Реферат тақырыбы: «Көшпелілердің қалыптасуының алғышарттары: табиғи-географиялық және әлеуметтік-мәдени факторлар»
жүктеу/скачать 36,5 Kb.
|
БӨЖ тарих
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер
| Қорытынды
Көшпелілердің қалыптасуы – адамзат тарихындағы маңызды кезеңдердің бірі. Бұл процесс көптеген факторлардың өзара әсерінен туындады, оларды табиғи-географиялық және әлеуметтік-мәдени факторларға бөлуге болады. Көшпелілердің өмір салты мен мәдениеті, мал шаруашылығы мен әлеуметтік құрылымы, олардың тарихы мен дүниетанымымен тығыз байланысты. Табиғи-географиялық факторлар көшпелілердің өмір сүруін, мал шаруашылығын дамытуын және оларды ұйымдастырудың негізін қалады. Орталық Азия мен Қазақстанның кең далалары, су көздері мен табиғи ресурстар көшпелілердің өмір сүру тәсілдерін анықтады. Климаттық жағдайлар, жергілікті флора мен фауна, сондай-ақ табиғи кедергілер олардың көші-қон маршруттарын, шаруашылық тәжірибелерін және экологиялық тепе-теңдікті сақтау тәсілдерін анықтады. Көшпелілердің әлеуметтік-мәдени факторлары да олардың өмірінде үлкен рөл атқарды. Әлеуметтік құрылым, экономикалық жүйе мен мәдени дәстүрлер көшпелі қоғамның ұйымдасуын, тұрақтылығын және дамуын қамтамасыз етті. Тайпалар мен рулар арасындағы ынтымақтастық, көшбасшылықтың болуы, батырлар мен жауынгерлердің рөлі қоғамды біріктіріп, сыртқы қауіптерге қарсы тұруға мүмкіндік берді. Көшпелілердің мәдениеті, оның ішінде ауыз әдебиеті, қолөнер, музыка мен дәстүрлер, олардың әлеммен қарым-қатынасын нығайтып, мәдени алмасу процесін дамытуға септігін тигізді. Көшпелілердің дүниетанымы мен діні табиғатпен, өздерін қоршаған орта мен қоғаммен тығыз байланыста болды. Шаманизм мен тәңіршілдік сияқты наным-сенімдер көшпелілердің рухани өмірінде маңызды рөл атқарып, табиғат күштеріне табыну, ата-бабаларды құрметтеу дәстүрлерін қалыптастырды. Бұл діни нанымдар адамдардың өзара қарым-қатынасын, әлеуметтік нормаларын және моральдық құндылықтарын қалыптастыруда маңызды болды. Көшпелілердің тарихы мен мәдениеті бүгінгі күні де өзекті болып қалуда. Олар әлемдік мәдениеттің бөлшегі ретінде, экономикалық, саяси, мәдени байланыстарды дамытуда үлес қосып, әртүрлі халықтардың тарихына әсер еткен. Көшпелілердің бейімделгіштігі, табиғатпен үйлесімді өмір сүруі, экологиялық ресурстарды тиімді пайдалану дағдылары қазіргі заманның маңызды сабақтары болып табылады. Сонымен қатар, көшпелілердің тарихын зерттеу адамзаттың жалпы мәдени мұрасын түсінуге, ұлттық бірлікті нығайтуға және мәдени әртүрлілікті сақтауға мүмкіндік береді. Көшпелілердің әлемге деген көзқарасы, мәдениеті мен дәстүрлері қазіргі заманғы қоғамға, экологиялық мәселелерге, мәдени алмасу мен бейбітшілік орнатуға қатысты маңызды құндылықтарды ұсынады. Осылайша, көшпелілердің қалыптасуы мен дамуының алғышарттары, олардың табиғи-географиялық және әлеуметтік-мәдени факторлары, адамзат тарихының маңызды бөлігі ретінде, қазіргі заманның сын-тегеуріндеріне жауап беруге, мәдени алмасуды дамытуға және тұрақты қоғам құруға ықпал етеді. Пайдаланылған әдебиеттер Әуезов, М. «Көшпелі мәдениет». Алматы: Ғылым, 1998. Төлеубек, С. «Көшпелілер тарихы». Астана: Қазақ университеті, 2010. Иманбаев, Н. «Орталық Азияның көшпелілері». Алматы: Арыс, 2015. жүктеу/скачать 36,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|