Жануарлар этологиясы


Алдын ала ізделген немесе арнайы дайындалған ұрғашымен орынға



Pdf көрінісі
бет96/113
Дата07.04.2023
өлшемі1,51 Mb.
#80381
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   113
Байланысты:
Жануарлар этологиясы

3.Алдын ала ізделген немесе арнайы дайындалған ұрғашымен орынға 
жұмыртқа отырғызу. Ата – анасының мінез – құлығын келесі күрделенетін 
сатысы қолайлы ортаға жұмыртқаны отырғызу болып табылады. Осылайша, 
жұмыртқаны отырғызу алдында шыбын жануардың өлексесін немесе 
жартылайшіріген етті іздестіреді, себебі шыққан балаңқұрттары азықтана алады. 
Қалақай – көбелегі, тауыс көзі немесе адмирал, өздерінің жұлдызқұрттарын 
азықпен қамтамасыз ету үшін қалақай қопаларын, ал саратан – қоңызы 
үймеленген шіріген жапырақтарын табуы керек. Ұрпағына ұқсас қамқорлығын 
көптеген бауырмен жорғалаушыларда байқалады. Олардың басты мақсаты болып 
өздерінің жұмыртқаларын сақтауы үшін қолайлы ылғалдылығы мен 
температурасының дәрежесі болуы керек. Бұл үшін жие олар шұңқыр немесе ін 
қазады Осы топтың барлық өкілдерінде қамқорлығы осы жерде аяқталады, кейінгі 
отырғызылған жұмыртқалардың тіршілі оларды қызықтырмайды. Бір қызығы 
бірінші көзқарасқа, бірақ осы топқа жеке басты сона мен араларды, сонымен қатар 
шабандоздарды қосуға болады. Олар жұмыртқа отырғызу үшін қажетті 


239 
жағдайларымен қамтамасыздандыруына байланысты, күрделі кешенді инстинкті 
мінезқылығын көрсетеді. Осы жәндіктердің ұрғашылары, жұмыртқаны 
отырғызудан бұрын, белгілі түрдің жәндіктерін немесе өрмекшілерін тауып, 
қажетті жүйке ганглияларынан шағып алып, оларды жансыздандырады. 
Жансызданған жәндікғ осылайша, өзіндік тірі консервілерін құрайды, осының 
ішінде паразит – жәндіктің балаңқұрттары көбелекке айналмағанша қоректеніп, 
тіршілігін жасайды. Кейбір соналар жансызданған құрбаның алдын ала қазып 
алынған інге кіргізеді, кіру жолын жұмыртқалағаннан кейін мұқият бітейді. 
4.Ұяларды құру жане ұрпақтың туылмағанша оларды қорғау. Ұрпағына 
қамқорлық көрсетудің жоғары жетілгені ұя құрылысын санауға болады, онда 
жұмыртқа немесе уылдырық салу және оны өсіп келе жатқан құртшабақ 
тастамағанша қорғауы болып табылады. Осындай мінез – құлық бірқатар 
балықтарға, өрмекшілерге, сегізаяқтыларға, кейбір көпаяқтыларға тән. Осы 
сатыға: кейбір балықтар уылдырығын немесе шабақтарын ауыз қуысында, сондай 
– ақ кіндік – шеше-құрбақасы уылдырығы мен итбалықтарын артқы аяқтарында 
немесе суринамды пиппы аталығының арқасында бағып жүруі жатқызуға болады. 
Айтылған жағдайларда ауыз қуысы немесе арқасы ұя қызметін орындайды. Бұл 
сатыға құртшабақтары, кішкене тәуелсіздігіне жеткенде, кейін ешқандай қызығы 
болмай қалуы тән. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   113




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет