Список использованной литературы:
1. Н.А. Назарбаев, Казахстанский путь / Н.А. Назарбаев.- Алматы: Жибекжолы, 2012.
2. Конституция РК. 30.08.1995. (с изменениями и дополнениями 21.05.2007 г.)
3. Назарбаев Н.А. В потоке истории. Алматы: Атамҧра, 1999. 296
Национальная идея // Казахстанская правда. 2001.
5. Новый Казахстан. Разговор о стране. Интервью Главы государства Нурсултана Назарбаева ведущим
авторских программ республиканских каналов // Казахстанская правда. 2007. 10 апреля.
6. Нысанбаев А. Адам жҽне ашық қоғам. Человек и открытое общество. Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 1998.
АТА-БАБА АҢСАҒАН МӘҢГІЛІК ЕЛ
Тойжанова Л.У.,
Қазақстан Республикасы Ақтҿбе қаласы Елек орта мектебінің география пҽні мҧғалімі
Биыл Қазақстан Республикасының Тҽуелсіздік алғанына 25 жыл толады. Байлығымыз да, бақытымыз да
болған Мҽңгілік Тҽуелсіздігімізді кҿздің қарашығындай сақтай білуіміз керек. Қазіргі ақпараттың дамыған
қоғамында болып жатқан тҥрлі ҿзгерістер мен жаңашылдықтар еліміздің білім беру жҥйесіне де тың
ізденістерді енгізіп отыр. «Жаһандық дағдарыстың жалғасуының ҽсерінен ҽлемде болып жатқан ҿзгерістер бізді
ҥрейлендірмейді. Біз оларға дайынбыз. Біздің ендігі міндетіміз – егемендік жылдары қол жеткізгеннің
240
барлығын сақтай отырып, ХХІ ғасырда орнықты дамуды жалғастыру»,- деп Елбасымыздың Жолдауында
айтылғандай, еліміз қай салада болмасын қарқынды дамып, ҽлемдік кеңістікке қарыштай қадам басып, еркін
қанат сермеудеалдыңғы уақытта да жалғастыра беретін боламыз», - деген еді [1].
Жаһандану жағдайында қоғамдық ҿмірдің тідік саласы елеулі ҿзгерістерге бейім. Оны саяси,
экономикалық жҽне мҽдени жҥйелерінің ауысу қарқыны мен сипаты, басым жағдайда, ҽрбір жеке алынған ел
ҥшін ерекше тілдік, этно-мҽдени, ҽлеуметтік жҽне ҿзге де нақты-тарихи жағдайларға байланысты болатынымен
тҥсіндіруге болады. Қазақстанның тілдік ахуалына қатысты мҽселе Қазақстан Республикасы Президентінің
«Мҽңгілік ел» ҧлттық идеясында нақты кҿрсетілген. Елдің жҽне оның азаматтарының бҽсекеге қабілеттілігін
қамтамасыз ету мақсатымен «Тілдердің ҥштҧғырлығы» мҽдени жобасын кезеңімен іске асыру ҧсынылған, оған
сҽйкес ҥш тілді дамыту қажет: мемлекеттік тіл ретінде – қазақ тілін, ҧлтаралық қатынас тілі ретінде – орыс тілін
жҽне жаһандық экономикаға табысты кірігу тілі ретінде – ағылшын тілін.
«Мҽңгілік Ел» ҧлттық идеясы Президенттің Қазақстан халқына арнаған соңғы екі Жолдауында: 1)
«Мҽңгілік Ел» патриоттық актісін жасау жҽне қабылдау туралы сҿз болған «Қазақстан жолы – 2050: бір мақсат,
бір мҥдде, бір болашақ» (17 қаңтар, 2014 ж.). Мемлекет басшысы «Мҽңгілік Елді» ҧлттық идея деп атай
отырып, барша қазақстандықтарды «Қазақстан – 2050» Стратегиясының негізгі бағыттарын жҥзеге асыру
бойынша жҧмыстарға ҿз жҧмыс орнында белсене атсалысуға шақырды; 2) «Мҽңгілік Ел» жалпыҧлттық идеясы
тек «Қазақстан - 2050» Стратегиясының идеялық тҧғырнамасы ғана емес, ХХІ ғасырдағы Қазақ мемлекеті
қалыптасуының мызғымас идеялық негізіне айналуы керек екендігі туралы сҿз болған «Нҧрлы жол – болашаққа
жолдауы» (11 қараша, 2014 ж.) [2].«Мҽңгілік Ел» ҧлттық идеясының негізгі стратегиялық бағыттарына сҽйкес
қоғам сҧранысына сай ҧлттық сана-сезімі жоғары деңгейде қалыптасқан кадрларды дайындау саласында
ҥштілділік білім беруді ҿзектілігі артып келеді. «Мҽңгілік Ел» ҧлттық идеясының халық дҽстҥрі мен отандық
мҥдде туралы толық тҥсінікті қалыптастыратын, ҽлеуметтік-мҽдени кеңістіктегі қазақ болмысының мҽн-
мағынасын ашып беретін, атамекенде еркін де бірдей ҿмір сҥретін адамдардың ішкі рухани жҽне қоғамдық
ҿмірін айқындайтын ҧстанымдар қҧрайды. Бҧл нысан қазақ елін тҧлғалық, ҧлттық, мeмлeкeттік, қоғамдық
қҧндылықтармен толықтыруды міндет тҧтады. «Мҽңгілік Ел» ҧлттық идеясы ҧстанымдарының қҧндылығы:
ҧлыс пен ҧлттың қалыптасуы контекстінде қазақ халқының ҿткен жолын жҥйелі жете ҧғыну; тарихи жҽне
ҽлеуметтік контексте қазақ мҽдениетінің даму кезеңдерін ҽдіснамалық қорытындылау; қазақ халқының
қоғамдағы жҽне адамзаттық ҿркениеттегі орны мен рҿлін айқындау. «Мҽңгілік ел» ҧлттық идеясы негізінде
қазақ тілінің дамуы жҽне тілдердің ҥш тҧғырлылығы жауапкершілікті тіл саясаты қазақ ҧлтын біріктіруші
басты факторлардың бірі болып табылады.
«Мҽңгілік Ел» идеясын жҥзеге асыруда ҧлт зиялыларына да жҥктелер міндет ҿте ауыр. Сол зиялы
қауымның бірі - ҧстаздар. Ҧрпақтың жҧлдызын жағып, мҽртебесін биіктететін де, тағылымын қалыптастырып,
танымын кеңейтетін де – білім. Ілім мен ғылым - бҧл қоғамдық мҥдде. Ҿркениеттің ҿлшемі де, мемлекеттің
келешегі де қашан да қоғамдағы білім деңгейіне тҽуелді.
Қазақ тілі – біздің рухани негізіміз жҽне оны барлық салада белсенді пайдалана отырып дамыту керек.
Биылғы жылғы Елбасының дҽстҥрлі Жолдауынан кейін тіл саясатында да біраз тың ҿзгерістер орын
алды. Атап айтқанда, ҧлттық терминологияны дамыту, мемлекеттік тілдің бҽсекеге қабілеттілігін арттыру
тҧжырымдамасын ҽзірлеу, ағылшын тілін ҥйретудің курстарын ашу, мемлекеттік қызметке қабылданатын
ҥміткерлерге мемлекеттік тілден тест тапсыру, қолданыстағы тіл туралы заңнамаларға ―Тілдердің
ҥштҧғырлығы‖, дҽлірек айтқанда – ҥш тілдің бірлігі бойынша ҿзгерістер енгізу жҽне тағы басқалар. ―Ҥш тілдің
бірлігі‖ мҽдени жобасы – ҥш тілді, қазақ, орыс жҽне ағылшын тілдерін Қазақстан азаматтарының бірдей
меңгеруін меңзегенімен, бҧның тҥпкі негізі, кҿздеген мақсаты – мемлекеттік қазақ тілінің халықаралық
қолданыстағы орыс, ағылшын тілдерімен терезесін теңестіріп, ҽлемдік деңгейге кҿтеріп, жаһан тілдерімен тең
қолданылатын биікке жеткізу. Қандай мемлекет болмасын оның, ең ҽуелі мҽн беріп, ҧлықтайтын тілі, ҽрине,
мемлекеттік тілі. Ҿйткені, мемлекеттік тіл ҽлемдік қауымдастықтағы мемлекеттердің сипатты белгілерінің бірі,
ҧлттық саясатының кҿрсеткіші.
«Ҥштілділік - нақты тҧлға, ҧжым, халықтың белгілі бір қоғамда қарым-қатынас ҥдерісінде қажет болған
жағдайда ҥш тҥрлі тілді алма-кезек қолдану қҧбылысы»,- Б. Хасанҧлы анықтама бергендей, бҥгінде оны
қолдануға жан-жақты кҥш салынуда. Бҧл жағдайда біз басты назарды нақты мҽдени жобаның педагогикалық
қҧрамдасына тҥсіреміз, ал ол болса толық кҿлемінде білімнің кҿптілділігін білдіре алады. Қазақстандағы тілдік
ахуал айналасындағы пікірталастың белсенуі оның ҥйреншікті болған қостілділігіне емес, атап айтқанда тілдік
білімнің жаңа межелерін білдіретін кҿптілділікке байланысты. Бҧл межелер, ең алдымен, педагогикалық
терминологияның білімнің кҿптілділігінің мҽні келесідей ҧғымдарды ашуына, байытылуына байланысты:
- тілдік білім – қазіргі заманның барлық тілдері (туыс жҽне туыс емес) жҽне мҽдениеті аясындағы білім
(Н.Д.Гальскова, Н.И.Гез);
- шет тілдік білім – жеке тҧлғаны тілді жҽне мҽдениетті қатар ҿзара байланыстырып зерделеумен шет тілі
қҧралдарымен жеке тҧлғаны дамыту (С.С.Кунанбаева);
- тілдік кҿпмҽдениетті білім – шет тілі қҧралдарымен қазіргі заманғы ана тілі жҽне зерттеліп отырған
тілдердің кҿпмҽдениетті қоғамдастықтарында мҽдениеттердің қатар жҽне ҿзара дамуының нормасы ретінде
мҽдени кҿптҥрлілік туралы тҥсініктерін қалыптастыру (П.В.Сысоев);
- кҿптілді білім – кҿптілді жеке тҧлғаны қалыптастыруда ҥш жҽне одан астам тілдерді қатар меңгеруге
негізделген мақсатты ҥрдіс (Б.А.Жетписбаева);
241
- тілдік тҧлға – қҧрылымдық-тілдік кҥрделілігімен, шынайылықты бейнелеудегі терең ойымен жҽне
дҽлдігімен, белгілі бір мақсатқа бағынуы дҽрежесімен ерекшеленетін тілдік туындыларды (мҽтіндерді) тудыру
жҽне қабылдауы шарт болатын адамның қабілеттері мен сипаттамаларының жиынтығы (Ю.Н. Караулов);
- екінші тілдік тҧлға – адамның мҽдениетаралық деңгейде қатынас қҧру қабілеті (И.И. Халеева);
- кҿптілді тҧлға – бірнеше тілдің иесі: ана тілінің, тҧрғын ҽлеуметінде қолданыста жҥрген тілдердің; бір
немесе бірнеше шет тілінің (Б.А.Жетписбаева) [3].
Қорыта айтатын болсақ, кҿптілді білім беру аясында ҥштілді меңгеру тҽжірибесін жинақтап, ҽлемдік
деңгейде кҿтерілуіміз керек. Бҧл оқушылардың халықаралық жобаларға қатысуын кеңейту, шетелдік
ҽріптестермен ғылыми байланыстарын нығайтуға, шетел тілдеріндегі ақпарат кҿздеріне қол жеткізуіне
мҥмкіндік береді. Елдің ертеңі ҿресі биік, дҥниетанымы кең, кемел ойлы азаматтарын ҿсіру ҥшін бҥгінгі
ҧрпаққа ҧлттық рухани қазынаны ҽлемдік озық ой-пікірімен ҧштастырған сапалы білім мен тҽрбие қажет деген
ойдамын.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Назарбаев Н.Ҽ. «Қазақстан жолы-2050: бір мақсат,бір мҥдде, бір болашақ» Қазақстан халқына жолдауы.
Астана. 2015.
2. Назарбаев Н.Ҽ. «Нҧрлы жол-болашаққа бастар жол» Қазақстан халқына жолдауы. Астана. 2015.
3. Садықов Т.С., Ҽбiлқасымова А.Е. Жоғары мектепте бiлiм берудiң дидактикалық негiздерi. -Алматы: Ғылым,
2003.- 168 б.
4. Исмагилова Л.Р. Полилингвизм как компонент экономической культуры. дис., канд.соц.наук. Казан.гос.фин-
экон. Институт, Казань, 2005.
БАЛАБАҚШАДАҒЫ КӚПТІЛДІК БІЛІМ БЕРУ МӘСЕЛЕСІ
Тлеубергенова А.Қ.,
Қазақстан Республикасы Ақтҿбе облысы Мҧғалжар ауданы №5 «Айгҿлек» балабақшасы МКҚК ҽдіскері
«Бала ҿмірге келмей жатып ананың қҧрсағында жатқаннан бастап тҽрбиеленеді» деген бала тҽрбиесіне
байланысты айтылған сҿздің астарында кҿп ой жатқан сияқты. Кейбіреулер баланы ҿмірге келген кҥннен
бастап, енді біреулері бір жастан бастап тҽрбиелеу керек деп жатады. Осы айтылған сҿздердің қайсында
болмасын шындық бар сияқты. Бала тҽрбиесі – зор адамгершілік пен имандылықты талап етеді. Баланы
тҽрбиелеу тек ата-анаға ғана тҽн емес, қоғамның да тҽрбиеге қосар зор ҥлесі бар.Бала отбасында тҽрбие алып
ҿсіп-ҿніп жетіледі де, ал қоғамда белгілі бір тҧлға болып қалыптасады. Кез-келген ата-ана баласының жақсы
тҽрбиеленіп, ҿмір сҥруіне ықпал жасайды. Ол ҥшін баланы шамалары жеткенше мектепке дейінгі мекемеге,
яғни, балабақшаға беруге тырысады.
Бала бақшада арнайы білімдері бар мамандырылған тҽрбиешілер жҧмыс жасайды. Отбасындағы тҽрбие
мен балабақшадағы тҽрбиенің айырмашылығы осында. Бала бақшада балалар ҿз қҧрбы-қҧрдастарымен
араласып, ойын ойнай алады. Ойын демекші, бала бақшада берілетін білім оқу-тҽрбие ҥрдісі барлығы ойын
арқылы жҥзеге асады. Бала бақшада баланың балалық шағы жан-жақты білімдерді меңгерумен ҿтеді. Балалар
денешынықтырудан, шеттілдерінен, орыстілінен, хореографиядан, ҽн-кҥйден, тіл дамытудан білімдерін
дамытады. Тіл дамыту демекші, тілге деген қҧрметіміз қандай деңгейде. Тіл ҥйрену дегеніміз сҿз бен ереже
жаттау емес, сҿйлеу тҥрлерін меңгеру. Кез-келген ҿркениетті елде кҿп тіл білу жақсы дамыған. Қаласаң ҿз
ҥйренгеніңше тілді меңгеруге болады. Ал, бірақ ҿз анна тіліңде сҿйлеу – басты мақсаттардың бірі.
Ҧлы Абай атамыз «балаға мінез ҥш алуан адамнан жҧғады, бірінші ата-анасынан, екінші ҧстазынан,
ҥшінші қҧрбысынан», - деген екен. Ҽрбір қазақ баласы ҿз отбасында ана тілінде сҿйлеуге дағдыланса, одан
тҽлім – тҽрбие алатын бала да ҥйренеді емес пе. Сондықтан, баланың ҿз анна тілінде еркін сҿйлеп, ойын анық
жеткізуді осы кезден бастап қолға алсақ, оның болашақ ҿміріне қажетті дағдылардың бастамасына жол
ашқанымыз. Бҥгінгі кҥнгі ҥштілділік тҽрбие берудің мҽселесі туындап отыр. Ҥштілділі коқыту – жасҧрпақтың
білім кеңістігінде еркін самғауына жол ашатын, ҽлемнің ғылым қҧпияларына ҥңіліп, ҿз қабілетін танытуына
мҥмкіншілік беретін бҥгінгі кҥні ең бастықа жеттілік. Кҿптілділік тҧжырымдамасы ҚР-дағы білім беру
дамуының негізгі стратегиялық бағыты ретінде ҚР Президенті Н.Ҽ.Назарбаевтың Қазақстан халқына
жолдауында 2006 жылғы қазанның 23-дегі Қазақстан халқының Ассамблеясында аталып ҿтілді. Президент ҿз
сҿзінде ең кем дегенде ҥштілді еркін меңгерген кҿптілді, кҿпмҽдениетті тҧлғаның негізгі моделін ҧсынды: қазақ
тілі - мемлекеттік, орыс тілі – халықаралық қатынас тілі жҽне ағылшын тілі – ҽлемдік тілдердің бірі. Егеменді
еліміздің шапшаң дамып келе жатқан халықаралық қатынастары, халықаралық сауда – саттық нарығы да кҿптіл
білуді қажет етеді. Ҥштілде оқыту - заман талабы. Ҥштілділік – Қазақстан жастарының парасатты ҽлеуметінің
даму факторы. Педагогикалық фактор тілді оқытудың жаңа ҽдіс–тҽсілдері, интерактивті ҽдістер мен жаңа
технологияларын, бақылау ҽдістерін, педагогтардың шеберлігін қазіргі заманға сай ҧйымдастыруды қажет
етеді. Тіл, тіл мҽдениетін игеру – ҽр баланың сҽби шағынан бастап іске асады да, ары қарай біртіндеп жетіліп
отыратын ҥрдіс. Тіл ҿмір сҥрмей тҧра алмайды, ол уақыттан да биік тҧр. Тіл ҧлттық дамуды белгілеп,
дҥниетанудың кілті. Тіл – мҽдениет деп атайтын дҥниенің мҽңгілік ажырамас бҿлшегі, бҥкіл қоғамды алға
жылжытушы.
242
Тілдерді дамыту – еліміздегі мемлекеттік саясаттың ең маңызды бағыттарының бірі. Тіл проблемаларын
оңталы шешу – ҧлтаралық қатынастар ҥйлесімділігінің, халық бірлігі мен қоғамдық келісімді нығайтудың
тҥпқазығы болып табылады. Кҿп ҧлтты мемлекетте қазақ тілінің мемлекеттік тіл мҽртебесіне сай қызмететуін
қамтамасыз ету – ҿте кҥрделі мҽселе. Мектепке дейінгі жастағы балаларға қазір бес тіл болсын, он тіл болсын,
жақсылап ҥйретсе, меңгеріп кетеді. Балаларды бір тілмен шектеу – дҧрыс емес. Сол ҥшін, ең болмағанда,
ҥштілділікті кішкентай жасынан бастап жетілдіруіміз керек. Балалар тілді табиғи тҥрде тез меңгереді. Қазргі
балаларға білім алуға барлық жағдай жасалынған. Олар бҥгін жақсы оқыса, кҿптілді меңгерсе, келешекте
Қазақстанымыздың ҿркениетті дамуына ҿз ҥлестерін қосады, дҥниежҥзін шарлайды. Ҥштілді емес, одан да кҿп
тіл ҥйретуіміз керек. Мен бҧл жерде қазақ тілін қазақтар білмесін деп отырған жоқпын. Ҽрине, балабақшадан
бастап қазақ тілін ҥйретуге тиіспіз. Ҽрине қазақ тілін ҥйрету керек, ол бірінші орында болсын. Бірақ сонымен
бірге, орыс тілі, ағылшын тілі т.б. тілін балаларға ҥйретуге тиіспіз. Болашақта біздің балаларымыз басқа елдің
адамдарымен қатынас жасай алу ҥшін біз оларға жас кезінен бастап ҿз тілін ғана меңгермей басқа да тілдерді
меңгеруге мҥмкіндік жасауымыз керек.
Елбасымыздың ҥштілділік жоспарын іске асыру мақсатында біздің бала бақшаның балалардың ана тілге
деген сҥйіспеншіліктерін арттыру, орыс, ағылшын тілдерін жетік білуге баули отырып, еске сақтау, мҽнерлеп
оқу, ҽдемі сҿйлеу мҽдениеттерін қалыптастыруының мақсатына қойып жатыр. Ҿз тілдерімен қоса ҿзге де
тілдерді бағалай білуге баулу. Бҥгінгі таңда тіл саясатында атқарылып жатқан жҧмыстар аз емес. Атап
айтқанда, біздің бала бақшада орыс тілі жҥргізіледі. Мен осы бала бақшада ҽдіскер болып қызмет атқарамын.
Балалардың есте сақтау қабілетін, қиялын, қабылдау қабілетін, зейінін тҧрақтандыруға, аңғарымпаздыққа
білетін дамытуға арналған кҿмек қҧралы ретінде ойындар қолданып жҧмыс жасайды.
Ҥштілділік – қоғамды топтастыратын таңғажайып мҥмкіндік. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020
жылдарға арналған бағдарламасында 2020 жылға балалардың мектепке білім алуға дайындығының жоғары
болуын қалыптастыру оларды жастай оқуды ҽлеуметтенуін қамтамасыз ету деген міндеттер қойылған.
Сонымен, ҽр білі мберетін, балаларды тҽрбиелейтін мекеменің басты міндеті – Қазақстанның жаңа
азаматын тҽрбиелеу болуы тиіс. Сондықтан кішкентай жасынан бастап, бала бақшаға келген кҥндерінен бастап
балалардың шетел жҽне басқа тілдеріне қызығушылықтарын арттырып, ҥштілділік арқылы тҽрбиелеу керек.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.
Мҽдениет журналы №8 (59) тамыз 2011жыл
2.
Мектепке дейінгі ҧйым басшысының анаықтамалығы., №8 (56) 2016
3.
Егемен Қазақстан газеті. №3, 2015 жыл
4.
Интернет желісі
ТРЕХЪЯЗЫЧИЕ КАК ОДИН ИЗ ПРИОРИТЕТОВ СОВРЕМЕННОГО ОБРАЗОВАНИЯ:
СОСТОЯНИЕ И ПЕРСПЕКТИВЫ
Туктубаева Г.С., Володина С.М.,
Республика Казахстан г.Актобе учителя английского языка ОСШГ №2
«Біздің Еуразиялық тамырымыз шығыстың, азияның, батыстың, Еуропаның ағымдарын біріктіріп,
полимҽдениеттіліктің, кҿптілділіктің ерекше қазақстандық нҧсқасын қҧруға мҥмкіндік береді».
«Народ будет мудр в воспитании потомства, заботясь о его здоровье, образовании и
мировоззрении…Будет одинаково хорошо владеть казахским, русским и английским языками… Он будет
патриотом своей страны, известной и уважаемой во всем мире.»
«The people will become wise in the education of posterity, take care of their health, education and outlook
...Will be equally proficient in Kazakh, Russian and English ... He will be a patriot of his own country, known and
respected worldwide.» Н.А.Назарбаев.
Современное казахстанское общество сегодня характеризуются общественной модернизацией и
стремлением к мировым интеграционным процессам, где ведущую позицию в процессе модернизации занимает
образование. Известно, что только, то общество может успешно развиваться и гармонично вписаться в ряд
ведущих стран мира, которое сумеет создать для своих граждан достойные условия приобретения
качественного и современного образования.
Президент страны Н.А.Назарбаев поставил достаточно высокую планку перед национальным
образованием. Внедрение в учебно-воспитательный процесс общеобразовательной школы обучения на трех
языках - это, безусловно, значительный шаг вперед в направлении реализации Концепции развития образования
Республики Казахстан, одной из базовых компетенций которой являются трехъязычие, евразийская
поликультурность, коммуникативность и технократичность. В основных положениях Концепции говорится о
необходимости качественным владением иностранным языком выпускника современной школы. Эти
положения уже успешно реализовываются в школах, где обучение ведется на казахском, русском и английском
языках. Это способствует выработке коммуникативных навыков учащихся. Кроме того, обучение на трѐх
языках, и, как следствие, владение ими практически в совершенстве, способствует приобщению учащихся к
культуре и традициям разных народов.
243
Главная цель, стоящая перед учителями и учениками школы – это развитие поликультурной личности,
способной на социальное и профессиональное самоопределение, знающей историю и традиции своего народа,
владеющей несколькими языками, способной осуществлять коммуникативно - деятельностные операции на
трех языках во всех ситуациях, стремящейся к саморазвитию и самосовершенствованию. На поликультурное
развитие ребенка, решение нравственно – духовных задач направлена работа всех педагогов. В своей работе мы
руководствуемся следующим: «Кто бы ты ни был по национальности, по профессии, по статусу, ты живешь в
Казахстане, и чтобы возвысить мысли и дела своего государства, ты должен научиться говорить языком его
предков, понимать, знать и мыслить в разрезе лучших традиций и обычаев коренного народа». Слагаемыми
многоязычия должны явиться родной язык, который закрепляет осознание принадлежности к своему этносу,
казахский язык как государственный, владение которым способствует успешной гражданской интеграции,
русский язык как источник научно-технической информации, иностранный и другие неродные языки,
развивающие способности человека к самоидентификации в мировом сообществе.
Ҥштілді білім беру - бҧл мектепте оқу пҽндерін екі немесе одан да кҿптілде аудармасыз оқыту;
Билингвалды білім беру - оқу жҽне оқудан тыс жҧмыстардың негізгі бағыттарын екі тілде іске асыру,
педагогикалық ҥрдісте екі тілді оқыту қҧралы ретінде пайдалану. Бҧл ҿзекті мҽселелерді жҥзеге асыру ҥшін
басты мақсатымызды анықтап алдық. Ол — Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті орта
білім стандарттары талаптары деңгейінде ҥш тілде білім меңгерген, кҿптілді коммуникативтік қҧзырлылықтары
қалыптасқан, кҿп мҽдениетті, рухани-адамгершілік қасиеттері дамыған тҧлғаны тҽрбиелеу.
―All government agencies and offices, the whole educational system of Kazakhstan will be gradually switching
to the Kazakh language,‖ he said. The Kazakh youth ―must strive to learn the state language from the kindergarten and
school,‖ President added.
―We need the English language to enter the global arena. Out of 10 million books published in the world 85%
are in English. The science, all the new developments and information - they are all in English nowadays,‖ said the
President. He added that there were 3500 foreign companies in Kazakhstan and the local citizens needed English to
communicate with them and use the equipment they bring into the country‖. ―At the same time we shall not forget the
Russian
language
and
try
to
learn
other
foreign
languages,‖
N.Nazarbayev
said.
―Weshallsupportandpreservealllanguages‖.
Важнейшей из проблем трехъязычного образования является качественная подготовка педагогических
кадров, поэтому в нашей школе проводятся занятия по изучению казахского и английского языков для
учителей; внедряются интегрированные уроки и внеклассные мероприятия, традиционно на казахском и
русском языках проводятся педагогические советы, совещания при директоре, методические советы и
заседания методических объединений. В 2016-2017 учебном году планируется проводить интегрированные
тематические декады с предметами естественно-математического цикла (математика, химия, биология,
география). На сегодняшний день в нашей школе осуществляется раннее обучение английскому языку, а также
его углубленное изучение на среднем и старшем этапах обучения.
