2015 ж., наурыз, №1 №1, март 2015 г

 
 
 
жармалау жүйелерінің оңтайлы параметрлері кішігірім диірменде сапалы шығымды ұн өндіруді қамтамасыз 
етеді. 
В  данной  работе  приведены  результаты  исследования  по  изучению  процесса  крупообразования 
сортового  помола  пшеницы  на  малой  мощной  мельнице.  На  основании  проведенных  производственных 
экспериментов  былипредложены  ориентировочные  режимы  работы  драных  систем,  применение  которых 
позволят малой мельнице выработать муку высоких сортов со стандартным выходом.  
In this work results of research on studying of process of a krupoobrazovaniye of a high-quality grinding of 
wheat  are  given  in  a  small  powerful  mill.  On  the  basis  of  the  made  production  experiments  of  a  bylipredlozhena 
approximate working hours of torn systems which application will allow a small mill to develop flour of high grades 
with a standard exit. 
 
Жоғары сапалы ұнды өңдеу үшін дәннің әр түрлі ұн тартуларын пайдаланады. Ұн 
тарту  дегеніміз  берілген  ассортимент  пен  сапа  бойынша  бидайдан  ұн  алу 
операцияларымен  технологиялық  үрдістерінің  бір  ізді  және  үйлесімді  жиынтығы.  Әр  ұн 
тарту өнімді өңдеудің бөлек кезеңдерінен және жүйелерінен тұратын белгілі құрылыммен 
сипатталады. 
Қазақстан өз тұрғындарын сапасы жоғары ұнмен қамтамасыз етуге қабілетті, оның 
ішінде  кішігірім  шағын  диірмендердің  рөлі  айтарлықтай  жоғары.  Ең  алдымен,  олар  ірі 
өнеркәсіптік  орталықтардан  қашық  орналасқан  тікелей  астық  өндіруші  аудандар  мен 
шаруашылықтарда өте қажет. 
Кішігірім  диірмендердегі  ұн  өндірісінің  ерекшеліктерін  ескере  отырып, 
жармалауүрдісініңрежимдерін  үйлесімді  қолданған  кезде  оның  айтарлықтай  тиімділігіне 
қол жеткізуге болады.Өкінішке орай, бұл  бағытта жүргізілген жұмыстардың  саны өте аз 
болғандықтанбидайдан ұн тартуда жармалаужүйелерініңмүмкіндіктерін зерттеу қажеттігі 
туындап отыр. 
Жұмыста  нақты  мәселені  зерттеу  үшін  Қазақстанның  әртүрлі  климаттық-
топырақтық  аумақтарында  өсірілген  I  және  IV  типтегі  жаздық  және  күздік  бидайдың 
үлгілері  қолданылды.  Зерттелуге  арналған  дәннің,жармалық  өнімнің  жәнеұн  үлгілерінің 
сапа көрсеткіштері стандарттық әдістің көмегімен өндірістік және Алматы технологиялық 
университетінің  техникалық  зертханасында  анықталды.Бидай  үлгілерінің  зертханалық 
салыстырмалы тартылуы «Нагема» диірмендік қондырғысында орындалды.  
Өнімді  өңдеуге  арналғанастық  сапасының  сәйкестігінтексеру  үшін,  оның 
технологиялықкөрсеткіштерін  нақты  анықтайды.  Осы  мақсатпен  кішігірім  шағын 
қуаттағы  диірменге  түскен  астық  партияларынанүлгі  құрастырылып  сапа  көрсеткіштері 
анықталды. Олардың деректері 1 кестеде келтірілген. 
1  кесте  деректері  бойынша,  шағын  қуаттағы  диірменге  түсетін  астық 
партияларының натурасы 753  - 770 г/л аралығында ауытқып отыр, бұл шама шектерінде 
ылғалдылығы  бойынша  айтарлықтай  ерекшеленбейді,  (11,8  -  12,5%)аралығында  құрғақ 
күйге жатады. 
Зерттеуге  арналған  үлгілердің  маңызының  саны  (22,6  –  28%)  аралығында 
ауытқиды,  ал  сапасы  екінші  топтан  төмен  емес,  осы  көрсеткіш  бойынша  стандарт 
талаптарын  қанағаттандыратын  ұн  шығымын  қамтамасыз  етуге  болады.  Астық 
массасының  құрамындағыжарамсыз  қоспаның  артық  мөлшері  шығарылатын  ұн  сапасын 
төмендетеді.  Сол  себептіастықты  күрделі  тазарту  қажеттігіне  әкеліп  соғады.Өңдеуге 
түсетін  астықта  қарасұлы  құрамы  0,2%-дан  артық  болмауы  тиіс.  Біздің  жағдайда  (№3 
астық  партиясында)  ол  0,2%-дан  аспай  тұр,  ондай  пайыз  дайын  өнім  сапасына  әсерін 
тигізбейді. 
1-кестеде келтірілген деректерден зерттеуге алынған бидай партияларының жалпы 
шынылығы (59–70%) аралығында ауытқиды да екі топқа жіктеледі. 
Сонымен, кішігірім диірменге түсетін бидай партияларының сапа көрсеткіштерінің 
мәні стандарт талаптарына сай екендігін көруге болады. 
Дәнді  тартуға  дайындау  кезеңі  диірменнің  дәнді  тазарту  бөлімінде  орындалады, 
онда  ірі,  ұсақ  және  бөгдеқоспалардан  тазартуауалы-електі  сепараторларда,  тас 

