институттарында 
ғылыми 
зерттеулер 
нәтижелерінің 
негізінде 
жасалатын 
және 
жобалау  мен  құрылысты  одан  әрі  жетілдіруге 
бағытталған материалдар. 
Рекомендуемое  положение (Recommendation) 
 
положение  (норма  или  правило),  содержащее 
совет  или  указание,  не  носящее  обязательного 
характера. 
 
Ұсынылатын  ережелер (Recommendation) 
 
орындалуы 
мiндеттi 
емес 
кеңес 
немесе 
нұсқаудан  тұратын  ережелер  (норма  немесе 
ереже). 
Реконструируемый  мост – 
мост,  подлежащий 
переустройству  с  полной  заменой  пролетных 
строений 
и 
использованием 
(полным 
или 
частичным) существующих опор. 
 
Қайта  құралымданатын  көпір – 
аралық 
құрылымдары  толығымен  қайта  орнатылатын 
және  бар  тіректерді  (толығымен  немесе  бір 
бөлігін)  пайдаланып  қайта  құрылымдануға 
жататын көпір. 
Реконструкция – 
перестройка 
здания, 
сооружения 
для 
улучшения 
его 
функционирования  или  комплекс  мероприятий, 
предусматривающих 
увеличение 
объема 
 
Қайта  құралымдау
 – ғимараттың,  имараттың 
жұмысын  жақсарту  үшін  оны  қайта  құру 
немесе  жұмыс  істеп  тұрған  кәсіпорындарда 
(станцияларда)  өндіріс  көлемін  арттыруды 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
174 
производства  на  действующих  предприятиях 
(станциях). 
қарастыратын шаралар кешені. 
Реконструкция  действующего  предприятия – 
переустройство  объектов  основного,  подсобного 
и обслуживающего назначения с целью получения 
новой 
продукции, 
повышения 
качества 
выпускаемой  номенклатуры  или  повышения 
технико-экономических 
показателей, 
как 
правило,  без  расширения  имеющихся  зданий  и 
сооружений. 
 
Істеп тұрған кәсіпорынды қайта құралымдау – 
жаңа өнім алу, шығарылатын өнімнің сапасын 
арттыру 
немесе 
техника-экономикалық 
көрсеткіштерін 
арттыру 
мақсатында 
бар 
ғимараттар 
мен 
имараттарды 
кеңейтпей, 
негізгі,  қосалқы  және  қызмет  көрсетуші 
нысандарды қайта құру. 
Реконструкция 
жилого 
дома – 
комплекс 
строительных 
работ 
и 
организационно-
технических 
мероприятий, 
связанных 
с 
изменением  основных  технико-экономических 
показателей жилого  дома  (количества и  площади 
квартир, строительного объема и общей площади 
дома)  или  его  назначения  и  осуществляемых  в 
целях 
улучшения 
условий 
проживания 
и 
приведения 
эксплуатационных 
показателей 
жилого  дома  к  уровню  современных  требований. 
Реконструкция  жилого  дома  может  включать: 
изменение  планировки  помещений,  возведение 
надстроек,  встроек,  пристроек,  а  при  наличии 
обоснований - частичную  разборку  здания; 
повышение  уровня  инженерного  оборудования, 
включая  наружные  сети  (кроме  магистральных); 
замену  изношенных  и  морально  устаревших 
конструкций  и  инженерного  оборудования  на 
современные,  более  надежные  и  эффективные, 
улучшающие 
эксплуатационные 
показатели 
жилого 
дома; 
улучшение 
архитектурной 
выразительности 
здания, 
а 
также 
благоустройство прилегающей территории. 
 
Тұрғын  үйді  қайта  құралымдау – 
тұру 
жағдайларын  жақсарту  және  тұрғын  үйдің 
пайдалану  көрсеткіштерін  қазіргі  заманғы 
талаптар деңгейіне жеткізу мақсатында тұрғын 
үйдің 
негізгі 
техника-экономикалық 
көрсеткіштерін  (пәтерлердің  саны  мен  көлемін 
және  үйдің  жалпы  көлемін)  немесе  оның 
пайдалану  мақсатын  өзгертумен  байланысты 
құрылыс 
жұмыстары 
мен 
ұйымдастыру-
техникалық  шараларының  жиынтығы.  Тұрғын 
үйді  қайта  құралымдауға  мыналар  енеді: 
бөлмелердің  жайғасымын  өзгерту,  үстінен, 
ішіне, 
жапсарластыра 
қосып 
салу, 
ал 
негізделген  жағдайда – ғимараттың  бір 
бөлігін 
бұзу, 
инженерлік 
жабдықтардың 
деңгейін  жақсарту,  оған  сыртқы  жүйелер  де 
(магистральдық 
жүйелерден 
басқа) 
енеді; 
тозған  және  моральдық  жағынан  тозған 
құралымдар  мен  инженерлік  жабдықтарды 
сенімді  және  тиімді,  тұрғын  үйдің  пайдалану 
көрсеткіштерін 
жақсартатын 
қазіргі 
заманғыларға ауыстыру; ғимараттың сәулеттік 
көрінісін  жақсарту,  сондай-ақ  жанындағы 
аумақты көркейту. 
Реконструкция  здания – 
комплекс  строительных 
работ 
и 
организационно-технических 
мероприятий, связанных с изменениями основных 
технико-экономических  показателей  (количества 
и  площади  квартир,  строительного  объема  и 
общей 
площади 
здания, 
вместимости 
или 
пропускной  способности  или  его  назначения), 
осуществляемых  в  целях  улучшения  условий 
проживания,  качества  обслуживания,  увеличения 
объема услуг. 
 
Ғимаратты 
қайта 
құралымдау
 – тұру 
жағдайларын,  көрсетілетін  қызмет  сапасын 
жақсарту, 
қызмет 
көлемін 
жетілдіру 
мақсатында 
ғимараттың 
негізгі 
техника-
экономикалық  көрсеткіштерін  (пәтерлердің 
саны  мен  көлемін,  құрылыс  көлемін  және 
ғимараттың  жалпы  көлемін,  сыйымдылығын 
немесе  өткізу  қабілеттілігін  немесе  оның 
пайдалану  мақсатын)  өзгертумен  байланысты 
құрылыс 
жұмыстары 
мен 
ұйымдастыру-
техникалық шаралардың жиынтығы. 
Реконструкция здания (сооружения, оборудования, 
коммуникаций, 
объектов 
жилищно-
коммунального  назначения) – 
1)  комплекс 
операций 
по 
переустройству 
действующего 
здания 
(сооружения, 
оборудования, 
коммуникаций, 
объектов 
жилищно-
коммунального  назначения)  в  целях  повышения 
технического 
уровня, 
улучшения 
технико-
экономических 
показателей, 
условий 
эксплуатации  и  охраны  окружающей  среды; 2) 
комплекс строительных работ и организационно-
технических 
мероприятий, 
связанных 
с 
изменением  основных  технико-экономических 
показателей  (количества  и  площади  квартир, 
строительного  объема  и  общей  площади  здания, 
вместимости  или  пропускной  способности  или 
его назначения). 
 
Ғимаратты 
(имаратты, 
жабдықты, 
қатынастарды, 
тұрғын-коммуналдық 
нысандарды) 
қайта 
құралымдау - 
1) 
техникалық 
деңгейін 
көтеру, 
техника-
экономикалық 
көрсеткіштерін, 
пайдалану 
жағдайларын және қоршаған ортаны қорғауды 
жақсарту  мақсатында  істеп  тұрған  ғимаратты 
(имаратты,  жабдықты,  қатынастарды,  тұрғын-
коммуналдық 
нысандарды) 
қайта 
құру 
операцияларының  кешені;  2) негізгі  техника-
экономикалық  көрсеткіштерін  (пәтерлердің 
саны  мен  көлемін,  құрылыс  көлемін  және 
ғимараттың  жалпы  көлемін,  сыйымдылығын 
немесе  өткізу  қабілеттілігін  немесе  оның 
пайдалану  мақсатын)  өзгертумен  байланысты 
құрылыс 
жұмыстары 
мен 
ұйымдастыру-
техникалық шаралардың кешені. 
Ректификация
 – разделение 
жидких 
многокомпонентных 
смесей 
на 
отдельные 
компоненты (дистилляты). 
 
Ректификация
 – көп  компонентті  сұйық 
қоспаларды 
жеке 
компоненттерге 
(дистилляттарға) бөлу. 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
175 
Рекультивация 
территории
 – комплекс 
мероприятий 
по 
подготовке 
территории, 
нарушенной  при  строительных  работах,  для 
сельскохозяйственного  или  лесохозяйственного 
использования. 
 
Аумақты 
рекультивациялау 
– 
құрылыс 
жұмыстары  салдарынан  бұзылған  аумақтарды 
ауыл 
шаруашылығында 
немесе 
орман 
шаруашылығында  пайдалануға  дайындайтын 
шаралардың кешені. 
Релаксация  напряжений
  (усилий)  –постепенное 
изменение  напряжений  в  материале  (теле)  при 
постоянстве его деформации. 
 
Кернеулер 
(күштер) 
релаксациясы
 – 
деформациясы 
тұрақты 
материалдағы 
(денедегі) кернеулердің біртіндеп өзгеруі. 
 Релин
  (резиновый  линолеум) –двухслойный 
рулонный  материал  для  покрытия  полов  в 
помещениях с повышенной влажностью. Лицевой 
слой  изготавливается  из  цветной  резины,  а 
нижний – из  смеси  дробленой  резины  и 
битумных примесей. 
 
Релин
  (резеңке  линолеум) – ылғалдылығы 
жоғары 
үйлерде 
еденді 
жабу 
үшін 
қолданылатын  екі  қабатты  орама  материал. 
Беттік  қабаты  түрлі-түсті  резеңкеден,  ал  астар 
қабаты 
ұсақталған 
резеңке 
мен 
битум 
қоспаларынан тұрады. 
Рельеф  керамической  плитки – 
выпуклое  или 
углубленное 
изображение 
на 
лицевой 
поверхности плитки. 
 
Керамикалық 
тақташаның 
бедері – 
тақташаның  алдыңғы  бетіндегі  дөңес  немесе 
ойылған бейне. 
Рельефная  декорированная  керамическая  плитка 
– 
плитка  с  рельефной  лицевой  поверхностью  и 
нанесенным цветным рисунком. 
 
Бедерлі  безендірілген  керамикалық  тақташа – 
алдыңғы  беті  бедерлі  және  түрлі-түсті  суреті 
бар тақташа. 
Рельефная  керамическая  плитка – 
плитка  с 
рельефной 
лицевой 
поверхностью, 
не 
декорированная. 
 
Бедерлі керамикалық тақташа – 
алдыңғы беті 
бедерленген, безендірілмеген тақташа. 
Рельс
 – стальная балка специального профиля (с 
выпуклой скругленной головкой или жёлобом). 
 
Рельс – 
арнайы кескінді болат арқалық (дөңес 
дөңгеленген бас тиекті немесе науалы). 
Ремонт – 
комплекс операций по восстановлению 
исправности  или  работоспособности  объекта  и 
восстановлению 
ресурса 
изделия 
или 
его 
составных частей. 
 
Жөндеу – 
нысанның  жұмысқа  қабілеттілігін 
және 
бұйымның 
немесе 
оның 
құрама 
бөліктерінің 
қорын 
қалпына 
келтіруге 
бағытталған операциялар кешені. 
Ремонт 
здания 
(сооружения, 
оборудования, 
коммуникаций, 
объектов 
жилищно-
коммунального  назначения) – 
1)  комплекс 
операций  по  восстановлению  исправности  или 
работоспособности 
здания 
(сооружения, 
оборудования, 
коммуникаций, 
объектов 
жилищно-коммунального 
назначения) 
и 
восстановлению  его  ресурса  или  ресурса  его 
составных  частей; 2)  комплекс  строительных 
работ 
и 
организационно-технических 
мероприятий  по  устранению  физического  и 
морального  износа,  не  связанный  с  изменением 
основных  технико-экономических  показателей 
здания. 
 
Ғимаратты 
(имаратты, 
жабдықты, 
қатынастарды, 
тұрғын-коммуналдық 
нысандарды) 
жөндеу – 
1) 
ғимараттың 
(имараттың, жабдықтың, қатынастың, тұрғын-
коммуналдық 
нысандардың) 
жұмысқа 
қабілеттілігін және қорын немесе оның құрама 
бөліктерінің 
қорын 
қалпына 
келтіруге 
бағытталған 
операциялар 
кешені; 2) 
ғимараттың 
негізгі 
техника-экономикалық 
көрсеткіштерін  өзгертуге  байланысты  емес 
сапалық  және  физикалық  тозуды  жоюға 
бағытталған 
құрылыс 
жұмыстары 
мен 
ұйымдастыру-техникалық 
шараларының 
кешені. 
Ремонт  здания  капитальный – 
ремонт  здания  с 
целью  восстановления  его  ресурса  с  заменой  при 
необходимости  конструктивных  элементов  и 
систем  инженерного  оборудования,  а  также 
улучшения эксплуатационных показателей. 
 
Ғимаратты  күрделі  жөндеу – 
ғимараттың 
қорларын 
қалпына 
келтіру, 
сондай-ақ 
пайдалану 
көрсеткіштерін 
жақсарту 
мақсатында 
қажет 
болған 
жағдайда 
құралымдық 
бөлшектері 
мен 
инженерлік 
жабдықтар жүйесін ауыстырып жөндеу. 
Ремонт здания текущий – 
ремонт здания с целью 
восстановления 
исправности 
(работоспособности)  его  конструкций  и  систем 
инженерного оборудования, а также поддержания 
эксплуатационных показателей. 
 
Ғимаратты  ағымдық  жөндеу – 
ғимараттың 
құралымдары мен инженерлік жабдықтарының 
жұмысқа 
қабілеттілігін 
қалпына 
келтіру, 
сондай-ақ пайдалану көрсеткіштерін қалпында 
сақтау мақсатында ғимаратты жөндеу. 
Ремонтная  скорость  эскалатора – 
скорость 
эскалатора  при  работе  от  вспомогательного 
привода. 
 
Эскалатордың 
жөндеу 
жылдамдығы
 – 
эскалатордың 
көмекші 
жетектен 
жұмыс 
істегендегі жылдамдығы. 
Ремонтопригодность
 – свойство 
объекта, 
заключающееся 
в 
приспособлении 
к 
предупреждению 
и 
обнаружению 
причин 
возникновения  его  отказов,  повреждений  и 
устранению  их  последствий  путем  проведения 
технического обслуживания и ремонта. 
 
Жөндеуге  жарамдылық – 
тоқтап  қалулардың, 
зақымданулардың  алдын  алу  мен  пайда  болу 
себептерін анықтауға және техникалық қызмет 
пен жөндеу жүргізу арқылы олардың салдарын 
жоюға 
бейімделуден 
тұратын 
нысанның 
қасиеті. 
Реология
 – наука, 
изучающая 
процессы, 
связанные 
с 
необратимыми 
остаточными 
 
Реология – 
қайтусыз  қалдық  деформациялар 
мен 
түрлі 
тұтқыр 
және 
пластикалық 

СНиП РК 1.01-32-2005 
 
176 
деформациями  и  течением  различных  вязких  и 
пластичных 
материалов 
(ньютоновских 
жидкостей,  дисперсных  систем  и  др.),  а  также 
явления 
релаксации 
напряжений, 
упругого 
последствия и т.д. 
материалдардың 
(ньютон 
сұйықтары, 
дисперстік 
жүйелер 
және 
т.б.) 
ағуына 
байланысты 
процестерді, 
сондай-ақ  
кернеулердің  релаксациясы,  серпімді  салдар 
және т.б. құбылыстарды зерттейтін ғылым. 
Респиратор
 – индивидуальный 
прибор 
длительного  или  разового  пользования  для 
защиты  органов  дыхания  человека  от  пыли  и 
вредных веществ. 
 
Респиратор – 
адамның  демалу  органдарын 
шаң  мен  зиянды  заттардан  қорғауға  арналған 
ұзақ  мерзімде  немесе  бір  рет  пайдаланатын 
жеке аспап. 
Реставрация  здания  (сооружения) – 
работы  по 
обеспечению длительной физической сохранности 
объектов 
недвижимости 
(как 
правило, 
памятников  архитектуры)  с  возвращением  им 
облика,  утраченного  или  искаженного  за  время 
существования  без  изменения  их  исторически 
сложившегося облика. 
 
Ғимаратты  (имаратты)  қалпына  келтіру – 
тарихи 
қалыптасқан 
кескінін 
уақыт 
аралығында 
жоғалтқан 
немесе 
бұзылған 
кескінін  өзгертпей  қалпына  келтіру  арқылы 
жылжымайтын  мүлік  нысандарының  (ереже 
бойынша,  сәулет  өнері  ескерткіштерінің)  ұзақ 
мерзімді физикалық сақталуын қамтамасыз ету 
жөніндегі жұмыстар. 
Ресурс  технический
 – наработка  изделия  от 
начала  его  эксплуатации  или  ее  возобновления 
после ремонта определенного вида до достижения 
им  предельного  состояния,  оговоренного  в 
нормативно-технической документации. 
 
Техникалық  қор – 
пайдаланудың  басынан 
немесе  белгілі  бір  жөндеу  түрінен  кейін 
қалпына  келтірілгеннен  шекті  жағдайына 
жеткенге  дейінгі    нормативтік-техникалық 
құжаттарда 
көрсетілген 
бұйымдардың 
жұмысы. 
Рециркуляция  сточных  вод – 
возвращение 
очищенной воды на сооружения станции очистки 
сточных 
вод 
для 
разбавления 
или 
для 
поддержания определенного расхода сточных вод 
в этих сооружениях. 
 
Ақаба 
сулардың 
рециркуляциясы – 
тазартылған 
суды 
ақаба 
суды 
тазарту 
станциясының  имараттарына    араластыру 
үшін  немесе  осы  имараттарда  ақаба  судың 
белгілі бір шығынын ұстап тұру үшін қайтару. 
Решетчатые 
конструкции
 – строительные 
конструкции  зданий  и  сооружений  (фермы, 
колонны,  стойки,  ригели  рам  и  др.),  расчетная 
схема которых принимается в виде геометрически 
неизменяемой 
системы, 
составляются 
из 
стержней, скрепленных узловыми соединениями. 
 
Торлы  құралымдар – 
есептік  сызбалары 
геометриялық 
өзгермейтін 
жүйе 
ретінде 
қабылданатын  ғимараттар  мен  имараттардың 
түйін 
 
қосылыстармен 
біріктірілген 
шыбықтардан 
құралатын 
құрылыс 
құралымдары  (фермалар,  ұстындар,  тіректер, 
жақтаулардың ригельдері және т.б.). 
Ригель
 – горизонтальная  или  наклонная  балка, 
связывающая  между  собой  колонны  зданий, 
стойки рам и т.п. 
 
Беларқа
 – ғимараттардың 
ұстындарын, 
жақтаулардың  тіреуіштерін  және  т.с.с.  бір-
бірімен  байланыстырып  тұратын  көлденең 
немесе көлбеу арқалық. 
Ризалит 
–  часть  здания,  выступающая  за 
основную  линию  фасада  по  всей  его  высоте, 
составляя единое целое с основной постройкой. 
 
Ризалит – 
қасбеттің 
биіктігі 
бойынша 
қасбеттің  негізгі  сызығынан  шығып  тұратын 
және  негізгі  құрылыспен  біртұтас  ғимараттың 
бөлігі. 
Рисберма
 – элемент  крепления  дна  водотока  в 
нижнем  бьефе,  расположенный  за  водобоем  и 
предназначенный  для  предохранения  русла  от 
размыва,  гашения  пульсации,  выравнивания  и 
снижения скоростей водного потока. 
 
Рисберма
 – арнаны  шайып  кетуден  сақтауға, 
пульсацияны 
басуға, 
су 
ағынының 
жылдамдығын 
түзетуге 
және 
төмендетуге 
арналған  суқағардан  кейін  орналасқан  су 
ағардың түбін төменгі бьефке бекіту бөлшегі.  
Риск возникновения чрезвычайной ситуации
 (риск 
ЧС) – вероятность  или  частота  возникновения 
источника  чрезвычайной  ситуации,  определяемая 
соответствующими показателями риска. 
 
Төтенше  жағдайдың  пайда  болу  қаупі 
(ТЖ 
қаупі) – тиісті  қауіп-қатер  көрсеткіштерімен 
анықталатын  төтенше  жағдай  көзінің  пайда 
болу ықтималдығы немесе жиілігі. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет