Реформалар
жүктеу/скачать 121,3 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 6. Семей облысы
- Павлодар, Өскемен
| 3. Орал облысы Орал, Гурьев, Калмыков, Ембі (Темір)
4. Торғай облысы Елек (Ақтөбе), Николаевск (Қостанай), Ырғыз, Торғай 5. Ақмола Ақмола, Көкшетау, Омбы, Петропавл 6. Семей облысы Баянауыл, Зайсан, Көкпекті, Қарқаралы, Сот ісін басқару құрылымы: • Əскери сот комиссарлары • Уездік соттар • Билер мен қазылар соты Бұл «ережелер» екі жыл мерзімге тəжірибе түрінде уақытша енгізілген болатын. Алайда, бұл «тəжірибе» жергілікті халыққа теріс əсер етуі ықтимал деген қауіппен 20 жылдан астам уақытқа созылды. Павлодар, Өскемен Уезд басқарушыларын облыстар əскери губернаторының ұсынуы бойынша офицерлерден генерал-губернатор тағайындап отырды. Əрбір уезд бастығының екі-аға жəне кіші көмекшісі болды. Өкімет билігі уезд бастығының қолында болды. Полициялық өкімет орындарын да соның өзі басқарды. Уезд орналасқан əскери бөлімдерде мекемелер мен бекіністер уезд бастығына бағынды. Уезд аймақтық жүйе бойынша болыстардан құрылды. Ал болыстар шаруашылық жағынан бірнеше ауылдардан біріктірілді. Ауылдар 100-200 шаңырақтан құралып, болыстар 1000-2000, кейде 3000-ға дейінгі шаңырақты қамтыды. 1867-1868 жылдардағы реформалар бойынша əскери-сот комиссиялары мен уездік соттар құрылды. Олар негізінен империялық заңдар жүйесінде отарлау мақсаттарына бейімделіп жұмыс істеді. Ауылдарда феодалдық билер соттары, ал Сырдария облысының қыстақтарында-қазылар соттары сақталған. Əрбір болыста 4-тен 8 биге дейін сайланды. Билерді əскери губернатор бекітті. Бұларға жалақы төленбеді. Ақыны билік айтқаны үшін айыптылар төлеген. Олар дау-жанжалды шешкенде, тек шариғат ережелерін басшылыққа алды. Əскери жəне уездік соттардың қарауына жатпайтын азаматтық жəне қылмыстық істердің барлығын облыстық басқармалар қарады. 1867-1868 жылғы “Уақытша ережелер” даладағы сот жүйесіне де өзіндік өзгеріс кіргізді. Қазақстанда Ресей империясының құқық жəне сот жүйесі енгізілді. Сот жүйесінің жаңа органдары, əскери соттар, уездік соттар құрылды. жері Ресейдің мемлекеттік меншігіне өтті. Патша үкіметі бұдан былай қазақтардың жерін кез келген сылтаумен оп-оңай тартып ала беретін болды. Мұның ақыры дала тұрғындарының ежелгі атамекен жерлерінен айырылып қалуына, сөйтіп қайдағы бір құнарсыз жəне тұзы бетіне шығып жатқан сортаң жерлерге ығыстырылуына жеткізді. Құнарлы жерлер ішкі Ресейден қоныс аударып келген орыс шаруалары мен қазақтарға, шенеуніктерге берілді. Патша үкіметінің Қазақстанның табиғи бай ресурстарын оңды-солды емін-еркін пайдалануы бұл өлкені Ресей экономикасының қосалқы арзан шикізат көзіне айналдырды. Олар Ресей заңдары негізінде аса маңызды қылмыстық істерді қарастырды. 1867-1868 жылдардағы реформа бойынша ауылдарда билер сотының 3 деңгейі құрылды: бірінші деңгей – билердің жеке соты, екіншісі – билердің болыстық съезі жəне үшіншісі – билердің төтенше съезі. Полиция, əскери бөлімдер, уездегі мекемелер, бекіністер уезд бастығына бағынды. Уезд бастықтарының қолына əкімшілік жəне полицейлік билік шоғырландырылды. Оларды əскери губернатордың ұсынуы бойынша генерал-губернатор тағайындады. жүктеу/скачать 121,3 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|