Педагогикалық психология пәні, мақсаты, міндеттері
Мұғалімнің кәсіби қасиеттері
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Мұғалімнің кәсіби қасиеттері:
Ұйымдастырушылық – ұйымдастырушылық, іскерлік, белсенділік, талап қойғыштық, өзіндік сын, т.б. Коммуникативтік – зейінділік, қайырымдылық, ашықтық, мейір-бандық, қарапайымдылық, сезімталдық, әдептілік. Экспрессивті-перцептивті – байқағыштық, креативтілік, интел-лектуалдық, белсенділік, зерттеушілік стилінің ерекшелігі, сын-шылдығы, икемділік. Кәсіби қабілеттілігі Дене және психикалық денсаулығы – эмоционалды – еріктік тонус-тың жоғарылығы, оптимистік, эмоционалдық төзімділік, елге-зектік. Педагогтың субъективті қасиеттері (П.Ф.Каптерев бойынша): Объективті мазмұндағы : мұғалімнің пәні туралы білімі (меңгеруі), ғылыми дайындығы, қосымша пәндер туралы білімі; пәннің методологиясымен, дидактикалық принциптерімен танысу, баланың ерекшеліктерін меңгеру. Субъективті мазмұндағы : сабақ бере алу шеберлігі, таланты, өнері. Педагогтың субъективті қасиеттерін анықтаушы бағыттар (Роджерс бойынша): Гуманистік бағыт – ұстаздың оқушының мұқтаждығы мен қажеттілігіне көңіл аударуы; Эгоцентрлік бағыт – ұстаздың тек өзіне, өз мүддесіне, қажеттілігіне назар аударуы; Бюрократтық (төрешілдік) бағыт – ұстаздың әкімшіліктің нұсқау-ларын, жоғарыдан келген құжаттарды өзіне бағыт етуі. Конформистік бағыт – ұстаз әрекетінің ұжым өмірімен, өзінің әріптестерімен қатынас жасауға негізделуі. Авторитеттік бағыт – ұстаз оқушының ата-аналарына, олардың қоғамдағы орнына сүйенуі. Когнитивтік бағыт – ұстаздың өзі беретін пәннің мазмұнына сүйенуі. Кәсіби ұстаным (позиция) типологиясы ( М.Тален бойынша): «Сократ» – пікірталасты мақсатты түрде туындатушы ретінде танымал педагог. Үнемі конфронтацияны туындатушы болғандық-тан жекешелену, оқу процесін ұйымдастыруда жүйесіздік тән; оқушылар өз позицияларын қорғай алуға ұмтылады, қорғауға үйренеді. «Генерал» – екі ойлылықтан аулақ, талап қойғыш, өзін тыңдатуға қатаң түрде жететін педагог, өйткені ол өз көзқарасын дұрыс дей келе, оқушыны армиялық тәртіпке, бұйрыққа бағынуы тиіс деп есептейді. «Топ дискуссиясының жетекшісі» – оқу-тәрбие процесіндегі нәтиже, оқушылар арасында келісімге, ымыраласуға келу деп есептейді, демократиялық келісу жолын іздеу, дискуссия нәтижесі-не қарағанда басты орында деп қарап өзі бағыттаушы рөлді атқарады. «Менеджер» – белсенділікті, өзбеттілікті жақтайтын, сыныпты тиімді әрекетке бағыттайтын педагог. Педагог жеке оқушымен шеші-луге тиіс міндет-мазмұнды сапалы бағалауға, талдауға ұмтылады. «Шебер» – өзінің өмірге қатынасы, көзқарасы арқылы үлгі ретінде көрінеді. «Жаттықтырушы» – бірлескен рух негізінде сыныпта қарым-қатынас атмосферасын қалыптастырушы. Оқушылар мұнда бір команданың мүшесі сияқты, әрқайсысы жеке 90 индивид ретінде маңызды емес, ал бірлікте барлығына қол жеткізе алады. Педагог - топқа дем беруші, мұндағы ең басты соңғы нәтиже – жеңіс, табыс. «Гид» – білімді, жан-жақты, энциклопедист бейнесінде. Қысқа сөйлейтін, тура, өзін-өзі ұстай алатын адам. Берілген сұраққа жауабы үнемі дайын. 5. Педагогикалық іс-әрекет стилі Іс-әрекет стилі, объектінің өзінің қабілеттерін айқындай отырып және оның даралық- психологиялық, тұлғалық ерекшеліктерімен анықтала отырып, оның операционалдық құрамын, іскерліктері мен дағдыларын қамтиды ( В.Э.Чудновский ). Педагогикалық іс-әрекет стиліне әсер етуші факторлар: Іс-әрекет субъектісі мұғалімнің жеке даралық-психологиялық ерекшеліктерін, ол даралық-типологиялық, тұлғалық, мінез-құлықтық ерекшеліктерді қамтиды; жүктеу/скачать 1,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|