Практикалық онлайн-конференция материалдары материалы международной научно-практической онлайн конференции

~ 

437

 ~ 

 

языками.  Внедрение  в  учебно-воспитательный  процесс  общеобразовательной  школы 

обучения на трех языках  - это, безусловно, значительный шаг в реализации поставленных 

задач.  Обучение  на  трех  языках,  и  как  следствие,  владение  ими  практически  в 

совершенстве,  будет  способствовать  приобщению  учащихся  к  культуре  и  традициям 

разных  народов.   Поэтому  важнейшей  стратегической  задачей  образования  является,  с 

одной  стороны  сохранение  лучших  казахстанских  образовательных  традиций,  с  другой 

стороны,  обеспечение  выпускников  школ  международными  квалификационными 

качествами,  развитие  их  лингвистического  сознания,  в  основе  которого  –  овладение 

государственным, родным, и иностранными языками. В этой связи понимание роли языков 

в  современном  мире  с  особой  остротой  ставит  перед  нами  вопрос  о  результативности 

обучения  языкам  и  повышении  уровня  языковой  подготовки  учащихся.  Для   достижения 

этой  цели,  в  первую  очередь,  сам  учитель  должен  осознавать   необходимость  и  важность 

знания  трех языков.  

Язык  -  это  ключ  к  знаниям,  средство  и  инструмент  коммуникации.  Существует 

очень  мудрое  и  актуальное  в  настоящее  время  изречение:  чем  на  большем  количестве 

языков вы говорите, тем больше раз вы человек. Содержание образования меняется шаг за 

шагом,  и  даже  мне,  как  учителю  немецкого  языка,   приходится  вспоминать,  а  чаще  всего 

вновь и вновь изучать другие предметы. 

Сегодня учебники школ содержат разнообразные аутентичные материалы: научные 

статьи,  интервью  с  учеными,  описания  физических  явлений,  определение  научных 

терминов.  Для  того  чтобы  разбираться  в  них,  нужны  дополнительные  знания  по 

естественно-математическим  предметам.  Требуются   новые  методы  и  приемы  для 

стимулирования  учащихся  на  ситуативное  общение  для  автоматизированного 

использования лексического и грамматического материала.  

Полиязычие  –  основа  формирования  поликультурной  личности. Полиязычное 

образование  –  это  целенаправленный,  организуемый,нормируемый   триединый   процесс 

обучения,  воспитания  и  развития  индивида  как   полиязыковой   личности  на  основе 

одновременного овладения несколькими языками как  «фрагментом»  социально-значимого 

опыта  человечества,  воплощенного  в  языковых  знаниях  и  умениях,  языковой  и  речевой 

деятельности, а также в эмоционально-ценностном отношении к языкам и культурам. 

Цель  поликультурного  и  полиязычного  образования может  заключаться  в 

формировании человека, способного к активной жизнедеятельности в многонациональной 

и  поликультурной  среде,  обладающего  развитым  чувством  понимания  и  уважения  других 

культур,  умением  жить  в  мире  и  согласии  с  людьми  разных  национальностей,  рас  и 

верований. Полиязычие при соответствующих принципах гуманизма может стимулировать 

гуманизацию  в  национальной  образовательной  системе.  Обоснование  необходимости 

приоритета  родного  языка,  культуры  в  целом,  который,  активно  адаптируя  языки  других 

народов,  укрепляется  в  своем  богатстве  и  уникальности,-  это  тот  методологический 

принцип,  который  выдвигается  в  качестве  концептуального  решения  социально-

философических  проблем  гуманизации   полиязыкового  образовательного  пространства 

современного мира.   

Полиязыковая 

личность- 

это 

активный 

носитель 

нескольких 

языков. 

Полилингвальная  личность-  это  личность  поликультурная.  Именно  поэтому  под 

поликультурной личностью понимается «индивид с развитым лингвистическим сознанием. 

Формирование  полилингвальной  личности-  это  одно  из  основных  направлении  развития 

поликультурного  образовательного  пространства.  В  понятии  языковой  личности 

фиксируется связь языка с индивидуальным сознанием личности, с мировоззрением. Любая 

личность  проявляет  себя  не  только  через  предметную  деятельность,  но  и  через  общение, 

которое  немыслимо  без  языка  и  речи.  Речь  человека  с  неизбежностью  отражает  его 

внутренний  мир,  служит  источником  знания  и  его  личности.  Более  того,  человека  нельзя 

изучить  вне  языка,  поскольку  даже  трудно  понять,  что  представляет  собой  человек,  пока 

мы не услышим, как и что он говорит. 

~ 

438

 ~ 

 

Одни ученые полагают, что язык относится к культуре как часть к целому, а другие – 

что  язык  лишь  форма выражения  культуры,  третьи  -  что  язык  не  является  ни формой, ни 

элементом  культуры.  Язык,  -  это  лицо  народа,  в  нем  фиксируется  и  сохраняется  картина 

мира,  свойственная  тому  или  иному  культурному  сообществу.  При  наличии  общих 

содержательных  компонентов  «концептуальные  поля  истины»  в  различных  языках  и 

культурах  имеют  различные  очертания,  отражая  разные  стороны  и  аспекты  бесконечно 

многообразного, объективного мира. Поэтому через познание иностранных языков человек 

может непосредственно ощутить свою принадлежность к мировой истории и одновременно 

глубже понять свою национальную культурно-историческую уникальность.  

 

 

Язык рассматривается, как фактор культуры, во-первых, потому что он является ее 

составной частью, которую мы наследуем от  наших предков; во-вторых, язык  – основной 

инструмент,  посредством  которого  мы  усваиваем  культуру;  в-третьих,  это  важнейшее  из 

всех явлений культурного порядка. Являясь составной частью культуры и его орудием, он 

выражает черты национальной ментальности, открывает механизмы области сознания.  

Язык – это объективная реальность. Одновременно он связан со сферой сознания, с 

духовной жизнью людей. Но нет сомнений в том, что язык есть реальность социальная. Он 

существует вне каждого из нас и независимо от нашего бытия и сознания. Мы рождаемся и 

умираем,  а  язык  народа  продолжает  существовать.  Но  он  не  может  существовать 

безотносительно к обществу, которое состоит из отдельных людей, не может существовать 

безотносительно  к  самосознанию  этноса,  к  коллективному  общественному  сознанию  и 

языковому самосознанию говорящих на нем отдельных людей.  

 

 

Стремительное  вхождение  Казахстана  в  мировое  сообщество:  иновационно-

индустриальная  экономика,  информатизация  общества,  гармонизация  образовательного 

пространства  и  внедрение  международных  стандартов  коренным  образом  изменяют 

сознание  и  поведение  человека.  Социально-историческая  перестройка  общества  и 

общественная  форма  сознания  и  ориентация  на  ценности  общей  человеческой  культуры 

актуализировали  проект  Президента  «Триединство  языков,  как  социально-историческую 

необходимость, как конкурентоспособность нации, как культурный  императив времени, и 

утвердили  приоритет  трех  языков  в  Республике  Казахстан:  казахский  –  русский  – 

английский. Наряду  с  казахским языком, имеющим статус государственного, и русским  – 

языком  межнационального  общения  важным  средством  общения  выступает  иностранный 

язык. 

Позиция нашего Президента в разрешении проблемы полиязычия наиболее близка и 

понятна.  Обучение  иностранному  языку  формирует  коммуникативное  умение,  столь 

необходимые  для  человека  как  члена  общества,  члена  коллектива,  члена  семьи.  Оно 

предполагает умение слушать собеседника, вступать в общение, поддерживать его.  

Мир стремительно изменяется. Целью и логикой развития цивилизации становится 

глобализация,  переход  от  чисто  технических  навыков  к  интеллектуальным  и  к 

информационно-технологическому качеству.  

Методический  уровень  составляет  систему  принципов:  принцип  активности  и 

самостоятельности  и  самообразования.  «Языку  нельзя  научить  –  языку  можно  только 

научиться»,  принцип   коммуникативности   и  учета  родного  языка,  принцип 

дифференциации и интеграции, принцип группового и индивидуального подхода. 

