Просвещение, 1998.
Сүлейменова Р.А., Елисеева И.Г., Карипжанова Ш.Ж. Б19 Математика. Арнайы мектепке арналған байқау бағдарламасы. -Алматы, 2004. - 48 бет.
АРНАЙЫ МЕКТЕПТЕ ЖӘЙ ЖӘНЕ ОНДЫҚ БӨЛШЕКТЕРДІ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
Жоспар
Жай бөлшектердің жазылуы
Жәй және ондық бөлшектерді оқытудың міндеттері мен мазмұны.
Арнайы мектепте ондық бөлшектердің жазылуы, оның өзгертілуін оқытуда қолданатын көрнекі - құралдар, дидактикалық жабдықтар.
Жай бөлшектерді ең 1-ші бөлу үшін көбейту кестесін еске түсірген жөн. Жай бөлшектерді бөлу мен көбейтуде кездесетін қиыншылықтарды және әр түрлі жағдайлармен шығарудың жолдарын оқушыға таныстыру.
Жай бөлшектерді көбейткенде, оны тексеру үшін қосу амалдарымен тексеруге болатынын айту керек. Мысалы:
7*3=21
7+7+7=21
көбейткіш 7
көбейгіш 3
көбейтіндінің мәні 21
Көбейту есептерін шығаруда мынадай жағдайлармен да шығаруға болады. (жай бөлшектерді көбейту)
Ақыл ойы қалыс бірліктер үшін көбейту кестелері алдында тұрғаны абзал. Сондай- ақ жай бөлшектерді көбейткенде қысқарту амалдарында қолданыңыз. Мысплы:
Жай бөлшектерді бөлуге келесідей жағдайлар орындалады.
Қысқарту арқылы;
Қысқартылмаған күйде;
Әр түрлі тәсілдерді қолдану арқылы шығару. Мыс, допты 2 бөлікке тең бөл.
Оқушыға
берілген есептердің бөлінгіш, бөлгіш, бөліндінің мәні қайсысы екендігін ашып көрсету. Мыс:
Ең бірінші бүтінді бөлу керек. 2-ші бөлшектен баст.
Жай бөлшектерді бөлу мен көбейту өзара кері амалдар б.т. Мұғалім жай бөлшектерді бөлу мен көбейту тақырыптарын түсіндіруде дидактикалық материалдарды қолдана және де қарапайым мысалдар арқылы да түсіндіруге болады.
Ондық бөлшек– бөлімі 10 санының бүтін дәрежесі болатын бөлшек.. Ондық бөлшек бөлімсіз жазылады,
оның бөлімінде қанша нөл болса, алымында оң жағынан сонша сан үтір арқылы ажыратылады.
Ондық бөлшектің бүтін бөлігін бөлшек бөлігінен үтірмен ажыратуды Шотландия математигі Дж. Непер (1550- 1617) және неміс аспан әлемін зерттеушісі И. Кеплер (1571 - 1670) енгізген.
Ресейде Леонтий Филиппович Магниицкий 1703 жылы басылып шыққан өзінің “Арифметика” оқулығында ондық бөлшектер туралы баяндауды жалғастырды
Ондық бөлшектерді оқу-ондық бөлшектерді оқығанда алдымен бүтін
бөлігі оқылады, содан кейін бөлімі ретінде ең кіші разряды шығыс септігінде оқылады.