Пән бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы

жүктеу/скачать 0,59 Mb.

бет	3/33
Дата	29.09.2023
өлшемі	0,59 Mb.
	#111396
түрі	Бағдарламасы

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 33

- ақын-жыраулардың шығармаларын идеялық-көркемдік тұрғыда талдай білу;
- ақын-жыраулар өлеңдерін жатқа білу.

5 Пәнді оқудың тақырыптық жоспары

Сабақ түрлері бойынша академиялық сағаттарды бөлу

Пәннің тақырыптық жоспары
№	Тақырып	Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны
№	Тақырып	дәріс	Пр	Зерт	Студ	жеке	СӨЖ
1.	Орхон жазуындағы жәдігерліктер	1	1				5
2.	Қорқыт ата кітабы. Оғыз-наме(«Оғыз-қаған» эпосы)	1					5
3.	Әбу-Насыр әл-Фараби(870-950)	1					5
4	М.Қашғари «Диуани лұғат ат- түрк(Түркі сөздерінің жинағы»). Ж.Баласағұн. Құтты білік.	1					5
5	А.Иүгінеки. «Хибатул-Хақайық» («Ақиқат сыйы»). А.Яссауи «Диуани хикмат» («Даналық кітабы»). Рабғузи. «Қиссас-ул-әнбия»	1	1				5
6	Жыраулар поэзиясы. Бұқар жырау.	1	1				7
7	ХІХ ғасырдағы қазақ әдебиеті. Абай. Махамбет. Ыбырай. Зар заман ақындары: Дулат, Мұрат, Шортанбай.	1	1				5
8	ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті. А.Байтұрсынов, М.Дулатов, С.Торайғыров, Шәкәрім шығармалары	1	1				6
9	М.Жұмабаев	1	1				5
10	Ж.Аймауытов	1	1				5
11	С.Сейфуллин	1	2				5
12	Б.Майлин	2					5
13	І.Жансүгіров	1					5
14	М.Әуезов	7	4				5
15	Ғ.Мүсірепов	3	1				2
16	С.Мұқанов	1	1				1
17	Ә.Нұрпейісов	2	1				2
18	Қ.Аманжолов	1	1				2
19	М.Мақатаев	1	1				5
20	О.Бөкей	1	1				5
Барлығы: 135 (3 кредит)		30	15				90

6 Дәріс сабақтарының мазмұны

1-тақырып. Орхон жазуындағы жәдігерліктер
Жоспар:
1. Орхон-енисей ескерткіштері
2. Күлтегін жыры
3. Тоныкөк жыры
1. «Орхон»немесе «руна» деп аталатын жазулар. Ежелгі түріктердің наным-сенімдері, исламға дейінгі діни ұғым-түсініктер. Табыну; Көк тәңірі, Жер тәңірі, Ұмай-ана.
2. Ежелгі түрік мемлекетінің көрнекті әскери қолбасшысы Күлтегін батыр (684-731ж), оның ағасы елбасы Білге қаған (683-734ж)
3. Білге қағанның кеңесшісі Тоныкөк туралы тасқа қашап жазылған дастандар.
Ұсынылатын әдебиет: [1], 1-22 беттер; [2], 1-47 беттер.
«Күлтегін» жырының көркемдік ерекшелігі
Жоспар:
1. «Күлтегін», «Білге қаған» және «Тоныкөк» жырларының көркемдік ерекшелігі.
2. Тасқа жазылған дастандардың компазициялық құрылысы.
3. «Күлтегін» жыры мен қазақ эпосы.
1. «Күлтегін», «Білге қаған» және «Тоныкөк» жырларында жиі қолданылатын теңеу, метафора, аллегория, гипербола, эпитет, қанатты сөздер, мақал-мәтелдер туралы.
2. Тасқа жазылған дастандардың компазициялық құрылысы. Автор ойының циклдық жүйе арқылы берілуі. Ежелгі түркі позициясының өзіндік әдеби дәстүрі.
3. «Күлтегін» жыры мен қазақ эпосы.
Ұсынылатын әдебиет: [3], 1-22 беттер; [4], 1-47 беттер.
2-тақырып. Қорқыт ата кітабы
Жоспар:
1. Қорқыт ата кітабы.
2. Тасқа жазылған дастандардың композициялық құрылысы.
3. Қорқыт ата мұрасының зерттелуі.

Қорқыт ата кітабы («Китаби дедем Коркуд»).

«Қорқыт ата кітабы» - оғыз-қыпшақ әдеби ескерткіші. Қорқыт атаның сыйқырлы күйлері.
2. Қорқыт атаның өсиеттері, ғибрат сөздері, мақал-мәтелдері. «Қорқыт ата кітабын» зерттеуші, тәржімелеуші Еуропа және орыс ғалымдары.
3. Қорқыт ата мұрасын зерттеу, қазақ тіліне аудару ісіне қазақ ғалымдарының қосқан үлесі.
Ұсынылатын әдебиет: [5], 1-22 беттер; [6], 1-47 беттер.
Оғыз-наме («Оғыз-қаған» эпосы)
Жоспар:
1. «Оғыз-наме» эпосы.
2. «Оғыз-наме» эпосының нұсқалары.
3. «Оғыз-наме» эпосының зерттелуі.
4. «Оғыз қаған» эпосы мен «Қобланды батыр» жырының ұқсастығы.
1. «Оғыз-наме» эпосының қаһармандары - Оғыз қаған, оның балалары, Ұлы Түрік, Алтын Қаған, Урум қаған, Урус бек, Сақлаб, Ұлы Орда бек, Қағарлық ер, Темір Қағұл Жосун ер, Көк Бөрі, т.б.
2. «Оғыз-наме»эпосының нұсқалары.Ұйғыр әрпімен және араб әрпімен жазылған нұсқалары.
3. «Оғыз қаған» еңбегін қазақ тілі мен әдебиеті тұрғысынан тұңғыш зерттеуші Қ.Өмірәлиевтің ғылыми еңбектері.
4. «Оғыз-наме» эпосы мен және қазақ әдебиеті. «Оғыз қаған» эпосы мен «Қобланды батыр» жырындағы ұқсас көріністер. Эпостың тілі, көркемдеу әдістері.
Ұсынылатын әдебиет: [7], 31-42 беттер; [8], 81-87 беттер.
3-тақырып. Әбу-Насыр әл-Фараби (870-950)
Жоспар:
1. әл-Фарабидің ғылыми зерттеу еңбектері.
2. «Қайырымды қала тұрғындары», «Бақытқа жету жайында» трактаттарының әдеби мәні.
1. Әл-Фарабидің философия, этика, логика, тіл білімі, әдебиеттану,музыка,т.б. салалар бойынша жазған зерттеулері.
2. Философиялық трактаттары; «Қайырымды қала тұрғындары», «Бақытқа жету жайында», «Данышпандықтың інжу маржаны», «Ғылымдардың шығуы», «Философияны оқу үшін алдымен не білу керек», «Аристотель еңбектеріне түсіндірме», т.б.
Ұсынылатын әдебиет: [2], 231-239 беттер; [4], 1-47 беттер.
4-тақырып. М.Қашғари «Диуани лұғат ат-түрк (Түркі сөздерінің жинағы»)
Жоспар:
1. «Диуани лұғат ат-түрік» сөздігінің әдеби мәні, зерттелуі.
2. Сөздіктегі мақал-мәтелдер, тұрмыс-салт жырлары.
3. Сөздіктегі табиғат туралы, аңшылық жайындағы өлең-жырлар.
1. «Диуани лұғат ат-түрік» - түрікше-арабша түсіндірме сөздік.Қазіргі түркі тілді халықтардың барлығына ортақ мұра.
2. «Диуани лұғат ат-түрік» - тек сөздік қана емес, сонымен бірге орта ғасырдағы түркілердің қоғамдық, рухани, ғылыми, мәдени, әдеби, саяси өміріне, көне тарихы мен әдет-ғұрпына, салт-санасы мен наным-сеніміне,т.б. қатысты бағалы деректері мол жинақ.
3. Табиғат туралы өлең-жырлар. Алғауыщқы қауымда тіршілік еткен адамдардың ерекше назар аударған нәрсесі – табиғат құбылыстары болды. Ежелгі дәуір адамдарының табиғатқа жас баладай қызығып, тамсанып қарайтынын мына өлең жолдардан көреміз: «Қар, мұз еріді, тау суы аға бастады. Көгілдір бұлт көтерілді, ол суда жүзген қайықтай аспанда жүзіп бара жатты. Бұлттар ойнай бастады. Сарқырап сел ақты. Бұған жұрттың бәрі абыржып қалды. Найзағай ойнап, күннің күркіреген үрейлі даусы естілді».
Сөздіктегі жаз бен қыстың айтысы туралы мәлімет беру.
Аңшылық жайындағы өлеңдер. Алғашқы қауым адамының тіршілік көзі – аңшылық болған. Бертін келе мал шаруашылығы мен егіншілік те адамның күн көріс кәсібіне айналды. Махмұт Қашқаридің түркі сөздерінің жинағы арқылы юізге жеткен алғашқы қауцым адамадарының еңбек жөніндегі өлең-жырлары – сол дәуір адамдарының аңшылық, егіншілік және мал өсіру саласындағы өмірлік, еңбек процесі, тайпа мүшелерінің қауымдасқан тұрмыс-тіршілігін бейнелейтін шығарма екендігі.
Ұсынылатын әдебиет: [6], 1-22 беттер; [8], 1-47 беттер.
Ж. Баласағұн «Құтадғу біліг (Құтты білік»)
Жоспар:
1. Ж.Баласағұнның «Құтты білік» дастанының зерттелуі, нұсқалары.
2. Дастанның сюжеті, құрылысы.
3. «Құтты біліктегі» «ақыл», «білім», «әдептілік», «тәлім-тәрбие» туралы.
1. «Құтты білік» дастанының негізгі идеясының мемлекетті дұрыс басқару мәселесі екендігі. Дастанның басты идеясы төрт принципке негізделіп жазылғаны: әділдік, бақ-дәулет, ақыл-парасат, қанағат.
2.«Құтты білік» - дидактикалық дастан. Төрт принциптің символы ретінде көрінетін төрт қаһарманы: Күнтуды патша, уәзірі Айтолды, уәзірдің баласы Ұғділміш, дәруіш Одгурміш.
3. Дастанда оқу-білім, ғылым мәселелріне арналған арнайы тараулар бар. Сонымен бірге, ақын мемлекет, қоғам, ел басқарған әкімдер, мораль, этика, т.б. мәселелрге арналған тараулары да білімнің күш-құдыретін ардақтап, ғалымдарды көкке көтере мадақтайды.
Ұсынылатын әдебиет: [3], 1-22 беттер; [7], 58-77 беттер.

жүктеу/скачать 0,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 33