Рассмотрены вопросы обеспечения безопасности жизнедеятельности и предоставлено технико-экономическое обоснование

 

Бөлмеге қажетті берілетін ауа мөлшері: 

 

Н

G

=





П

У

Н

t

t

с

Q





 

(4.6) 

 

мұндағы: 

Н

Q

 – нақты жылудың бөлінуі, Вт; 

с  –  желдеткішпен  реттелетін  және  жайға  берілетін  құрғақ  ауаның  жылу 

сыйымдылығы, t

У 

= 22 ºС, t

П 

= 17 ºС. 

 

Бөлінетін нақты жылу: 

 

4

3

2

1

Q

Q

Q

Q

Q

Я









 

(4.7) 

 

8

,

4946

1800

2500

456

8

,

190

4

3

2

1



















Q

Q

Q

Q

Q

Н

Вт 

 

мұндағы: 

1

Q

 – құрылғыдан бөлінетін жылу, Вт; 

2

Q

 – жарық көздерінен бөлінетін жылу, Вт; 

3

Q

 – адамдардан бөлінетін жылу, Вт; 

4

Q

 – терезеден өтіп күн радиациясынан берілетін жылу, Вт; 

 

Айқын жылудың ауа алмасуын анықтаймыз: 

 

G

Н 

=





4

,

989

)

17

22

(

1

8

,

4946













П

У

Н

t

t

с

Q

 м

3

/сағ. 

 

80 

 

Суық  және  жылы  жыл  мезгілдері  үшін  қажетті  ауа  алмасуды  келесі 

формула бойынша есептейміз: 

 

р

з

I

I

L

m

G





*

 

(4.8) 

 

Жазғы уақыт кезіндегі ауа мөлшері:  

 

 

9

,

5476

5

,

51

55

19169,28







л

G

 

кг/сағ. 

 

Қысқы уақыт кезіндегі ауа мөлшері:  

 

 

1

,

5088

5

,

51

55

17808,48







з

G

 кг/сағ. 

 

мұндағы:  m  –  жұмыс  аймағына  түсетін  жылу  мөлшерін  анықтайтын 

коэффициент, m = 1; 

Q – айқын жылудың бөлінуі, Q = 6731 кДж/сағ; 

з

I   және 

р

I   –  ауаға  байланысты  жылу  сыйымдылығы  және  жұмыс 

орнындағы ауа алмасуы, 

з

I  = 55 кДж/сағ, 

р

I  = 51,5 кДж/сағ. 

 

4.4 Салқындатқышты таңдау 

 

Салқындатқыш сплит-жүйесі кассеталы түрі үлкен бөлмелерге арналған, 

мысалға: банктер, офистер, супермаркеттер. Ішкі блок қабырға мен шатырдың 

түйіскен  жеріне  қондырылады.  Ауа  ішкі  блоктың  ортасындағы  тор  арқылы 

алынып, арнайы жалюздерден шығарылады.  

Осылайша  бөлме  ішінде  тұрақты  ауа  алмасуды  қамтамасыз  етеді. 

Жүргізілген есептеулер нәтижесінде құрылғының орналасу жайында SUA-0151 

модельді  салқындатқышын  таңдаймыз.  Ол  ауаны  салқындату,  берілген 

температураны  автоматты  тұрақтандыру,  ауаны  шаңнан  тазарту,  вентиляция, 

ауа  ылғалдығын  азайту,  ауа  ағынының  жылдамдығы  мен  бағытын  өзгерту, 

қоршаған ортамен ауа алмасуын қамтамасыз етеді.  

Қолданылып отырған салқындатқыш құрылғының жайына ауа алмасуды 

толығыменен  қамтамасыздандырады.  Салқындатқыштың  сипаттамасы  4.9-

кестеде келтірілген. 

 

 

 

81 

 

4.9 Ке с т е – Таңдалған салқындатқыштың сипаттамасы 

Моделі 

Ішкі блок 

өлшемі, мм 

Электр 

жылытқыш, 

кВт 

Ауа шығыны, 

м

3

/сағ 

Суыту қуаты, 

кВт 

макс. 

мин. 

суық 

жылы 

SUA-0151  1740x550x450 

2,2 

1580 

1040 

6,2 

5,9 

 

Осы  кестеде  сараптап  алынған  салқындатқыштың  техникалық  параметрі 

көрсетілген.  Интелектуалды  қызмет  көрсететін  операторлық  зал  мен 

аппараттық залды ұйымдастыру сұлбасы 4.1-суретте көрсетілген. 

 

 

 

1-терезе; 2-салқындатқыш; 3-есік; 4-жұмыс орны. 

 

4.1 Сурет – Салқындатқыштардың бөлмелерде орналасуы.  

 

Берілген  суретте  аппараттық  және  операторлық  залдардың  сұлбасы 

көрсетілген. Операторлық залда 6 жұмыс орны ұйымдастырылған. Әрбір залда 

бір салқындатқыштан орналастырылған [16]. 

 

 

82 

 

ҚОРЫТЫНДЫ 

 

 

Осы  дипломдық  жобада  жаңа  ұрпақ  желілерінің  құрастыруларының 

негізгі 

архитектурасы 

қарастырылған. 

Негізгі 

қаралатын 

«GPON» 

архитектурасымен 

пассивті 

оптикалық 

желі 

арқылы 

кеңжолақты 

мультисервисті  абоненттік  рұқсаттың  жүйесі  келтірілген.  Қазіргі  кезде  PON 

технологиясы  танымал  және  ең  көп  таралымға  ие  болады  деген  бірауызды  ой 

қалыптасқан.  PON  тек  қана  бір  оптикалық  талшық  арқылы,  географиялы  әр 

жақта  орналасқан  түрлі  желілік  мүмкіндіктері  мен  қатынау  жылдамдығына 

түрлі  талаптары  бар  көптеген  тұтынушыларға  тиімді  қызмет  көрсетуге 

мүмкіндік береді. Талшықтың өте үлкен өткізу жолағына байланысты орталық 

түйіннен келетін талшық көптеген тұтынушы арасына таралуы, оңтайлы шешім 

болып  табылады.  Бұл  талшықты-оптикалық  кабельді  жүйенің  салынуы  мен 

оның  болашақ  қолдану  шығындарын  азайтып,  жоба  экономикалық  жағынан 

пайдалы  болып  табылады.  Жобада  кабельді  инфрақұрылым  және  тұтынушы 

түйіндері  жасалынды.  Барлық  желі  заманауи  технологиялар  негізінде 

жобаланды, және болашақта қойылатын талаптарға мүлтіксіз жауап бере алады. 

Жұмыс  барысында  Қостанай  қаласындағы  5  ықшамауданының  желі 

инфрақұрылымы,  желіні  тұрғызу  үшін  кететін  толық  экономикалық  жағдаят 

есеп  айырысуы  қарастырылған.  Экономикалық  жағдаят  есеп  айырысу  қанша 

құралдардың  жаңа  желіні  тұрғызуға  жұмсалатынын  көрсетті.  Ол  жобаланған 

ықшамаудан  үшін  жаңа  желілердің  енгізілуі  экономикалық  жағынан  тиімді 

екенін  көрсетті.  Желі  инфрақұрылымын  ұйымдастыру  үшін  негізгі 

құрылымдардан  талдау  өткізіп,  өңірде  осы  құрылымдардың  өте  тиімді 

өндірушісін  және  жабдықтаушыны  анықтадық.  Ауданның  орналасу  орнын 

есепке алған жағдайда, қызмет етуші қызыметкерлердің еңбекақысы жеткілікті 

биік  болады.  Сонымен  қатар  өмір  тіршілік  қауіпсіздігіне  байланысты  АТС-22 

ғимаратының  бөлімінде  операторлық  бөлме  жағдайын  талдап,  есептеулер 

жүргізу  арқылы  сол  бөлмеге  салқындатқыш  жүйесі  таңдалды.  Техникалық-

экономикалық  бөлімде  тақырып  бойынша  бизнес  жоспарын  құра  отырып, 

эксплуатациялық  шығындарды,  экономикалық  тиімділік  көрсеткіштеріне 

есептеулер жүргізіп, өтелу мерзімі анықтадық. 

 

 

83 

 

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

 

 

1.

 

Правила  проектирования,  строительства,  приёмки  и  эксплуатации 

линейных 

сооружений 

пассивных 

оптических 

сетей. 

Разработан 

Департаментом  технической  поддержки  сетей  телекоммуникаций  и  Отделом 

разработки  нормативно-технических  документов  Дирекции  «Академия 

инфокоммуникационных технологий» – филиала АО «Казахтелеком». 

2.

 

Убайдуллаев  Р.Р.  Волоконно  –  оптические  сети  [Текст]  /  Р.Р. 

Убайдуллаев.  –  Издание  второе,  исправленное.  –  М.:  ЭКО  –  ТРЕНДЗ,  2000.  – 

267 с. 

3.

 

Иванов,  А.Б.  Волоконная  оптика  [Текст]:  компоненты,  системы 

передачи, измерения / А.Б. Иванов, - М.: САЙРУС СИСТЕМС, 1999. – 657 с. 

4.

 

Проектирование  ВОЛС  [Текст]:  учебное  пособие  по  дипломному  и 

курсовому  проектированию  /  В.А.Бурдин,  Н.С.Линский,  Б.В.Попов  под 

редакцией В.А. Бурдина. – Самара: ПИИРС, 1992. – 148 с. 

5.

 

12  Республика  Казахстан.  Закон.  О  безопасности  и  охране  труда 

[Текст]:  Закон  РК:  [принят  Парламентом  28  февраля  2004  г.]  //  Ведомости 

Парламента РК. – 2004. - № 3-4. – ст.17 

6.

 

Бизнес – план, практические рекомендации. Библиотека бухгалтера и 

предпринимателя [Текст] – Алматы: БИНО, 2001. – 89 с. 

7.

 

http://shr.receptidocs.ru/v2184 (Курсовой проект - Технология доступа 

FTTx) 

8.

 

http://www.vinco-t.ru/index.php?PAGE_ID=16&PAGE_TYPE=L& 

technology_id=9 

9.

 

http://www.connect.ru/%&Ovr1/article.asp?id=4750 

10.

 

http://www.kostanay.net/modules/about/article.php?storyid=1 

11.

 

http://www.soltustik.stat.kz/files/2012/dokl_1212.zip 

12.

 

http://dop.uchebalegko.ru/docs/index-70354.html 

13.

 

http://rulitru.ru/v3326/?download=1 

14.

 

http://www.abn.ru/catalog/zpas/szb19.shtml 

15.

 

Базылов  Қ.Б.,  Алибаева  С.А.,  Нурмагамбетова  С.С.  Бітіруші 

жұмысының  экономикалық  бөлімі  үшін  әдістемелік  нұсқаулар.  050719  – 

Радиотехника,  электроника  және  телекоммуникация  мамандығының  барлық 

оқу түрінің студенттеріне арналған. – Алматы: АЭжБИ, 2009. 

16.

 

Хакімжанов Т.Е. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ. Жоғары оқу орындары үшін оқу 

құралы. – Алматы: «ЭВЕРО», 2008. 

 

 

84 

 

ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР ТІЗІМІ 

 

 

ОТ – оптикалық талшық; 

ОТШ – оптикалық таратқыш шкаф; 

ОТҚ(Сп) – оптикалық таратқыш қораб (сплиттерлі); 

ОТБЖ – оптикалық талшықты байланыс жүйесі; 

АТС – автоматты телефон станциясы; 

ЖШС – жауапкершілігі шектеулі серіктестік; 

АҚ – акционерлік қоғам; 

ЖАҚ – жабық акционерлік қоғам; 

ЧНН – ең үлкен жүктеме уақыты; 

ЭҚЕ – электр қондырғыларының құрылым ережесі; 

ЭҚҚ – электр қоректенуші құрылғы; 

БАҚ – бұқаралық ақпарат құралы; 

ЕҚСЖ – еңбек қауіпсіздігінің стандарттар жүйесі; 

ҚНжЕ – құрылыс нормалары және ережелері; 

ЕТҚ – еңбек төлемдерінің қоры; 

ADSL  (Asymmetric  Digital  Subscriber  Line) –  асимметриялық  цифрлық 

абоненттік желі; 

AES (Advanced Encryption Standard) – алдыңғы қатарлы шифрлау стандарты; 

VLAN (Virtual Local Area Network) – виртуалды локальды желі; 

ATM (Asynchronous Transfer Mode) – асинхронды жіберу режимі; 

SDH (Synchronous Digital Hierarchy) – синхронды цифрлық иерархия; 

TDMA  (Time  Division  Multiple  Access)  –  уақыттық  бөлу  бойынша  көптік 

рұқсат; 

WCDMA  (Wideband  Code  Division  Multiple  Access)  –  кодтық  бөлу  бойынша 

кеңжолақты көптік рұқсат; 

UTP (Unshielded twisted pair) – экрандалмаған бұралмалы жұп; 

FTTH (Fiber to the Home) – талшық үйге дейін; 

PON (Passive optical network) – пассивті оптикалық желі; 

GPON (GigabitPON) – гигабиттік пассивті оптикалық желі; 

ODF (Optical Distribution Frame) – оптикалық кросс жабдығы; 

OLT (Optical Line Terminal) – оптикалық линейлі терминал; 

ONT (Optical Network Terminal) – оптикалық желілік терминал; 

WDM  (Wavelength-division  multiplexing)  –  толқын  ұзындығы  бойынша  бөліп 

мультиплексірлеу; 

DBA (dynamic bandwidth allocation) – жолақтың динамикалық бөлінуі; 

NGN (next generation networks) – келесі ұрпақ желісі. 

 

 

А ҚОСЫМШАСЫ 

 

 

 

 

 

 

Ә ҚОСЫМШАСЫ 

 

 

 

Тұрғын үйдің подъезінде  қабаттық және қабат аралық алаңда оптикалық 

желінің таратылым құрылымы 

 

 

 

 

 

Б ҚОСЫМШАСЫ 

 

 

 

 

 

 

 

В ҚОСЫМШАСЫ