ПОӘК 042-18. 39 113/01-2013 10. 09. 2013 ж. №1 басылым 107 беттің 1

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 44 
 
жүйелі блок шинасының жұмыс істеу жылдамдығын салыстыра отырып, осы көрсеткіштер анықталған 
ұқсастықты байқауға болады. 
Егер  жад  шинасының  жылдамдығы  жүйелі  блок  шинасының  жиілігіне  тең  болса,  онда  жадтың 
жұмыс істеу жылдамдығы арта түседі, әрі тұрақты болды. 
SDRAM  -  бұл  динамикалық  жедел  жад,  жұмысы  жад  шинасымен    сәйкес  келеді.  SDRAM 
ақпаратты өте жоғары жылдамдықпен жеткізеді. 
SDRAM   жады модуль  DIMM  түрінде беріледі, оның жұмыс істеу  жылдамдығы наносекундпен 
емес, мегагерцпен өлшенеді, DDR
 
SDRAM - DDR
  жады (Double Data Rate – мәліметтерді екі есе жылдам жеткізу) 
– 
SDRAM стандартты, қолдану кезінде мәліметтерді екі есе тез жеткізеді. Ол жиілігінің екі еселенуімен 
жүзеге аспайды, бір циклде мәліметтерді екі рет жеткізеді: бірінші рет х циклдің басында, ал екінші – 
циклдің аяғында. Осыған байланысты жылдамдық  екі еселенеді. 
DDR  SDRAM    жады  184-байланыс  модулі   
 
DIMM  түрінде  шығарылады.  DDR  SDRAM   
жадындағы  DIMM  модулі  өзінің  жылдам  жұмыс  атқаруымен  ерекшеленеді,  2,5  В-ке  тоқ  күшінің 
көмегімен жұмыс істейді.  
Ескерту. Банк (bank) – бұл көлемі кішкентай жад, бір реттік жолақ құрушы. Ол жүйелі блоктың 
физикалық  жадына  саналатын  сан,  жүйелі  блоктегі  мәліметтер  шинасының  еніне  сәйкес  келеді:  Егер 
жүйелі блок 64 разрядтық шинадан тұрса, онда банк жадының ені 64 рязрядқа жетеді. 
Жадтың жұмыс істеу жылдамдығы 
Ақауы  қайта  қалпына  келмейтін  модульді  ауыстырғанда  немесе  жад  микросхемасының  жаңа 
элементі сондай типті болуы керек.Ол оның уақыты аламастырылған модульдің уақытынан аз блу керек 
немесе  модульдің  уақытына  тең  болуы  керек.  Осындай  жағдайда  алмастырылған  элементтің  жұмыс 
істеу жылдамдығы артады. 
Негізінен,  проблеммалар  микросхемалар  мен  модульдердің  анықтамасы  сәйкес  келмегенде 
туындайды. Сонымен қатар, оның көлемі, конструкциясы сәйкес келмейуі мүмкін. 
Тез  жұмыс  істейтін  жад  модулін  орнатқанда,  оның  жылдамдығы  артпайды,  себебі  жүйе  өзінің 
бастапқы жиілігін өзгертпейді. 
Жадтың көлемін арттыру 
Жадтың көлемін арттыру - әсерлі, әрі арзанға соғатын компьютерді жаңартуының бір түрі, егер 
жад көлемінің Windows 9х/NT/2000/XP OS/2 операциялық жүйесіне назар аударыңыз.  
 
 
 
Тәжірибе    4-5-6.    Мәліметтерді  сақтаудың  магниттік  құрылғылары.  Қатты  диск 
жинақтағыштары.Ауысымды сақтаушыларымен жинақтағыштар. 
 
