Р. С. Оразбаева
Бақшадағы «қарақшы» абиотикалық факторлар мысалы. Су-
жүктеу/скачать 34,17 Mb.
|
bioekologia-kniga
| 49. Бақшадағы «қарақшы» абиотикалық факторлар мысалы.
Су- адамның жұмыс істеу қабілетіне және ауруларына, организмнің тіршілігінің бүкіл процестеріне әсер ететін қоршаған ортаның маңызды факторы. Адам организміндегі судың тәуліктік балансы шамамен 2,5 дм3 Судың көп мөлшері адам денесінің санитарлық жағдайды ұстап тұруға, тұрғын үйді салуға, таза ұстауға және ішуге, т.б. жұмсалады. Ауыз су ретінде аз минералданған суларды пайдалану адам денсаулығына кері әсер етеді. Бұндай суды ұзақ уақыт пайдалану организмнің қанға натрийдің шығуын ұлғайтатын және клетка ішілік және клетка сырты сұйықтықтарының арасындағы судың таралуы негізіне жататын сулы-тұздық тепе-теңдігін бұзады. 67 Жайынның денесінің өте мөлдір болуына байланысты, жарық күн сәулесі оған қорғаныш құралы болып табылады. 68. Лампа жарығына жарғанаттар қоректенетін түнгі көбелектер және басқа бунақденелілер жиналады, яғни жарғанаттар жарықты қорегін аулау мақсатында пайдаланады. Қолайсыз температурада клеткаішілік су мұзға айналады. Клетканың өлуіне әкелетін мұз кристалдары клеткалық құрылымды бұзады. Жылықанды организмдер суыққандылармен салыстырғанда, қорекке және суға деген сұранымы жоғары. Егер кесіртке 390С төзе алса және дененің ішкі температурасы жоғары болса, онда сөз жүзінде жылықанды жануарға жатады. Бірақ ол бұл теаператураны ұзақ ұстап тұра алмайды. Нағыз жылықандылық тұрақты жоғары дене температурасын қамтиды. Сондықтан дене температурасы 390С болатын кесіртке жылықанды (гомойотермді)жануар бола алмайды. Ыстық бұлақтарда мекендейтін бактериялар сыртқы жылуды пайдаланады, бірақ олардың температурасы әрқашан да жоғары және тұрақты. Сондықтан бұл организмдерді жылықанды организмдер деп атайды. Оларды жылықанды организмдерге жатқызады. Бұл механизмнің негізі – дененің сыртқы бетімен суды буландыруға негізделген. Жоғары температураға бейімделген жерде әрқашан суға тапшылық болады. Қара түс жылуды сіңіреді. Қоңыр түсті рептилия тез жылынады және белсенді болады. Сондықтан ареалдың суық бөлігінде рептилиялар жиі кездеседі. 81. Линолеум- он шақты компоненттерден тұратын күрделі қосылыс. Оларды байланыстыратын зат ретінде пластификатор қолданылады. Ол ауаға әртүрлі зиянды заттарды бөледі. Пластификаторлар бас ауруын және жалпы әлсіздік тудыратын фтолаттың дибутилі бар ұшқыш заттарды көп бөледі. жүктеу/скачать 34,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|