Р кі мифологиясы
жүктеу/скачать 28,58 Mb. Pdf көрінісі
|
түркі мифологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- ДАРХАН ХАН –
- ДАРХАН ХАНЫМ
- ДЖЕСЕГЕЙ ТОЙОН
| ГЮЛЬ-ЯБAНИ / Гүл-Жaбaн – тү рік, әзірбaйжaн, қыр ғыз миф те рін де гі
зұлым дық ру хы, «шөл дің де мо ны». Дaлa мен зирaттaрды ме кен дейді. Тү рік тер мен әзірбaйжaндықтaрдың нaнымдaрынa сәй кес, Гүл-Жaбaнның не гіз гі қыз ме- ті – түн де жүр ген дер дің үре йін ұшы ру. Со ны мен қaтaр зұлым дық ру хы түн де aтқa мі ніп, жaлын бұйрaлaйды. Aңыз бо йын шa, егер Гүл-Жaбaнның киімі не ине тықсa, ол Aлбaсты сияқ ты aдaм үшін жұ мыс іс тей ді, бірaқ сол уaқыттa ол иеле- рі нің бaрлық бұй ры ғын ке рі сін ше орындaйды. ДАРХАН ХАН – түрік, алтай және моңғол мифологиясындағы «Темір Құдайы». Металл құдайы. Сондай-ақ, Dargan Han немесе Dargah Han деп те аталады. Металл шоғырларыны, металл цехтарын, металл шеберлерін қорғаған. Қолында бір балғасы және алдында төспен бірге бейнеледі. Ол, сондай-ақ «От Құдайы» ретінде аталады. Себебі, темір шеберлігінде темір мен от айырмайды, сол себепті от бұл істе орны толмас бір бөлік. Қысқа бойлы болған. Өзіне құрмет көрсетілмеген жағдайда өте ашуланып, айналасындағыларды өртке ораған. Темір (кең мағынада металл) жер бетіндегі әр ұйымның күшін және ерлігінің белгісі ретінде есептелінген, әскери медальдар мен ерлік көрсетілгенде берілетін медальдар осының көрінісі. Бұл жағдайдың ең маңыздысы металдардың беріктігі мен отта қыздырылғаннан кейін неше түрлі қалыпқа келетіндігі де бір дәлел. Оның әйелінің есімі – Дархан Ханым. ДАРХАН ХАНЫМ – түрік, Алтай және Моңғолия мифологиясындағы Темір ханшасы. Дархан Ханмен аттас. Шындығында, Темір ханшасының ~ 383 ~ болуы бұл мамандық әйелдердің де істей алатындығын көрсетеді. Кейбір түрік қоғамдастықтарында «Өсімдік ханшасы» ретінде де аталады. ДЖЕСЕГЕЙ ТОЙОН – якут ми фо ло гия сындaғы жыл қы ның кө беюіне ықпaл ете тін жә не олaрды қорғaп жү ре тін Құдaй. Дже се гей той он aдaм кей- пін де, кей де жыл қы кей пін де кө рін ген. Кей aңыздaрдa Дже се гей той он әлем Жaрaту шы сы Юрынг aйы той он ның іні сі ре тін де сипaттaлaды. Дже се гей той он әйелі мен бір ге төр тін ші көк тің сол түс тік шы ғы сындa, ес кі aлты тaғaнды aқ түс- ті aт те рі сі мен қaптaлғaн үйде өмір сү ре ді. ДЕГЕЛЕК – миф тік құс. Жылaн шaққaндa бaқсылaрдың aйт aтын сө зін- де де ге лек де ген құс aты кез де се ді.Де ге лек тің қaндaй құс екен ді гі жө нін де тү- сін дір ме сөз дік тен aнықтaмaсын тaппaдық. Сон дықтaн Мaңғыстaу зерт теу ші сі С.Қон дыбaйдың ең бек те рі не жү гін дік. Ғaлым де ге лек пен aдaйдың кө не ұрaны «те ге лен» сө зі мен бaйлaныс ты рып, де ге лек тің пір дің есі мі бо луы мүм кін де ген болжaм aйт aды жүктеу/скачать 28,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|