Пысықтау сұрақтары мен тапсырмалар

Тақырыбы: ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫҢДАҒЫ ЖОҒАРЫ
КӘСШИ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ
Жоспар
1. «Білім беру» мен «білім беру жүйесі» түсініктері
2. Қазақстанда жогары білімді дамытудың заңнамалық базасы
3. Жогары оқу орыңдарының түрлері
4. Жогары біпімді мамандандыру. Университеттегі көп деңгейлі 
білім
«Білім беру» мен «білім беру жүйесі» түсініктері. 
Б.М.Бим- 
Бад, А.В .Петровский бойынша: «білім беру - жеке түлга мен қоғам 
мүддесі бойынша жүзеге асырылатын педагогикалық ұйымдасқан 
элеуметтену процесі» болса, А.Г.Асмолов бойынша: «білім беру —
жеке тұлғаның өзін-өзі дамьпуга және өмірлік жолын құзырлы 
таңдауга мүмкіншіліктерін кеңейтуге багытталган процесс» болып 
табылады. B.C.Безрукова бойынша: «білім беру - қогамда арнайы 
ұйымдастырылған адамның дамуына қажетті жағдай жасау жүйесі» 
болса, ЮНЕСКО (1997ж.) бойынша: «білім беру дегеніміз жеке 
тұлганың элеуметтік жетілуі мен жеке өсуі қамтылатын оның 
қабілегтіліктері мен мінез-қүлқын жетілдіру процесі жэне нэтижесі» - 
ретінде қабылданған.
Үлкен энциклопедиялық сөздікте «Білім беру - адамзаттың 
элеуметпк маңызды тэжірибесін меңгерумен байланысты білім, 
іскерлік, шығармашылық әрекеттерде жүзеге асырылатын жеке 
тұлганың дамуы мен өзін-өзі дамыту процесі» берілсе, педагогикалық 
энциклопедияда (1999ж.): «білім беру - жеке тұлға мен қогам мүддесі 
үшін жүргізілетін 
педагогикалық түргыдан ұйымдастырылган 
әлеуметтендіру процесі» ретінде тұжырымдалган. А.В.Петровский,
А.Г.Асмолов, В.С.Безрукова, И.П.Подласый білім беруді - білімнің, 
іскерліктің, дагдының, ойлау тәсілдерінің оқыту процесіндегі
жетістігі жуйесі петінле 
ка
пялтмпгя« Дігяттрииіг R А
беруді
багытталган
оқыту процесі ретінде түсіндірген
Ьілім беру білім беру жүйесінде жүзеге асырылады. Білім беру
жүйесі —
басқару органдарынан, түрлі типтегі жэне деңгейдегі білім
беру мекемелерінен, жүйенің жүмыс істеуі жэне дамуын қамтамасыз
ететін қаржы қорлары мен материалдық объектілерден, гылыми 
орталықтардан түратын күрделі қүрылым.
ю

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңының 3- 
тарауының 10-бабында білім беру жүйесі ұғымы:
«Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі өзара іс-қимыл 
жасайтын:
1) білім беру деңгейінің сабақгастығын қамтамасыз ететін 
мемлекеттік жалпыга міндетгі білім беру стандарттарының жэне 
білім беретін оку бағдарламаларының;
2) меншік нысандарына, үлгілері мен түрлеріне қарамастан, білім 
беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының;
3) 
білім 
беруді 
басқару 
органдары 
мен 
тиісті 
инфрақұрылымдардың, оның ішінде білім беру мониторингін жүзеге 
асыратын оқу-эдістемелік жэне ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету
ұиымдарының
қызметінің субъектілері бірлестіктерінің
білдіреді — дел і нее,
ҚР Білім туралы заңында (11-бап)
білім беру жүйесінің 
міндетгері:
1) ұлттық жэне жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен 
практика жетістіктері негізінде жеке адамды қапыптастыруға, 
дамьггуға жэне кәсіптік шыңцауға бағытгалған сапалы білім алу үшін 
қажетті жағдайлар жасау.
2) жеке адамның шығармашылық, рухани және күш-қуат 
мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының 
берік негіздерін қалыптастыру, даралықты дамыту үшін жагдай жасау 
арқылы ой-өрісін байыту;
3) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны - Қазақстан 
Республикасына 
сүйіспеншілікке, 
мемлекеттік 
рәміздер 
мен 
мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қастерлеуге, 
Конституцияға қайшы және қоғамга жат кез келген көріністерге 
төзбеуге тэрбиелеу;
4) белсенді азаматтық ұстанымы бар жеке адамды тэрбиелеу, 
республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мэдени өміріне 
қатысу қажеттігін, жеке адамның өз құқықтары мен міндеттеріне 
санапы көзқарасын қалыптастыру;
мәдениеттщ жетістіктеріне
халкы
ғұрпы мен дәстүрлерін зерделеу; мемлекеттік тілді, орыс, шетел 
тілдерін меңгерту;
11

6) педагог қызметкерлердің әлеуметгік мәртебесін арттыруды 
қамтамасыз ету;
7) білім беру ұйымдарының еріктілігін, дербестігін кеңейту, білім 
беру ісін басқаруды демократияландыру;
8) қогам мен экономиканың қажетгеріне жауап беретін біпім беру 
сапасын бағалаудың үлттық жүйесінің жұмыс істеуі;
■
9) оқьпудьщ жаңа технологияларын, оның ішінде кәсіптік білім 
беру бағдарламаларының қоғам мен еңбек нарығының өзгеріп 
отыратын қажеттеріне тез бейімделуіне ықпал ететін кредиттік,
қашықтан оқыту, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды 
енгізу жэне тиімді пайдалану;
10) жалпы оқытудың, жұмыс орны бойынша оқытудың және еңбек 
нарығының қажеттері арасындагы өзара байланысты қамтамасыз 
етепн жэне эркімге өзінің білім мен біліктілікке негізделген жеке 
әлеуетін қоғамда барьпппа пайдалануга көмектесетін оқыіу жүйесін
өмір бойы дамыту;
11) білімнің, гылымның және өндірістщ интеграциясы;
12) білім алушылардың кәсіптік ұмтылысын қамтамасыз ету;
13) жұмыс берушілермен және басқа да элеуметтік эріптеетермен 
белсенді өзара іс-қимыл арқылы техникалық жэне кәсіптік білім 
берудің озық қарқынмен дамьпылуын қамтамасыз ету;
14) мүмкіндігі шектеулі балалардың сапалы білім алуына арнайы 
жағдайлар жасау болып табылады.
Аталган заңда (13-бап) білім беру мазмұнының үғымы былайша
берілген:
«Білім беру мазмүны - жеке адамның біліктілігі мен жан-жақгы 
дамуын қалыптастыру үшін негіз болып табылатын білім берудің 
эрбір деңгейі бойынша білімдер жүйесі (кешені)».
Білім беру мазмүны білім берудің мемлекеттік жалпыга міндетті 
стандарттары 
негізінде 
әзірленетін 
білім 
беретін 
оқу 
багдарламаларымен айқындалады.
жүйесі мынадай екі түрлі маңызды 
процесті жүзеге асыруға багытталган:
• үлттық білім беруді жаңа арнага салу;
• әлемдік білім кеңістігімен ықпалдасу.
Қазақстан білім кеңістігінде қалыптасып жатқан осы заман
бипмін реформалау багытгары жалпы әлемдік багдар мен үндес 
келіп, іске асырылуда.
12

Қазақстандагы білім беру жүйесін дамьпуда шешіпуге тиіс 
міндеттер:
• ЖОО-дағы білім беру нәтижелерінің сапасын артгыру;
• білімге қол жетімділіктің теңдігін қамтамасыз ететін шараларды
енгізу;
• білім беру жүйесінде эріптестілікті дамьпу үшін жағдайлар жасау;
• оқьпу мен тәрбиелеу жүйесінің бірлігін қамтамасыз ету;
• білім мен ғылымның іс жүзінде интеграциялануын қамтамасыз ету;
• ресурстарды жұмылдыру және білім беру жүйесінің тиімділігін 
арттыруда қамтамасыз ету;
• білім беру ісін басқару жүйесін жетілдіру;
• студенттерге білім берумен қоса, тэртіптік, құқықтық тәрбие 
беруді
ұйымдастыруды жоғарлату мен дамыту болса, осы міндеттерге 
сэйкес бүгінгі білім жүйесін реформалаудың басты 
багыттары:
- білімді гуманизациялау;
- оқуды үздіксіз жүргізу бағыт-бағдары;
- білім технологиясындағы пэнаралық байланыстарды (интеграция) 
іске асыру;
- оқу процесін компъютерлеңдіру жэне технологияландыру;
- білім берудің ақпараттаңдыру формасынан проблемалық, ғылыми 
ізденіс, оқушылардың өзіндік жұмыстарын кең қамтитын оқудың 
белсенді эдістері мен формаларына өту;
- оқу желісінде оқытушының оқыту жұмыстарынан гөрі білім 
алушылардың танымдық іс-эрекеттеріне көбірек мән беру;
- оқу-танымдық процесін ұйымдастыру мен сол процесті басқаруда 
жоспарлы қадагалау, қатаң бағдарластыру тәсілдері орнына оқудың
дамытушылық, белсенділік көтеру, жеделдестіру мүмкіндіктерін 
мейлінше тиімді пайдалану;
- білімнің дамытушылық және азаматтық баулу қызметтерін 
назарда ұстау.

жүктеу/скачать 14,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: