Реферат тақырыбы: Арнайы психологиядағы диагностиканың психологиялық- педагогикалық әдістерінің дамуы

Отандық психологтар (А.Р.Лурия, А.Н.Леонтьев) жоғары психикалық функциялардың физиологиялық негізі ми қыртысының жеке аймақтары немесе орталықтары емес, бірлескен жұмыс істейтін қыртыстық аймақтардың функционалдық жүйелері екенін бірнеше рет атап көрсетті. Бұл функционалдық жүйелер баланың өмір сүру процесінде қалыптасады, бірте-бірте күрделі, берік функционалдық байланыстар сипатына ие болады. Бұл маңызды ғылыми ұстаным адам психикасының дамуының мәні туралы идеяларды түбегейлі өзгертті.

Физиологтар мен психологтардың зерттеулері дамудың белгілі бір кезеңдерінде жеке функционалдық жүйелердің жетілуі бірдей емес екенін көрсетті: кейбір жүйелер қалыптасып үлгерген, басқалары енді ғана қалыптаса бастады. Бұл гетерохрондылық принципі – функционалдық жүйелердің бір мезгілде емес дамуы. Әрбір функционалды жүйенің және тіпті оның жеке буындарының өзіндік, арнайы даму бағдарламасы бар, бірақ біртұтас жұмыс істейді. Ми қыртысының интегративті қызметі әртүрлі функционалдық жүйелердің өзара тығыз байланысын және олардың өзара тәуелділігін анықтайды. Жеке функционалдық жүйелердің жетілуінің гетерохрондылығымен қатар олардың өзара әрекеттесуінде синхрондылық қажет. Әрбір жас кезеңінде белгілі бір функционалды жүйе белгілі бір жетілу дәрежесінде болуы керек, әйтпесе бұл жүйелердің үйлестірілген қызметі жүзеге асырылмайды (Л.О. Бадалян).

Сонымен, психикалық процестер мен жеке қасиеттер мидың жекелеген аймақтарының немесе аймақтарының жетілуінің нәтижесі емес. Олар онтогенезде дамиды және баланың дамуының әлеуметтік жағдайына байланысты.

Л.С. Выготский өзінен бұрынғылардың (Г.Я.Трошин, А.С.Грибоедов, Э.Сегин, М.Монтессори, т.б.) жұмыстарын қорытындылап, қалыптан тыс даму концепциясын жасады. Бұл тұжырымдама психикалық дамудың мәдени-тарихи теориясына негізделген, оны Л.С. Выготский қалыпты даму ерекшеліктерін зерттеу арқылы дамытты.

Аномальды даму тұжырымдамасының негізгі ережелері Л.С. Выготскийдің идеялары күні бүгінге дейін мәнін жойған жоқ. 50-90 жылдары. ХХ ғасыр олар отандық жетекші ғалымдардың еңбектерінде Т.А. Власова, Ж.И. Шиф, В.И. Любовский, В.В. Лебединский, Е.М. Мастюкова және т.б.