Важное место при этом отводится прикладным курсам, элективным курсам и курсам по выбору для
учащихся профильных и предпрофильных классов по соответствующим запросам учащихся, которые их
выбирают. Предлагаемые курсы «Английский язык для делового общения», Культурология англоязычных
стран», «Литература Англии и США», «Стратегии чтения» являются актуальными и современными, поскольку
отвечают потребностям и запросам практической жизнедеятельности современного казахстанского общества,
расширяющего свои контакты с деловым миром на английском языке. Содержание программ предусматривает
формирование у учащихся коммуникативной компетенции требуемого уровня в рамках экономического
профиля, базового запаса знаний, умений и навыков в пяти видах речевой деятельности: аудировании,
говорении, чтении, письме и переводе.
Учителя кафедры, работающие по этим программам создают на своих уроках условия для
дифференциации обучения, подготовки своих учеников к осознанному выбору жизненных перспектив в
условиях дальнейшего развития рынка труда, направляют работу на развитие у учащихся коммуникативных
способностей и умений устанавливать контакты в деловом мире, а также на развитие их инициативы,
самостоятельности, деловой активности и выявлении организаторских способностей. Уроки обеспечивают
развитие навыков чтения (просмотрового, поискового, беглого и пр.), поскольку важной частью успешной
деловой жизни является умение читать информацию, принимать ее и быстро обрабатывать и содержат большой
объем заданий и упражнений для развития речевых умений учащихся, организуемого в рамках предлагаемой
тематики на основе расширения лексического запаса и грамматических средств. Залогом успешной речевой
активности учащихся являются нетрадиционные формы уроков английского языка, в ходе которых учащиеся
приобщаются к культуре стран изучаемого языка, а также расширяют знания о культурном наследии родной
страны - программа «История и Культура Казахстана» на английском языке - что позволяет учащимся
принимать активное участие в диалоге культур.
В 9-х классах ежегодно проводится подготовка к ВОУД, где основным предметом выступает английский
язык. В 11-х классах ежегодно английский язык выбирается учащимися в качестве предмета по выбору. В связи
с этим в школе ведется усиленная подготовка выпускников данных классов по языковым дисциплинам
(казахскому, русскому, английскому языкам). Проводятся тестирования по программе«Мотивационное
244
тестирование по международным стандартам». Непосредственно самими учителями школы разрабатываются
разноуровневые тестовые задания для всех параллелей.
Внеклассная деятельность ведется в рамках клуба «Альбион» творческими группами учителей и
учащихся: театр на английском языке, гиды-переводчики школьного музея боевой славы, встречи в английской
гостиной - совместная работа с представителями международных организаций и многое другое.
Большое внимание на уроках английского языка уделяется проектной деятельности. В результате у
учеников формируются профессиональные знания, умения, навыки, а именно:
умения работать с деловой документацией,
умения анализировать различные ситуации,
умения работать с разной литературой,
навыки иноязычной культуры, навыки ответственно трудиться,
навыки работать в межнациональной команде,
навыки инновационно, интегративно, теоретически мыслить на разные темы, опираясь на фундаментальную
систему знаний.
Бесспорно, использование преподавателями инновационных методов, методов формирования интереса к
обучению (познавательные игры, учебные дискуссии, создание проблемных ситуаций и др.), методов
формирования долга и ответственности в обучении, внедрение в образовательный процесс преподавателями и
учениками новых технологий (презентаций учебного материала, электронных пособий, аудио- и
видеоматериалов и пр.), активизируют процесс языкового обучения и способствуют эффективности усвоения
казахского, русского и английского языков. Конечный результат работы школы-гимназии №2 во многом
соответствует модели современного молодого человека: в идеале из ребенка должен вырасти Человек
компьютерной эпохи, умеющий добывать любую информацию, умеющий использовать полученные знания,
умения и способы деятельности в реальной жизни для решения практических задач, принимать
самостоятельные решения, работать в команде, знающий три языка, один из них желательно восточный. Этот
человек должен уметь контактировать с людьми разных культур.
Таким образом, для формирования конкурентоспособного специалиста, коммуникабельной позитивной
личности, способной к активной и эффективной жизнедеятельности в многонациональной и поликультурной
среде, обладающей развитым пониманием и чувством уважения других культур, умением жить в мире и
согласии необходимо поликультурное и полиязычное образование.
Достарыңызбен бөлісу: |