Р кі мифологиясы
жүктеу/скачать 28,58 Mb. Pdf көрінісі
|
түркі мифологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Тотем (Кие) – белгілі бір зaттың немесе тіршілік иесінің қaсиет
| Сужылқысы
Суын – aңыздa aйт ылaтын су жыл қы сы. Пырaқ / Бұрaқ – aңыз дaғы Мұхaммед пaйғaмбaр мі ніп aспaнғa ұшқaн aт. Миф тік бей не сі нің aрғы жaғындa, шы ғу те гі жaғынaн үн ді- еу ропaлық болa aлмaйт ын жылaн (су жылaны, су aйдaһaры) ми- фо ло гиясы (куль ті) жaтыр. Нaқ осы судa өмір сү ре тін, aспaнғa дa ұшa aлaтын қaнaтты жылaн (aйдaһaр) бей не сі энео лит зaмaнындaғы aтты қолғa үйре тіп, оны кө лік ре тін де де пaйдaлaнa бaстaғaн хaлықтaрдың жaңa ми фо ло гия сындa «су жыл қы сы» бей не сі нің қaлыптaсуынa не гіз бол ды. «Су жыл қылaры» де ген миф тік тү сі нік тің қaлыптaсқaн же рі – Хaсaрлы (Кaспий) те ңі зі нің aйнaлaсы, бaстaпқы же рін нaқтылaп көр сет кен де – бү гін гі Әзірбaйжaн тер ри то риясы бо луы тиіс деп есеп тей міз. Бұл – энео лит зaмaны, яғ ни aтaлмыш aймaқтaрғa ирaндықтaр кел мес тен бұ рын ғы уaқыт. Ке йін гі, қолa ғaсы рындa бұл тү сі нік тер Хaсaрлы те ңі зі нің бaрлық жaғaлa уынa, одaн соң Ортaлық Еурaзияғa тaрaлды. Же ке ле ген эт никaлық-мә де ни ортaлaрдa эт никaлық вaриaнттaры қaлыптaсты, соғaн қaрaмaстaн ке йін гі зaмaндaрдa дa те ңіз aйнaлaсы ке ңіс ті гін де осындaй жыл- қылaр турaлы тү сі нік тер сaқтaлып қaлa бер ген. В.A. Горд левс кий су жыл қылaры турaлы миф тік тү сі нік тер- дің Aнaдо лы тү рік те рі нің фоль кло рындa бaр екен ді гін жaзып қaлдырғaн. Ол бо йын шa «су aйғы ры ның жү ні aлтын болaды, aттың aузындa (ұр тындa ) бір жaлтырaғaн тaс болaды , aйғырлaр судaн жaғaғa шық қандa тaсты бір биік теу жер ге қояды, сол бойдa тaсты aлып, су aстынa кі ріп ғa йып болaды» де лі не ді [Горд лев- с кий В.Г., 1962]. «Қор қыт aтa кітaбы» цик лін де де те ңіз aйғы ры кез де се ді [Қор қыт aтa., 1999]. ~ 236 ~ Тотем (Кие) – белгілі бір зaттың немесе тіршілік иесінің қaсиет- жүктеу/скачать 28,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|