148
Rus.
Kak pojivayite?, Tat. T.
Niçėk yeşisėz? (TRİS, 3) (Nasıl yaşıyorsunuz?/
Nasılsınız?).
Kişilerin birbirlerinden ayrılırken vedalaşmak için kullandıkları kalıp ifadelerde
de Rusçanın etkisi açıkça görülür. Özellikle Rusça “do” (kadar) edatı bu tür ifadel-
erde zaman bakımından bir sınırlama belirtir ve bu edat Tatar Türkçesinde kader
(kadar) ve xetlė (kadar) edatıyla veya yönelme ekiyle karşılanarak aynı şekilde bir
sınırlama yapar.
Rus.
Ostavaysya do zavtra, Tat. T.
İrtegege xetlė kal (RTR, 276) (Yarına kadar
kal/Yarına kadar hoşça kal).
Rus.
Do skoroy vstreçi!, Tat. T.
Tizden oçraşkanga kader! (RTR1, 39) (Tezden
görüşünceye kadar!/Kısa zamanda görüşmek ümidiyle!).
Rus.
Do vstreçi! Do svidaniya, Tat. T.
Oçraşkanga kader! Sav bulıgız (RTR, 6)
(Görüşünceye kadar! Hoşça kalınız!/Görüşmek üzere! Hoşça kalınız!).
Rus.
Sçastlivogo puti!, Tat. T.
Xeyėrlė yul! (RTR, 178) (Hayırlı yol!/İyi yolcu-
luklar!).
6. Kişilere yönelik hitap ifadeleri
Türkçede yaşça büyük veya statüce farklı kişilere yapılan hitaplar unvan grubu
şeklinde kurulur. Hitap ifadelerinde bir şahıs ismiyle, bir unvan veya akrabalık ismi
kullanılır:
15
Mehmet Bey, Ayşe hanım, Ali amca... gibi. Rusçada Türkçenin söz
dizimine aykırı olarak kullanılan, önce unvanın ardından da ismin geldiği unvan
grupları kavram tercümesi olarak Tatar Türkçesinde görülmektedir.
Rus.
Tovarişç Bariyev!, Tat. T.
İpteş Bariyev! (RTR, 4) (Arkadaş Bariyev!).
Rus.
Tovarişç Axatov!, Tat. T.
İpteş Exetov! (KRTS, 68) (Arkadaş Exetov!).
Rus.
Zdravstvuyte, tovarişç Karimov!, Tat. T.
İsenmėsėz, ipteş Kerimov! (RTR,
13) (Merhaba, Arkadaş Kerimov!).
Достарыңызбен бөлісу: