Жаңа тақырыпты түсіндіру. Оқушыларға интегралын табуды ұсынылады. Оқушылармен бірге интеграл астындағы функция күрделі функция болып табылатындығын анықталады. Оқушылардан күрделі функциядан қалай «күрделі емес» функция жасауға болатындығын анықтау.
Мысалы, - ді u жаңа айнымалымен алмастырсақ, интеграл астындағы функция тек дәрежелік функцияға айналады. Енді интеграл астындағы өрнекті толығымен и жаңа айнымалысына қатысты етіп жазу қажет. Ол үшін -ті алмастыру қажет. Сондықтан u функциясынан х бойынша туынды алу керек.
Егер онда яғни
Енді - дің орнына u-ды, ал -тің орынына -ні қойып, интегралдайық : .
Алмастыру әдісімен интегралдау күрделі функцияның туындысына негізделгеніне назар аудару қажет.
функциясының туындысын біле отырып, келесі ережені қорытып шығарамыз.
Егер функциясы функцисының алғашқы функциясы болса, онда, функцияның алғашқы функциясы болады.
Интегралды есептеу қолайлы болу үшін, жиі айнымалы енгізу қолайлы болатындығын айтыңыз. Интегралдау айнымалы х тан жаңа айнымалы t ға көшу анықталмаған интегралда алмастыру (айнымалы енгізу) әдісі деп аталады және келесі түрде сипатталады:
Оқушыларға айнымалы енгізу әдісіне екі мысалдан келтіртіңіз.
Видео материал.(6 мин)
а-ң кез келген мәнінде теңдікті қанағаттандыратын f(x) функциясын тап.
-3а
1. Интегралды есепте
а)
б)
Жаңа тақырыпты бекіту. Ұжымдық жұмыс Айнымалы енгізу арқылы анықталмаған интегралдарды есептеңіз:
; ; .
жұмыс барысында бірін-бірі бағалау, мұғалімнің бағалауы жүзеге асырылады
Дескриптор: