Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет


Дайындаған Сандуғаш ӘЛІМЖАНОВА



Pdf көрінісі
бет7/23
Дата22.12.2016
өлшемі9,46 Mb.
#280
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   23

Дайындаған Сандуғаш ӘЛІМЖАНОВА

Аманкелді 

ТЫНЫБЕКОВ

В, 



мед

медици

ицина 

на 

ғылымының 

докторы,

профессор:

– Теле ди дар арқылы папиллома вирусіне қарсы екпе жасауды жарнамалау, 

ме нің ойымша, дұрыс емес. Себебі, біздің әрқайсымыз өз ден саулы ғымыздың 

жақ сы болуына 50% жағдайда жауапты болатын болсақ, онда екпені жасатуды 

не ме се жасатпауды балалардың ата-анасы шешуі қажет. Бірақ жергілікті ден сау-

лық са


сақт

қтау


ау

ұұйы


йымд

мдар


ры

ы он


оны 

ы 

не



неге

ге

ж



жасап жатқанын алдын ала ба

бала


л ла

л рд


рдың

ың а


а

та

та



- ан

ана-


а

лар


рын

ына


а тү

түсі


с нд

нд

ір



іруі

уі к


кер

ерек


ек

.

.



Өк

Өкін


ін

іш

ішке



ке қарай, біздің халықтың ел

лім


іміз

ізді


ді

ң 

ң ме



ме

 д

 диц



ицин

и ас


асын

ын

а 



а

деген сенімі аз. Мысалы, БЦЖ-ға байланысты айқай-шу әлі де болса бә ріміздің 

есі мізде.  Ал  бұл елімізде жүргізіліп жатқан пилоттық бағдар лама  болса,  онда  оны

рес публи калық және облыстық, қалалық баспасөздер ар қы лы талқылап, не үшін 

жүргізейін деп жатқанын халыққа түсіндіріп, содан кейін екпені жасай беруіне бо-

ла тын еді. Бірақ осы жағы жеткілікті деңгейде жүргізілмеген сияқты. Ал, менің жеке

ба

басы


сым,

м

 бұл екпені жасауды қолд



дай

аймы


мын.

н. С


С

еб

еб



еб

ебі 


і

жа

жаты



тыр 

р мо


мой 

йны


ныны

ны

ң жарасын бол дыр-



ма

мауд


уды

ың бірден-бір жолы осы деп

еп б

біл


ілем

емін


ін. Те

Тек


к қа

қана


на Қ

Қ

Р



Р ДС

ДСМ


М ал

алды


дында тұр ған мәселе, 

ол қай екпені сатып алу керектігін, яғни Цервариксті (Бельгия) ме, әл де аздап қым-

баттау Гардасилді (Нидерланды) алу қажет пе деген сұрақты шешуі қажет. 

ОЙ-КӨКПАР



Бас

ы 1-

бе

тт

е

Орынғали Е

Е

СЕ

СЕНҒ

Н АЗИЕ

ЕВ, 

Алматы қалалық ішкі іс

с

те

тер 

р де

депа

па

рт

ртам

аме

і

і

 

м

мен

енті

ті

 

ардагерлер кең

ңес

есін

і ің төрағ

ағ

ағасы, 

отставкадағы полковник

лковник

Мейрам ҚАБДРАХМАНҰЛЫ, сарапшы-маман: 

– Жалпы, осы аттестацияны асыра сілтеуге айналдырудың қажеті жоқ. Деректерге жүгінсек, өткен жылы ІІМ номен-

клатурасы бойынша 3006 қызметкер кезектен тыс аттестациялаудан өткен. Оның ішінде орталық аппараттың барлық 

қызметкерлері, ІІМ-нің қызмет басшылары, қалалық және аудандық желілік ішкі істер органдарының басшылары, 

қы

ы

лм

лмыс

ысты

тық ат

атқа

қару

ру ж

ж

үй

үйес

ес

і мекемелерінің бастықтары

ры, со

со

нд

нд

ай

ай-а

-ақ ес

есір

іртк

ткіі би

бизн

з ес

е іне қарсы күрес және өзінд

ндік

ік

 

қа

қауі

уіпс

псіз

ізді

дік 

к

бө

бөлі

лімш

мшел

елер

еріінің қызметкерлері бар. Ат

Атте

тест

ст

ац

ация

ия

ла

ла

у

у ал

алды

дынд

нд

а

а 

жә

және

не оны өткізу барысында 11

117

7 қы

қы

зм

зм

ет

етке

кер 

р

ішкі істер органдарынан қызметтерінен шығуына байланысты аттестаттаудан өтуден бас тартса, аттестациялау 

нәтижесі бойынша 73 қызметкер жоғары тұрған лауазымға ұсынылған. Ал 2321-сі лауазымдарына лайықты екен-

діктерін танытса, 613 қызметкер лауазымдарына лайықсыз деп танылды. Оның ішінде 276-сын қызметінен 

төмендету, 130-ын басқа қызметке ауыстыру ұсынылыпты. Міне, осы лайықтылар мен лайықсыздар арасында жік ту-

дырып алмау үшін бізге аттестациялаудағы комиссия мүшелерінің өздеріне қойылатын талапты жоғарылатып, бұл 

сы

с нның барынша әділ өт

т

уі

уін 

н та

тала

лап 

п ет

етке

кен 

н

жө

жө

н.

н.

ИƏ

ЖОҚ

Дәурен АРЫ

ЫН,

Н

Дә

Д

заңгер

Мәселен, нақ осы аттестациялауға қа-

М

ы грузиндер жұмысқа жаңадан қа-



тыс ты

анған полицейлер үшін арнайы білімі 

былдан

ұмыс тәжірибесімен қоса, қызмет-



мен жұм

дің психологиялық орнықты болуы 

кер лерді

ңдаған ісіне ад

адал

ал қ


қыз

ызме


мет 

т

ет



ет

уд

уді



і

та

та--



және таңд

Жалпы, ішк

к

і

і



іс

істе


тер

р ор


орга

ганы


ны

нд

ндағ



ағ

ы 

ы



лап етті. Ж

лерді аттестациялауға қатысты 

қыз меткерл

айттарды ескерген абзал: қа-

мына бір жа

үріндегі құжат айналымы ба-

зірде қағаз тү

ылды. Барлық жұмыс элек-

рынша азайты

ен жүргізіледі, соның ішінде 

тр

т он ды  жүйеме



к

көр


өрсе

сету


ту үшін де қатаң тәр-

ха

халы



лыққ

ққа 


а қы

ызм


зм

ет

ет



Мы

Мыса


салы

л

, автокөлікті ке-



ті

тіп


п

ор

орна



наты

ты

лғ



лған

ан

.  М



ны техникалық қараудан 

ден дік рәсімдеу, он

мен нөмірін бере оты-

өткізу, құжаттары м

ң барлығы болашақта 

рып, есепке қоюдың

ы түрге көшеді. Осын-

түбегейлі электронды

ек, офицерлеріміздің 

дай жайттарды ескерсек

ы

ы

бо



олу

лу

ы маңызды.



ы

 

білім деңгейінің жоғар



ры

ы

да



асы

сы б


бар

арын


ын б

бізз


е

ес-


с-

Аттестациялаудың пай

айда

да

тациялау аяқтал-



ке руіміз керек. Бұл аттест

айттардың басы 

ған нан кейін біршама жай

селен, Ресейде 

ашылып жатқаны рас. Мәс

лық және оны 

нақ осы аттестаттауға даярл

рамның және 

өткізу кезінде басшылық құра

де бас


руге ұсыныл-

бі

б



рі

рінш


нші ре

р т 


т ар

ар

ы



ы а

ата


та

қт

қты беру



р

р

на



найы

йы

орта кәсіби 



ға

ған


н ад

адам


амда

дард


рд

ж

жоғ



оғар

ар

ы



ы және о

д

дың



ың ж

ж

0 мыңнан 



білімдеріне күмән келтіріліп, 80

күмән


ген. Қол-

астам дипломға тексеру жүргізілг

стам дипломға тексеру жүр

мға те


ат анық-

дан жасау белгілері бар 603 құжат

ан жасау белгілері бар 603

елгіле


кер жұ-

тал ған. Ақыры көптеген қызметке

лған Ақы

өптеген қы

ры кө

е Ресей 


мыс  тан шығарылған. Соның ішінде 

арылғ


24

4

қ



қ

ыз

ыз



ме

мет-


т-

ІІМ-нің орталық аппа

ара

раты


тыны

ның 


ң 24

24

лық ап



л

ол

Р



Рес

ес

ей



ей

де

де б



бас

ас--


кері бар. Бұған қоса, та

та

ғы



ғы ссол

ол

Р



Р

ан қос


1 үміткеріне арнайы 

шылық құрамның 141 үм

мның

бас тартылған. Осындай 



атағын беруден бас т

бізде де кеңінен орын алып

жайттардың бізд

үшін мұндай шаралар қажет. Ат-

кетпеуі үшін

ациядан ө

ө

тпей қалғандардан қайыра 



те

т

с тация



өт

өтем


емақ

ақы 


ы та

ала


ла

п

п



ет

етуд


удіі дұ

дұры


р с деп санаймын

өт

өте



е

Се

С бе



б

бі

бі



б

бір ғана криминалистерді, дакти-

лос копистерді, кинологтерді даярлау үшін 

мемлекет қазынасынан қаншама қаржы 

жұмсалады. Мұны «бір» деп қойсақ. Екін-

ші бір ескерілетін дүние – өткенде Алматы 

қаласының әкімі Ахметж

тж

ан



н Е

Есі


сімо

мо

в



в

мы

мы



рз

рза 


а 

алматылық полицейл

йлер

ерді


д ң 

ң 

ағ



ағыл

ыл

шы



шы

н 

тті



лі

лін 


н

үйренуіне  бюджеттен ауқымды қаржы 



Дайындаған Қарлығаш ЗАРЫҚҚАНҚЫЗЫ

ция лау кеңес заманында да бол

олды. Ол 

тұстардағы аттестациялаудың қазіргіден 

өз

ө ге


ге

шелігі – ол тұ

тұстар

р

ы маманд



ндардың өз-

ар

ар



а 

а тә


тә

жі

жі



ри

рибе


бе а

алм


лм

ас

асуы



уы,, бі

бі

рі



ріне

не-бірі үйретуі 

б

басым ед


і. А

л қа


зі

р керісінше

ше, аға буынның 

кіші буынды тәрбиелеуі кем

емшін. Мәселен, 

бізде болған аттестация Ре

Ресейде де болды. 

Оларда полиграф неме

есе шындық детек-

торы пайдаланылды. 

. 150 сұрақтан тұра-

тын тестілеу және бассқа да ссын

ынақ

ақ ттүр


үр

іі жү


жүр-

р

гізілді. Ішкі істер сал



ласы қ

қ

ыз



ызме

метк


ткер

ерле


ле

рі

рі 2



22

пайыз қысқарып, а

, аттестациялаудан ке йін 

20 000 офицер ж

 жұмыссыз қалды. Де ген-

мен олар сол ж

жұмыссыз қалған офи цер-

лерін сотқа сүй

үйрелеп, өтемақы талап еткен 

жоқ. Меніңш

ше, комиссия әр қызмет керді 

жеке қарауы

уы керек. Мысалы, бір қыз мет-

ке

кер



р  сп

спор


орт

т

ртт



ттан

ан м


мық

ықты


ты б

б

ол



олуы

у  мүмкін. Ал 

ек

екін


інш

шіс


ісіі ө

өз

өз к



кәс

әс

іб



ібі

і

герген маман 



іб

іб

ін



ін ж

жет


ет

ік

ік



м

мең


еңгерген маман

-

болғаны



нымен, сспорттан ақсап тұруы да лә

зім. Осыл

Осылай аттестациялау сынақта ры ның 

тестациялау сынақтарының

бірінен өтіп, бі

тіп, бірінен сүрініп жатқан дар ал-

дына келгенде коми

комиссия әділ баға сын бе-

ріп жатса, ал сүрінгендерге

дерге ек


екінші

ш

 қай тара 



аттестациядан өту бұйырсса,

а, о


осы

сы

 д



о

осы


сы

 д

д



ан

ан б


бар

ары


ып 

жауапкершілік артады деп

еп ой

йла


л

йм

ймын.



йм

йм

ын



ын. А

Ал 


жаңағыдай қатаң талап қо йып, жан-жақ-

ақ-


тан қаумалап, қатаң рефор ма лар мен  тө-

пе леп жауапкершілікті арт тыра алмаймыз. 

Бұлай етсек, керісінше, қыз меткерлердің 

жұ

жұ м



 мыс істеу

уіне де


деген ынтасын жоғалтып, 

жұ

жұмы



мысс жү

жүйе


йесі

сін


н бұ

бұзы


зып

п ал


алам

амыз.


БЕЙТАРАП ПІКІРБЕЙТАРАП ПІКІР

ба

баст

ст

ал

алса да, әлі толыққанды зерт

рт

тте 

елі

ліп

п бі

біт-

т

пеген. Сіздер сипаттап отырған қор ғандар,

сыртқы сипатына қарағанда сақ-үй сін 

дәуіріне тиесілі секілді. Амал не, әзірге Сүмбе 

ауылының маңындағы ол ес керт кіштердің

зертте

елг

лг

ен

ні і жайлы бірд

рде-

е бір 

р мә лі мет  жоқ.

Олар

арды

дың

ң ті

ті

пт

пт

і,

і, ттөл

өл

құ

құжа

жаты

ты д

да 

а то

то

л

л 

ты

тыры

ры

л

лмаған.

Сондықтан да, аса құнды, еш 

қандай 

тоналмаған тарихи-мәдени ес керт кіштер 

жан-жағынан құрылыс қор шап, басқа да

мақсаттарға пайдаланылып құ рып кету 

қаупінің алдында тұр деп біле 

мін. Өте 

өк

өк

ін

ініш

шті. Тездетіп осыларды қолға ал

алма

ма

ссақ

ақ

,

,

құ

құнд

нд

ы

ы мұралардан айырылып қа

қала

ламы

мыз.

з.

 

ТАС ДИІРМЕН

Қорғандарды аралап жүрген кезде

Нұрым деген кісінің келіншегі менен жөн

сұрады. Ол кісінің айтуынша, осы қорым-

дар ды

дың 


ң бі

бі

ре



реуі

уі

не



нен

н ди


д ір

ірме


менн

ннің


ің ттас

асы


ы табыл-

ған. О


Ол

л та


тасс үй

үйін


інде

де

с



сақ

ақта


таул

улы


ы тұ

тұр


р ек

екен


ен. Апай-

дың рұқсатымен аталған жәдігерді көзім-

мен көрдім. Астыңғы тастың түсі – ақ. Сал-

мағы – 10 кг шамасында. Бір бұрышы ке-

ті ліп сынған. Ортасындағы тесігі аса ше-

берлікпен тесілген. Тастың үстіңгі бетінде

тар тылған  ұнды шығаратын сызықт

қт

ар



а б

бар.


На

Нақт


қты

ы

санын санау  мүмкін еме



ме

с.

с. Ү



Үст

стің


іңгі

гі

тас 



тың 

түсі – қызыл. Салмағы – 

15

15 к


г 

ша-


ма сында. Астыңғы бетінде ұн шығару үшін

арнайы екі сызық сызылған. Ортасының

тесігі шебер тесілген. Бетінде диірменнің

ағаш тұтқасын бекітетін және бір тесік бар

екен. (а

(аға


ғ шы

шы с


с

ақ

ақта



та

лм

лм



ағ

ағ

ан



ан

).

).



 

БІЗДЕН БІР ОЙ

Осыған дейінгі ғылыми зерттеулерге

сүйенсек, бұл обалар б.з.б. ІІІ-І ғасырларда

тұрғызылған болуы мүмкін. Себебі, Сүм-

бе дегі  қорғандар сол кезеңде бой түзеген

Қа

Қара



рата

т

л, Қарғалы, Қапшағай-3



3

,

,



Б

Бесш


сша-

а-

тыр-2, Үңгірқо



о

ра

ра, тт.



б

б об


обал

ал

ар



ар

ға

ға ұұқс



қсай

ай

ды



ды.

Ол дәуірде мұндай қорымдарының саны

5-10, кейде одан көп болатын болған. 

Сонымен қатар көбіне қорғандар сол түс-

тіктен оңтүстікке қарай тізбектеле орнала-

са ды-мыс. Ал бұдан кейінгі кезеңдерге тән 

үй

ү

сін қо



қорғ

р

андары



р  шашыраңқы болып ке-

л

леді



ді

е

еке



кен.

н.

ТАҚЫРЫПҚА ОРАЙ



Жарас КЕМЕЛЖАН, журналист:

– Сартауды бала жасымнан Үйсін тауы 

деп естіп өстім. Демек, бұл өлкені ерте рек те 

Үйсіндер мекенде

деге

ген 

н бо

болу

луы 

ы 

мү

мүмк

мкін

ін



Қы

Қыттай

ай 

М

ӘӘ



СС

ЕЛЕ


М

жазбалары да соны дәлелдейді. Ал Хан 

Тәңір шыңының астында Ша

а

ты

ты

д

деген ауыл 

бар. Бұрын бұл Шаты аң

ңға

ғары

ры Ү

Үйс

йсін

ін к

күн

үн-

бидің жазғы астанасы болыпты. М

Мұны да 

Қытай жазбаларынан оқыдық. Кейін бұл 

туралы Қытайдағы жазушы-тарихшы 

Сұлтан Жанболатов «Үйсін күнби» тарихи 

романында жазды. Шаты аңғары – Хан 

Биіктігі – жалпы жер бедерінен шама-

мен 4-5 метр. Үсті тегіс. Қорған тонал ма-

ғаны байқалады. 4-қорған. Биіктігі – 

жа

ж л пы  жер



р б

бед


едер

рінен шамамен 3-4 метр. 

Үс

Үсті


тіні

нің 


ң 

ед

едәу



әу

ір

р б



б

өл

өліг



ігі і қа

қа

з



зылған. Ауыл тұр-

ғын дарының  айтуы  бойынша, бір азамат 

көкөніс сақтайтын  ұра қазған. Астынан 

адам сүйегі шыққан соң, жерді қазу тоқта-

ты лыпты. 5-қорған. Биіктігі – жалпы жер 

бедерінен шамамен 3-4 метр. Анағұрлым 

жайдақ. Үстінде тастар

ар б


бар

ар



6-

6

қо

қо

рғ

рған

ан. 

.

(бі рінші қорымнан ссол

олға

ға

қ



қар

арай


ай

)

) Би



Би

ік

ік



ті

тігі


гі

 

жал пы  жер бедерінен шамамен 2-2,5 



метр. Үстін үңгіп, төрт бұрышты қазыл ған. 

Қазылғанына өте көп уақыт өтпегені аң ға-

рылады. Айналасы толған тас. Ерек ше лігі 

мұндағы тастар ірілеу. 7-қорған. Би ік тігі 

–ж

–жал


алпы

пы ж


ж

ер

ер



б

бед


ед

ер

ерін



ін

ен

ен ш



ш

амамен 2-3 метр. 

То

Тона


налм

лм

ағ



аған

ан. Үс


Үсті

ті ж


жай

айда


дақ

қ. 8-қор ған. Биік-

тігі – жалпы жер бедерінен шама мен 2-2,5 

метр. Тоналмаған. 9-қор ған. Би іктігі – 

жалпы жер бедерінен шамамен 1-1,5 

метр. Тоналмаған. 10-қорған.  Биіктігі –

жалпы жер бедерінен шамамен 2-2,5 метр. 

Тоналмаған. Таза сақта

та

лғ

лған



а . Қорым  үл

үл

-



кен дігімен  ерекшеле

ене


неді

ді.. 11




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет