Педагогика және психология факультеті
Мектепке дейінгілердің жеке басының қалыптасуы
жүктеу/скачать 0,77 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мектепке дейінгілердің үлкендермен қарым-қатынасы.
| Мектепке дейінгілердің жеке басының қалыптасуы.
Баланың жеке басы дегенде, біріншіден, ол нендей қасиетке ие, оның ішкі “Мен” дейтін сапасы қандай т.с.с. айтады. Мектепке дейінгілер үлкендерге бағынышты болғандықтан, оларда соңғы қасиет барлық жағдайда үнемі терең кездеседі деуге болмайды. Мектепке дейінгілердің “Мен” деген қасиеті бөбектерге қарағанда едәуір қалыптасып қалады. Бұлар үлкендердің қамқорлығына барлық жағдайда көңіл бөлгісі келмейді. Кейде бұлар ерегісіп, үлкендердің тілін алмай қалатын кездері де болады. Бірақ бөбектерге қарағанда мектепке дейінгілер шамалы ес тоқтатып, көпшілік жағдайда үлкендердің тілін алатын болады. Мектепке дейінгілердің “Мен” қасиеті үлкендердің негізінде қалыптасады. Біздің қғамымызда арнайы шығарылған “моральдық кодекс” бар. Онда нені орындауға болады, нені болмайтыны туралы моральдық мөршерлер жазылған. Сол мөлшерлерді бала бөбек жасынан бастап ұғынады да, нені жасауға болатынын, не болмайтынын білуі үшін сол әлеумет ортасында, көпшілік арасында мойындалған мөлшерлердегі / нормаларды / сақтап, соларды орындауға ұмтылады. Содан бала жаман әдеттерден аулақ болып, пайдалы істерге ұмтылып, баланың “Мен” деген қасиеті дами бастайды. Мектепке дейінгілердің үлкендермен қарым-қатынасы. Мектепке дейінгілердің өз құрбыларымен өзара қарым-қатынасы неше түрлі дәрежеде болып келеді. Баланы құрбыларымен достастыратын ойындар. Баланың жалғыз өзі ойнай алмайды, біріншіден, бала ойнау үстінде көңілін көтеріп, өзін өзгелердің алдында осал емес екенін көрсеткісі келеді. Екіншіден, ойын- өзінше бір іс-әрекет. Осының нәтижесінде бала өз құрбыларымен не үшін дос боласың деп сұраса, осыны өзі де терең білмейді. Көбіне, қасындағы құрбысы оны ренжітпейтінін, бірге ойнайтынын айтады. Мектепке дейінгілердің іс-әрекеті де түрліше болып келеді. Белгілі тапсырманы орындау, соны қалай жүзеге асыру үлкендердің басшылығымен орындалады және соларға арналған қатынасына байланысты. Егер баланың ересектермен қарым-қатынасы жақсы, тату келсе, онда тілін алып, тапсырманы мүдіртпей орындайды. Баланы іске итермелеуші күштің ендігі бір түрі сол объеңтінің олған қызғылықты келуі. Ойын неғұрлым қызғылықты келсе, соған көп уақытын жіберіп, мезгілдің қалай өткенін білмей қалады. Ойын қызық болмаса, онда оған ұмтылмайды. Сонымен қатар, мектепке дейінгілердің іске итермелейтін күштің бірі өзгелер алдындағы арлануы не өзінің намысын төмнедетпеуге тырысуынан да кездеспейді. Қорыта келгенде, мектепке дейінгілердің “Мен” қасиеті және оны іске итермелейтін мотивтер мен ниеттер едәуір қалыптасып, алдағы кезде баланың жетістікке жетуіне жағдай туғызады. жүктеу/скачать 0,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|