Реферат тақырыбы: Арнайы психологиядағы диагностиканың психологиялық- педагогикалық әдістерінің дамуы

Қазіргі уақытта скринингтік диагностиканы ұйымдастыру және жүргізу мәселесі әртүрлі жолдармен шешілуде. Іс жүзінде бірнеше нұсқалар бар. Мысалы, баланы оқытуда және тәрбиелеуде оның кейбір ерекшеліктерінен туындайтын өз жұмысында қиындықтарға тап болған мұғалімдер білім беру мекемесінің психологынан осы қасиеттерді бағалауды және ондай баламен жұмыс істеу бойынша тиісті ұсыныстар әзірлеуді сұрайды.

Басқа жағдайда ата-аналар психологқа өтінішпен жүгінеді: мінез-құлық ерекшеліктеріне немесе баланы тәрбиелеудегі қиындықтарға баға беру және тәрбиелік іс-шараларды өткізу бойынша ұсыныстар беру. Айта кету керек, мектепке дейінгі жастағы балаларға қатысты мұндай өтініштер әлдеқайда көп, өйткені бұл жас мектепке «дайындық» болып саналады және ата-аналар баланың белгілі бір психологиялық проблемалары бар екенін байқай бастайды.

Ақырында, дамуында ақауы бар балаларды анықтау арнайы ұйымдастырылған скринингтік тексерудің нәтижелері бойынша жүзеге асырылуы мүмкін. Скринингтік емтихан нысаны жеке немесе топтық болуы мүмкін. Бұл әдіс дамуында ауытқуы бар балаларды анықтауға арналған заманауи талаптарға жақсы жауап береді, бірақ, өкінішке орай, сирек қолданылады.

Скрининг үшін қолданылатын әдістемелер жиынтығы скринингтік зерттеудің мақсаттарына сәйкес келе бермейді, әдетте педагог психологтарының кәсіби дайындығы дамудың бұзылуын квалификациялау үшін жеткіліксіз. Бүгінгі таңда «сұраныс бойынша» скринингтік диагностика жетекші әдіс болып қала береді, бұл әрбір баланың ерекшеліктерін жан-жақты зерттеуге және оған мұқтаж балаларға психологиялық-педагогикалық көмек көрсетуге мүмкіндік бермейді. Осылайша, скринингтік диагностиканың қазіргі жағдайын сипаттайтын бірқатар проблемалар бар.

1. 
   Балаларды тексеруде қолданылатын әртүрлі әдістердің көптігіне қарамастан, скринингтік тексерулерде қолдану үшін ғылыми негізделген және сыналған диагностикалық құралдардың жоқтығы анық. Бұл әсіресе өмірдің алғашқы 3 жылындағы балалардың скринингтік тексерулеріне қатысты.
   
2. 
   Скринингтік диагностиканы әзірлеу кезінде психикалық дамуының қалыпты қарқыны бар ерте және мектепке дейінгі жастағы балалар мен психологиялық-педагогикалық және медициналық-әлеуметтік көмекті қажет ететін балаларды ажыратуға болатын критерийлер жүйесін жасау өте қиын.
   
3. 
   Скринингтік тексеруді жүргізу кезіндегі маңызды мәселе – сыналушылардың эмоционалдық жағдайы мен жеке ерекшеліктері. Ынтымақтастық мотивациясы, сәттілік пен сәтсіздікке реакция, әл-ауқат, өткен жағымсыз тәжірибе және т.б. тапсырманың орындалу сапасына айтарлықтай әсер етеді. Бұл айтарлықтай қиындықтар туғызады, өйткені скринингтік зерттеу кезінде уақыт шектеулері қажетті ақпаратты алуға мүмкіндік бермеуі мүмкін.