 
 
 
бөлгіштерде,тағыда  басқа  үйлестіріп  құрастырылған  жабдықтарда  жүзеге  асырылады. 
Дәннің  сыртқыбетін  тазартуобойкалынемесе  щеткалыжабдықтарда  жүргізіледі.  Бидай 
партияларын  тазарту  нәтижесінде  құрамындағы  органикалық  -  0,4%-ке,  минералды  - 
0,1%-ке, ал дәнді қоспа - 2,0%-ке дейін төмендеген. 
 
1 кесте – Зерттеуге арналған бидай партияларыүлгілерінің сапасы 
Астық 
партияс
ы-ның 
№ 
Сапа көрсеткіштері 
Қоспа құрамы, % 
Натурасы
, г/л 
Ылғалды-
лығы,% 
Маңызы, %/
топ 
Шыныл
ы-ғы,% 
қоқыс 
дәнді 
органикал
ық 
мине-
ралды 
1 
1,3 
0,4 
3,2 
758 
12,0 
28,0/II 
70 
2 
1,6 
1,0 
2,8 
770 
11,8 
24,2/II 
59 
3 
2,4 соның 
ішінде 
қарасұлы 
0,2 
0,8 
4,8 
750 
12,5 
23,2/II 
60 
4 
0,6 
0,2 
4,2 
753 
11,8 
22,6/II 
69 
Ескерту №1 – I типті жаздық жұмсақ бидай; №2; №3 – IV типті қыстық жұмсақ бидай; 
№4 –типтер қосындысы 
 
Осылайша,  кішігірім  диірменде  қолданылып  отырған  астықты  тазарту  жүйесі 
жеткілікті дәрежеде тиімді деп саналады, себебі 4 партияның орташа көрсеткіші бойынша 
астықтағыбөгде  қоспалар  мөлшері  70%-дан  астам  азайған  және  бұл  мемлекеттік 
стандартқа сай болып келеді. 
Дәнді ұнтақтауға дайындаудың келесі кезеңі гидротермиялық өңдеу, оның ішіндегі 
ең  қарапайым  және  тиімді  әдісі  салқын  кондиционерлеу  болып  табылады.  Қолданылған 
гидротермиялық  өңдеу  режимдері  нәтижесінде  дән  ылғалдылығы  зерттеліп  отырған 
партияларда орта шамамен 3,9%-ға көтеріліп, базисті кондицияларға сәйкес келеді. 
Диірменнің  ұнтақтау  бөлімінің  жармалау  үрдісінің  бірінші  жүйесіне  түскен 
дәнніңылғалдылығы орта шамамен 15,6%-ға ие, бұл стандарт талаптарына сәйкес келеді. 
Сонымен кішігірім диірмен өндірісінде астықты ұнтақтауға дайындауүрдісін дұрыс 
ұйымдастыру арқылы оның сапасын арттыруға болады.  
Кішігірім диірмендерде ұн өндіру барысында бидайды ұнтақтау үрдісінің кезеңдері 
өзара  байланысты  және  өзара  шартталған  технологиялық  операциялардан  тұрады,  олар 
өңделетін  тартупартияларының  күйі  мен  қасиетін,  өлшемі  мен  пішінін  өзгертуге 
бағытталады 
Өндірістік  үрдісте  жеке  желілердіастықты  стандартты  сападағы  ұнға  өңдеу 
операцияларын  орындау  үшін  біріктірілген  әртүрлі  жабдықтар  кешенін  құрайтын 
технологиялық жүйелер орындайды. 
Технологиялық үрдістің тиімділігі оның мақсат-міндеттерінің орындалу деңгейімен 
анықталады.  Тиімділіктің  негізгі  көрсеткіштеріне  дайын  өнімнің  шығуы  мен  сапасы, 
сонымен қатар соңғы пайдаланылған шығындар жатады. 
Бидайдан  сұрыптық  ұн  тартудың  алғашқы  сатысы  жармалау  үрдісі  болып 
саналады,  бұл  кезеңде  жеткілікті  мөлшерде  ірі,  ұсақ,  орташа  жармашықтар,  дунст,  және 
ұналынады.Бұл үрдіске қойылатын басты талап –сапасы жоғары жармашықтар мен дунст 
күйінде аралық өнімдердің ең сапалыөнімін алу. Мұныменжармалау үрдісінің басты мәні 
тәмамдалмайды.  Әрі  қарай  оның  маңыздылығына  аралық  өнімдердің  сапасы  мен 
өнімділіктіңтұрақтылығы  әсерін  тигізеді,  сондықтанда  астықты  ұнтақтаудың  келесі 

 
 
 
кезеңдерінің  дұрыс  жүргізілуіосы  үрдістің  тұрақтылығымен  тығыз  байланысты  екенін 
байқауға болады. Аралық өнімдердің сапасы мен өнімділігі бойынша жармалау үрдісінің 
тұрақсыздығы түгелдей ұн өндірісі тиімділігі нәтижесінің төмендеуіне алып келеді. 
Дән  білікті  станокта  ұнтақталыныпәр  түрлі  бөлшектерден  құралатын  өнім 
қоспалары  алынады.Ұнтақталған  қоспаны  ірілігіне  қарай  бөлуді  (сұрыптауды)  арнайы 
елеуіштердеелеу  арқылы  жүзеге  асырады.Кез  келген  бір  елеуіште  елеу  кезінде  бастапқы 
қоспа  екі  өнімге  бөлінеді:  өтілім  және  сырғыма.  Елеуіш  саңылаулары  арқылы  өтетін 
бөлшектер өтетін, ал елеуіште қалғандары – сырғыма болып аталады. 
Елеуіш  машиналарда  әр  түрлі  нөмерлі  елеуіштерді  қолдану,  өздерінің  мөлшері 
және қасиеттері бойынша ерекшеленетін өнім алуға мүмкіндік береді.  
Ірі  түйірді  жоғарғы  сырғыма  деп  атайды,  ол  өз  кезегінде,  ірі  –  бірінші  сырғыма 
және ұсақ – екінші сырғыма болып бөлінеді. Ірілігі бойынша келесі өнім жармашық және 
дунст деп аталынады. 
Жармашық  үш  топқа  бөлінеді:  ірі,  орташа  және  ұсақ,  ал  дунсттар  –  қатты  және 
жұмсақ. Ең ұсақ өнім ұн болады. 
Аралық  өнім  әдетте  електің  екі  нөмерімен  сипатталады  және  бөлшек  түрінде 
жазылады,  ондағы  сырғыма  өнім  еленген  елек  нөмерін  көрсетсе,  ал  бөлімі  –  өнім 
жиналатын елек нөмерін көрсетеді. 
Мысалы,  ірі  жарма  1/056  елегімен  сипатталса,  яғни  ол  №  1  металл  електің  өтімі 
және № 056 металл електің жиыны арқылы алынған.  
2-кестеде  елеу  кезінде  бидайдан  сұрыптық  ұн  тартуда  ірілігіне  қарай  аралық 
өнімдердің жіктелуі берілген. 
2-кестеде  берілген  өнім  түйіріне  байланысты  елек  нөмері  беріледі  де,  ағым  өтім 
және сырғыма бойынша жіктелінеді. 
Сызықтық белгі категорияда електің жоқтығын білдіреді.Бұл жіктеу тек бидайдың 
сұрыптық тартылуында ғана қолданылады.  
Бұл  жұмыстың  зерттеу  барысында  өндірістің  жармалау  жүйелерінен,  аралық 
өнімдерінен үлгілер құрастырылып, елеуіште елеп, талдағышта жармашықтар мен ұнның 
өнімділік пайызы мен күлділік мөлшері анықталды. Тәжірибе соңында алынған нәтижелер 
3-кестеде көрсетілген. 
3-кестеде  көрсетілген  нәтижелер  бойынша  жалпы  шығымы  42%  және  бірінші 
сападағы  орташа  күлділігі  0,82%№2  бидай  партиясынан(IV  типтегі  шынылығы  54%)  үш 
жармалы жүйеден құралған аралық өнімдер ең жоғарғы көрсеткіштермен сипатталды. 
 
2 кесте - Ірілігі бойынша аралық өнімдерінің жіктелуі 
Өнімдер 
Елеуіш нөмерлері 
Металлды 
мата 
Жібек 
Капрон  
швейцариялық 
технология 
бойынша 
жармалық 
ұн 
Жиналатын 
1 
- 
- 
7 
18 
Ірі жарма 
1/056 
71/120 
- 
7/12 
18/32 
Орташа 
056/04 
120/160 
- 
12/17 
32/42 
Ұсақ 
04/- 
160/200 
- 
17/23 
42/52 
Қатты дунст 
- 
200/260 
25/29 
23/29 
52/66 
Жұмсақ 
- 
260/- 
29/38 
29/43 
66/9 
Ұн 
- 
- 
38-55 
43-64 
9-14 
 
Барлық  астық  партияларын  білікті  станоктарда  ұнтақтау  кезінде  бірінші  сападағы 
жармашық пен дунст өнімдерінің шығымы 37,5-дан 42,0%-ға дейін ІІ жармалау жүйесінде 
сипатталды, ал І және ІІІ жармалау жүйелерінде бұл көрсеткіштер төменірек. 

 
 
 
Ұнтақтау  жүйесінің  негізгі  мақсаты  –  ұн  тартуда  аралық  өнімнің  тиімділігі  мен 
сапасын арттыру.  
Сонымен сұрыптық ұн тартуда жармалау үрдісінің жұмыс істеу тиімділігіне тарту 
партиясының  технологиялық  қасиеттері  әсерін  тигізеді.  Оның  ішінде  дәннің  шынылығы 
50-60% болғанда жармашық пен дунс өнімдерінің шығымы мен сапасы жоғары дәрежеде 
сипатталады.  
Зерттеу  нәтижелеріне  сүйене  отырып  кішігірім  диірменніңжармалау  жүйесінің 
болжамды режимдері ұсынылды(5-кесте). 
 
3-кесте.Үш жармалы жүйеден құралған аралық өнімдердің өнімділігі мен сапасы 
Жүйе 
 
Жарма жүйелердің өнімдерді ұнтақтау және күлділік дәрежесі 
% жалпы 
шығымы  
Ірі жарма 
Орташа және ұсақ 
жарма және дунст 
Ұн 
Шығы-
мы,% 
Күлділіг
і, % 
Шығы-
мы,% 
Күлділіг
і, %, 
Шығы-
мы,% 
Күлділігі
% 
I типтегі жұмсақ бидай, шынылығы 70% % (партия №1) 
I 
жарма 
Iiжарма 
III жарма 
4,8 
17,5 
7,7 
1,48 
1,30 
1,42 
4,50 
20,5 
17,5 
1,01 
0,78 
0,84 
0,5 
2,5 
3,0 
0,88 
0,66 
0,76 
9,8 
40,5 
28,2 
Қорытын
ды 
30,0 
1,33 
42,5 
0,82 
6,0 
0,75 
78,5 
IV типтегі жұмсақ бидай, шынылығы54%(партия №2) 
Iжарма 
Iiжарма 
IIIжарма 
6,0 
17,5 
6,0 
1,36 
1,26 
1,46 
5,0 
21,5 
18,5 
0,77 
0,67 
0,76 
1,0 
3,0 
3,5 
0,61 
0,53 
0,61 
12,0 
42,0 
28,0 
Қорытын
ды 
29,5 
1,33 
45,0 
0,74 
7,5 
0,55 
82,0 
IV типтегі жұмсақ бидай, шынылығы 60% (партия №3) 
Iжарма 
Iiжарма 
IIIжарма 
5,0 
18,0 
6,8 
1,53 
1,30 
1,40 
6,0 
20,0 
18,2 
0,82 
0,68 
0,79 
1,0 
2,0 
3,0 
0,76 
0,56 
0,68 
12,0 
40,0 
28,0 
Қорытын
ды 
29,8 
1,38 
44,2 
0,75 
6,0 
0,65 
80,0 
Типтердің қоспалары, шынылығы 56% (партия №4) 
Iжарма 
Iiжарма 
IIIжарма 
5,5 
13,0 
6,0 
1,49 
1,33 
1,48 
5,5 
21,5 
18,0 
0,76 
0,62 
0,78 
1,0 
3,0 
3,5 
0,60 
0,56 
0,64 
12,0 
37,5 
27,5 
Қорытын
ды 
24,5 
1,42 
45,0 
0,73 
7,5 
0,59 
77 
 
4-кестеде көрсетілген деректер бойынша көп мөлшердегі жармашық дунс 
өнімдерінің жалпы шығымы –82,0%, ал ірі жармашық 29,5%-ға дейін №2 партиядан 
алынды. №4 партиядан алынған аралық өнімдердің жалпы шығымы 77% болса, ірі 
жармашықтың мөлшері 29,8%-ға дейін болды. 
 
 

 
 
 
4 кесте - Кішігірім диірменде бидайдан сұрыптық ұн тартудағы жармалау үрдісінен 
алынатын жармашық өнімдердің қатынасы 
Астық 
партиясы,№ 
Жармашық 
Жалпы 
өнім, % 
Ірі,% 
Орташа және дунст,% 
Ұн, % 
1 
30,0 
42,5 
6,0 
78,5 
2 
29,5 
45,0 
7,5 
82,0 
3 
29,8 
44,2 
6,0 
80,0 
4 
24,5 
45,0 
7,5 
77,0 
Ескерту: астық партиясы ( №1) – жұмсақ бидай I типі; партия (№2; №3) – жұмсақ 
бидай IV типі; партия (№4) – аралас бидай. 
 
5 кесте - Кішігірім диірмендердегі жармалау жүйесі жұмысының оңтайлы режимі 
 
Бидайды өңдеу 
Жармашықтардың жиынтығы, % 
I жармалау 
жүйесі 
II жармалау 
жүйесі 
III жармалау 
жүйесі 
Жұмсақ шынылы 
 
8 –10 
35–40 
20–25 
Жұмсақ 2-ші категориялы шынылы 
10–12 
40–45 
20–25 
Жұмсақ 3-ші категориялы шынылы 
15–20 
35–45 
15–20 
Солтүстік аймақтарының бидайы 
20–30 
35–40 
15–20 
Зерттеу  барысында  алынған  нәтижелер  бойынша  келесідей  қорытынды  жасауға 
болады: кішігірім диірмендерде сұрыптық ұн тартуды ұйымдастыруда жармалау үрдісінің 
берілген болжамды режимдерін қолданған жағдайда барлық ұн тартудың технологиялық 
үрдістерінің тұрақтылығы артады, сонымен бірге өндірілетін ұнның шығымы мен сапасы 
стандарттық талаптарға сәйкес болып келеді. 
 
Қолданылған әдебиеттер: 
 
1.
 
Бутковский  В.А.,  Галкина  Л.С.,  Птушкина  Г.Е.  Современная  техника  и 
технология производства муки.- М.: ДеЛи принт,2006.-319с. 
2.
 
Демский  А.Б.  Комплектные  зерноперерабатывающие  установки  малой 
мощности. Справочник. - М.: ДеЛипринт, 2005-264с. 
3.
 
 Егоров Г.А. Технология муки. Технология крупы. -М.: Колос С, 2005.-296с. 
4.
 
Берестнев  Е.В.,  Петриченко  В.Е.,  Новицкий  В.О.  Рекомендации  по 
организации  и  ведению  технологического  процесса  на  мукомольных  предприятиях.  -
М.: ДеЛипринт, 2008.-176с. 
5.
 
 Егоров Г.А. Технология муки. Практический курс.  - М.: ДеЛи принт,2007.- 
143с. 
 
 
УДК 637.146:637.028 
АНАЛИЗ СРОКОВ ХРАНЕНИЯ ТВОРОГА В ЗАВИСИМОСТИ ОТ 
УПАКОВКИ 
 
Кехтер Ирина Васильевна, ст. преподаватель, Костанайский государственный 
университет им. А. Байтурсынова 
 
Бұгінгі  күні  сүт  өнімдері  халық,  арасында  көп  сұранысқа  ие  Сол  себептен  жаңа  технологиялар  
тауардың жарамдық сапасының және сақтау мерзімінің ұзарту үшін жасайды 
В  настоящее  время  молочные  продукты  пользуются  большим  спросом  среди  населения,  поэтому 

 
 
 
новые технологии направленны на продление срока годности и сохранения качества товара. 
Currently, dairy products are  in  great demand among the population, so the  new technology aimed at the 
extension of shelf life and maintain the quality of the product. 
 
В настоящее время молочная промышленность занимает одно из ведущих мест на 
мировом  рынке.  И  это  не  удивительно!  Ведь  с  самого  детства  нам  рассказывают  о 
невероятной пользе молока и молочных продуктов. Многие люди просто не представляют 
свою жизнь без этого уникального продукта. Продукта - данного нам самой природой! И 
даже  если  некоторые  дети  отказываются  пить  молоко,  то  они  уж  точно  не  устоят  перед  
необычайно  вкусным  йогуртом  или  творогом,  которые  также  содержат  большое 
количество  витаминов,  минералов  и  других  полезных  веществ,  необходимых  для 
нормального развития организма человека. 
Кисломолочные  продукты  имеют  большое  значение  в  питании  человека.  Они 
обладают  не  только  питательной  ценностью,  но  еще  и  диетическими,  и  лечебными 
свойствами.  Эти  продукты  в  результате  изменения  свойств  белков  молока  в  процессе 
сквашивания усваиваются лучше и быстрее, чем обычное питьевое молоко. Содержащаяся 
в  них  молочная  кислота  возбуждает  аппетит,  уталяет  жажду,  улучшает  работу  почек  и 
желудочно-кишечного тракта человека. 
Творог – является одним из самых распространенных кисломолочных продуктов и 
пользуется  большой  популярностью  среди  населения.  Это  белковый  продукт,  который 
вырабатывается  из  пастеризованного  нормализованного  или  обезжиренного  молока,  а 
также из пахты путем сквашивания закваской с последующим удалением из полученного 
сгустка  части  сыворотки.Творог  имеет  высокое  содержание  полноценного  молочного 
белка, оптимальное соотношение содержания кальция и фосфора. Белки, содержащиеся в 
нем, находятся в легкоусвояемой форме и содержат все незаменимые аминокислоты. Все 
это  делает  творог,  продуктом  незаменимым  в  потреблении.  Его  пищевая  ценность  и 
отличительные органолептические свойства обеспечивают стабильный спрос[1]. 
Но  следует  помнить,  что  творог  –  продукт  скоропортящийся  и  нестойкий  при 
хранении.  Даже  при  пониженной  температуре  хранения  (0  ±  2°С)  его  качество  быстро 
ухудшается.  Все  это  происходит  по  причине  высокой  биологической  активности 
молочного  сырья.  Органолептические  свойства  творога  при  хранении  могут  ухудшаться 
по следующим причинам: жизнедеятельность заквасочной или посторонней микрофлоры;  
несоблюдение    температурных  режимов    при  транспортировке  и  хранении;  активность 
ферментов,  влияние  свойств  упаковочного  материала.  Так,  под  действием  света  и 
температуры  развиваются  патогенные  бактерии  и  плесневые  грибы,  что    приводит  к 
разрушению  в  твороге  белков  и  жиров.  В  результате  действия  этих  и  ряда  других 
факторов  возникают  пороки  творога,  которые  сказываются  на  вкусе,  аромате, 
консистенции и цвете продукта. В дальнейшем такие пороки приводят к потере качества и 
снижению  пищевой  безопасности  творога.  Для  продления  сроков  годности    можно 
использовать  технологию  замораживания  продукта  до  температуры  -18°С  и  ниже.  Но 
такой метод не подходит для реализации  творога через систему розничной торговли, да и 
вкусовые  качества  продукта  после  разморозки  теряют  первоначальные  свойства.  Также 
следует  учитывать  то,  если  предприятие  реализовывает  свою  продукцию  в  отдаленные 
районы и поставляет товар на экспорт, и здесь имеет большое значение доставка продукта 
в  надлежащем  качестве.  А  это  возможно  лишь  в  том  случае,  когда  срок  хранения 
позволяет транспортировать товар на дальние расстояния.  Поэтому важнейшую задачу по 
сохранению качества творога может и должна взять на себя потребительская упаковка. 
В  настоящее  время  для  упаковки  творога  и  творожных  продуктов  используют 
следующие упаковочные материалы: 
- пергамент и подпергамент; 
-кашированная фольга (фольга, кашированная пергаментом или подпергаментом); 
- пленка полиэтиленовая наполненная; 

 
 
 
- тара из полистирола и полипропилена
[2].
 
Рассмотрим  их  более  подробно.
  Все  помнят  упаковку  творога  из  недалекого 
прошлого-  это  брикет  по  200-250  грамм  из  пергаментной  бумаги.  Печать  и  другая 
информация,  нанесенная  на  бумагу,  зачастую  расплывается  от  воздействия    молочной 
кислоты на пищевые краски. Брать такой брикет в руки, также не самое приятное, так как он 
липкий  и  мокрый.  Маркетинговая  функция  в  этом  случае  полностью  отсутствует.  Да  и 
защитная  сводится  практически  к  нулю.  Увы,  такие  брикеты  и  сейчас  встречаются  в 
магазинах. Срок хранения продукта не продлевается, 2-3 суток при температуре (4±2)
о
С. 
Все  это  ограничивает  географию продаж  творога  ближайшим  к  молочному  заводу 
городом или своим районом. Возить продукцию на дальние расстояния не выгодно, из-за риска 
порчи до момента реализации и продажи в рознице. И не стоит забывать, что покупателю еще 
надо хранить какое-то время продукт в холодильнике, ведь не всегда он съедается сразу.
 
Часто  можно  встретить  брикеты  творога  упакованные  в  кашированную  фольгу 
(слоистый материал из фольги, бумаги и ПЭ), срок хранения в этом случае увеличивается 
до  пяти  суток,  за  счет  отражающих  и  барьерных  свойств  алюминиевой  фольги.  Но  и  эта 
упаковка не дает надежной защиты, так как не имеет герметичных швов, в результате чего, 
продукт контактирует с внешней средой.
 
И  все  же,  существуют  современные  решения  по  улучшению  качества  упаковки 
творога.  Например,  брикет,  упакованный  в  пергамент  или  кашированную  фольгу 
запечатать 
еще 
и 
в 
полипропиленовую 
пленку 
(или 
металлизированный 
двухслойный ламинат)  в  виде  герметичного  пакета  flow-pack,  то  срок  хранения 
увеличиться до недели, а это уже позволяет перевозить продукцию на дальние расстояния. 
А если ко всему этому применить еще и наполнение упаковки модифицированной газовой 
средой,  то  срок  хранения  увеличится  до  трех  недель,  здесь  уже  можно  вести  разговор  об 
экспорте творога. Следует взять во внимание и то, что на пленку  flow-pack можно нанести 
красочную печать, что сделает продукт намного привлекательнее и информативнее.
 
Рассмотрим  еще  один  традиционный  способ  упаковки  молочных  продуктов.  Это 
пластиковый  стакан,  обычно  белый  из  полистирола    или  полипропилена,  чаще  всего  с 
герметичной крышечкой-платинкой из фольги и защитной пластиковой крышкой, которая 
предохраняет  уже  саму  фольгу  от  проколов. На  крышечку  и  сам  пластиковый  стакан 
можно  наносить  несложную  печать  в  2-4  цвета,  но  её  чаще  всего  заменяют  нанесением 
бумажного  самоклеящегося  стикера.  Но  следует  учитывать,что  это  ведет  к  удорожанию 
упаковки  в  среднем  на  40-60%,  что  не  всегда  приветствуется.  Срок  хранения  творога  в 
такой  упаковкеможет  достигать  15  суток,  что очень    неплохо.  Но  посчитав  затраты  на  
упаковку и саму  упаковочную линию, скорость фасовки которой невелика (10-15  упаковок в 
минуту), становится ясно, что такой вариант фасовки не самый рациональный, особенно если 
речь  идет  о  крупных  предприятиях.  Этот  вариант  больше  подойдет  для  жидких  молочных 
продуктов, таких как сметана.
 
И, наконец, рассмотрим то, что предлагают нам новые современные технологии!Это 
упаковка продукции в вакуумные барьерные пленки с газонаполнением инертными газами и 
смесями  азота  (N
2
)  с  углекислым  газом  (CO
2
),  то  есть  другими  словами  в  
газомодифицированной  среде  (ГМС).  Барьерные  (вакуумные)  пленки  могут  состоять  из 
слоев  разных  полимеров,  в  количестве    от  3  до  12  и  даже  более.  Все  они  имеют  разное 
предназначение.  Для  сваривания  испайки  герметичных  швов  используется  полиэтилен 
ПВД  или  полипропилен  ПП  (PP).  Для  защиты  яркого,  красочного  печатного  слоя  - 
полиэстер. Для создания высокого барьера по пропусканию кислорода, паров воды, а также 
для    защиты  от  проникновения  в  продукт  любых  микробов  и  грибков  -    применяют 
барьерные  слои  из  полиамида,  и  супер  барьерные,  с  еще  более  высокими  барьерными 
свойствами  -это  этиленвиниловый  спирт,  этиленвинилацетат,  поливинилиденхлорид    и 
оксид кремния [3]. 

 
 
 
Барьерные пленки в сочетании с ГМС продлевают срок хранения творога до одного 
месяца, а супер барьерные - до 45 суток и больше. Следует  учитывать и то, что упаковке 
можно придать практически любые цвета и формы. А нанесение на нее печати ограничено 
лишь фантазией дизайнера. 
Для наглядного сравнения, приведен график изменения сроков хранения творога, в 
зависимости от используемого упаковочного материала на рисунке 1. 
 
 
Рисунок 1. Увеличение срока хранения творога в зависимости от упаковки 
 
Условные обозначения: 
a-
 
пергаментная бумага; 
b-
 
кашированная фольга; 
c-
 
ПП стакан, с крышкой-платинкой; 
d-
 
ПП стакан, с крышкой-платинкой и дополнительной крышкой-нахлобучкой; 
e-
 
упаковка типа Flow-Pack из ламината (наличие ГСМ внутри упаковки); 
f-
 
упаковка из верхней укрепленной и нижней мягкой пленки; 
g-
 
упаковка  из  верхней  укрепленной  и  нижней  жесткой  пленки  (наличие  ГСМ 
внутри упаковки). 
 
Из  всего  вышеизложенного  становиться  ясно,  что  сложные  современные 
технологии  упаковочных  материалов  позволяют  создавать  такую  упаковку,  которая  не 
только  выполняет  маркетинговую  функцию  и  заявляет  о  предприятии  яркой,  броской  и 
запоминающейся  этикеткой,  но  и  соответствует  принятому  регламенту  «О  безопасности 
упаковки»,  а  также  позволяет  намного  продлить  срок  хранения  продукции.  А  это  имеет 
очень важное значение, ведь любое предприятие стремиться расширить географию своих 
поставок,  и  выйти  с  экспортом  на  мировой  рынок,  заявив  не  только  о  себе,  но  и  о  роли 
Казахстана в производственном секторе экономики! 
 

жүктеу/скачать 3,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: