93
5.2. Бейімделу. Тҥзету және орнын толтыру
«Бейімделу (адаптация) ҧғымы психологиияда адамның
қоршаған орта жағдайына бейімделуін білдіреді. Адам
бейімделуінің екі аспектісі бар – биологиялық және
психологиялық.
Биологиялық бейімделу ағзаның қоршаған ортаның
ӛзгермелі жағдайларына бейімделуін тҥсіндіреді (температураға,
атмосфералық қысымға, ылғалдылыққа, жарыққа және басқа
физикалық жағдайларға), сондай-ақ, ағзадағы ӛзгерістерге
бейімделуді тҥсіндіреді (науқасқа, қандай бір мҥшенің
жойылуына немесе оның қызметінің шектелуіне).
Бейімделудің психологиялық аспектісі – адамның жеке тҧлға
ретінде, қоғамда ӛмір сҥруге бейімделуі. Психологиялық
бейімделу, қоғамдық ережелер мен нормаларды меңгеруден,
қоғамдық қҧндылықтарды қабылдаудан тҧрады. Психологиялық
бейімделудің негізгі кӛріністері – адамның айналасындағы
адамдармен белсенді қарым-қатынас жасауы. Психологиялық
бейімделудің басты қҧралы, тәрбие, білім, еңбек және кәсіби
даярлық болып табылады.
Психологиялық адаптация, адам ӛміріндегі кез келген
ӛзгерістерде жҥзеге асады: «ҥйкҥшік» баланың балабақшаға
келген соң, жаңа жағдайларға бейімделуіне тура келеді, мектепке
келу,
жаңа
талаптарды
орындауға,
жаңа
жағдайларға
бейіуімделуді қажет етеді, еңбек жолын бастаған жастар да,
бейімделу кезеңін басынан кешіреді. Тіпті микросоциумдағы
(отбасы) ӛзгерістер: ата-аналардың ажырасуы немесе жақын
адамдардың қайтыс болуы т.б. жаңа жағдайлар туғызады.
Достарыңызбен бөлісу: 