Система принципов обучения в системе полиязычия:  

- казахский язык –русский язык – английский язык;  

-  изучение  языков  идет  параллельно,  языки  не  пересекаются,  опорой  является 

родной язык;  

-  обучение  иностранному  языку  -это  обучение  речевому  мышлению,  овладение 

новыми средствами выражения мыслей и миром изучаемого языка;  

Владение  казахским,  русским  и  иностранными  языками  становится  в  современном 

обществе  неотъемлемым  компонентом  личной  ипрофессиональной  деятельности 

человечества.Все  это  в  целом  вызывает  потребность  в  большом  количестве  граждан, 

~ 

439

 ~ 

 

практически и профессионально владеющих несколькими языками и получающих в связи с 

этим  реальные  шансы  занять  в  обществе  более  престижное  как  в  социальном,  так  и  в 

профессиональном отношении положение. 

Одна из задач приобщения подрастающего поколения к универсальным, глобальным 

ценностям-  формирования  у  подростков  умений  общаться  и  взаимодействовать  с 

представителями соседних культур в мировом пространстве.  

Таким образом, для того чтобы подготовить профессиональных кадров, отвечающих 

этим  требованиям,  большое  внимание  уделяется  полиязычному  образованию,  которое 

рассматривается как действенный инструмент подготовки  молодого поколения в условиях 

взаимосвязанного  и  взаимозависимого  мира. В  этой  связи  понимание  роли  языков  в 

современном  мире  ставит  перед  нами  вопрос  обучения  языкам  и  повышения  уровня 

языковой подготовки учащихся. 

Полиязычие  и  полиязычное  образование-  это веление  времени,  поскольку  весь  мир 

полиэтичен, полилингвистичен. Разумное, грамотное и правильное внедрение полиязычия 

даст  возможность  выпускникам  наших  школ  быть  коммуникативно-адаптированными  в 

любой среде.  

Таким  образом,  для  подготовки  учителя  новой  формации,  конкурентоспособного 

специалиста,  коммуникабельной  позитивной  личности,  способной  к  активной  и 

эффективной  жизнедеятельнсти  в  многонациональной  и  поликультурной  среде, 

обладающей развитым пониманием и чувством уважения других культур, умением жить в 

мире и согласии, необходимо поликультурное и полиязычное образование. 

 

Использованная литература: 

1.

 

Нурдильдина  Г.Г.  «Поликультурное  и  полиязычное  образование»  [текст]  /  Г.Г. 

Нурдильдина  http://collegy.ucoz.ru/publ/77-1-0-3520 

2.

 

Крашенинникова  Е.А.  «О  роли  запоминания  в  изучении  языков»  [текст]  /  Е.А. 

Крашенинникова  журнал «Иностранные языки в школе» 04/2012г. стр.88-95. 

3.

 

Галикс Е.Ю.  «Использование метода проектов на уроках иностранного языка» [текст] / 

Е.Ю.  Галикс  журнал «Иностранные языки в школах Казахстана» 05/2007г. стр.3-7,10,14. 

4.

 

Малых Л.Н.  «Реквизиты делового письма» [текст] / Л.Н. Малых журнал  «Иностранные 

языки в школе» 08/2008г. стр.71. 

 

 

ЖАҢА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ  ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 

 

Умарова Айнара Тойшыбековна 

Ағылшын тілі пән мұғалімі 

Ш. Уәлиханов атындағы жалпы орта мектебі 

Шардара ауданы, ОҚО 

 

Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың "Қазақстанның Үшінші жаңғыруы:жаһандық бәсекеге 

қабілеттілік"  стратегиялық  жолдауында  бес  негізгі  басымдыққа  мән  берді.Төртінші 

басымдық – адами капитал сапасын жақсарту. 

Бірінші.Ең алдымен білім беру жүйесінің рөлі өзгеруге тиіс.Біздің міндетіміз- білім 

беруді  экономикалық  өсудің  жаңа  моделінің  орталық  буынына  айналдыру.  Оқыту 

бағдарламаларын  сыни  ойлау  қабілетін  және  өз  бетімен  іздену  дағдыларын  дамытуға 

бағыттау  қажет.Қала  мен  ауыл  мектептері  арасындағыбілім  беру  сапасының  алшақтығын 

азайту  қажет.Атап  айтқанда,үш  тілді  оқуға  кезең-  кезеңмен  көшу  мәселесі  бойынша 

ұсыныстар әзірленсін. 

Қазақ  тілінің  басымдығы  сақталады.Оның  әрі  қарай  дамуына  зор  көңіл 

бөлінеді.сонымен  қатар  ,бүгінде  ағылшын  тілі-    жаңа  технология,жаңа  индустрия,жаңа 

экономика  тілі.Қазіргі  кезде  90%  ақпарат  ағылшын  тілінде  жарияланады.Әрбір  екі  жыл 

~ 

440

 ~ 

 

сайын олардың көлемі 2 есе ұлғайып отырады.Ағылшын тілін меңгермей,Қазақстан жалпы 

ұлттық прогреске жете алмайды- деп Елбасымыз  атап өтті. 

 1999 жылдың маусымында қабылданған Қазақстан Республикасы "Білім туралы" Заңында, 

2000  жылдың  30  қыркүйегінде  қабылданған  "Білім"  мемлекеттік  бағдарламасында 

көрсетілгендей  қоғамның  экономикалық  және  әлеуметтік  жағынан  ілгерілеуінің  маңызды 

факторы ретінде білім берудің ұлттық моделін дамыту, шығармашыл тұлға қалыптастыруға 

дағды  алу,  ақыл-ой  қорын  жинау  сияқты  мақсаттарды  көздейді.  Ол  Қазақстан 

Республикасы  жариялаған  білім  беру  басымдығына,  "жалпыға  білім  беру"  моделін  "әр 

адамға таңдау бойынша білім беру" моделіне көшуге негізделген. 

Қазіргі  кезеңде  Республикаызда  білім  берудің  жаңа  жүйесі  жасалып,  Қазақстандық 

білім  беру  жүйесі  әлемдік  білім  беру  кеңістігіне  енуге  бағыт  алуда.  Бұл  педагогика 

теориясы  мен  оқу-тәрбие  үрдісіндегі  елеулі  өзгерістерге  байланысты  болып  отыр:  білім 

беру парадигмасы өзгерді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым-

қатынас пайда болды. 

Мемлекеттік  білім  стандарт  деңгейінде  оқыту  үрдісін  ұйымдастыру  жаңа 

педагогикалық технологияларды ендіруді міндеттейді. 

Оқушылардың  білімі  тереңдеп,  өрістері  кеңейген  сайын  олар  одан  кейінгі  оқуын 

жалғастыру  мен  еңбек  етуге  жақсы  даярланып  шығатын  болады.  Бірақ  ақпараттық 

технологиялардың  жедел  дамуына  орай  осы   пән  көлемінің  тұрақты  түрде  ұлғайып 

отыруына және оқыту сағаттарының жетіспеуіне байланысты бұрынғы білім беру аясында 

шешуге болмайтын мәселелер туындап келеді. Осы мәселе оқытылатын мәлімет көлемі мен 

оған бөлінетін сағаттар арасындағы сәйкессіздікке баса назар аударға негіз болып отыр. Бұл 

қайшылықты шешуге мүмкіндік беретін бір тәсіл – оқытуға керекті сағат санын арттырмай 

– ақ, күннен күнге ұлғайып отырған ақпарат көлемін игеруге мүмкіндік беретін жаңа білім 

беру технологияларын енгізу болып табылады. 

Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудің жүйелі 

реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие.     

Білім берудің реформалауды жүзеге асырудың және бір маңызды сипаты қазіргі уақыттағы 

оқыту  үрдісін  технологияландырудың  қажеттігінен  туып  отыр.  Осыған  орай,  соңғы  кезде 

оқытудың  әр  түрлі  педагогикалық  технологиялары  жасалып,  мектеп  өміріне  енгізіліп 

жатыр. Олар мыналар 

Мектептерде  жүргізіліп  жатқан  қазіргі  тәжірибелік-сынақ  жұмыстардың  басты  міндеті 

жаңаша оқытудың педагогикалық технологиясын оқыту үрдісіне енгізу болып табылады.  

Педагогика ғылымында баланы оқыту мен тәрбиелеудің міндеті жан-жақты дамыған 

жеке тұлғаны қалыптастыру болғандықтан, жаңа технология бойынша әдістемелік жүйенің 

басты  бөлігі  оқыту  мақсаты  болып  қалады.  Сондықтан  танымдылық  іс-әрекеті  белгілі  бір 

дәрежеде белсендірілуі қажет. Бұл әдістемелік жүйенің басқа бөліктерінің де (мазмұн, әдіс, 

оқыту  түрі  мен  құралдарының)  өзара  байланысы  қалпында  өзгертілуін  талап  етеді.  Мұны 

орындау үшін төмендегідей ұстанымдар жүзеге асуы тиіс. 

1. Оқушылардың өзіндік іздену іс-әркетінің әдістерін меңгеру талап етіледі. Өйткені 

бұл әдістердің күнделікті пайдаланып жүрген оқыту әдістерінен айырмашылығы бар. Яғни 

жаңа  жағдайдағы  "оқыту  әдістемесі"  деп  отырғанымыз:  "оқушы  -  мұғалім"  ұстанымының 

өзара тығыз байланыстылығы. Демек, мұнда бірінші орында оқушы тұрады және оның өз 

бетімен білім алудағы белсенділігіне баса назар аударылады. 

2. Жаңаша оқытудың негізгі  түрлері: оқытудың дербес және топтық  түрлері  болып 

табылады.  Бұл  жерде  алға  қойылатын  басты  мақсат  -  оқушыға  деген  сенім,  оның  өз  ісіне 

жауап  беру  мүмкіндігіне  сүйеніп  беделі  мен  қадір-қасиет  сезімін  дамыту.  Ал  оқытудың 

фронтальды түрі көбінесе, бағыт беру, талқылау және түзету енгізуде ғана пайдаланылады. 

3.  Жаңа  технологияның  мақсаты  бойынша  "оқытуды  ізгілендіру"  қажет.  Бұл  үшін 

оқу  құралдары  оқушылардың  өздігінен  танымдық  іс-әрекетін  жүргізе  алатындай  болуы 

керек.  Бұрынғы  дәстүрлі  оқулықтар  мұндай  талапты  қанағаттандыра  алмайды,  сондықтан 

оқушылардың өз бетімен білім алуына аса бейімделген жаңа типтегі оқулықтар керек-ақ. 

~ 

441

 ~ 

 

Жаңа  технологияның  тағы  бір  психологиялық  негізі  болып  табылатын  теория  - 

Л.С.Выготскийдің  "оқыту  үрдісінде  оқушының  ақыл-ойының  дамуы  "актуалды  даму" 

аймағынан  жақын  арадағы  даму"  аймағына  ауысуы  туралы  теориясы.  Бұл  ауысу 

тапсырмаларды  қайталап  орындауға  ғана  арналған  бірінші  деңгейден  өнімді  іс-әрекетті 

қажет  ететін  келесі  деңгейлерге  ауысу  негізіндегі  іс-әрекет  арқылы  жүзеге  асады. 

В.П.Беспалько  бұл  деңгейлерді  төртке  бөледі:  бірінші  деңгей  -  "міндетті,  оқушылық", 

екінші - алгоритмдік, үшінші - эвристикалык, төртінші - шығармашылық. 

Ендеше  оқушылардың  білім,  білік,  дағдыларын  жетілдіру  үшін  оқытудың  жаңа 

технологиясы  негізінде  дифференциалдық  және  дербес  деңгейлік  ұстанымдарының 

талаптарына  сәйкес  өткізілетін  әр  түрлі  сабаққа  арналған  жаңа  ұрпаттағы  оқулықтар  мен 

оқу құралдары қажет. Бұлар - әңгімелесуші-оқулықтар мен оларға қосымша төрт деңгейдегі 

тапсырмалар берілген жұмыс дәптерлері. 

Әңгімелесуші-оқулық бойынша жаңа тақырыпты өз бетімен меңгеріп, анықтама мен 

ережелерін  өзі  шығарады.  Қарапайым  жаттығу-мысалдармен  оларды  бекіткеннен  кейін 

жұмыс дәптерлеріндегі деңгейлік тапсырмаларды орындауға көшеді. 

Оқытудың  жаңа  технологиясы  жағдайында  оқушылардың  өздігінен  жүргізетін 

танымдық  іс-әрекеті  үшін  тапсырмалар  күрделілігі  төрт  деңгей  бойынша  құрастырылып, 

ондағы  барлық  деңгейдегі  тапсырмалар  қызғылықты  мазмұндалған  болса  оқушыларда 

ынталану пайда болады. Мұндай жаңа технология бойынша сабақ беріп жүрген мұғалімдер 

үзіліс  кезінде  де  оқушылардың  сабақтан  бас  алмайтындығын  айтады.  Өйткені  оқушылар 

өзара  бәсекелесе  отырып  жұмбақ,  сөзжұмбақ,  ребус,  математикалық  басқатырғыштар 

сияқты  әр  деңгейдегі  тапсырмаларды  шешуге  ұмтылатыны  даусыз.  Бұл  жерде  “үлгерімі 

кейіндеп қалып, өз құрбыларын белгілі бір себептермен қуып жете алмайтын оқушылармен 

қалай  істеуіміз  қажет?”  деген  сұрақ  туады.  Бұл  мәселенің  де  оңды  шешуі  қарастырылған. 

Олар мыналар: 

•  барлық  тапсырмаларды  мезгілінде  орындаған  оқушылар  үлгермеушілерге 

көмектеседі; 

• сыныптың басқа оқушылары өздігінен жұмыс істеп жатқан кезде мұғалім үлгерімі 

төмен оқушыларға дербес көмек көрсетуіне уақыты болады. 

Деңгейлік тапсырмаларды енгізудегі басты мақсат – сынып оқушыларын "қабілетті" 

және  "қабілетсіз"  деп  жасанды  әр  түрлі  жіктерге  бөлуді  болдырмау.  Осы  арқылы  және 

дербес оқыту, сонымен қатар барлық оқушыға қатысты ізгілендіру ұстанымдары сақталады. 

Сондай-ақ  деңгейлеп  оқыту  барысында  оқушының  бірінші  деңгейдегі  тапсырмаларды 

дұрыс  орындағаны  есепке  алынып  отырады.  Демек,  қандай  оқушы  болсын,  өзінің  жақсы 

оқитындығына  қарамастан  "оқушылық  міндетті",  яғни  бірінші  деңгейдің  жұмысын 

орындаумен бастайды. Нәтижеде бұл барлық оқушыларды тірек білімімен қамтамасыз етеді 

және  Қазақстан  Республикасының  "Білім  туралы"  Заңы  талаптарына  сай  міндетті  бірінші 

деңгейді  толық  игеруін  жүзеге  асырады.  Мұндай  есепке  алу  (зачеттік)  жүйесін  жүргізу 

нәтижесінде  үлгерімі  нашар  оқушылар  кем  дегенде  "оқушылық"  деңгейге  сәйкес  білімді 

толық  меңгерді.  Өйткені  алғашқы  деңгей  тапсырмаларын  толық  және  дұрыс 

орындамайынша  олар  келесі  деңгейге  көшпейді.  "Міндетті"  деңгейді  толық  меңгерген 

оқушы әрі қарай ілгері ұмтылады, өзіне өзінің сенімі артады. 

Жалпы  жаңа  педагогикалық  технологияда  бағалау  үрдісі  арнайы  "қосу"  әдісімен 

жүзеге асырылады. Бағалау жүйесінде оқушы білімінің ең төменгі деңгейі негізге алынады 

және  ол  деңгей  мемлекеттік  стандарттың  ең  төменгі  талабына  сәйкес  келеді. 

Дарындылығына, бейімділігіне, жоғары даму деңгейіне қарамастан оқушылардың барлығы 

бірінші  деңгей  тапсырмаларын  дұрыс  орындауы  шарт.  Бірінші  деңгейдегі  барлық  дұрыс 

және  мезгілінде  орындалған  тапсырмалар  "есеп-зачетқа"  алынып  отырады.  "Зачеттің" 

"екіліктен"  айырмашылығы:  бірінші  деңгейдің  "есепке  алынбаған"  тапсырмалары  қашан 

"есепке алынғанша" міндетті түрде, қайта-қайта тапсырыла береді. 

~ 

442

 ~ 

 

Өзін-өзі  бағалау  "қосу"  әдісімен  жүргізілетіндіктен  оқушы  бұрынғыдай  "екілік" 

аламын  деп  қорықпайды.  Сөйтіп  оқушыда  жоғары  ұпай  жинауға  деген  талпыныс  пайда 

болады. Ол дұрыс орындалған тапсырмалардың санына ғана тікелей тәуелді. 

Жаңа  педагогикалық  мұндай  технологиялар  арқылы  оқытуды  ізгілендіру  мен 

демократияландыруға,  оқушылардың  өздігінен  бағыт-бағдарын  анықтап,  дамуына,  ең 

бастысы, өзін-өзі тәрбиелей алатын тұлға ретінде калыптасуына жағдай жасауға болатыны 

күмәнсіз.  Сондықтан  да  білім  беру  жүйесінің  алдында  тұрған  басты  мақсат:  жаңа 

технологияның  талаптарына  сай  жаңа  оқулықтар  буынын  жазу  болып  отыр.  Бұл  жаңа 

оқулықтар  мен  дидактикалық  құралдардың  ерекшелігі  сол,  олардың  мазмұнын  қысқа 

мерзімде  ешқандай  бейімдеусіз-ақ  компьютерге  кіргізуге  болады  екен.  Себебі,  бұл 

құралдардың құрылымы электрондық оқулық құрылымдарына ұқсас. 

Әрбір  педагогикалық  технология  жеке  тұлғаның  өзін-өзі  дамытуға,  оның  өзіндік 

және  шығармашылық  қабілетін  арттыруға,  қажетті  іскерліктері  мен  дағдыларын 

қалыптастыруға  және  өзін-өзі  дамытуына  қолайлы  жағдай  жасауға  қажетті  объективті 

әдістемелік мүмкіндіктерін қамтиды. 

Жеке тұлғаның өзін-өзі дамыту технологиясында оқу пәндері әдістемелері мен білім 

беру технологияларын жоспарлау жүйесі қолданылады. 

Пәндердің әдістемесін қолдануды жоспарлау мынаған келіп тіреледі, яғни әр оқушының өз 

кезеңі  барысында  мұғалім  оған  қажетті  әрбір  жаңа  педагогикалық  технологиялар  мен 

әдістемелерді  міндетті  түрде  пайдалануы  қажет.  Бұл  үшін  мына  төмендегі  түсініктерді 

ескерген жөн: 

•  қатар  отыратын  екі  сыныптағы  оқушылардың  жас  ерекшеліктері  мен  білім 

деңгейлерін ескеру; 

• әдістеме мен технологияның сабақтастығы; 

•  оқушының  өз  бетінше  іс-әрекет  жасау  тәсілдерін  меңгеруіне  мұғалім  тарапынан 

көмек беруді біртіндеп азайту; 

• параллель сыныптардағы сынып топтарының ерекшеліктерін ескеру; 

• мұғалімдердің ықыласы мен шеберлік деңгейінің , болуы т.б. 

Демек, 1-11 сынып аралығында жүргізілетін педагогикалық  технология мен әдістемелерді 

(мұғалімнің қалауы бойынша) төмендегідей етіп жоспарлауды ұсынуға болады. 

Бастауыш мектеп: 

•  дамыта  отырып  оқыту  әдістемесі  (Л.В.Занков,  Д.Б.Эльконин,  В.В.Давыдов, 

В.В.Репкин, В.А.Левин); 

• іс-әрекетті бағалау (Ш.А.Амонашвили, И.П.Волков); 

• оқулықсыз оқыту (В.В.Агеев); 

• ойын әдістемесі және оны қабылдау; 

• М.Монтессори, Р.Штейнердің жүйесін қабылдау. 

Орта буын: 

• проблемалық оқыту; 

• іздену, зерттеу әдістері; 

• топпен оқыту тәсілі (И.Б.Первин); 

• оқытудың ұжымдық тәсілі (В.К.Дьяченко); 

• нәтижелі технологиялар; 

• тірек және тірек конспектісінің көмегі арқылы оқыту (В.Ф.Шаталов); 

• өзіндік жұмыс әдістері; 

• бағдарлы оқыту (машинасыз және компьютерсіз); 

• оқытудың коммуникативті әдісі (қарым-қатынастық); 

• дискуссиялық әдіс; 

• дидактикалық ойындар. 

Жоғары сыныптар: 

 • оқытудың вариативті элементтерін өз еркімен таңдау; 

• өзіндік жұмыстың әдістемесі; 

~ 

443

 ~ 

 

• іздену, зерттеу әдістері; 

• нәтижелі технология, жобалау әдісі; 

• даралап (жекеше) оқыту, "мектеп-парк" моделін қабылдау (М.А.Балабан); 

• оқушының іс-әрекеті бойынша ұйымдастырылған ойындар; 

•  "өнертапқыштық  тапсырмаларды  шешу  теориясы"  адістемесі  (ТРИЗ) 

(Г.С.Альтшулер)  бағдарламалы оқыту; 

• әлеуметтік-педагогикалық сынау, әлеуметтік мәні бар ойындар; 

• профильді және кәсіптік бағдар бере отырып оқыту; 

• тірек конспектісін қолдану; 

• диалогтік әдістеме, дискуссияның негізінде оқыту; 

• модульдік технология; 

• семинар-сынақ түрлері; 

• өз бетімен білім алу (компьютерлік варианттар). 

Қазақстан  Республикасының  «Білім  туралы»  Заңында  оқыту  формасын,  түрлерін, 

технологияларнын  таңдауда  көп  нұсқалық  қағидасы  бекітілген,  бұл  білім  мекемелерінің 

мұғалімдеріне,  педагогтарына  өзіне  оңтайлы  нұсқаны  қолдануға,  педагогикалық  процесті 

кез  келген  үлгімен,  тіпті  авторлық  үлгімен  құруға  мүмкіндік  береді.  Сондықтан  мен 

«Интербелсенді  оқыту  технологиясы»  және  Кембридж  тәсілін  өз  жұмысымда  қолдандым. 

Қорытындылай келе зерттеулер көрсеткендей, осы технологияны қолдану барысында білім 

сапасын  едәуір  арттыруға  және  білім  стандарты  бекіткен  оқу  материалын  барлық 

оқушылардың  жүз  пайызға  меңгеруін  қамтамасыз  етуге  болады.Бұл  технологияның  тағы 

бір  ерекшелігі  дарынды  балалармен  тұрақты  және  жүйелі  жұмыс  істеу  мүмкіндігі  болып 

табылады. 

Мен  өзімнің  тәжірибемнен  Кембридж  тәсілі  мен  интербелсенді  оқыту  технологиясының 

міндеттерімен,  мақсаттарымен  таныстырып,  олардың  мән-мағынасын  ашып,  оларды 

пайдалану жолдарын көрсеттім. 

Кез-келген елдің экономикалық қуаты, халқының өмір сүру деңгейінің жоғарылығы, 

дүние  жүзілік  қауымдастықтағы  орны  мен  салмағы  сол  елдің  технологиялық  даму 

деңгейімен  анықталмақ.  Жалпы  қоғам  дамуы  мен  жаңа  технологияны  енгізу  сапалылығы 

осы  елдегі  білім  беру  ісінің  жолға  қойылғандығы  мен  осы  саланы  ақпараттандыру 

деңгейіне келіп тіреледі. Экономикалық күшті дамыған елдердің тәжірибесі білім жүйесін 

ақпараттандыру  экономика,  ғылым  және  мәдениеттің  қарқынды  дамуының  негізгі  кілті 

екендігін көрсетіп отыр. Ендеше қазіргі заманның ақпараттық технологиясын игеру міндеті. 

жүктеу/скачать 6,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: