Коммуникативті дағдыларды қалыптастыру:
Аксиология
лық
қҧзырет
(коммуника
тивті
дағдылар)
-
кӛп қырлы қоғамдық саяси
ӛмірге бейімдеу;
-
мамандығы бойынша мем-
лекеттік тілде сӛйлеу,
медициналық, жалпы
ғылыми терминдерді және
жиі қолданылатын қазақ
тіліндегі сӛздерді қолдану;
-
науқастармен, іскерлік
серіктестермен тіл табысу;
-
қазіргі заманғы ақпараттық
технологиялық арқылы
хабар алмасу;
-
медициналық этиканың
ұстанымдарының сақтал-
уы;
-
кӛшбасшылық сапаны пай-
далана отырып топпен
-
кӛп қырлы әлеуметтік ӛмірге
және ұлттық мәдениетке қатыс-
ты толеранттық және гуманитар-
лық бейімдеу;
-
адам ӛміріндегі рухани құнды-
лықтарды жүйелеу;
-
адамгершілік, моральдық прин-
циптерді қолдау;
-
науқастармен қарым-қатынас
жасау;
-
топты басқару және топпен
жұмыс істеу;
-
әріптестермен, науқастармен
қарым-қатынас орнату;
-
әлеуметтік-құрылымдық іс-
әрекеттегі жанжалдарды шешу;
-
рухани, діни, этникалық қаты-
настарды сыйлау;
-
кӛп қырлы әлеуметтік ӛмірге
және ұлттық мәдениетке
қатысты толеранттық және
гуманитарлық бейімдеу;
-
адам ӛміріндегі рухани
құндылықтарды жүйелеу;
-
адамгершілік, моральдық
принциптерді қолдау;
-
науқастармен қарым-
қатынас жасау;
-
топты басқару және топпен
жұмыс істеу;
-
әріптестермен, науқастармен
қарым-қатынас орнату;
-
әлеуметтік-құрылымдық іс-
әрекеттегі жанжалдарды
шешу;
-
рухани, діни, этникалық
-
ӛз ойын білдіре алу, пікірін,
кӛзқарасын, ЕПҰ-н басқаруға
байланысты шешім қабылдай
алу;
-
қоғамның жаңа әлеуметтік-
экономикалық қатынасқа
кӛшу кезіндегі ақпараттық іс-
әрекеттерді меңгеру;
-
тұрғындарға уақытында
медико-әлеуметтік кӛмек
кӛрсетдуің қажеттіліктері мен
тәртібін түсіндіру;
-
науқастардың даулы
мәселелерде құқығын қорғау;
-
денсаулық сақтауға
байланысты кәсіби қызмет
іске асыруда құқықтық білімді
пайдалану;
111
жұмыс істеу;
-
логикалық ойлау, саясат
тақырыбында еркін пікір-
талас жүргізу;
-
халыққа құқықтық сұрақ-
тардың мән-жайын
түсіндіру;
-
жергілікті тұрғындардың,
медицина қызметкерілер-
інің, науқастардың құқық-
тарын қорғау механизм-
дерін пайдалану;
-
адамгершілік қатынастар-
дың дамуы, жаңа әлеумет-
тік экономикалық қатынас-
тарға кӛшкенде ақпаратты
болу;
-
халыққа уақытылы кӛр-
сетілген кӛмектің маңызы
зор екенін айту;
-
дауа кезінде аурулардың
құқын қорғап қалу;
-
құқық туралы білімін қол-
дану жұмысы кезінде
мүгедектермен, аурулар
мен бірге тіл табысып,
олардың кӛңілін табу;
-
отансүйгіштік қасиеттердің
деңгейін кӛтеру;
-
жеке және қоғамдық
-
кӛшбасшылық сипаттарды
дамыту, ӛз ойын білдіру;
-
басқару ісінде ӛз ойын білдіріп
оны қорғап қалу;
-
күнделікті тіршілікте ҚР Ата
заңының баптарын біліп, оларды
қолдану;
-
әріптестермен жұмыс жасауда
қарым-қатынас біліктілігін арт-
тыру;
-
жергілікті тұрғындармен, әріп-
тестерімен қарым-қатынас жаса-
ған да медициналық этикалар-
дың ұстанымдарын сақтау;
-
әр түрлі қарым-қатынас жасау
әдістері арқылы науқас туралы
және оның туыстары туралы
қажетті мәлімет жинау;
-
жергілікті тұрғындардың әлеу-
меттік маңызы бар жұқпалы
ауруларға байланысты санитар-
лық-эпидемиологиялық білікті-
лігін жоғары деңгейде қалыптас-
тыру;
-
жергілікті тұрғындарды жұқпа-
лы және паразиттік аурулардан
сақтандыруды үйрету;
-
науқасты күтуде және оның
туыстарымен қарым-қатынас
жасауда қатысым біліктілігін
қатынастарды сыйлау;
-
кӛшбасшылық сипаттарды
дамыту, ӛз ойын білдіру;
-
басқару ісінде ӛз ойын
білдіріп оны қорғап қалу;
-
күнделікті тіршілікте ҚР Ата
заңының баптарын біліп,
оларды қолдану;
-
әріптестермен жұмыс
жасауда қарым-қатынас
біліктілігін арттыру;
-
жергілікті тұрғындармен,
әріптестерімен қарым-
қатынас жасағанда
медициналық этикалардың
ұстанымдарын сақтау;
-
әр түрлі қарым-қатынас
жасау әдістері арқылы
науқас туралы және оның
туыстары туралы қажетті
мәлімет жинау;
-
жергілікті тұрғындардың
әлеуметтік маңызы бар
жұқпалы ауруларға
байланысты санитарлық-
эпидемиологиялық
біліктілігін жоғары деңгейде
қалыптастыру;
-
жергілікті тұрғындарды
жұқпалы және паразиттік
-
жұмыста мүгедек, жасы егде
адамдармен қарым-қатынас
жасаудың әр түрлі әдістерін
пайдалану;
-
науқастарға ӛз
денсаулықтарына
жауапкершілікпен қарау, күту
әдістеріне байланысты
ақпараттық білім беру
жұмыстарын кіргізу;
-
ӛз мамандығына байланысты
құқығын және тұрғындардың
денсаулық сақтауға
байланысты құқықтарын
қорғау ;
-
медициналық топта ӛзара
қарым-қатынас жасауда
тиімді тәсілдерді қолдану;
-
ӛзгерістерді, қарама-
қайшылықтарды, стрестерді
қадағалау;
-
жұмыстағы әріптестермен
қарым-қатынасты реттеу;
-
науқастарға с әр түрлі
тәсілдер арқылыдұры ақпарат
беру (ВБИ);
-
топпен жұмыс істеуде жеке
бастың, ұлттық, діни қарым-
қатынасын құрметтеу.
112
жауапкершілікті кӛтеру.
Оның бәрі отбасынан
басталады.
қолдану.
аурулардан сақтандыруды
үйрету;
-
науқасты күтуде және оның
туыстарымен қарым-қатынас
жасауда қатысым біліктілігін
қолдану.
Дағдылар мен қҧқықты білімді қалыптастыру:
Қҧқықты
қҧзырет
(денсаулық
сақшысы)
-
ҚР Конституциясы;
-
ҚР «Халықтың
денсаулығы және
денсаулық сақтау
жүйесі туралы»
кодексі;
-
ҚР Экология туралы
кодексі;
-
ҚР «Тіл туралы» заңы;
-
«Электрондық құжаттар
және сандық
электрондық
қолтаңбалар» туралы
ҚР заңдары;
-
ҚР «Ақпараттандыру
туралы» заңы;
-
ҚР «Саяси партиялар
туралы» заңы;
-
ҚР «Білім туралы»
заңы;
-
ҚР «Бұқаралық
ақпараттар жүйесі
туралы» заңы;
-
ҚР Конститутциясы;
-
ҚР «Халықтың денсаулығы және
денсаулық сақтау жүйесі туралы»
кодексі;
-
ҚР «Еңбек туралы» кодексі;
-
ҚР қылмыс кодексі;
-
ҚР «Тіл туралы» заңы;
-
ҚР «Неке және отбасы» туралы
заңы;
-
ҚР «Жемқорлыққа қарсы күрес
туралы» заңы;
-
ҚР МЖБС-а ―Тиісті зертханалық
тәжірибе‖;
-
«ҚР клиникаға дейінгі және
медико-биологиялық зерттеулер,
клиникалық сынама-ларды ӛткізу
туралы» бұйрығы ҚР ДС№442
-
«ҚР техникалық реттеу және
Индустрия және сауда метроло-
гия Министрлік комитеті тура-
лы» бұйрығы №575 29.12.06
-
ҚР мемлекеттік санитарлық эпи-
демиялық бақылауының ережесі;
-
ҚР Конститутциясы;
-
ҚР «Халықтың денсаулығы
және денсаулық сақтау
жүйесі туралы» кодексі;
-
ҚР «Еңбек туралы»
кодексі;
-
ҚР Азаматтық кодексі;
-
ҚР салық кодексі;
-
ҚР «жеке меншік туралы»
заңы;
-
ҚР «Шағын кәсіпкерлікті
қолдау туралы» заңы;
-
ҚР азаматтарының
денсаулығын қорғау
туралы заңнамасы,
санитарлық, табиғатты
қорғау туралы
заңнамалары;
-
бұйрықтар, инфекциялық
бақылау бойынша
СанПиНов;
-
ҚР-ң денсаулық сақтауға
және жедел, күттірмейтін
-
ҚР денсаулық сақтаудағы
экономика, маркетинг және
кәсіпкерлік;
-
ҚР-ның азаматтарының, жеке
топтардың, тұрғындардың
денсаулығын сақтау және
медико-әлеуметтік кӛмек
кӛрсетудің конституциялық
құқығы;
-
медицина қызметкерлерінің
құқықтарын қорғау және
әлеуметтік қолдау;
-
«Халықтың денсаулығы
және денсаулық сақтау
жүйесі» туралы ҚР кодексі;
-
ЕПҰ жұмысын
жарнамалайтын нормативті-
құқықтық құжаттар;
-
ҚР «Еңбек туралы» кодексі;
-
Мемлекеттік бағдарламалар
«Салауатты Қазақстан»;
-
әкімшілік-құқықтық және
еңбектік заңдары;
113
-
ҚР «2007-2009
жылдардағы ақпараттық
теңсіздіктерді
тӛмендету
бағдарламалары» ҚР
2008-2010 жылдарға
арналған «Электрондық
үкіметті жетілдіру»
бағдарламалары.
-
санитарлық-эпидемиологиялық
қызметтегі нормативтік-құқық-
тық құжаттар;
-
ҚР табиғатты қорғау туралы заң-
намасы мемлекеттік сан-эпиде-
миялық қызметтің негізгі құқық-
тары;
-
«Рецептерді жазу және медицина-
лық мақсатта жұмсау ережесі»
ҚРДС бұйрығы №289 21.05.08
-
«ҚР бақылауына жататын меди-
циналық мақсатта жұмса-латын
наркотикалық, психо-троптық
заттар қолдану ережелері;
-
ҚР азаматтарының денсаулы-ғын
қорғау заңнамаларын,
санитарлық, табиғатты қорғау
заңнамалары;
-
иммунопрофилактика
тӛңірегіндегі мемлекеттік
саясаттың негізгі құқықтары.
медициналық кӛмек кӛрсету
жүйелері туралы заңдары,
нұсқаулары, құрылымдары.
-
нормативті-құқықтық
актілерінің заңдары және
медициналық мекемелердің
жұмысын қадағалайтын
жағдайлар;
-
денсаулық сақтау жӛніндегі
экономика саласындағы
құбылыстар;
-
ЕПҰ жұмысын
қадағалайтын нормативті-
құқықтық жүйесіндегі
ӛзгерістер;
-
инфекциялық қадағалау
жӛнінен негізгі нормативті
нұсқаулар (бұйрықтар,
СанПин).
Біліктілікті жетілдіру мен ӛз бетінше білім алудың дағдыларын қалыптастыру:
Ӛз бетінше
білім алу
мен
ҥздіксіз
білім
алудың
қҧзыреті
-
оқылатын пән бойынша
ӛз бетінше іздену және
интернет кӛздерін
пайдалану:
-
оқу құралы және
қосымша әдебиеттермен
жұмыс, т.с.с.
-
кітап қоры, кітапхана
-
оқылатын пән бойынша ӛз
бетінше іздену және интернет
кӛздерін пайдалану;
-
ғылыми жұмыспен айналысу
(мақала, монография),
нормативтік іс-қағаздар т.с.с.