Флэш-жадтың қасиеттері: информацияны табу уақыты – 60-80 нс, бір информациялық блокты 
өшіру  уақыты  (512б=6  НКб)  =  5мс-1,4с,  әрбір  блокта  тәуелсіз  информацияны  жазу  -  өшіру  циклы 
100000.  Флэш-жад  массивін  жылдам  көбейтуге  болады,  ол  32  Мбит  жадпен  жұмыс  істеуге  мүмкіндік 
береді. Флэш микрожүйесі жүйелік платадағы 2,7; 3,3 және 5В кернеуде жұмыс істей алады. ЕEPROM  
және  флэш  микросхемаларын    Intel,  Texas,  INSTRUMENTS,  АМД    фирмалары  шығады.  
Информациялық  есептеу  техникаларының    (ИВС)  конфигурациялау  жады  аналық  тақшадағы  6,3В 
аккумуляторда  сақталады.  Ол  компьютер  ток  көзіне  қосылғанда  зарядталып  тұрады.  Бұл  микросхема 
CMOS RAM  деп аталады, оның жады CMOS кристалдың базасында жасалған. Схеманың толық аталуы  
RIC  CMOS    RAM,  онда  нақты  уақытты  қою  сағаты  сақталды.  Бұл  микросхема  МС  146,818  –  аналық 
тақшадағы контроллерлердің құрамына кіреді.   RIC CMOS RAM –дағы бағдарламаның  мазмұнын оқу 
үшін  BIOS-тан  Setup    бағдарламасын    қолданады.    CMOS  RAM  микросхемасы  істен  шыққан  болса, 
немесе аккумулятор разрядталып қалған жағдайда Setup бағдарламасы автоматты түрде   CMOS  BIOS 
таблицасындағы  BIOS  Setup  default  ralues  мәнін  қабылдайды.  Setup  бағдарламасына  жүйені  дұрыс 
қосқан кезде немесе қате кеткен кезде кіруге болады.  
 
Тәжірибе  7.  Мәліметтерді оптикалық құрылғыларда сақтау
  

 
Оптикалық технология.  

 
CD-ROM дегеніміз не?  

 
DVD жинақтағыштар.  

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 45 
 

 
Оптикалық тасымалдауыштардың форматы.  

 
CD/DVD жинақтағыштарының типтері.  

 
CD-ROM жазушы жинақтағышы.  

 
Қайта жазылатын құрылғылар стандарты және DVD диск.  

 
Оптикалық жинақтағыштардың мәселелерін шешу.  

 
CD/DVD жинақтағыштары үшін драйверлер және программалық жабдықтары. 
 
 
Оптикалық технология  
 CD -ROM жинақтауыш 
Соңғы  уақыттағы  компьютерлердің  негізгі  конфигурациясына  СD-ROM  дискжетек  енгізген 
болатын.  СD-RОМ-ның  {Compact  Disk  Read  Only  Memory)  абервиатурасы  компакт-дискілер  негізіндегі 
тұрақты  еске  сақтаушы  құрылғы  деп  аударылады.  Осы  құрылғының  әрекетінің  принципі  диск  бетінде 
орналасқан  лазерлік  сәулелер  арқылы  цифрлік  мәліметтерді  оку  болып
 
табылады.  Ақпараттарды 
тасымалдаушы ретінде қарапайым компакт -дискіні
 
қарастыруға болады. Компакт-дискідегі цифрлік жазу 
өте жоғарғы тығыздығы
 
бар  магниттік  дискілерден  ерекшелінеді,  сол  себептен  стандартты CD   650-
700 Мбайтты сыйдыра алады. 
CD-дің диаметрі 120 мм және қалыңдьны 1.2 мм болатын мөлдір пластиктен жасалады (Сурет 1). 
 
 
Сурет 1. Жинақтаушылардың құрылымы 
 
Пластикалық  бетке  алюминий  немесе  алтын  қабаты  жағылады.  Дискіге  ақпаратты  жазу 
жолдардың  бетіне  басып  жазу  аркылы  жүзеге  асырылады.  Бұл  ақпаратты  екі  ретті  жазуға  мүмкіндік 
туғызады. Тереңдету пит (рit), ал оның 
 
беті лэнд (land) деп аталады. Логикалық нөл пит ретінде немесе 
лэнд ретінде болуы мүмкін. Логикалық бірлік питтен лэндқа өту кезінде кодталады. 
Компакт-дискінің  ортасынан  шетіне  дейін  спираль  түріндегі  бір  жолдар  болады.  Диск  беті  3 
облысқа белінеді. Бастапқы (Lead-In) дискінің ортасында орналасады. Және бірінші оқылады. Онда диск 
мазмұны  жазылады,  барлық  жазулардың  адрестерінің  кестесі,  диск  белгісі  және  т.б.  көмекші  ақпарат. 
Ортаңғы облыс дискідегі үлкен орын алатын негізгі ақпараттары  бар. Соңғы облыс (Lead-Оut) дискінің 
соңғы белгісі болады. 
CD-ROМ 
жинақтауышы 
дискіні 
айналдыратын 
электродвигателі 
болады; 
лазерлік 
сәулешашушы,  оптикалық  линза  диск  бетінен  оқуға  арналға  датчиктер  мен  линзалардан  құралған 
оптикалық жүйесі; әкелу механикасын басқаратын микропроцессорлардан құралады.   
СD-RОМ-ның  негізгі  сипаттамалары:  мәліметтерді  тасымалдау  жылдамдығы  –  150 Кбайт/сек; 
компьютердің  жедел  жадысына  мәліметтерді  тасымалдау  жылдамдығының  сипаттамалары:  2 
жылдамдықты  CD-RОМ  (2х),  50  жылдамдықты  (50х  СD-RОМ);  қолдану  уақыты,  яғни  дискідегі 
ақпаратты іздестіру үшін миллисекундамен есептейді. 
Бір ретті жазу СD-R және СD-RW құрылғылары болады. 
СD-R(СD-Recordablе) жинақтауышы 
Сырт жағынан ол СD-RОМ-ға ұқсас және дискілер көлемі мен жазу форматы жағынан бір-біріне 
тіркесуші болып келеді. Ол бір реттік жазуды орындауға мүмкіндік береді және оны бірнеше рет оқуға 
болады.  Мәлі-меттерді  жазу  арнайы  программалық  жабдықтау  көмегімен  жүзеге  асырылады.  СD-R 
жинақтауышындағы жазу жылдамдығы 4х-52х-ті құрап отыр. 
СD-RW(СD-ReWritable) жинақтауышы 
Бұл  көпмәтіндік  мәліметтерді  жазуға  мүмкіндік  береді  және  бұл  жерде  ақпараттарды  бос 
кеңістікке жазып, сонымен қатар жаңа ақпараттарды  толықтай қайта жазуға мүмкіндік бар (алдыңғы 
мәліметтер өшіріліп қалады). СD-RWжылдамдыгы 4х-52х, ал қайта жазу жылдамдығы - 24х. 
DVD(Digital Video Disk) жинақтауышы 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 46 
 
Бұл  цифрлік  жазуларды  оку  құрылғысы.  Сырт  жағынан  DVD-диск  кәдімгі  СD-RОМ-ға 
(диаметрі - 120 см, қалыңдыга - 1.2 мм) ұқсайды. Бірақ оның ерекшелігі DVD-дискінің бір жағына 4.7 
Гбайтқа  дейін  жететін  мәліметтерді  жазуға  болады.  Егер  2  қабатты  жазу  үрдісін  қолдансаңыз,  онда 
дискінің  бір  жағына  8.4  Гбайт  ақпаратты  жазуға  болады.  DVD-дискілері  ақпараттарды  қайта  жазу 
мүмкіндігіне ие. 
 
Жазу әдістері: Track-at-Once,Disc-at-Once    Packet Writing 
Тrаск-at-Once  тәртібінде  әр  жолдар  жазылғаннан  кейін  жазушы  лазер  қосылады.  Осы  тәртіпте 
жазылған  жолдар  аралықтармен  бөлінеді  (gaps).  Егер  музыкалды  жолдардан  кейін  мәліметтері  бар 
жолдары келетін болса, онда аралық 2 немесе 3 секундтты құрайды. Ал музыкалық жолдар арасындағы 
аралық әдетте 2 секунд. 
Disc-аt-Опсе  тәртібінде  жазуда  бір  немесе  одан  да  көп  жолдар  лазердің  өшпеуінсіз  жүзеге 
асырылады  және  бұл  жерде  диск  жабылады.  Disc  -аt  -Опсе-та  жазу  үшін  жаңа  диск  қажет  және  ол 
multisesіоп дисктер үшін мүмкін емес. 
Раскеt  Writing.  СD-ға жазудың жаңа әдісі. Бұл жерде мәліметтер кіші позициялармен жазылады 
және  бұл  көптеген  шектеулерді  шешеді.  Аdaptec  Direct  CD  программасы  стандартты  UDF 
спецификасына  сәйкес  тәртібінде  жасалады.  Бірақ  барлық  СD-рекодерлерде  Раскеt  Writingмүмкіндігі 
бола бермейді. 
 
 
Тәжірибе  8-9.  Жинақтауыштарды үйлесімділігі және орнату. Бейнеадаптер және мониторлар. 

 
Оптикалық жинақтауыштарды орнату. Кез келген типтегі жинақтауыштарды орнату.  

 
Форматтау. Дискті алмастыру. Қатты дискті орнату.  

 
Ақпаратты кескіндеу технологиясы. Монитор таңдау критерилері.  

 
Бейнеадаптерлер. Үшөлшемді графиканы күшейткіштер (3D Accelerator).  

 
Жаңа бейнеадаптерді орнату немесе жетілдіру. Мультимедиа үшiн бейнеадаптерлер.  

 
Мониторлар және адаптерлердiң ақауы. 
 
Монитор 
Монитор (дисплей) – текстік және графиктік мәліметтер, визуалді көрсетуге арналған стандартты 
шығару  құрылымы.  Қызмет  принціпіне  байланысты  монитор  –  электронда-сәулелік  трупкалы 
мониторға және сұйық криссталдағы дисплейға бөлінеді. 
 
Монитор  (немесе  дисплей)    -  жедел  жадында  өңделетін  информацияны  -мәтіндік  немесе 
графикалық бейнелерді экранда көрсетуге арналған құрылғы.            
    
Экран түстеріне қарай дисплейлер монохромды (ақ- қара ) және түрлі- түсті болып , ал экранға 
шығарылатын  информация  түрлеріне  байланысты  символдық  (тек  символдық  информация)  және 
графиктік (символдық және оған қоса графиктік информация) болып бөлінеді. 
Монитор экранының түрлері 
 
Монитор  экраны  екі  түрде:  дөңес  және  жазық  болып  шығарылады.  Қалыпты 
қолданылып  жүрген  монитор  экрандары  дөңес  болып  келеді.  Экрандар  тік  және 
көлденең  бағыт  бойынша  қисық  бет  түрінде  орналасады.  Қазіргі  кезде  Trinitron 
конструкциясы  қолданылып  жүр.  Онда  қисықтық  горизонталь  қималар  бойынша  ғана 
болады. Экранның бұл түрі бейненің сапасын жақсартуға мүмкіндік береді. 
 
 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 47 
 
 
ЭЕМ –нің бейнелік құрылғысы екі бөліктен: монитор мен адаптерден  тұрады. Адаптер -ЭЕМ 
қорабының  ішінде  орналасқан  мониторды  басқару  блогы.  Мониторда  электрондық-  сәулелік  түтікше 
бар.    Ал  адаптерде  бейне  сигналдарын    беретін  логикалық  схемалар  орналасқан.  Адаптерде  бейнелер 
көрінісін сақтауға арналған бейнелік жад бар. 
          Көбінесе  символдық  режимде  дисплей  экранына  80  таңбадан  тұратын  25  жол  мәлімет,  ал 
графикалық  режимдегі  экраның  бейнелеу  қабілеті  адаптер  тақшасын  жүйелік  блокпен  байланыстыру 
құрылғысының  мүмкіндіктеріне  сәйкес  болады.  Экрандағы  кесін  көрінісінің  сапасы  графикалық 
адаптердің  типіне  қарай өзгеріп отырады. 
 
 
 
Қолданушы  мен  компьютер  арасындағы  информациялық  байланысты  монитор  орындайды. 
Компьютердің бейнелеу жүйесі екі негізгі компоненттен тұрады: 
-
 
Монитор (дисплей) 
-
 
Бейнеадаптер (бейнетақша немесе графикалық тақша)  
Монитордағы  информация  көрсетудің  ең  көп  тараған  түрі  –  электрондық  сәулелік  түтікте 
(ЭСТ)  бейне  көрсету.  Электрон  -  сәулелік  монитор  үш  түсті;  қызыл,  жасыл,  көк  электрондық  шоқ 
көмегімен  экранда  бейне  беретін  вакуумдық  колба.  Жоғары  кернеу  магнит  өрісін  тудырып,  оны 
электрондық  шоқтар  көмегімен  басқарып  монитор  экранында  бейне  алуға  болады.  Қазіргі  кездегі 
мониторлар  көпжиілікті  деп  аталады  да  әртүрлі  стандарттағы  бейнесигналдармен  жұмыс  істей  алады. 
Ондай  мониторларды  әртүрлі;  синхрондық  (multis  -  ync),  көпжиілікті  (multifrequency),  көпрежимді 
(multiscan), автосинхрондаушы (autosynchronous) және автобаптанушы (autotracking) терминдері арқылы 
атайды. 
 
 
 
      
Сұйық кристалды дисплейлерді - LCD (Liquid – Crystal Display) дисплейлері деп 
атайды. Оның ерекшеліктері; жазық экранның болуы, қолдану қуатының аздығы (5 Вт). 
Активті  матрицалы  сұйық  кристалдық  панелдік  түстерді  сапалы  беруі.  Кемшілігі: 
ажырату қабілеті аз және бағасы қымбат. 
Жазық параллель сұйық кристалды мониторлар.  
Олардың төмендегідей ерекше қасиеттері бар: 
-
 
Информацияны бейнелеу үшін экрандық бет толық қолданылады. (17 – дюймдік – 17 дюйм 
қалпында). 
-
 
Өлшемінің шағын болуы. 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 48 
 
-
 
Орнатылатын  тұғырының  алынатындығы,  оны  керегеге  немесе  кез  –  келген  орынға  қоюға 
мүмкіндік береді. 
-
 
Тұтынатын электр қуаты аз, жылу аз бөлінеді. 
-
 
Мониторды  90º бұрышқа бұрып орналастыру мүмкіндігі. 
-
 
Салмағының жеңілдігі. Мысалы 15 – дюймдік View Sonic VA550 дисплейі 4.5 kg болады. 
 
 
Электрлі-сәулелік трубкалы монитор 
Электрлі-сәулелік  трубка  шыны  колба  ретіндегі  электрлі-вакуумды  құрылым,  басжағында 
электронды  трубкасы  бар,  ал  түбінде  люминофор  қабығы  бар  экран.  Жылыту  кезінде  электрондар 
ағымы  электрон  пушканы  сәулелендіреді,  ол  жоғарғы  жылдамдықпен  экранға  жылжиды. 
Электрондардың  әсерінен,  қолданушыға  көрінетін,люминофор  жарық  шығарады.  Люминофор 
электрондық ағымнан кейінгі жарықтану уақытымен ерекшеленеді. Электронды сеуле экранды солдан 
оңға, жоғарыдан төменге қарай қатарларға бөліп, өте тез қозғалады. Экранды жайған (развертка); яғни 
қозғалтқан  уақытта,  бейненің  пайда  болу  жерінде  сәуле  сол  қарапайым  люминофорды  қапталған 
аймақтарға әсер етеді. 
Сәуленің  интенсивтілігі  әр  уақытта  өзгеріп  тұрады,  сондықтан  сәйкес  экран  аймақтарының  да 
жарықтығы  өзгереді.  Жарық  тез  жойылатындықтан,  электронды  сәуле  ардайым  экран  бетінде  оны 
қалпына келтіруі керек. 
Жарық  уақыттылығы  мен  жиілігі  бір-біріне  келу  керек.вертикалды  жою  жиілігі  70-80  Гц  тең, 
яғни экран жарығы 70-85 рет секундына жаңартылады. 
Жиіліктің  төмендеуі  бейненің  өшіп-жануына  әкеліп  соқтырады,  ал  ол  көзді  шаршатады. 
Мониторлар  белгіленген  жаю  жиілігіне,  сонымен  қатар  кейбір  диапазонда  әр  түрлі  жиіліктерге  ие. 
Жаюдың екі режимі болады: Interlaced (жоларалық) және Non Interlaced (жолдық) әдетте, Non Interlaced-
ті жоюды қолданады. Сәуле экранды жоғарыдан төменге қарай қатар бойымен сканерлейді бейнені бір 
өткен  кезінде  қалыптастырады.  Interlaced  режимінде  сәуле  экранды  жоғарыдан  төменге  қарай  екі  рет 
өткен кезде сканерлейді: алдымен тақ қатарлар сонымен жұп қатарлар. 
Жолдық  режиміндегі  толық  кадрды  қалыптасу  кезіндегі  кеткен  уақытқа  қарағанда  жоларалық 
жаю кезінде уақыт 2 есе аз кетеді. Сондықтан екі режимгеде жаңару уақыты бірдей. 
Электронды  сәулелі  трубкасы  бар  мониторлар  үшін  экрандар  дөңес  және  тегіс  болады.  Кейбір 
үлгілерде  Trinitron  технологиясы  қолданылады.  Бұл  техналогияда  экран  горизанталь  бойымен  сәл 
қисықтау,  вертикаль  бойымен  тегіс  болады.  Мұндай  экранда  әдетте  бликтер  аз  және  бейне  сапасы 
жақсырақ болады. 
Сұйық кристалдағы дискілер (Liquid Crystal Display - LCD) 
Сұйық  кристал  негізіндегі  дисплей  бликсіз,  тегіс  экран  және  электор  энергиясын  тұтыну 
қуаттылығы төмен (5Вт, электронды-сәулелі трубкасы бар и монитор 100Вт тұтынады). Сұйық кристал 
негізіндегі диспейлердің 3 түрі болады: 

 
монохромды пассивті матрицамен; 

 
түрлі түсті пассивті матрицамен; 

 
түрлі түсті активті матрицамен; 
Сұйық кристал негізіндегі диспрейлерде поляризациялы филтр, ол 2 түрлі жарық толқындарын 
құрады. Жарық толқыны сұйық кристалды қяшықтан өтеді. Әр ұяшық өз түсіне ие. Сұйық кристалдар 
молекулаларға  ұқсас  сұйық  тәрізді  ағып  қозғалады.  Бұл  зат  жарықты  өткізеді,  бірақ  электор  заряды 
әсерінен молекулалар өз бағытын өзгертеді. 

ПОӘК 042-18.39.1.113/01-2013 
10.09.2013 ж.  № 1 басылым  
107 беттің 49 
 
Пассивті  матрицасы  бар  кристал  негізіндегі  дисплейлерде  ұяшық  электр  заряды  (қуаты) 
басқарады, ол эран матрицасындағы қатар мен бағандар ұяшықтарының орналасу негізінде транзистірлі 
түрді қуатының импульсіне сезімтал. 
Активті матрицасы бар сұйық кристал негізіндегі дисплейлерде әр ұяшықтың жеке транзистірлі 
кілті  болады.  Бұл  бейненің  жарық  болуын  қамтамасыз  етеді  (пассивті  матрицасы  бар  дисплейлерге 
қарағанда,  себебі  әр  ұяшықтың  тұраұты  электр  қуаты  әсерінен  болады).  Сәйкесінше,  активті  матрица 
электр қуатын көп қолданады. Бұдан басқа, жеке транзистірлі кілттің болуы өндірісті күрделендіреді, ол 
өз алдына олардың бағасын көтереді. 
Монитордың негізгі параметрлері 
Қолданушының көзқарасы бойынша монитордың негізі мінездемесіне оның диагональ бойынша 
өлшемі, шешуші қабілеттіліктер, регенерация жиілігі (жаңарту) және қорғау класы жатады. 
Монитор  өлшемі.  Монитордың  экраны  диагональ  бойынша  дюймда  өлшенеді.  Оның  өлшемі  9 
дюймнан (23см) 42 дюйм (106см) арасында өзгеріп отырады. Ең кең тараған өлшемдер 14,15,17,19 және 
21 дюйм. 
Шешуші  қабілеттілік.  Гафикалық  режимде  бейненің  жұмысы  монитор  экранына  нүктелерден 
(пикселдер)  құралады.  Горизанталды  және  вертикалды  орналасқан  нүктелер  саны  шешуші  қабілеттік 
деп  аталады.  «Шешуші  қабілеттілік  800х600»  сөзі  монитордың  әрқайсысынан  800  нүктесі  бар  600 
горизанталды қатарды шығара алады деген сөз. 
Шешуші  қабілеттіліктің стандартты режиміне:  800х600, 1024х768;  1152х864 және одан жоғары 
болады. Монитордың бұл қызыметі экран нүктесін (дән) өлшемімен анықталады. Экранның дән размері 
қазіргі мониторда 0.28 мм-ден аспайды. 
Регенирацияның  жиілігі.  Бұл  параметр  басқаша  кадрлы  развертканың  жиілігі  деп  аталады.  Ол 
монитордың  секундына  экранды  неше  ретжаңартатынын  көрсетеді.  Регенирацияның  жиілігі  герцпен 
(Гц)  өлшенеді.жиілігі  көп  болған  сайын  көз  аз  шаршайды  және  ұзақ  уақыт  жұмыс  істеуге  болады. 
Бүгінгі  күні  ең азы болып 75 Гц жиілігі  болып саналады, орташасы-85 Гц, конфорттысы 100 Гц және 
одан көп. Бұл параметр бейнеадаптердіңміндетіне байланысты. 
Мониторды  қоғау  класы  стандартпен  анықталады  және  қауіпсіздік  техникасын  талап  ету 
көзқарас  бойынша  монитор  жауап  береді.  Қазіргі  жалпы  қолданатын  ТСО-92,  ТСО-95  және  ТСО-99 
халықаралық  стандарты  болып  табылады  және  адамның  денсаулығына  зиянсыз  болатын 
электромагнитті сәуле деңгейін эргометриялық және экологиялық нормаларды шектейді. 
Бейнеадаптер 
Монитордың  көмегімен  арнайы  тақша  басқарады,  оны  бейнеадаптер  деп  атайды.  Монитормен 
бірге бейне карта персоналдық бейне бағыныңқы жүйесін құрайды. 
Бейнеадаптерда  жеке  тақшаның  қаңейтілуі  бар,  оны  аналық  тақшасының  арнайы  слотына 
орналастырады  (қазіргі  ДК-де  бұл  слот  AGP).  Бейнеадаптер  бейнеконтраллер,  бейнепроцессор  және 
бейнежады функцияларын атқарады. 
ДК пайда болғаннан бері бейнеадаптердің бірнеше стандарттары өзгерді: 

 
MDA (Monochrom Display Adapter) – монитор; 

 
CGA (Color Graphics Adapter) – 4 түс; 

 
EGA (Enhanced Graphics Adapter) – 16 түс; 

 
VGA (Video Graphics Adapter) – 256 түс; 

 
SVGA (super VGA) – 16.7 млн. түске дейін. 
Бұл  стандартқа  барлық  программалар  есептелінген,  IBM  –  біріктірілген.  Құрастырылған 
графикалық  бейнелер  бейнеадаптердің  ішкі  жадысында  сақталады.  Ол  бенежады  деп  аталады. 
Бейнежадының  сиымдылығы  берілген  шешуші  қабілеттілікке  және  түстер  политрасына  тәуелді, 
сондықтан  жоғары  шешуші  қабілеттілікпен  толық  түсті  гамма  режимінде  жұмыс  істеу  үшін  көбірек 
бейнежады  қажет.  Қазіргі  кездегі  көптеген  бейнекарталар  бейнежадының  көлемін  512  Мбайтқа  және 
бейнеакселерация қасиеттерін кеңейтуге мүмкіндігі бар. 
Бұл  қасиеттің  мәні  операцияның  бір  бөлігі  бейнелі  құруда  математикалық  шығарылымсыз  да 
жүре  алады.  Бейнеакселераторлар  бейнеадаптердің  құрамына  кірсе  алады  және  бейнекертаға 
жалғастырылып,  және  аналық  тақшада  орналастырылып  жеке  тақша  кеңейтілуіне  беріледі. 
Бейнеакселераторлардың  2  типін  ажыратады:  тегіс  және  үшдеңгейлі  график  үшін.  Тегіс  ол  жалпы 

жүктеу/скачать 2,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: