Д
Д
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
А
А
А
А
А
А
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
А
А
А
А
А
А
А
У
У
У
У
У
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
Л
А
А
А
А
А
Ш
Ш
Ш
Ш
Ш
Т
Т
Т
Т
Т
Ы
Ы
Ы
Ы
Ы
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
Л
А
А
А
А
А
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
Л
А
А
А
А
А
Ш
Ш
Ш
Ш
Ш
Т
Т
Т
Т
Т
Ы
Ы
Ы
Ы
Ы
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
Л
А
А
А
А
А
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Ѓ
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
Д
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Т
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
Ћ
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
Н
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
С
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
У
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
А
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Л
Әзірлеген Қарлығаш ЗАРЫҚҚАНҚЫЗЫ
Т
ҮЙТКІ
Л
Шынымен де, Білім және ғы-
лым министрлігінің қазақ тілі пәнін
қыс қартуын ведомство өкілдері 12
жылдық білім беру үрдісіне кө шу-
мен және ағылшын тілі пәндерін
те реңде
тіп
оқ
ыт
уға
көңіл бө лі нуі мен
түсі
нд
іруд
е.
Ала
йд
а,
о
ла
рдың пікі рін ше,
қазақ тілі пәні сағаттарының қысқаруы
мем лекеттік тілді үйренушілерге еш зия-
нын тигізбейді-мыс.
Күлпаш ҚАЛҒОЖИНА,
Солтүстік Қазақстан облыстық білім
басқармасы бастығының ор
ын
ба
са
ры:
– Бұл – министрліктің құзыре
ті
ндег
і
іс. Біз тек орындаушымыз. Қазақ тілі са-
ғат тарын қысқартудың басты себебі 12
жылдық білімге көшуге байланысты.
Меніңше, бұдан ешкім зардап шекпеуі
керек. Себебі тілді қалыптастыратын
ме
к те
п
емес
, ор
та деп
ойлаймын. Мек-
теп те тек ережелерді ғана үйренеді, ал
қазақша сөйлеу ортаға байланысты.
Енді мұғалімдерге келетін болсақ, пән
сағаттарының азаюына байланысты
еш кім жұмыстан шығарылмайды. Бү-
гін де шамамен әр ұс
та
зға 18 сағатта
н
ке ліп отыр. Дем
ек
,
ешкі
м
жұ
мыссыз
қал майды деген сөз.
Мектептен ешкімді қумаса да, сағаттың
ке муі, соған сай жалақының азаюы өз ер-
кі мен кетушілердің легін бастап та жі бер-
ген дей. Былтыр Қызылжар қаласындағы
№8
мектепте қаза
қ
тілі мен әдебиеті пә ні-
не
н сабақ берген
Зоя
З
ол
оторева да атал-
мыш жаңалықты ести сала қызмет ауыс ты-
руды жөн санаған екен. Ұлты орыс болса
да, қазақ тілін жетік меңгеріп, универ си-
тет те алған білімін өзгелерге үйретуі тиіс
ұс таз бүгінде басқа салада жүр. Жалпы,
Сол түстік Қазақстан облысындағы орыс
мек тептерінде былты
р
қа
за
қ
тілі пәнін
оқытатын 1168 мұғалім
бо
лған
е
кен, қан-
ша сы кетіп, қаншасы қалғаны жайлы ақ-
па рат әзірге білім басқармасында жоқ бо-
лып шықты.
Зоя ЗОЛОТОРЕВА, қазақ тілі мен әдебиеті
пәнінің бұрынғы мұғалімі:
– Өзге
ұ
лт балал
ар
ы
ар
асында қа-
зақ тілі
н
бі
лу
ге
ы
нт
алылар
сан
ы
артып
келеді. Оған өзімді және менімен бірге
тіл маманы атанған құрбыларымды
айтуға болады. Ал орыс мектептерінде
қазақ тілінің қысқарып қалуына мен
қарсымын. Меніңше, орыс мек теп те-
рін де қазақ тілі қазақ мектептеріне қа-
ра ғанда көбірек болуы қажет
. Себе
бі
олар
бәрін басынан бастайд
ы,
е
ре
же
ні
де, сөйлеуді де үйренуі қажет. Былтыр
ап тасына бес сабақ өткізгеннің өзінде
уа қыт жетпей қалатын. Қосымша оқы-
та тынбыз, енді не боларын білмеймін.
Аңғарғанымыз – білім саласы бас шы-
ларының бұл жа
ңа
лы
ғы
н
өз
дері
нен басқ
а
қол дап отырған адам байқалмайды. Қа-
зақтар ғана емес, өзге ұлт өкілдерінің өзі
қа зақ тілі пәнінің қысқаруына қар сы лық-
тарын білдіруде. Бұған қарап мемлекеттік
тіл ді үйренуге деген ынтаның пайда бол-
ғанын, аз да болса тілге деген қажеттіліктің
туындағанын көреміз. Енді тек оларды
демеп, үйретіп жіберу ғана қалғандай. Ал
бұған тікелей жауапты Білі
м
және ғыл
ым
министрлігі болса кертартпа мінез танытып
отыр. Тіпті бұл қадамды қазақ тіліне
жасалған қасақана әрекет деп бағалауға
да болатындай.
Қызылжар
ОЙ-КӨКПАР
Б
ас
ы 1-
бе
тт
е
Басы 1-бе
тте
Гүлсара АЛТЫНБЕКОВА, Алмат
қалалық бақылау және әлеуметтік қорғ
департаменті директорының
ор
ын
ба
с
Оны дәлелдейтін құжаттамалардың
қатарында салық органдарынан берілетін
растама құжаттар бар. Үкімет мұндай сая-
сатты қандай оймен жүргізіп отыр? Әрине,
БЕЙ
ТА
РАП ПІКІР
БЕЙ
Т
А
РАП ПІКІР
Ан
на
ҚҰД
ИЯРО
ВА
,
Қазақстан Ұлттық психоанализ қауымдастығының президенті:
– Нәрестеге төленетін жәрдемақы анасы жұмысқа шыққанда да төленсе
ананың психикасы ақшаға ауып, баланың денсаулығы жайлы мүлдем
ұмытылады деу әйел затына деген сенімнің толықтай жойылғандығын
көрсетеді. Біз еліміздің демографиясын өсіреміз, ана мен бала
денсаулығын жақсартамыз десек,
е
ң
алды
мен
әй
елдердің жағдайын
жасауымыз керек. Еліміздің экономикасы мықты, байлығы шексіз. Үкімет
ана мен баланың денсаулығына қатысты проблеманың шешіміне келгенде
еш аянып қалмауы тиіс. Жақсы ана жақсы ана болып, жаман ана жаман ана
болып қала береді. Ал жақсы ананы ақшаға сатып ала алмаймыз!
гейде қозғалып, шешімін табар болса, бұл
тек ана мен бала денсаулығына ғана емес,
елі міздің демографиялық өсіміне де оң
ықпалын тигізеріне сенімдімін.
ИƏ
ЖОҚ
ты
рғау
са
ры
у
ы
у
ы
ана баласына бір жыл көлемінде
е күтім
көр
сетіп, денсаулығы мықты пер
ерзентті
адам қатарына қоссын деген м
мақсатта.
Егер әйел адам нәрестесі бір жа
жасқа тол-
мас тан
жұ
мысқа шығып кетер бо
болса, оған
әл
еу
меттік
ау
да
ры
мд
ар
,
мы
са
алы зей нет-
ақы аударымы, аударылады ж
және ма ман-
дар мұндай аударымдарды б
байқаған сәтте
е
жәр демақы төлеуді тоқтата
тады, бұл заңға
сәй кес әрекет. Біз бір нәрс
рсені дұрыс тү сі-
нуіміз керек, ол – жәрдем
емақының қандай
мақ сатта төленетіні. Үкім
мет
ж
әр
де
мақы
ны
анаға емес, нәрестеге ттөлеп отыр және заң
ң
та лаптарына сәйкес, б
бұл төлемақыны ала-
тын ана жұмыссыз бо
болуы тиіс. Демек, үй-
де, нәрестесінің жан
анында болуға міндетті.
Егер нәрестеге төл
өленетін жәрдемақыны
ана сы жұмысқа шыққанда да төлейтін
бо
л
сақ, ә
йе
лдер
р
ді
ң
тең жа
ртысынан көбі
нә
ресте
сі
н
бі
р ж
жасқа де
йі
н үйінде бақ пас-
тан, қазақта сө
өз бар ғой, «уызға жарытпай»
жұ мысына ш
шыға беретін болса, мына
бүгінгі денса
саулығы әлсіз жастарды қайдан
шықты деп
еп сұрамайтын да шығармыз.
Әрине, әр
р ананың құқығы өз
ін
де. Егер б
а-
ла сын дүүниеге әкелген ана б
ірде
н ба
р жа
ғ-
өзз
дайын ттаразы
ыға салып өлшеп, қарап, ө
өзз
шешім
мін жұмы
ысқа шығумен қабылдаса ө
еркі. Бір
Бірақ таразының бір басында ба ла-
Бір
Біра
бі б
б
ның денсаул
саулығы, екінші басында табыс
саул
саулығы, екінші басында табыс
та
бу мен жеке бас
басының жоспарлары тағы
е бас
е басының жоспарлары тағы
да
б
асқала
р тұрады.
Қа
ы.
Қа
йс
ыс
ын таңдайды,
ы.
Қа
ы.
Қа
йс
ыс
ын таңдайды,
оған ешкім тыйым салып,
ып, шектеу қоя ал-
ып, ш
ып, ш
май ды.
Дайынд
ындаған
ында
ындаған
Сандуғаш ӘЛІМЖАНОВА
ОВА
ОВА
ОВА
Серік БЕЙСЕМБАЕВ,
Се
«Стратегия»
әлеуметтік-саяси зерттеулер
әлеу
алығының
әл
еуметтанушысы
ор
тал
азақстанның экономикасы және жал-
Қаз
еуметтік жағдайы ана мен балаға
пы әлеу
ыз әйелдерге төленетін жәр дем-
жұ мыс сы
қоса, жалақы төлейтіндей қабілеті
ақы мен қо
жағдайда біздің елдегі әлеуметтік
бар. Көп жа
заңнамала
рд
ы кө
рш
іл
ес
ел де
р-
ба ғыттағы за
е Ресеймен салыстыруға ше-
мен, әсіресе
олардың ана мен балаға жа-
бер міз. Бірақ о
жағдайы өте жоғары
сап отырған
біздің елдегі төленетін жәр-
дең гейде. Тіпті б
шерін олардыкімен са лыс-
дем ақының мөлш
й
ыр
ма
шылығы жер мен
ты
ру
о
рынс
ыз
. Ай
ет
і-
се
гі
з жыл бұрын бұл
көкт
ей
. Осыдан жет
дап өзгертулер ен гі зіл-
мә селе қаралып, азда
мақы мәселесі оңтай-
ген болатын. Жәрдема
еге төленетін әлеу-
лан дырылып, нәресте
рдың көлемі де
мет тік жәрдемақылар
қ сол 2005-2006
бір шама көтерілді. Бірақ
обл
ема зерт
телі
п,
жыл дардан кейін бұл п
ро
б
ан емес, сол кү-
то лықтырылып, алға
ба
сқа
з қалайша бұл
йінде, бір орында қалды. Біз
ді деп анасын
жәрдемақы нәрестеге төленед
р
ер жәр
дем-
жұмыссыз қалдырамыз? Еге
қалды
көлеміндей
ақының көлемі жалақының кө
лемі ж
рдың асы-
бо
л са бір сәрі. Кейбір отбасылар
рі. Ке
л жердегі
ра
у
шы
сы
– әйел
адам
. Егер бұл
әйел
тәр бие-
мә селе баланың денсаулығы мен т
мә селе баланың денсаулығы
аның д
ті жағ-
сінде болса, оған мемлекет қажетт
інде болса, оған мемлекет
, оған
ресте бір
дай дың барлығын жасасын. Нәрест
рлығы
шыққан ана-
жас қа толмастан жұмысқа шы
астан
е
ақшаға құнығу-
лар ға пайдақор немесе ақ
ақор
мауымыз қ
аж
ет
.
Егер
шы
лық деп қарамау
п қар
ғдайы мүмкіндік берсе кез
әлеу меттік жағдай
а баласының күтімімен бір жыл
кел ген ана ба
де айналысар еді деп ойлаймын. Егер
үйінде ай
бұл мәселе шын мәнінде мемлекеттік дең-
бұл
МӘСЕЛЕ
Достарыңызбен бөлісу: |