Жануарлар этологиясы
жүктеу/скачать 1,51 Mb. Pdf көрінісі
|
Жануарлар этологиясы
|
Иерархияның кең таралуы, оның түр сақтауы қызметін атқаратының дәлелдейді, осылайша топ мүшелерінің арасындағы артық күресті болдырмайды. Мұнда сұрақ туындайды: топ мүшелеріне қатысты, тура агрессиясына шектеу қоюынан несімен жақсы? Этологтердің пайымдауынша агрессиядан құтылу мүмкін емес. Біріншіден – көбінесе қоғамдастыққа агрессия өте қажет, сол түрдің басқа қауымдастықтарынан көрі, сондықта күрес тек қана топ ішінде болуы керек. Екіншіден, қиын қарым-қатынас, қоғамдастық ішіндегі салдарынан, агрессивтілігінен және есейетіндігінен одан иерархия туындайтын, оған көбінесе пайдалы құрылымы мен беріктікті бере алады. Қаншалықты екі жануардың арасындағы рангтері алыстаса, соншалықты өшпенділігі де төмен болады. Ал, 218 жоғары тұрған дарақтар (әсіресе аталықтары) міндетті түрде төмен тұрғандардың қақтығыстарына араласады, онда " Мықтының орны - әлсіз жағында!" принципі жүзеге асады. Ешқандай тітіркендіргішсіз мінсіз ортаны құрсада, агрессиясыз өмір сүру мүмкін емес. Тітіркендіргіштің шегінің төмендеуі, ерекше жағдайларда оның көлемі нөлге дейін түсуі мүмкін, яғни тиісті инстинктті әрекеті ешқандай ынтасыз «жарылуы» болуы мүмкін. Негізінде, әр шынайы инстинкті әрекеттері, бәсеңсу мүмкіндігінен айырылғаны, жануарды жалпы күйзеліске және оны тітіркендіргіш ынталандыруларды іздеуіне мәжбүрлейді. Агрессия жағдыйанда сияқты, тітіркедіргіш шегінің төмендуі мен іздеу мінез – құлығы сирек жағдайларында ғана анық көрінеді. жүктеу/скачать 1,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|