Rap? Шалғынбаева Қ.Қ. Албытова Н. П
Жогары білімді мамандандыру. Университеттегі көп деңгеилі
жүктеу/скачать 14,38 Mb. Pdf көрінісі
|
педагогика
| Жогары білімді мамандандыру. Университеттегі көп деңгеилі
білім. Жоғары ұлттық білім беру жүйесінің қызметі Қазақстанның жедел қарқынды жэне демократиялық жолмен дамуын, оньщ өркендеуіне жэне элемдік қауымдастық биікпгінен көріне білетін, XXI ғасырдың жаңа талаптарын нәтижелі шешетін азамат тәрбиелеу болып табылады. Жогары білім алатын азаматгар туралы ҚР «Білім туралы» заңының 35-бабында былай делінген: 1. Жоғары білімді жалпы орта немесе техникалық жэне кэсіптік немесе орга білімнен кейінгі білімі бар азаматтар алады. Азаматтың конкурстық негізде тегін жоғары білім алуға құқығы бар. 2. Жогары білім берудің кәсіптік білім беретін оку бағдарламалары жогары оқу орындарында іске асырылады. 3. Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан табысты өткен білім алушыға біліктілік жэне (немесе) «бакалавр» академиялық дәрежесі беріледі. 4. Білім беру бағдарламаларын іске асыру жэне ғылыми- қолданбалы зертгеулерді жүргізу үшін жогары оку орындары инновациялық-білім беру консорциумын құруга жэне (немесе) оган кіруге құқылы. Мамандарды дайындау мазмұнына қойылатын талаптарды қайта қарау, ең алдымен XX ғасырдың соңгы онжылдығында пайда болган жаңаша тенденциялармен: жоғары оку орындарында оку мерзімін қысқарту жэне жогары білімнің еңбек рыногы сұранысына жауап беруі қажетгілігінен туындаған копдеңгейлі оқыту бағдарламасын енгізумен байланысты. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011 -2020 жылдарга арналған мемлекеттік бағдарламасында техникалық және кәсіптік білім мақсаты: Қогамның жэне экономиканың индустриялық-инновациялық даму сұраныстарына сәйкес техникалық жэне кэсіптік білім жүйесін жаңгырту, әлемдік білім беру кеңістігіне кірігу. Ал, қазіргі күні жогары кәсіптік білім беру саласын модернизациялау кредиттік жүйені енгізумен тікелей байланысты. Қазақстанда бұл жүйені енгізу ұлттық білім беру жүйелерін реформалаудагы дүниежүзілік тенденциялармен, сондай-ақ ҚР жогары оқу орындары дипломдарының әлемдік білім беру кеңістігінде еркін қабылдануына деген жагдайлар, алгышарттар жасау қажеттіліктерімен түсіндіріледі. 19 Бағдарламаны іске асырудың нәтижесінде: Кэсіби міндеттерін дербес эрі шығармашылық тұрғыдан шешуге, кэсіби қызметтің түлгалық жэне қоғамдық маңызын түсінуге, оның нэтижелері үшін жауап беруге қабілетгі кәсіби қүзыретті жеке түлганы, бэсекеге қабілетті маманды қалыптастыруды қамтамасыз ететін білім беруді басқарудың тиімді жүйесі құрылатын болады. Еліміз жоғары оку орындарының еуропапық білім кеңістігіне енуінің дэлелі ретінде Болон декларациясына қосылу аясында біздің оқу орындарында білім беру үдерісіне түбегейлі өзгерістер еніп, мамандар даярлау ісінде біршама жаңалықтар болды. Оның ішіндегі ең маңыздысы — ЖОО- дағы білім берудің Болон үдерісі стандарттарына сай қүрылуы, яғни оқытудың кредитпк жүйесіне көшірілуі, соған сэйкес жогары білікті мамандар даярлаудың бакалавриат — магистратура — PhD докторантура багдарламалары бойынша үш сатылы моделін қалыптастьфуға үмтылу. Мамандарды үш деңгейлі даярлау енгізілді: бакалавр — магистр — Ph.D докторы. Жоғары білімді жалпы орта немесе техникалық жэне кэсіптік немесе орта білімнен кейінгі білімі бар азаматтар алады. Азаматтың конкурстық негізде тегін жоғары білім алуға қүқығы бар. Жоғары білім берудің кәсіптік білім беретін оқу багдарламалары жогары оку орындарында іске асырылады. Жогары білім берудің кәсіптік оку багдарламаларын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан табысты өткен білім алушыга біліктілік жэне (немесе) «бакалавр» академиялық дәрежесі беріледі. Халықаралық үлттық білім беру жүйесінің багдарламасына сэйкес жогары жэне жогары кәсіптік білімнен кейінгі білім берудің кредиттік технологиясы негізінде үш деңгейлі (бакалавр, магистр жэне доктор) академиялық дэрежелер енгізілген. Жогары педагогикалық білім алгандыгын куэландыратын белгілі үлгідегі бакалавр дипломы бітіруші түлекке білім беру магистры дәрежесі алу үшін бір жылдық магистратурага түсуге мүмкіндік береді. Үздік диплом алган бакалавр студент магистратурада оқуын жалгастыруга қүқыгы бар. Жогары педагогикалық білімі барлар кәсіби іс-эрекеттің жаңа түрін жүзеге асыруга мүмкіндік беретін өндіріс жагдайымен байланысты қосымша мамандық бойынша білім алуга, сонымен қатар ерекше білім алуды қажет ететін балалармен жұмыс жасауга құқылы. 20 Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру үздіксіз педагогикалық білім берудің жоғары деңгейі болып табылады және оған магистратура мен докторантура кіреді. Магистратур ада мамандарды дайындау екі бағытта әзірленеді: 1. Мамандарды даярлауда орта жэне жогары мектептің педагогикасыньщ кәсіби шеберлігін тереңдету, сонымен қатар білім менеджменті мен әлеуметтік педагогика (білім беру менеджерін дайындау) оқу мерзімі 1 жыл. 2. Осы багытгагы гылыми-педагогикалық дайындау оның гылыми-зерттеу жұмыстарының багыттарын тереңдеіумен байланысты, оқу мерзімі 2 жыл. Сонымен қатар, магистратура жогары оқу орнындагы 2 жылдық практикамен үзіліссіз өткізілуі қарастырылады. Магистартураны бітірушілерге академиялық дэреже беріледі: білім магистры — бір жылдық кэсіби дайындықтан кейін; гылым магистрі - екі жылдық гылыми-педагогикалық дайындықтан кейін педагогикалық мамандыққа магистрлерді дайьщцау тек жогары оку орнына тәуелді. Магистатураны, докторантураны бітірушілерге, жогары оқу орындарында педагогикалық іс-әрекетін жалгастыруга құқық беріледі. Білім магистрі мен гылым магистрі гылыми дэрежесі барларга жұмысқа орналасу барысында бакалаврдан ерекшелігі оларга сараланган жогары еңбекақы төлеуі қарастырылады. Магистратурадан кейін докторантурага түсу үшін білім саласьшда ең кемі 2 жыл педагогикалық стаж болуы қажет (мектепте немесе жоғары оқу орнында). Екіжылдық гылыми-педагогикалық магистратураны үздік бітірушілер гана институттың Ғ ылыми кеңесінің ұсынысымен докторантурага түсуге болады. Докторантура — педагогикалық білім жүйесін бітіргеннен кейінгі берілетін соңгы білім дэрежесі. Докторантураның мақсаты — жогары маман иесі педагогика, педагогика мамандыгы бойынша гылыми- педагогикалық мамандарды даярлау. Докторанттардың оку мерзімі профильдік багыттагы магистратураны бітірушілер үшін — 4 жыл, гылыми-педагогикалық багыттагы магистратураны бітірушілер үшін — 3 жыл. Докторантураның бағдарламасын педагогикадан меңгергендер жэне докторлық диссертация қоргагандарга философияның докторы дэрежесі докторлық бағдарламаны меңгеріп, өзінің профильдік мамандыгы бойынша докторлық диссертация қоргаган жагдайда ғана беріледі. 21 |