Дифференциалды жүйе (ДЖ) Тоналді – жиілікті арна, екі сымды бөлгіш құрылғы (БҚ) ретінде ДЖ қолданылады. Жеке күшейткіштер арасында үлкен өшулікті қамтамасыз ету үшін келістірілген ДЖ арнаға енгізіледі.
10 – сурет. ДЖ-нің әсері
ДЖ құрамы дифференциалды трансформаторлардан немесе кедергілерден құралады.
1 1 – сурет. Балансты контур
3-3’ және 4-4’ нүктелеріне екі бір-біріне қарама-қарсы жүретін екі бір жақты арна (код) қосылған. Балансты контур көмегінің арқасында, яғни балансты көпір шығысында бір жақты сигнал оның кірісіне берілмейді.
Көпірдің балансты болу шартын дәлелдеу 3-3’ және 4-4’ нүктелерінде, тізбекте бір-біріне деген тәуелділік болмауы керек. Оны болдырмаудың бірден-бір жолы және ампертарамдар шамасы бірін-бірі жойған жағдайда = , бұл жағдайда активті кедергі R0 = 0, ал орамдағы индуктивтік өседі, таралу ағыны бұл кезде мүлдем болмайды: / = / = m. Мұндағы m – коэффициенті теңестіргіш коэффициеті деп аталады, яғни бұл кезде көпір теңестірілген деп атауға болады.
= = m Z2 = m Z1 сұлбасы балансты болу шарты.
Zкір 33 = ( + ) / = n трансформация коэффициенті 3-3’ тізбегіне (нүктесіне) сигнал берілгенде трансформатордың екінші тізбегінде (бөлігінде) ток I пайда болады, ол Z1 жәнеZ2 кедергілері арқылы өтіп, Z4 арқылы өтпейді, өйткені бұл токтар ( және ) бір–біріне тәуелді емес.
3-3’кірісімен жалғанатын Zден түйістіру шарты орындалу үшін Zкір 2 линия тең болуы керек.
Zлин = Zкір33 Z1 = Z2 , егер m = 1 болса
Егер тізбек екі сымды болса, онда
Zкір33 = ; Zкір4 = Z4 = ;
a43 = a31 = a14 = a41 = 3 дБ ( қуаты бойынша сигнал екі есе азаяды).
4-4’ қысқыштарына қатысты ДЖ-ң Zкір табамыз.
Zкір= Z1Z2 = = = .
ДЖ-ны келістіру кезінде,
Z4 = .
болу қажет.
3–3` қысқыштары жағынан Zкір табамыз.
Zкір ДЖ33 = Z1 + = ,
n = с+ ,
мұндағы n- трансформатордың трансформация коэффициенті.
Өту өшулігі шамасы a21 = a12 = ; a34 = a43 = ;
Іс жүзінде нақты сызбанұсқада a13 = a31 = a41 = a14 = 3 дБ ден көп болады, трансформатордағы болатын жоғалтулардың (шығындардың) әсерінен болады. Іс жүзінде көпірді теңестіру шарты жуық шама, яғни Z2 m Z1.
Дәріс мақсаты: Жиілік түрлендіргіштержәне генераторлық құрылғының жұмыс істеу қағидасы, гармоникалар генераторы, оның жұмыс істеу қағидасы, жиілік бөлгіштер. Жиілік түрлендіргіштер шекті аппаратураның маңызды бір түйіні болып табылады, себебі осылардың көмегімен АЖБ АМ-лы көпарналы жүйелерді құруға болады. ЖТ-де пассивті сызықтық емес элементтер (жартылай өткізгішті диодтар) немесе активті транзисторлар қолданылады.
ЖТ сипатына қарай бірнеше түрге, қызметі бойынша жеке және топтық болып бөлінеді.