Қорытынды
Мемлекеттік реттеу теориясының қазіргі заманғы маңызы зор, себебі ол экономиканың тиімділігін қамтамасыз ету, әлеуметтік әділеттілікті сақтау және тұрақтылықты қолдау үшін маңызды құрал болып табылады. Глобализация мен нарықтық бәсекелестіктің күшеюі жағдайында мемлекет экономикаға араласу механизмдерін жетілдіруге мәжбүр. Мемлекеттік реттеу теориясы экономикалық дағдарыстарды, инфляцияны және жұмыссыздықты басқару үшін қажетті білім мен стратегияларды ұсынады.
Кейнсиандық теория мемлекеттік араласудың қажеттілігін көрсетіп, дағдарыс жағдайында экономикалық белсенділікті ынталандыруды қолдайды. Классикалық экономистер нарықтық механизмдердің тиімділігін дәлелдеп, мемлекеттік реттеудің шектеулерін ұсынады. Бұл теориялар, қазіргі заманғы экономикалық саясаттың негізі ретінде, экономикалық өсуді және әлеуметтік дамуды қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.
Экономикалық ғылымдарда қалыптасқан әртүрлі көзқарастар мемлекеттік саясаттың қалыптасуына және жүзеге асырылуына айтарлықтай әсер етті. Классикалық экономистердің, мысалы, Адам Смиттің және Дэвид Рикардоның теориялары нарықтың өзін-өзі реттеу принциптерін негіздеді. Олардың идеялары бәсекелестік ортаны дамыту, жеке кәсіпкерлікті қолдау және мемлекеттік араласуды шектеу қажеттілігін алға тартты. Қазақстандағы экономикалық реформалар, әсіресе нарықтық экономикаға өтуде, осы принциптерді ескере отырып жүзеге асырылды.
Кейнсиандық теорияның ықпалы да ерекше. Дағдарыс кезеңдерінде мемлекеттік шығындарды арттыру мен экономиканы ынталандыруға бағытталған саясаттар Кейнстің көзқарастарын негізге ала отырып жүргізілді. Мысалы, 2008-2009 жылдардағы қаржы дағдарысы кезінде көптеген елдер, оның ішінде Қазақстан, мемлекеттік инвестицияларды көбейтіп, инфрақұрылымдық жобаларды жүзеге асыруға назар аударды.
Мемлекеттік реттеудің тиімділігін арттыру үшін алдағы зерттеулер бірнеше бағытта жүргізілуі қажет. Біріншіден, экономикалық теория мен практика арасындағы байланысты тереңірек зерттеу керек. Зерттеулер мемлекеттік саясаттың тиімділігін бағалауға, реформалардың нәтижелерін талдауға және мемлекеттік араласудың оң және теріс әсерлерін зерттеуге бағытталуы тиіс.
Экономиканың қазіргі замандағы сын-қатерлеріне (глобализация, цифрландыру, климаттың өзгеруі) байланысты жаңа стратегиялар мен саясаттар әзірлеу қажет. Бұл мақсатта халықаралық тәжірибені зерттеу, әртүрлі елдердің мемлекеттік реттеу тәжірибелерін салыстыру, және инновациялық тәсілдерді енгізу маңызды.
Мемлекеттік реттеудің теориялық негіздері мен ғалымдардың көзқарастары қазіргі экономикалық саясаттың негізін құрайды. Нарықтық механизмдер мен мемлекеттік араласудың үйлесімі экономикалық тұрақтылықты, әлеуметтік әділеттілікті және дамуды қамтамасыз етеді. Болашақтағы зерттеулер мен ұсыныстар мемлекеттік реттеудің тиімділігін арттыруға, экономиканың түрлі сын-қатерлеріне жауап беруге, және қоғамның әл-ауқатын жақсартуға бағытталуы тиіс. Қазақстанның экономикалық саясаты, мемлекеттік реттеу жүйесін жетілдіру және инновациялық тәсілдерді енгізу арқылы, елдің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаруға тиіс.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
Қаржы-экономика сөздігі. — Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007
https://stud.kz/referat/show/11577
https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D1%96%D0%BA_%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%83
https://7kun.kz/ru/news/75108-2
Достарыңызбен бөлісу: |