шетелдің ғылыми әдебиетімен
және электрондық ақпарат
-
медициналық ақпаратты
Мedline, Кохраналық
кітапханалардан іздеу;
-
медицинаның соңғы
жетістіктерін оқу;
-
нормативтік құжаттармен
жұмыс;
-
1, 2 зерттеу жұмыстарын
-
мамандығы бойынша ӛз
бетінше іздену және интернет
кӛздерін пайдалану;
-
педагогика, менеджмент,
маркетингке, мейірбике ісіне
байланысты арнайы
әдебиеттермен, электрон-дық
ақпараттар тасымал-даумен
114
каталогтарымен
мәліметтерді электронды
түрде тасумен жұмыс
істеу:
-
Ihtepnet жүйесі және
басқа
телекоммуникациялық
байланыс жүйесі
бойынша ақпараттармен
жұмыс;
-
кітапханадаоқу
құралдарымен,
компьютер сыныбында,
лингофон кабинетінде,
мультимедиялық
бӛлмеде ӛз бетінше
жұмыс жасау;
-
тест тапсырмаларын
шешу;
-
реферат және эссе
жұмыстарын
жұмыстарын дайындау;
-
қысқа хаттамамен шығу.
тасумен жұмыс істеу;
-
ғылыми баяндама мен тұсау
кесерге дайындық;
-
баяндаманы таныстыру;
-
мақаланың жазылуы;
-
медициналық құжаттармен
жұмыс;
-
әлеуметтік зерттеу жүргізу және
жоспарлау;
-
жеке ӛмірін, мансабын қалай
құруды дұрыс бағдарлау;
-
жинаған білімі мен тәжірибесіне
баға беру, ӛзінің мүмкіншілігі
мен жетістігіне талдау жасау.
алып, зерттеу жұмыстар-ын
жүргізу, жоспарлау;
-
медициналық құжатпен
жұмыс;
-
жеке бағдарлама жүйесі
жеке және карьералық
траектория және ӛмірлік
стратегияны ӛз маманының
шеберлігіне және жеке
тұлғаның мақсат-мүддесі
үшін қолдану;
-
жеке ӛмірін, мансабын
қалай құруды дұрыс
бағдарлау;
-
жинаған білімі мен
тәжірибесіне баға беру,
ӛзінің мүмкіншілігі мен
жетістігіне талдау жасау.
жұмыс жасау;
-
жұмыста аналитикалық
әдістерді, компьютерлік
технологияларды қолдану;
-
ӛзінің мамандығы бойынша
білімін жетілдіру;
-
білім беруде, менеджмент
және маркетингте қазіргі
заманғы әдістердің
ұсынылуы;
-
денсаулық сақтауға бай-
ланысты 2-ден аса ғылы-ми
зерттеу әдісін пайда-ланып,
ғылыми зерттеуді жоспарлау,
жүргізу;
-
ҚР даму механизмін зерт-теу;
-
интернет кӛздерін ӛзіндік
жұмыстарда пайдалану,
арнаулы сайттармен жұмыс
жасау т.б. тренингтер ӛткізу
on-line оқулықтарын
пайдалану, on-line
семинарларына қатысу т.б;
-
интернет кӛздеріне мақа-
лаларды жариялау үшін
интернетті конференция-
ларға қатысу үшін пайда-
лану.
115
ҚОРЫТЫНДЫ
Бағытталған мамандық бойынша мамандарды дайындауда кӛрсетілген
құзыретті құру, денсаулық сақтау аймағында кезең бойынша құзыреттер
құрамдарының ара қатынасы әр түрлі білім алу деңгейінде ӛзгереді.
Университеттің оқу процесі, толығымен курстан курсқа тәжірибелі-бағдарланған
сипатын
кӛрсететін
операционалдық
құзырет
құрамдарының
үлестері
жоғарылағандығын қадағалайды.
Білім алу деңгейі бойынша маманның құзырет үлестіруін талдағаннан кейін,
МЖМБС мамандықтарымен келісілген базалық дербес пәндер бойынша және осы
арқылы элективті қосымша МЖМБС-да кӛрсетілген ішкі мамандықтарды бӛлек
мамандық бойынша дайындауда оқу траекториясын құру. Бұл үрдіс еңбектің екінші
жинағында баяндалады.
ҚазҰМУ-да айқындалған кезең бойынша құрылған құзырет кӛзінің
нәтижесінде, білім алушылардың тереңірек игеруі жорамалданады және заманауи
еңбек нарығында құзыретті және бәсекеге қабілетті маманның дайындығын
жоғарламайды.
Олай болса, құзыретті жақындау жолын білімнің мазмұнын жаңарту құралы
ретінде ғана талқыламай, заманауи талаптарға сәйкестендірілген механизм ретінде
талқылайды. Маманды дайындау процесін ұйымдастыруды ішінара түзету не
ӛзгертуді тізілімге енгізеді және оған қызметтік және тәжірибелі-бағдарланған
сипат береді. Құзыретті жақындау жолы денсаулық сақтау мен заманауи қоғам
субъектілеріне қажет, маманның сапалы жаңа үлгісін құруға мүмкіндік береді.
116
ҦСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1.
А.А. Ақанов, Н.К. Хамзина, В.И. Ахметов серіктес авторлар. Казахский национальный
медицинский университет имени С.Д.Асфендиярова: «На пути инновационных
преобразований». – Алматы, 2010. – 181 б.
2.
А.А.Ақанов, О.М.Мырзабеков, В.И.Ахметов серіктес авторлар. «Болонский процесс – путь
КазНМУ в общеевропейское образовательное пространство». – Алматы, 2010.
3.
А.А.Ақанов, Н.К.Хамзина, В.И.Ахметов серіктес авторлар. «Медицинское образование, ос-
нованное на компетенциях: проблемы и перспективы». - Алматы, 2010.
4.
В.И.Байденко «Компетентностный подход к проектированию ГОС ВПО (методологические и
методические вопросы)». – М., 2005. – 114 б.
5.
А.В.Баранников «Элективные курсы в профильном обучении» //
http://www.rusedu.info.-
.-
[Электронный ресурс].- (03 ақпан, 2005).
6.
Ф.Е.Вартанян, Д.А.Орлов, Ю.А. Матвеев «Современные тенденции подготовки медицин-
ских кадров в западно-европейских странах» // Сов. здравоохр. – 1989. - № 8. — б. 63-68.
7.
С.В.Воробьева «Теоретические основы дифференциации образовательных программ». // Ав-
тореферат дисс…докт. пед. наук. – СПб, 1999. – 53б.
8.
А.И.Вроейнстийн «Оценка качества высшего образования». — М., 2000.
9.
Государственный общеобязательный стандарт медицинского образования. – Алматы, 2006.
10.
К.А.Жусупова «Менеджмент в сфере высшего образования». - Алматы, 2004. – 250 б.
11.
Ключевые компетенции 2000 (программа) // Oxford Cambridge and RSA Examinations./ Key
Skills, 2000,- б.79-94
12.
В.В.Краевский, А.В.Хуторской «Предметное и общепредметное в образовательных стандар-
тах» // Педагогика. - 2003. - №2. - б. 3-10.
13.
С.А.Маруев «Компетенции специалиста: модели и методы исследования: проблемная
лекция» / Рос. Гос. Аграр. заоч. ун-т. – М., 2005. – 32 б.
14.
М.М.Поташник «Качество образования: проблемы и технология управления» (В вопросах и
ответах). - М.: Педагогическое общество России, 2002. - 352 б.
15.
Ю.Похолков, А.Чучалин, С.Могильницкий, О.Боев «Обеспечение и оценка качества высшего
образования» // Высшее образование в России. - № 2, 2004. – б. 12-27.
16.
В.А.Садовничий «Высшее образование в России. Доступность. Качество. Конкурентоспо-
собность. // Высшее образование сегодня». - № 6, 2006. – б.5-9.
17.
Г.К.Селевко «Современные образовательные технологии». - М.: Народное образование,
1998.- 256 б.
18.
Н.А.Селезнева «Качество высшего образования как объект системного исследования».-М.,
2003.-95 б.
19.
Ю.Г.Татур «Компетентность в структуре модели качества подготовки специалистов // выс-
шее образование сегодня». – 2004, № 3.
20.
Н.К. Хамзина «Совершенствование медицинского образования». – Алматы, 2008.
117
С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ
ҦЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІНІҢ
МЕДИЦИНАЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ ҤЛГІСІ
1-ші бӛлім
ҚҦЗЫРЕТТЕР
Формат 60×84/8
Кеңсе кағазы. Кӛлемі 13 т.б. Баспа 200 дана
Баспахана ЖШС «Кредоcс-Трейд»
Достарыңызбен бөлісу: |