Республикалық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары



Pdf көрінісі
бет140/225
Дата31.10.2022
өлшемі12,23 Mb.
#46351
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   225
Шенгелбай М.Қ.
филология және әлем тілдері факультетінің 
2-курс магистранты 
әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті 
АСПЕКТУАЛДЫҚ КАТЕГОРИЯСЫ:
ТАНЫМДЫҚ-ПРАГМАТИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 
 
Аңдатпа. Мақалада тіл біліміндегі жаңа бағыттардың бірі саналатын функционалды грамматиканың 
аспектуалдылық категориясы туралы баяндалады. Функционалды грамматиканың өзіне тән категориялары 
мен өрістері бар. Солардың бірі – аспектуалдылық ұғымы. Функционалды грамматиканың аспектуалдылық 
ұғымының жалпы тіл білімінде және қазақ тіл білімінде зерттелуі сөйлеу әрекетінің негізінде қалыптасып, 
әлем тілдерінде кеңінен зерттеліп жатыр. Алғаш рет бұл терминнің теория ретінде қалыптасып ғылыми 
айналымға енуі құрылымдық грамматика тұрғысынан болды. Қазіргі таңда функционалды грамматика 
саласында қарастырылуы өзекті танылды.
Аспектуалдық категориясы сөйлеу әрекетінде функционалдық –семантикалық өрісте оның тілдік 
амалдарының семантикасы сан алуан және қазақ тілінде оның бай тілдік амалдар арқылы жасалынатынына 
көз жеткізілді. Сөйлеу әрекетінің дискурс пен мәтін шеңберінде аспектуалдық ұғымы қазақ тілінде бай 
ауқымды тілдік амалдардың ең көп бөлігін қамтиды. Аспектуалдық ұғымының сан алуан семантикалық 
мазмұнға ие болуы категориялық ситуацияға байланыстылығы да басты назарға алынған.
Түйін сөздер: аспектуалдық, категория, функционалды грамматика, өріс.
Аннотация. В статье рассказывается о категории аспектуальности функциональной грамматики, которая 
является одним из новых направлений в языковом образовании. Функциональная грамматика имеет 
свойственные категории и поля. Один из них – понятие аспектуальности. Изучение понятия аспектуальности 
функциональной грамматики в общем языковом знании и казахском языке складывается на основе речевой 
деятельности и широко изучается на языках мира. Впервые введение этого термина в научный оборот


212 
сформировавшийся как теория, происходило с точки зрения структурной грамматики. В настоящее время 
актуально рассматривается в области функциональной грамматики.
Аспектуальная категория в речевой деятельности в функционально –семантическом поле семантика его 
языковых действий многообразна и на казахском языке она совершается через богатые языковые приемы. 
Аспектуальное понятие речевой деятельности в рамках дискурса и текста охватывает наибольшую часть 
обширных языковых подходов, богатых на казахском языке. Особое внимание было уделено тому, что 
аспектуальное понимание имеет многообразное семантическое содержание, связанное с категориальной 
ситуацией.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   136   137   138   139   140   141   142   143   ...   225




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет