Атты халықаралық Ғылыми тəжірибелік конференцияның ЕҢбектері
жүктеу/скачать 8,24 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Summary
1.
.Омаралиев Т.О. Химия и технология переработки нефти и газа ч1. Недеструктивные процессы. - Алматы: Білім 2001-399с. 290
2.ТОО Атырауский НПЗ. Комплекс по производству ароматических углеводородов. Технологические решения.2009г 3 . Буй Чонг Хан. Получение высокооктановых автомобильных бензинов с пониженным содержанием ароматических углеводородов: диссертация ... кандидата технических наук : 05.17.07 / Буй Чонг Хан; Уфим. гос. нефтяной техн. ун-т].- Уфа, 2008.- 143 с.: 4. rumblеr. Ru 5.Эрих В.Н., Расина А.Г. Химия и технология нефти и газа. - Л.: Химия. 1985. 407с. 6.Gulрi А.D., Bоllurd U.Р. Новейшие достижения нефтехимии и нефтепереработки. - М.: Химия. 1998,- с. 254
ƏОЖ
84.15.33 МАКАРОН ӨНДІРІСІНІҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТТАРЫН ХАЛЫҚАРАЛЫҚ СТАНДАРТ ТАЛАПТАРЫНА СƏЙКЕСТЕНДІРУ
Асанова А., Серманизов С. Аймақтық əлеуметтік-инновациялық университет, Шымкент, Қазақстан Республикасы
Резюме
В статье рассматриваются пути разработки национальных стандартов макаронной промышленности в соответствии с требованиями международных стандартов. Особенное внимание при разработке национальных стандартов необходимо уделять показателям качества продукции на всех жизненных циклах продукции, а также методам контроля и оценки качества.
1991 ж. тəуелсіздік алған сəттен бастап стандарттау, метрология жəне сертификаттау аясында қарым-қатынастың жаңа түрлерін қолдану жұмыстары жүргізілді. Осы салада келісілген техникалық саясат жүргізу қажеттілігін мойындай отырып, ТМД елдері 1992 жылдың 13 наурызында Стандарттау, метрология жəне сертификаттау аясында келісілген саясат жүргізу туралы келісімге қол қойылды. Бұл келісімге сəйкес Стандарттау, метрология жəне
сертификаттау бойынша
Мемлекетаралық кеңес
құрылып, мемлекетаралық деңгейде стандарттау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру оның тапсырмасы болып саналды. Келісімге қол қою, мемлекеттік стандарттарды əзірлеу Қазақстан Республикасының стандарттау жүйесінің қалыптасуының бастамасы болып табылды [1]. Заманауи жағдайда сапаны басқару көбінесе стандарттауға негізделіп, оның қандай да бір нысанға əсерін нормативтік құжат ретінде рəсімделген жəне заңды күші бар нормалар мен ережелерді бекіту арқылы жүргізеді. Стандарттар өмірлік кезеңнің барлық сатыларында өнім сапасын арттыру тəртібі мен жоспарлау əдістерін анықтап, өнім сапасын бақылау мен бағалау құралдары мен əдістеріне талаптар орнатады. Өнім сапасын басқаруды мемлекеттік, халықаралық, салалық стандарттар жəне кəсіпорын стандарттары негізінде жүргізеді. Мемлекеттік стандарттау қоғам мен нақты тұтынушылардың қызығушылықтарын қорғау құралы саналып, басқарудың барлық деңгейлеріне таралады [2]. Отандық өндірушілердің көбісі əлемдік стандарт талаптарына сəйкес келетіндей өнім шығаруға мүмкіндік беретін озық технологияларды қолдануы тиіс. Макарон өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігі ҚР «Техникалық реттеу туралы» Заңының шеңберінде стандарттау жəне сертификаттау жүйелеріндегі нормативтік құжаттардың деңгейімен анықталады [3]. 291
Макарон өнеркəсіпорындарындағы стандарттау жұмыстары макарон өндірісінің шикізаттары мен дайын өнімдерінің сапасын бағалау мен бақылау əдістері бойынша стандарттаудың ғылыми жəне əдістемелік негіздерін зерттеу мен əзірлеуді ескереді. Макарон өнімдерін стандарттау нəтижелері жаңадан бекітілген немесе қайта қарастырылған стандарттардың санына байланысты емес, олар макарон өндірісіне енгізілген тиімді өзгерістерге байланысты болады. Экономикалық талдауға сүйенетін болсақ, стандарттау өндірістің өсуінің тиімділігі жоғары құралы болып саналады. Экономисттердің мəліметтері бойынша стандарттауға жұмсалған əрбір бірлік шығын он екі бірлікпен өтеледі [4]. Макарон өнімдерінің стандарты оның технологиялық регламентін əзірлеудің үйлесімдендірілген негіздерін құрудың алғашқы қадамы болып саналады. Ұлттық стандартта əртүрлі əсерлі қағидада жұмыс істейтін аспаптардың қолданылуы ескерілген жəне өнім өндірушіге кəсіпорында қолданылатын жабдықтарға байланысты қолайлы əдісті таңдауға мүмкіндік береді. Қазіргі таңда жалған өнімдерді анықтау мəселесі қойылуда, осыған орай сапалы өнімді ажыратуға мүмкіндік беретін физикалық-химиялық талдаудың сенімді əдістері қажет.
Еуроодақ елдерінде қатты сұрыпты бидайдан жасалынған макарон өнімдері құрамында жұмсақ бидайдың қоспаларын анықтаудың стандартталған əдістері (ИСO 8981:1993, DIN 10355—1991), сары пигментті анықтау əдісі (ИСО 11052), синтетикалық бояғышты анықтау əдісі қолданылады. Макарон өнімдерінің жіктелуі мен сапасына, өнім құрамындағы майдың мөлшері мен кептіргіш агент болып саналатын майдың сапасына қойылатын бірыңғай талаптары бар құжаттамалардың жоқтығы оларға жаңа ұлттық стандартты əзірлеудің негізі болып табылады. Барлық категориядағы жəне түрлеріндегі ұлттық стандарттарды, аймақтық жəне халықаралық стандарттарды қолдану тəртібі «Стандарттау туралы» ҚР Заңымен бекітілген. Басқа елдердің халықаралық, аймақтық жəне ұлттық стандарттары келесі жағдайларда қолданылуы мүмкін: атап айтқанда, серіктес туралы халықаралық келісім (келісім- шарттар) негізінде жəне аймақтық немесе ұлттық стандарттау органдарының рұқсатымен [5]. Құқықтық негізімен қатар, ел ішіндегі немесе сыртқы экономикалық іс-əрекеттерді қажеттіктерге негізделу арқылы осы стандарттарды қолдану тиімділігін ескеру қажет. Стандарттарда бекітілген талаптар отандық стандарттарда анықталған нормалар мен талаптардан кем болмауы жəне қазақстандық кəсіпорындар мен мекемелер орындай алатындай болуы керек. Қазақстанда халықаралық стандарттарды мемлекеттік стандарттарды (МЕСТ) қолдану арқылы енгізеді. Қолдануды негізі екі нұсқамен жүргізеді [6]: - тікелей қолдану – мемлекеттік стандартты (МЕСТ) қабылдау, ол сəйкесінше құжат мəтінің мемлекеттік жəне орыс тілдеріндегі аутентикалық аудармасы болып саналады; - бейімделген – мемлекеттік стандартты қабылдау, мұнда ол қажеттіліктердің ерекшелігін сипаттайтын қосымша талаптары бар сəйкесінше құжат мəтінің мемлекеттік жəне орыс тілдеріндегі аутентикалық аудармасы болып саналады. Тікелей қолдану əдісі кəсіпорын қажеттіліктеріне толық сəйкес келетін халықаралық стандарттарға қолданылады [7]: - ұқсас мемлекеттік стандарт болмаған жағдайда жаңадан енгізілетін мемлекеттік стандарт халықаралық стандарттың түпнұсқалы аудармасы ретінде рəсімделеді; - күші бар ұқсас мемлекеттік стандарт бар болған жағдайда жаңа стандартты халықаралық стандарттың аудармасы ретінде рəсімделіп, оны енгізу сəтінен бастап күші бар ұлттық стандарт қолданыстан алынады. Бейімделген мəтінді рəсімдеу келесідей нұсқаларды ескереді, олар: - ұқсас мемлекеттік стандарт болмаған жағдайда жаңадан енгізілетін мемлекеттік стандарт халықаралық стандарттың аудармасы ретінде рəсімделеді, ал өзгерістер мен толықтырулар оған қосымша ретінде енгізіледі. Мəтінінде осы қосымшаларға сілтемелер жасалынады;
292
- ұқсас мемлекеттік стандарт болған жағдайда рəсімделуіне қосымша ретінде келтірілген толықтырулары бар аудармасы кіреді. Ұлттық стандарт макарон өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жəне халықаралық стандарт талаптарымен үйлесімдеуге бағытталуы тиіс. Стандартқа терминдер мен анықтамалар, жіктеу, жалпы техникалық талаптар, қабылдау ережелері, сынамаларды алу жəне дайындау əдістері, сапаны бақылау əдістері, тасымалдау жəне сақтау енгізу қажет. Жалпы техникалық талаптар бөлімінде макарон өнімдерінің органолептикалық жəне физикалық-химиялық сапа көрсеткіштеріне қойылатын талаптар орнату міндетті болып саналады [8]. Макарон өнімдерінің микробиологиялық көрсеткіштері мен улы элементтердің, микотоксиндердің, пестицидтер мен радионуклидтердің мөлшері ҚР құқықтық актілерімен регламенттелуі тиіс. Шикізатқа қойылатын талаптарда макарон өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін шикізаттың (ұнға ұсынылатын жəне майға міндетті болып саналатын) сапасына қойылатын талаптар орнатылуы тиіс. Кептіргіш агент ретінде қолданылатын өсімдік майына қойылатын міндетті талаптар макарон өнімдерінің сақтау мерзімін ескерілуі керек. Қышқылдылық жəне асқан тотық саны жоғары өсімдік майын қолданғанда макарон өнімдерінде сақтау мерзімі күрт қысқаруы қажет. Ұлттық стандарттар жеткізу бойынша келісім-шартын рəсімдеу барысында макарон өнімдерін буып-түю шарттарын тұтынушымен келісуге мүмкіндік беретіндей болуы керек. Макарон өнімдерінің ұлттық стандартында сынаманы қабылдау ережелері мен алу əдістері толық сипатталуы жəне сапаны бақылау əдістері бөлімінде барлық органолептикалық жəне физикалық-химиялық əдістер бойынша макарон өнімдерін бақылау əдістері енгізіліп, макарон өнімдері мен өсімдік майлары құрамында майдың сапасын бақылау əдістері жəне ұнның ұсынылатын сапа көрсеткіштері келтірілуі тиіс. Сонымен, əзірленген ұлттық стандарт ең алдымен адам өмірі мен денсаулығын қамтамасыз етуге бағытталып, техникалық ұсынымдарды əзірлеу барысында үйлесімдендіруге жəне техникалық ұсынымдарда қойылатын талаптардың сəйкестігін дəлелдеудің нақтылаушы негізі болуына міндетті болып саналады.
Əдебиеттер 1
Қазақстан Республикасының «Cтандарттау туралы заңы». ҚР Үкіметінің 16.07.1991 жылғы № 433-1 бұйрығы. 2
промышленности как фактор повышения качества продуктов. – М.: РУДН, 2008. – 270 с. 3
Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы № 603 «Техникалық реттеу туралы» Заңы. 4
пособие / А.Ф.Ширялкин. – Ульяновск: УлГТУ, 2006. – 196 с. 5
Чекунова Л.В., Климова Т.И. Качество и безопасность пищевой продукции. – Волгоград: Качество, 2010. – 43 c. 6
мазмұнына қойылатын талаптар. 7
Контроль качества и безопасности пищевых продуктов и продовольственного сырья : учеб.пособие / Л. П. Шаулина, Л. Н. Корсун. – Иркутск: Изд-во ИГУ, 2011 – 111 с. 8
качество, 2002. – № 10. – С. 12–15. 293
УДК 004.03:001.92:378(574) РЕПОЗИТОРИЙ УНИВЕРСИТЕТА – ИНСТРУМЕНТ ИНТЕГРАЦИИ РЕСУРСОВ В МИРОВОЕ ИНФОРМАЦИОННОЕ ПРОСТРАНСТВО
Абдикулова Е. Е., Хасанова М.В. Таразский государственный университет им.М.Х.Дулати, Тараз Түйін
Бұл статья жүйедегі мекеменің интеллектуалдық продукциясының электронды форматта сақтау жəне таратуды қамтамасыз ету үшін репозиториге арналған. DSpace-н əйгілі жəне еркін таратылған репозитории құру жүйесі ретінде негізгі мүмкіндіктері мен ерекшеліктері қарастырылады.
Новым достижением ВУЗов Казахстана является — репозиторий, созданный по аналогам европейских и американских онлайн - библиотек. Репозиторий — электронный архив для длительного хранения, накопления и обеспечения долговременного и надежного открытого доступа к результатам научных исследований, проводимых в учреждении. Ситуация в библиотечном мире характеризуется сегодня интенсивным развитием информационной среды, содержащей научные и образовательные электронные ресурсы и еще более бурным развитием поисковых серверов сети Интернет. Открытый доступ изменил стратегию развития университетских библиотек, предоставив более широкие партнерские возможности для информационной поддержки научных исследований, управлении базами данных, обеспечивая качество электронных ресурсов и их активный обмен. Они активно участвуют в создании и поддержке репозиториев открытого доступа, помогают издавать журналы открытого доступа, используют новые информационно- коммуникационные технологии. Материалы в репозитории хранятся в виде файлов, доступных для дальнейшего распространения по сети. На сегодняшний день только три ВУЗа Казахстана имеют электронный репозиторий трудов ППС рисунок1: - Евразийский национальный университет им. Л.Н. Гумилева; - Карагандинский государственный технический университет ; - Казахский национальный медицинский университет . Университеты, имеющие свой Репозиторий, входят в мировой рейтинг Webometrics Ranking of World Repositories, главная цель которого стимулировать обмен информацией между учеными со всего мира за счет публикаций результатов исследований.
294
Рисунок
Репозиторий ВУЗов
Казахстана Webometrics анализирует не научно-образовательную деятельность университетов в целом, а «представленность» вуза в Интернет-пространстве. Рейтинг Webometrics позволяет лишь косвенным образом оценить научно-исследовательские достижения университетов через сравнение их Интернет-сайтов. Рейтинг вузовских электронных библиотек (Webometrics Ranking of World Repositories) проводится по трем категориям: -рейтинг порталов (Top Portals); -рейтинг университетских репозиториев (Top Institutionals): -рейтинг университетских тематических репозиториев (Top Repositories). В целом, проанализировав общую статистику трафика репозитория за предыдущие годы, можно отметить стабильный рост уникальных посетителей репозитория, а также рост объёма скачиваемой информации. Примечателен так же тот факт, что поступление новых публикаций в репозиторий стимулирует рост количества обращений пользователей. Webometrics осуществляется Cybermetrics Lab, исследовательской группой, принадлежащей к Consejo Superior De Investigaciones Cientficas (CSIC), крупнейшему государственному органу исследований в Испании. Целью вебометрического рейтинга университетов и научно-исследовательских организаций является поддержка инициатив открытого доступа и, следовательно, свободного доступа к научным публикациям в электронной форме и по другим учебным материалам. Ряд показателей используются для измерения глобальной активности и результативности научных репозиториев. Суть вебометрической методики оценки университетской активности состоит в использовании комплекса из пяти поисковых ресурсов –Google, Yahoo, Live Search, Exalead, Scholar Google –для измерения четырех индикаторов: SIZE (общее количество страниц), VISIBILITY (количество внешних ссылок), RICHFILES (количество файлов различных форматов), SCHOLAR (количество академических документов и их цитирование), их нормирования, взвешивания и агрегирования с получением суммарного рейтинга и ранга (места) университета или научно-исследовательского института. Для вхождения в систему вебометрических расчетов необходим выделенный домен для репозитория. В БИЦ ТарГУ им.М.Х.Дулати начата самостоятельная оцифровка трудов ППС, наиболее востребованных изданий. Всего на сегодняшний день в БИЦ оцифровано 367 наименований, из них: труды ППС полученные с издательства «Тараз университет» за: 2012-2013г. - 27 наименований, 2013-2014г. - 30 наименований, 2014-2015г. - 15 наименований; отсканированные труды ППС в ВУЗе составляют 266 наименований; личный вклад преподавателей – 29 наименований. Оцифрованные издания хранятся в .pdf формате в виде изображений, позволяющие сохранить: - высокую производительность; - внешней вид издания; - нет проблем с дореформенной орфографией. Были проанализированы системы для создания репозитория. Наиболее популярными считаются DSpace, EPrints, Greenstone и Fedora, с учётом отзывов о различных программных продуктах и рекомендаций по созданию электронных репозиториев рисунок 2.
295
Рисунок 2. Использование ПО для создание репозитория
Платформа электронных библиотек DSpace разрабатывалась совместно компанией Hewlett-Packard и библиотеками MIT (Massachusetts Institute of Technology). 4-го ноября 2002 года система была запущена как действующая служба, поддерживаемая библиотеками MIT. Также на основании лицензии BSD был открыт исходный код с намерением поощрить формирование сообщества открытых кодов вокруг DSpace. DSpace формировалась под влиянием научных исследований в области систем электронных библиотек. Система EPrints разработана в группе Интеллекта, агентов и мультимедиа в отделе Электроники и компьютерных наук Саутгемптонского университета в 2000 году. EPrints свободно распространяется под лицензией GNU General Public License. Благодаря своему происхождению из движения «Общение в мире науки» (Scholarly Communication), конфигурация по умолчанию направлена на поддержку научных статей, но может быть адаптирована для других целей и содержимого. Библиотека, созданная с помощью Greenstone, может содержать множество коллекций. Коллекции - совокупность документов разных форматов, собранных вместе на основе обусловленных пользователем критериев и к которым применяются единые механизмы сохранения, индексации, поиска, просмотра и представления. Каждый текстовый документ может быть иерархически структурирован в виде вложенных разделов (sections) (разделы, подразделы, подподразделы и т.д.). Иерархическая структура разделов отображает содержательную структуру документа. Каждый из разделов, в свою очередь, состоит из одного или нескольких абзацев (paragraphs). Таким образом, структуризация содержания обычных документов на части, главы, разделы и т.д. представляется в документах Greenstone в виде иерархической структуры разделов Greenstone. Структура документа может использоваться при формировании поисковых индексов. Если входные документы не имеют структуры, то в коллекции Greenstone они могут быть представлены в виде последовательности страниц, что позволяет просматривать документы постранично. Входные документы могут иметь разные форматы, для поддержки импорта которых используются плагины (специальные утилиты импорта документов соответствующих форматов). Все входные документы, внесенные в систему Greenstone, конвертируются в формат архива Greenstone (Greenstone Archive Format). Система Greenstone каждому документу автоматически присваивает уникальный идентификатор OID (Object Identifier). EPrints имеет много сходства с DSpace, но оптимизирована так, чтобы обеспечить доступ к самостоятельному депонированию (внесению) автором материалов (статей, отчетов, книг и пр.), в то время как DSpace обеспечивает платформу, для долгосрочного хранения цифровых материалов, используемых в академических исследованиях. Интерфейс пользователя для депонирования материалов в DSpace основан на опыте, полученном из разработки и использования интерфейса пользователя для депонирования системы EPrints. 296
EPrints и DSpace являются системами одного и того же класса, предоставляющими полный спектр функциональности для создания электронных репозиториев. Обе системы поддерживают OAI-PMH, но отличаются по структуре модели данных. Идея разделов в DSpace хороша, но и поддержка в EPrints разнообразных классификаций имеет свои преимущества. EPrints поддерживает больше форматов метаданных, но тут недостает поддержки расширенного Дублинского Ядра. EPrints более удобен для локализации, однако обе системы не поддерживают многоязычного представления метаданных. DSpace содержит любые виды электронных документов: видео, аудио файлы, мультимедиа, полные тексты журналов, монографий, учебников, учебных пособий, статей, материалов конференций. Управление электронными ресурсами в таких объемах возможно только с помощью эффективного ПО как DSpace, которое позволит организовывать и контролировать все основные этапы жизненного цикла электронных документов. По результатам анализа этих систем было принято решение в качестве платформы электронного репозитория использовать версию программного продукта DSpace, модифицированную в рамках проекта IOC/IODE UNESCO (Intergovernmental Oceanographic Commission/International Oceanographic Data and Information Exchange) OceanDocs рисунок 3.
Рисунок 3. Использование ПО DSpace в Азии Настройка DSpace сводится к редактированию файла dspace.cfg из папки config каталога установки dspace. Параметры настройки можно разбить по нескольким типам: - базовые настройки; - настройки базы данных (basic); - расширенные настройки базы даных (database); - настройки почты (email); - настройки по размещению файлов документов (storage); - настройки логирования работы (logging); - настройки поиска (search); - настройки прокси (proxy); - настройки интерфеса (jspui) рисунок 4. Создание репозитария включает несколько этапов: 1.
2.
Русификация DSpace. 3.
Изучение и модификация схемы метаданных. 4.
Определение структуры репозитория. 5.
Первичное наполнение репозитория. 6.
Пополнение репозитория новыми поступлениями электронных документов. 297
Рисунок 4. Интерфейс ПО DSpace
Перед установкой DSpace следует знать следующие значения: ip-адрес сервера, имя хоста (имя сервера), адрес url , электронный адрес администратора DSpace, handle-префикс (указатель). Репозиторий ТарГУсостоит из основных разделов рисунок 5: - Материалы конференций и семинаров университета; - Периодические издания университета; - Монографии, учебники и учебные пособия ППС ТарГУ.
Раздел
«Материалы конференций и семинаров» содержит материалы республиканских, международных конференций и семинаров, проходивших в университете. Раздел «Периодические издания университета» включает в себя полные тексты научных журналов «Механика и технологии» и «Вестник ТарГУ». В настоящее время БИЦ ведет работу по отбору материалов для наполнения репозитория. Пользователи со всего мира смогут познакомиться с научными трудами профессоров и преподавателей ТарГУ, продолжить их начинания.
жүктеу/скачать 8,24 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|