Нуржігіт Алтынбеков



Pdf көрінісі
бет6/91
Дата16.05.2023
өлшемі1,09 Mb.
#93891
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   91
Байланысты:
Гиста шпор сурактар(Банда-2курс)

Нуржігіт Алтынбеков 
Цитоархитектоникасы және миелоархитектоникасы. Нейрондық құрамы. 
Цитоархитектоникасы - Үлкен ми қыртысындағы мультиполярлы нейрондардың түрлері сан алуан 
. Бұлар : пирамидалы , жұлдыз тәрізді , жіппе ішіндес , өрмекші тәріздес жөне горизантальды 
болып жіктеледі . Пирамида тәріздес нейрондар үлкен ми қыртысының ең негізгі және ең көп 
кездесетін арнайы қызмет атқаратын нейрондар тобы . Мөлшері әр түрлі , 10-40 мкм шамасында 
денесі үшбұрышты , жоғарғы ұшы ми қыртысының үстіңгі бетіне бағытталған . Бұл нейрондардың 
бүйір бөлігі мен жоғарғы ұшынан дендриттер шығып , мидың сұр затының әр түрлі қабаттарында 
аяқталып жатады . Ал нейрон денесінің негізгі ( табаны ) бөлігіней нейрит ( аксон ) Пығып , 
қыртыстың әрбір қабаттарында аяқталып , ал кейбіреулері ( ұзыны ) мидың ақ затына да өтіп 
отырады .. Үлкен ми қыртысындағы пирамидалы нейрондар атқаратын қызметіне жөне мөлшеріне 
байланысты қыртыстың әрбір қабаттарында өр түрлі болып келеді . Оның ішінде майда немесе 
қыстырма нейрондардың аксоны мидың бір ғана жарты шарында ( ассоциативті ) немесе оң 
жақтағы жарты шарын сол жақтағы бөлігімен байланыстырып ( комиссуральды ) тұрады . Мұндай 
нейрондар ми қыртысының барлық қабаттарында кездеседі , әсіресе адамның үлкен ми 
қыртысында бұлар өте көп . Пирамидалы нейрондардан шњққан аксоя пирамидалы жолдар түзіп , 
импульсті ми бағанасына , одан жұлынға өткізеді . 
Ми қыртысының миелоархитектоникасына ассоциативті ( қыртыстың оң немесе сол жағында 
орналасқан ) және көмнссуральды ( мидың оң жағын сол жағымен байланыстыратын ) талпыктар 
мен проекциональды нерв талшықтары жатады . Проекциональды талшықтар афферентті 
эфферентті болып ми қыртысын нерв жүйесінің басқа ядроларымен байланыстырады . 
Ми қыртысының қабаттары. Нейрон аралық байланыстар. 
Ми қыртысының қозғалтқыш аймағында 6 түрлі қабаты болады : 
І. Молекулярлы , 
ІІ . Сыртқы дәнді ,
ШІ . Пирамидальды ,
IV . Ішкі дәнді , 
У. Ганглионарлы ,
VI . Полиморфты нейрондар қабаты .
Молекулярлы қабаттың құрамында жіппе төріздес аздаған ғана майда ассоцнативті нейрондар 
болады . Бұлардан тараған аксондар , мидың бетіне параллель орналасқан тангенциальды нерв 
талшықтарын түзеді .
Сыртқы дәнді қабатта майда днаметрі 10 мкм , пішіні дөңгелек , жұлдыз пішіндес , пирамида 
тәріздес болып келген нейрондар бар . Бұлардың Дендриттері жоғарғы молекулярлы қабатқа өтсе , 
ал аксондары мидың ақ затына не молекулярлы қабаттың тангенцнальді нерв талшықтарына да 
өтеді. Үлкен ми қыртысының ең қалың қабаты пирамидалы нейрондар қабаты . Нейрондардың 
мөлшері 10-40 мкм болып келгеи , пирамиданың жоғарғы ұшынан негізгі ( басты ) дендриті 
шығып , Мндың молекулярлы қабатына өтеді . Ал нейрондардың бүйір бөлігінен тараған басқа 
дендриттері осы қабаттың өзінде синапстар түзеді . Аксондардың қысқасы осы қабаттың бойында 
, ал ұзындары ассоциативті немесе комиссуральды миелинді талшықтар түзіп , мидың ақ затына 
өтеді . 
Ішкі дәнді қабат. Құрамында өте майда дән төрізді , жұлдыз пішіндес нейрондары бар , көптеген 
горизонтальды талшықтар түзетін қабат . 
Ми қыртысынын ганглионарлы қабатының құрамында биіктігі 120 мкм , ал ені 80 мкм болатын 
ірі , пішіні пирамида төрізді нейрондар болады , бұларды Бец жасушалары дейді . Басқа 
нейрондардан ерекшілігі , цнтоплазмасында ірі және өте көп базофильді заттары бар . Осы 




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   91




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет