Педагогтың ҥздіксіз білім беру жҥйесіндегі кәсіптік қалыптасуы мен дамуы

153 
 
Мырзағазиева Меруерт Сабитқызы 
№32 мектеп- гимназияның мҧғалімі 
Ақтӛбе қаласы 
meruert_m94@mail.ru 
 
«Еліміздің ертеңі бҥгінгі жас ҧрпақтың қолында,  
ал жас ҧрпақтың тағдыры ҧстаздардың қолында» 
Н.Ә.Назарбаев  
 
ТҤЙІНДЕМЕ 
        Елбасымыз  Нҧрсҧлтан  Назарбаев:  «Болашақта  еңбек  етіп,  ӛмір  сҥретіндер  –  бҥгінгі 
мектеп  оқушылары,  мҧғалім  оларды  қалай  тәрбиелесе,  Қазақстан  сол  деңгейде  болады. 
Сондықтан, ҧстазға жҥктелетін жҥк ауыр»  деген болатын. Қазіргі  заман мҧғалімінен тек ӛз 
пәнінің  терең  білгірі  болу  емес,  педагогикалық-психологиялық  сауаттылық,  жан-жақты 
тарихи  таным,  саяси  экономикалық  білімділік  және  ақпараттық  сауаттылық  талап  етілуде. 
Ол заманына сай білім беруде жаңалыққа жаны қҧмар, шығармашылықпен жҧмыс істеп, оқу 
мен  тәрбие  ісіне  еніп,  оқытудың  жаңа  технологиясын  шебер  меңгерген  жан  болғанда  ғана 
білігі мен білімі жоғары тҧлға ретінде ҧлағатты саналады. 
       Қазақстан  Республикасының  «Білім  туралы»  заңында  мемлекеттік  саясат  негізінде  ең 
алғаш  рет  әр  баланың  қабілетіне  қарай  интеллектуалдық  дамуы  жеке  адамның 
дарындылығын  таныту  сияқты  ӛзекті  мәселелер  енгізіліп  отырғаны  белгілі.  ХХІ  ғасыр-
бәсеке  ғасыры,  бҧл  бәсеке  енжарлықты,  керітартпалықты  кӛтермейді.  Еліміз  егемендігін 
алып,  ӛзін  бҥкіл  әлемге  мойындата  бастаған  осы  кезеңде  біздің  қоғам  дарынды,  қабілетті, 
жан-жақты  жетілген  адамдарды  қажет  етеді.  Сондықтан  да  еліміздің  білім  берудегі  ҧлттық 
жҥйесі  ӛте  қарқынды  ӛзгерістер  сатысында  тҧр.  Бҥгінгі  таңдағы  негізгі  мақсат  -  ҧлттық 
қҧндылықты әлемдік деңгейге шығаруға қабілетті, ӛзіндік жеке кӛзқарасы қалыптасқан тҧлға 
тәрбиелеу.  Ол  ҥшін  оқушылардың  белсенділігін  арттыру,  ізденімпаздыққа  ҥйрету  және 
білімді ӛз бетінше алуы мен қолдана білетін дарын иесін тәрбиелеу керек. 
Тҥйінді сӛздер:педагогикалық-психологиялық сауаттылық, жан-жақты тарихи таным, саяси 
экономикалық білімділік және ақпараттық сауаттылық. 
 
АННОТАЦИЯ  
       Глава государства Нурсултан Назарбаев отметил: «В будущем, те, кто живет и работает в 
сегодняшних  школьников,  учителей  обучать  их,  будет  на  том  же  уровне.  Таким  образом, 
бремя  возлагается  на  учителей  ".  Не  нужно  быть  экспертом  по  данному  вопросу  своего 
учителя  современных  глубоких,  педагогических  и  психологических  навыков,  всестороннее 
знание  исторической,  политической,  экономической,  образовательной  и  информационной 
грамотности  спроса.  Это  душа  современного  информационного  образования,  страстной  и 
творческой  работы  в  области  подготовки  и  образования  только  при  наличии  мастер  новый 
учебный  технические  навыки  в  области  образования  и  высшего  образования  велика,  как 
личность. 
      Республика  Казахстан  "Об  образовании"  на  основании  закона  о  государственной 
политике в развитии интеллектуальных способностей каждого ребенка в первый раз, что она 
включала  такие  вопросы,  как  продвижение  человеческого  таланта.  Двадцать  первый  век 
веком  конкуренции,  этот  конкурс  не  keritartpalıqtı  бездействия.  Независимость  страны, 
стремились  во  всем  мире  на  данном  этапе  талантливых,  способных,  разносторонних 
потребностей нашей компании пожилые люди. Таким образом, страна находится в процессе 
изменений в национальной системе образования является очень динамичным. Основная цель 
сегодняшних национальных преимуществ в мире, способных производить свою собственную 
точку  зрения  уровня  образования  человека.  Деятельность,  для  которой  студенты  могут 
увеличить  свои  собственные  знания  и  обучение  izdenimpazdıqqa  образование  и  владелец 
может использовать свой талант. 

154 
 
Ключевые  слова:педагогических  и  психологических  навыков,  всестороннее  знание 
исторической,  политической,  экономической,  образовательной  и  информационной 
грамотности. 
 
Қандай  жағдайда  баланы  сабаққа  қызықтыруға  болады,  оның  ынтасын  қалай  ояту 
керек, ол ҥшін мҧғалім қандай болу керек деген мәселе басында кӛбісін болмаса да біразын 
мазалағаны рас. 
Ия,  мҧғалім  балаға  жаңа  білім  бермес  бҧрын,  ең  алдымен  баланың  ынтасын  аударар 
нәрсені  білуі  тиіс.  Әр  сабақты  тиімді  етіп  қҧру  бҧл  мҧғалімнің  шеберлігіне  байланысты. 
Оқушылардың  сабаққа  деген  қызығушылығын  арттырып,  шығармашылыққа  баулу  ҥшін, 
ойын  еркін  жеткізетін,  пікір  алмаса  алатын  оқушы  шығару  ҥшін,  әрине  кӛп  тер  тӛгіп, 
еңбектену керек. Мектеп жҧмысы мен оқушы жетістіктерін ӛрістетудегі  негізгі тҧлға – ол, 
мҧғалім (Strong, Ward Grant, 2011). 
Орта білім беру жҥйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген анағҧрлым танымал 
оқыту  әдістемелері  арасында  сындарлы  оқыту  теориясына  нгізделген  тәсіл  кең  тараған 
(Hattie,  2009).  Жас  маман  ретінде,  осы  ретте    мемлекетіміздің  жаңа,  тың  идеяларының 
арқасында жаңа бағытта, жаңа атмосферада оқытылатын әдіс, біздерге таптырмас бірден бір 
мҥмкіндік болды. Жоғары оқу орынының бітіруші курс студенттеріне қосымша кәсіби білім 
беру бағдарламасында бір ай кӛлемінде оқып, сертификат алып шығу деген ҥлкен жетістік, 
ҥлкен мәртебе! 
 Бағдарламаның ең басты жеті модулі: 
1.
 
Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер; 
2.
 
Сын тҧрғысынан ойлауға ҥйрету (СТО); 
3.
 
Оқу ҥшін бағалау және оқуды бағалау (ОҥБ), (ОБ); 
4.
 
Оқыту  мен  оқуда  ақпараттық  коммуникациялық  технологияларды  пайдалану 
(АКТ); 
5.
 
Талантты және дарынды балаларды оқыту; 
6.
 
Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу; 
7.
 
Оқытуды басқару және кӛшбасшылық. 
Бірінші  модуль  бойынша  ӛз  пікірімді  айта  кететін  болсам  маған  ең  бір  жақын  да, 
қызықты мағыналы тақырып болды. Қәзіргі уақытта оқу процесі кезінде жаңа бір сабақ тҥрін 
ӛткізу немесе сабақты ӛзгеше дәстҥрлі емес тҥрде ӛткізетін мҧғалімдер ӛте кӛп кездеспейді. 
Бҧл  модуль  болашақ  мҧғалімдерге  ҧғынып,  ӛз  бойымызға  сіңіріп  алу  керек  қасиет  деп 
ойлаймыз. Ӛйткені оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдерді пайдалану біздің беретін білімімізге 
ӛзінің зор ҥлесін қосатыны анық. Бҧл модуль бойынша жаңа әдістер ретінде «Диалог арқылы 
оқыту» мен «Қайта оқу керектігін ҥйренуді» қарастырдық. Диалог негізінде оқыту мен оқу, 
оқушылардың ӛзара сҧхбаттастасуы және мҧғалім мен оқушы арасындағы диалогтің ӛзіндік 
ой-пікірін нақтылауы, дамытуына кӛмектесетін бірден-бір әдіс. Ғылыми зерттеу нәтижелері 
сабақта  диалогтің  маңызды  рӛл  екенін  кӛрсеткен.  Мерсер  мен  Литлтон  (2007)  ӛз 
еңбектерінде  диалог  сабақта  оқушылардың  арттырумен  қатар,  олардың  білім  деңгейінің 
ӛсуіне ҥлес қосатындығын атап кӛрсетеді. 
Екінші  модульге  тоқтала  кететін  болсам,  бҧл  осы  бағдарламада  оқыған,  білген 
мәліметтерімнің  ішіндегі  ең  жаңашыл  тақырып  болды  десем  қателеспес  едім.  Ӛйткені,  мен 
бҧрын студент немесе оқушының сыни тҧрғыдан ойлауы қаншалықты маңызды әрі пайдалы 
екеніне  аса  мән  бермеппін.  Сыни  тҧрғыдан  ҥйрету  модульі  ойлау  туралы  -  ойлау  дегенді 
білдіреді.  Мҧнда  оқушылардың  сыни  ойлау,  ҧшқыр  ойлау  дағдыларын  арттыруға 
кӛмектеседі.  Оқыту  мен  оқудағы  ақпараттық-коммуникациялық  технологиялар  -  бҧл 
модульді қолданып сабақ ӛткізу ең біріншіден мҧғалім жҧмысын жеңілдетуге оң нәтиже бере 
отырып кӛмекші қҧрал ретінде саналады. Ал оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын 
сандық  ақпараттық  сауаттылықтарын  арттыруда  ӛте  маңызды.  «Сыни  ойлаудың  негізгі 
сипаты  -  болып  ӛткен  жағдайдың  себебін  ақылға  салу,  рефлексияның  міндетті  барысы» 
дейді, Каллинников. 

155 
 
Оқудың  тиімді  бағасын  және  оқыту  ҥшін  тиімді  бағаны  тҥсіну,  оқыту  мен  оқудағы 
барлық жаңа тәсілдермен тығыз байланысты. Оқушылар ӛздерінің тҥсініктерін қҧра алатын 
белсенді оқушы болатын болса, онда мҧғалімдер ҥшін де, оқушылар ҥшін де осы тҥсініктің 
оған  қолдау  кӛрсету  ҥшін  аса  қажет.  Бҧл  модуль  әр  сабақта  тиімді  қолданылса  оқушылар 
нақтылыққа,  әділдікке,  дәлдікке  ҥйренері  сӛзсіз.  Ӛйткені  әр  сабақ  сайын  оқушылар 
бағалаудың тҥрлерімен танысып қолдана біледі. Топтық, жҧптық, жеке, кретериалды бағалау 
тҥрлерімен  танысады  және  ӛз  білім  деңгейлерін  кӛрсеткіштерін  анықтай  алады.  Нашар 
оқитын  оқушылардың  ӛздері  алға  ҧмтылу  талпыну  деңгейлеріне  жетеді.  Кері  байланыстар 
жасап дәлелдеме пікір айту талдау, жинақтау, жҥйелеу  тәсілдерін меңгереді.  
АКТ.  Оқыту  мен  оқуда  АКТ-ны  пайдалану  қәзіргі  заманда  ӛте  ауқымды  кӛлемде 
пайдаланылып жҥр. АКТ арқылы кез-келген мҧғалім немесе оқушы ақпаратты алу, бағалау, 
сақтау, ӛндіру, ҧсыну,  алмасу  ҥшін пайдалана алады. Жалпы бағдарламаны оқу барысында 
біз  кез-келген  тақырыпты  осы  АКТ  арқылы  оқып,  ҥйреніп  талқыладық.  АКТ-ның  қазіргі 
таңда сабақты ҧтымды да тиімді ӛткізуге маңызы зор. 
Талантты  дарынды  балаларды  оқыту  модульі  бҧл  оқушылардың  таланты  мен 
дарындылық    қасиеттерін  анықтауға  ықпал  етеді.  Оқытуды  басқару  және  кӛшбасшылық  
модульі топтастыру, топтық тапсырмалар орындату қызықты қиын тапсырмалар барысында 
оқушылардың кӛшбасшылығын анықтауға кӛмектеседі. 
Кҥнделікті  сабағымыз  топқа  бӛлу  арқылы  басталады.  Оқушыларды  табыс  критерийі 
деген ҧғыммен де таныстырып, білісіп, не ҥшін керек екендігінде тҥсіндірдік.  
Оқушылар  әр  кҥні,  әр тҥрлі  сергіту  жаттығуларын  жасауды  және  топқа  бӛлуді  әдетке 
айналдырды.  Осы  жолғы  тақырыбымыз  «Мінсіз  мҧғалім»  мен  «Мінсіз  оқушының  сипаты» 
болды. Кҥннен кҥнге сабағымызда қызықтырақ ӛтіп, бір бірімізбен ой алмаса бастадық.  Ӛз 
ойларын ашық, жҥйелі тҥрде білдіруге ҥйреністі. 
Бірде билеу арқылы сергісе, енді бірде тҥрлі жаттығулар жасады. Топқа бӛлгеніміз де 
әр  кҥнде  әр  тҥрлі  болды.  Енді  біз  постермен  жҧмыс  жасауды  да  әдетке  айналдырдық.  Әр 
тақырыпқа,  берілген  тапсырмаға  неше  тҥрлі  постер  дайындайтын  болдық.  Соның  ең 
алғашқысы ғимарат жасау. Алдымен ғимаратымыздың табыс критерийін  қҧрдық. Бҧнда баса 
назар аударғанымыз: 
1.
 
іргетасы 
2.
 
қабырғасы 
3.
 
терезе, есік, аула, баспалдақ 
4.
 
мҧнарасы 
5.
 
шатыры және дизайны 
Біздің  топтың  ғимараты  Астана  қаласындағы  «Transport  tower»  яғни,  кӛлік  және 
коммуникация ғимараты болатын. Ғимараттарымыз барлығымыздың кӛңілімізден шықты. 
«Атомның  қҧрылысы.  Атомдық  қҧрылыстар»  тарауы  бойынша  «Ассоцация», 
«Сәйкестендіру», «Джигсо», «Автор орындығы», «Пилот Штурман», «Балық қаңқасы» 
әдістерін алған болатынмын. «Жылулық сәуле. Абсолют қара дене сабағымда»  «ДЖИГСО» 
әдісін  қолданып,  топта  5    рӛлді:  лидер,  баяндамашы,  хатшы,  уақыт    сақшысы  және 
кӛшбасшыны анықтаймыз. Жҧмыс тӛмендегідей жоспармен жҥреді: Берілген мәтінді  оқып, 
топпен  бірлесе  отырып,  талқылайды  және  әр  топтың  бақылаушысы    жасаған  жҧмыстарға 
сәйкес бақылау парағын жҥргізеді. Әр оқушы ӛзіне жҥктелген рӛлдің міндеттерін атқарады.  
Ал  Стефан-Больцман  заңы.  Денелердің  сәуле  шығару  қҧбылысын  тҥсіндірудің 
қиыншылықтары тақырыбымда  «Пилот Штурман» әдісін қолдандым. Бҧл әдісте сҧрақтарға 
басқарушы және орындаушы болып талқыға саламыз. Орындаушылар бірнешеу болады сол 
орындаушылардың  жҧмысын  басқарушы  қарап  бақылап  отырады.  Жҧптың  пікірлерін 
тыңдау арқылы барлық айтылған ой-пікірлерді бағалауға ҥйренеді. 
Жоспарымды  қҧруға  негізі  дерек  кӛздеріне    тоғызыншы  сыныпқа  арналған  физика 
оқулығын  оқыту  әдістемесін,  сыни  тҧрғыдан  ойлау  білім  ҥдерісінде  әдістемелік  қҧралын, 
интернет  материалдарын  қолдандым.  Бҧл  негізгі  дерек  кӛздері  тӛрт  сабағымның    орта 
мерзімді жоспарынларын қҧруға арқау болды.     

156 
 
Әр тақырыптың мақсаты нақты дәл, қол жетімді , орындауға болатындай етіп қҧрылып, 
оқып ҥйренудің нәтижесі мақсатқа сәйкестендірілді. Менің ойымша осындай нақты, жҥйелі 
қҧрылған  сабақтар  ӛз  деңгейінде  ӛтіп,  оң  нәтижеге  жетері  сӛзсіз.  Ӛйткені  бҧл  деңгейлік 
оқыту  курсының  негізгі  бағыты  болып  табылады.  Мҧндай  жаңа  әдіс-тәсілдерді  қолданып 
сабақтар  ӛткізу  оқушыларды  ізденімпаздыққа,  жан-жақтылыққа  ,  дарындылыққа 
жетелейді.Оқушылар ӛз ойларын ашық еркін жеткізе білуге, тапқырлыққа, топтасып жҧмыс 
жасауға сыни ойлауға ҥйренеді.  
Оқытудың бҧл жаңа әдісінде мҧғалім жетекші, бағыт-бағдар беруші  болса , ал оқушы 
ізденуші , орындаушы болып табылады. Ӛйткені әр тапсырманың жауабын оқушылар топта 
ізденіп табуға тиіс. Постер жасау арқылы жаңа тақырыпты игеру мен тҥсіну  тиімді болмақ 
деп  ойлаймын.  Себебі  сабақ  барысын  тҥрлендіріп  ӛткізу  уақыт  талабы.  Оқушыларды 
шапшаң  жҧмыс  жасап,  тез  шешім  қабылдауға  сӛйлеу  мәдениетін  арттыруға  дағдыландыру 
қажет.Бҧл  ӛзгерістерге  оқушылар  бірден  ҥйрене  алмайды  бірте-бірте  қызыға  отырып 
ҥйренеді.  Кҥннен-кҥнге  жҧмыстарында  нақтылық,  дәлдік  пайда  бола  бастайды.  Ойлары  да 
тереңдей  тҥседі  .  Бір-бірімен  жҧмыс  барысында    пікір  алмасып,  ой  бӛлісіп,  ортақ  шешім 
қабылдап ҥйренеді.  
Қорытындылай  келе,  «Кәсіби  білім  беру  бағдарламасы»  Қазақстандық  білім  беру 
жҥйесі    ҥшін  ӛте  маңызды.  Жеті  модульді    басшылыққа  ала  отырып,    болашаққа  нық 
сеніммен    алға  қадам    басу    біздің  ендігі  міндетіміз.  Әсіресе  бір  нәрсені  біліп,  ӛз  ӛміріне 
қолданып, маңыздылығына кӛз жеткізу теория мен тәжірибенің негізінде жҥзеге асатындығы 
шындық.  Сондықтан    оқушыларды  сыни  ойлауға  ҥйрету  маңызды  болмақ.  Болашақ  еңбек 
жолымда  жан  –жақты  ,  ізденімпаз,  шығармашыл  жеке  тҧлға  қалыптастыру,  ӛз  білімімді 
келешек  ҧрпаққа  ҥйрету  менің  алдағы  негізгі  мақсатым.  «Жаңалық  ашу  ҥшін  нағыз  саяхат 
жасау  жаңа  пейзаждарды  іздеу  емес,  жаңа  кӛзқараспен  қарау»  деп  ӛз  есебімді  Марсель 
Прусттің сӛзімен тамамдаймыз. 
 
Пайдаланылған әдебиеттер: 
1. Имжарова З.У. «Оқуды бағалау», Ақтӛбе, 2009 
2. Strong, Ward Grant, 2011 
3. Hattie, 2009 
4. Студенттік нҧсқаулық 
5. Имжарова З.У. Ахметова А.У. «Оқу әдістемелік кӛмек қҧрал», Ақтӛбе, 2009 
 
 
 ЛИЧНОСТНЫЙ РОСТ И САМООБРАЗОВАНИЕ СОВРЕМЕННОГО ПЕДАГОГА  
 
Кожашева Майра Дуйсенгалиевна 
                                                                                                  Карамбаева Мария Андреевна  
                                                                                           Саймаганбетов Руслан Серикович 
                                                                                      учителя Шубаршийской средней школы 
                                                                                                                          Темирского района  
                                                                                                                     Актюбинской области 
 
«..Я чувствую себя вправе сказать: 
Да здравствует самообразование во всех   областях!... 
Только те знания прочны и ценны, которые вы добыли сами, 
побуждаемые собственной страстью. 
Всякое знание должно быть открытием, которое вы сделали 
сами» 
К. И. Чуковский 
 
 

157 
 
АННОТАЦИЯ 
Особенно  актуальной  проблема  самообразования  педагогов    стала  в  условиях 
информационного  общества,  где  доступ  к  информации,  умение  работать  с  ней  являются 
ключевыми.  Информационное  общество  характеризуется  как  общество  знания,  где  особую 
роль играет процесс трансформации информации в знание.     Поэтому современная система 
образования   требует от  педагогов постоянного совершенствования знаний. Знания можно 
получать разными способами. 
На  сегодняшний  день  педагогам  предлагается  огромный  спектр  услуг  повышения 
квалификации:  в учебных заведениях - очное обучение, очное обучение, заочное обучение, 
обучение на курсах повышения квалификации, семинары  и т.д.Постоянное самообразование 
- вот тот определяющий актив жизни современного человека, который поможет не "отстать 
от  поезда  современности".  Предварительно  изучив    инновационные    методы  методической 
работы  по  самообразованию,    можно  их  структурировать  и  применить    в  работе  с 
педагогами.   
 
Самообразование  расширяет  и  углубляет  знания,  способствует  осмыслению 
передового  опыта  на  более  высоком  теоретическом  уровне.  Это  первая  ступень  к 
совершенствованию  профессионального  мастерства.  Поэтому  самообразование  каждого 
педагога должно стать его потребностью. 
Ключевые слова: самообразование, компетентность, профессионализм, мастерство. 
 
          В Государственной программе развития образования в Республике Казахстан на 2011-
2020  годы  [1]    поставлена  задача  -  повысить  качество  педагогических  кадров,  так  как  от 
личности  и  профессионализма  учителя  зависит  успешная  адаптация  школьников  и  их 
полноценное функционирование в обществе. 
                 Сегодня общество испытывает самые глубокие и стремительные перемены за всю 
свою историю. На смену прежнему стилю жизни, когда одного образования хватало на всю 
жизнь,  приходит  новый  жизненный  стандарт:  "ОБРАЗОВАНИЕ  ДЛЯ  ВСЕХ, 
ОБРАЗОВАНИЕ    ЧЕРЕЗ  ВСЮ  ЖИЗНЬ"  Одним  из  показателей  профессиональной 
компетентности педагога является его способность к самообразованию, которое проявляется 
в неудовлетворенности, осознании несовершенства настоящего положения образовательного 
процесса  и  стремлении  к  росту,  самосовершенствованию.  Чтобы  достичь  вершин 
педагогической  деятельности,  не  потерять  к  ней  интерес,  ощущать  внутреннее 
удовлетворение от выполняемой работы, учитель должен постоянно работать над собой. А. 
Дистервег  писал,  имея  в  виду  учителя:  "Он  лишь  до  тех  пор  способен  на  самом  деле 
воспитывать  и  образовывать,  пока  сам  работает  над  своим  собственным  воспитанием  и 
образованием"[2]. 
 Учитель 21 века  - это: 
1.  Гармонично  развитая,  внутренне  богатая  личность,  стремящаяся  к  духовному, 
профессиональному, общекультурному и физическому совершенству; 
2.  Умеющий    отбирать  наиболее  эффективные  приемы,  средства  и  технологии  обучения  и 
воспитания  для реализации поставленных задач; 
3.  Обладающий    высокой  степенью  профессиональной  компетентности,    педагог,  который 
постоянно  совершенствует  свои  знания  и  умения,  занимается  самообразованием,  обладает  
многогранностью интересов. 
        Особенно  актуальной  проблема  самообразования  педагогов    стала  в  условиях 
информационного  общества,  где  доступ  к  информации,  умение  работать  с  ней  являются 
ключевыми.  Информационное  общество  характеризуется  как  общество  знания,  где  особую 
роль играет процесс трансформации информации в знание.     Поэтому современная система 
образования      требует  от    учителя  постоянного  совершенствования  знаний.  Знания  можно 
получать  разными  способами.  На  сегодняшний  день  педагогам  предлагается  огромный 
спектр услуг повышения квалификации:  в учебных заведениях - заочное обучение, на курсах 
повышения  квалификации,  семинары-практикумы      и  т.д.  Но,  ни  для  кого  не  секрет,  что 

158 
 
большинство новых знаний и технологий утрачивает свою актуальность в среднем уже через 
пять  лет.  Проанализировав  ситуацию  повышения  квалификации,  я  пришла  к  выводу,  что 
наиболее  эффективный  способ  повышения  педагогического  мастерства  педагогов  -  это 
самообразование.  Постоянное  самообразование  -  вот  тот  определяющий  актив  жизни 
современного человека, который поможет не "отстать от поезда современности". 
Основными направлениями в системе самообразования педагогов   могут быть: 
•                    Ознакомление с новыми нормативными документами ; 
•                    Изучение учебной и научно-методической литературы; 
•                                        Ознакомление  с  новыми  достижениями  педагогики,  детской  психологии, 
анатомии, физиологии; 
•                    Изучение новых программ и педагогических технологий; 
•                    Ознакомление с передовой практикой  образовательных учреждений; 
•                    Повышение общекультурного уровня. 
Научить  творчеству  нельзя,  но  побудить  педагогов  сделать  несколько  шагов  в  своем 
профессиональном развитии можно и над этим работают методические службы   
Необходимо  создать  такие  условия,  которые  помогут  педагогам  включиться  в  процесс  
самообразования. 
          Успешность  педагога  в  профессиональном  самообразовании  напрямую  зависит  от 
поддержки и помощи  методиста. Методическая помощь необходима учителю: 
•                    в определении темы, целей и задач; 
•                    в планировании работы по самообразованию; 
•                    в ходе реализации плана; 
•                    в изучении и анализе результативности своей работы. 
Формы  работы  педагогов над темами самообразования: 
1.      Чтение методической, педагогической и предметной литературы. 
2.      Обзор в Интернете информации по теме. 
3.      Посещение семинаров,  конференций, занятий  коллег. 
4.      Дискуссии, совещания, обмен опытом с коллегами. 
5.       Систематическое прохождение курсов повышения квалификации. 
6.      Проведение открытых занятий для анализа со стороны коллег. 
7.      Изучение информационно-компьютерных технологий. 
8.       Общение с коллегами в школе, городе и в сети Интернет. 
9.      Участие в конкурсах в сети  Интернет. 
10.  Помещение  своих разработок  на сайтах в  сети Интернет. 
      Получение новой информации помогает педагогам  решать новые задачи, или с большим 
успехом справляться со старыми.Каждая деятельность бессмысленна, если в ее результате не 
создается некий продукт, или нет каких-либо достижений. 
И в личном плане самообразования педагога обязательно должен быть список результатов, 
которые  должны  быть  достигнуты  за  определенный  срок.Каковы  могут  быть  результаты 
самообразования педагога на некотором этапе работы, ведь самообразование непрерывно, но 
планировать его нужно поэтапно: 
• разработанные методические пособия, статьи, программы, сценарии, исследования; 
• разработка новых форм, методов и приемов обучения и воспитания детей; 
• доклады, выступления; 
• разработка дидактических материалов; 
•  выработка  методических  рекомендаций  по  применению  новой  информационной 
технологии; 
• разработка и проведение открытых занятий  по собственным, новаторским технологиям; 
• проведение семинаров, конференций, обобщение опыта по исследуемой проблеме; 
• повышение престижа образовательного учреждения. 
В  нашей  школе  ведется  целенаправленная  работа  по  профессиональной  поддержке, 
совершенствованию педагогической компетенции учителя.  

159 
 
     На основании выбранной темы мы ежегодно составляем план самообразования:  
- посещаем уроки коллег и участвуем в обмене опытом; 
- периодически проводим самоанализ своей профессиональной деятельности; 
- совершенствуем свои знания в области современной психологии и педагогики; 
- повышаем уровень своей эрудиции, правовой и общей культуры; 
Приведу  один  лишь  пример:  в  этом  году  участвовали  в  Интернет  блиц  -  олимпиадах 
Всероссийского дистанционного конкурс «Умната».Вот тематика олимпиад:  
  "Учитель-профессионал:  какой  он  с  точки  зрения  новых  профессиональных  стандартов" 
"Портфолио  участников  образовательного  процесса  как  средство  мотивации  личностного 
роста"  "Основы  правовых  знаний  педагога"  "Структура  ИКТ  -  компетентности  учителей" 
"Педсовет в новых условиях современного образования" "Культура речи педагога как фактор 
развития  речевой  коммуникации  детей"  "Конфликт  и  взаимодействие  в  образовательном 
процессе"  "Традиционные и инновационные системы контроля и оценки знаний учащихся" 
"Мотивация  -  основное  условие  успешного  обучения".  Не  во  всех  олимпиадах  заняли 
призовые  места,  но  знания  свои  проверили,  узнали  свои  уязвимые  места  ,  поняли  на  что 
нужно  обратить  свое  внимание  ,  где  есть  пробелы  в  знаниях.  Очень  полезным  считаем 
Образовательную  Галактику «Интел». Многие учителя нашей школы 
прошли несколько курсов данной программы. 
       В заключении хочется  отметить, что чем больше информации в своей работе использует 
педагог, тем больше эффект от его работы. Но,  ни   какой современный компьютер и самый 
быстрый Интернет не обеспечит педагогу, самое главное — это желание работать над собой 
и способность творить, учиться, экспериментировать и делиться своими знаниями и опытом, 
приобретенными  в  процессе  самообразования.  Общество  всегда  предъявляло,  и  будет 
предъявлять  к  педагогам  самые  высокие  требования.  Для  того,  чтобы  учить  других  нужно 
знать больше, чем все остальные. Учитель должен не только владеть методикой воспитания 
и обучения детей , но и иметь знания в близлежащих научных областях, различных сферах 
общественной  жизни,  ориентироваться  в  современной  политике,  экономике  и  др. 
Способность    к  самообразованию  не  формируется  у  педагога  вместе  с  дипломом 
педагогического 
ВУЗа. 
Эта 
способность 
определяется 
психологическими 
и 
интеллектуальными  показателями  каждого  отдельного  педагога.  Самосовершенствование 
должно  быть  неотъемлемой  потребностью  каждого  педагога.  Самообразование  –  есть 
потребность  творческого  и  ответственного  человека  любой  профессии,  тем  более  для 
профессий  с  повышенной  моральной  и  социальной  ответственностью,  каковой  является 
профессия педагога.  
Сложившаяся в современном мире социально-экономическая ситуация характеризуется тем, 
что  многие  области  человеческой  деятельности,  в  том  числе  и  образование,  стремительно 
развиваются  за  счет  внедрения  различных  инноваций.  И  человеку  в  такой  ситуации 
предстоит  быть  не  только  исполнителем  в  их  осуществлении,  но  и  непосредственным 
творцом  инновационных  процессов.  И  сегодня  готовность  достойно  встречать  каждую 
профессиональную  ситуацию,  быть  готовым  к  переподготовке  в  быстро  меняющихся 
условиях  очень  важна  для  каждого  педагога.  Как  утверждают  психологи,  активность 
человека  в  таких  условиях,  может  быть  направлена  на  лучшее  и  более  полное 
приспособление  к  среде  за  счет  своих  внутренних  ресурсов  и  собственных  резервов  ,  где 
ключевым фактором динамического развития будет выступать личностное развитие. 
Прежние  устои,  где  организованное,  систематическое  самообразование  осуществлялось  в 
основном  во  всевозможных  курсах    и  т.  п.,  оказываются  недостаточными.  Их  место  все 
больше  и  больше  заполняет  самостоятельная  работа  каждого  человека  над  различными 
источниками  получения  знаний  лишь  при  небольшой  консультации  специалистов  той  или 
иной области науки и практики. 
Самообразование  учителя  базируется  на  принятии  цели  самоподготовки,  содержания 
педагогических  знаний,  обеспечивающих  информационную  базу,  реализации  себя  как 

160 
 
субъекта  инновационного  процесса,  оценке  и  самооценке  достигнутого  результата  в 
соответствии с принятой целью 
 

жүктеу/скачать 2,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: