6-тақырып. Атақты тұлғалар Абай ата
Таң қылған даңғыл талайды, Артына тастап жарқын із Сүйеді ұлы Абайды Əнқұмар
Жыршы халқымыз.
Көтерді ол туын жоғары Қадірлеп егіз өнердің: Тəңірі ондай жоқ əлі Əсем əн менен өлеңнің.
Қайғыға батты ол күні-түн Қамын жеп қара халықтың. Үзбеді бірақ үмітін,
Туар деп ертең жарық күн.
Тікті де көзін қырымға, Сынады ойсыз бектерді. Үгіттеп елді ғылымға, Жалқауды жаны жек көрді.
Қазына сүзіп тереңнен, Өзі өзін салды азапқа. Əн де көп,
Жыр көп, Дегенмен,
Абайсыз қазақ қазақ па?!.
Махамбет ата
Махамбет атам ер болған, Елінің жыртып намысын,
Еңку де еңку жер шалған Қара баланың қамы үшін.
Тілегін қуған жақынның, Еркіндік,
Теңдік –
Арманы.
Қанаты болған батырдың Астына мінген тарланы.
Тең ұстап найза, Қаламын,
Алдында ханның саспаған. Исатай сынды ағаның Қалың ну қолын бастаған.
Найзасын ұштап күні-түн, Қайтпады жаудың бірінен. Халқының асыл үмітін Оятты отты жырымен.
Батыр һəм ақыныаптты ал ,
Қазақ боп туған Махамбет. Айтамын бүгін мақтанып:
Ол – менің нағыз атам! – деп.
Құрманғазы ата
Дауылпаз туған данышпан –
Ұлы күй-атам бұл менің. Бақытты көріп алыстан, Бұғауын бұзған түрменің.
Көрсе де қуғын-сүргінді, Қоштасып елмен, Үйменен,
Халқының мұңын жыр қылды Қаһарын шашқан күйменен.
Артта қап қанша шақырым, Қашқын боп қайда барса да, Шылбырын ұстап атының, Қалың жұрт шықты қарсы ала.
«Ұлым!» деп қазақ себебі Білетін Құрманғазыны.
Шаттыққа елдің бөледі Домбырасының сазы – үні.
Бар қазақ Өнер,
Ой қуған
Бас иер бүгін Құрманға. Құрмансыз өтпес той-думан, Домбыра мен күй тұрғанда!..
Б. Қошым-Ноғай
Ыбырай
Жырын жаттап жатамыз Жалықпастан қыс-жазы. Ұлы Ыбырай атамыз – Ұстаздардың ұстазы ...
Ұран тастап көп елге:
«Кел, балалар, оқылық!» –
Деген сөзін көңілге
«Ықыласпен тоқылық!»
Бұларды да мектепте Білдік алғаш оқып біз! Ұлы болып кетсек те, Ұлы ұстазға – шəкіртпіз!
Ж. Əбдірашев
Жамбыл ата
Жүрсе де, мейлі, қай тұста, Тілегіне елдің сай түсіп, Жеңген-ді талай айтыста Құлмамбеттермен айтысып...
Сыйлады кəрі, Жас демей
Халқының осы əз ұлын. Тыңдады Қастек, Қаскелең
Ақылы менен əзілін.
Халқының ғажап тұрмысын Қуанып,
Кеше ол əн қылды. Ұғынса сұлу жыр күшін,
Ұмытпайды елі Жамбылды. Көкірегіне кек тұнып, Жырлады Ленинградты.
Дұшпандарына оқ қылып, Ағыл да тегіл жыр атты.
Сынығы еді асылдың, Қиын да қызық өмірі. Жиырмасыншы ғасырдың Атанды ол алып Гомері!..
Б. Қошым-Ноғай
Достарыңызбен бөлісу: |