Республиканская научно-познавательная газета "Білім айнасы"
жүктеу/скачать 0,91 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Кәрім Айзада Тиыштыққызы Қостанай облысы Амангелді ауданы Қаламқас бөбекжай тәрбиеші Ертегі ойыны арқылы тілін дамыту Қазіргі жас ұрпақты білімді, мәдениетті, ұшқыр қиялды, өз ұлтын сүйетін нағыз қабілетті етіп тәрбиелеу баршамыздың міндетіміз. Дүниедегі ұшқыр ойлы,тек қана шындықпен жүретін нәзік те,пәк те бақытты да батыр-ол бала. Баланың жаны да, нанғыштығы да тез, ол өмірдегі барлық құбылысты білсем, ол неге олай, неге бұлай деп, дүние сырын ашсам» деп талпынады, ұмтылады. Мектепке дейінгі тәрбиенін өткеніне көз жіберіп, болашағына болжам жасайтын болсақ, тәрбиенің мәнгілік категориясы екенін тұжырымдаған халқымыздың дана перзенті, заман заңғарлары Әл-Фараби, Жүсіп Баласұни, Қожа Ахмет Яссауиден бастап, Ұлы Абай, Ыбырай, Шоқаннан тәлім-тәрбие жөнінде айтқан әлемдік денгейдегі педагогикалық ой-тұжырымдамаларының мәні бүгінге дейін артпаса еш «Білім айнасы» 2023 ж. 46 кеміген жоқ. Баланы ізденімпаздыққа баулу, оған зерттеу дағдысы мен білігін игерту бүгінгі білім беру саласының маңызды міндеті болып саналады. «Тәрбиені бастау керек бақшадан» дегендей, балаларды тәрбиелеу әрине мектепке дейінгі ұиымдар алдында тұрган міндет. Сол міндеттердің негізгілерінің бірі саналатын баланың жобалау қабілеттін зерттеушілік қабілетін дамыту. Баланың қарапайым математикалық түсінік-ойын тәрбиелеу қабілетін дамытуды аңғартады. Мектеп жасына дейінгі балалар мекемесінде 3-4 жасар балаламен өткізілетін әрбір сабақ, ойын алғашқы ұғымдарын қалыптастыру ойынның мынадай түрлерін өз тәжірибемде пайдаланып жүрмін: 1. Дидактикалық ойын 2. Сюжетті ролдік ойын 3. Драмаландыру 4. Қимылды ойынар Өз тәжірибемде қабілетті балаларды анықтау және олардың қабілетін дамыту үшін жұмыс жоспарын құрып аламын: 1. Тобымдағы қабілетті балаларды анықтап аламын 2. Сол балаға тапсырма дайындау 3. Ойын үстінде тапсырма беру 4. Қабілетті балаларға ертегі, тақпақ оқу үлгілерін үйрету 5. Салған суреттерге көрме ұйымдастыру 6. Ежелгі қазақ әдебиеті өкілдерінің балаларға қалдырған әдеби мұралары бүгінгі бала тәрбиелеу мен оқытуға, ғылым жолын танытып, өнер-білімге баулудан қастерлі қасиетін жойған жоқ. Әрбір тәрбиеші соларды іздестіріп оқып қажетінше тиімді пайдаланып жүрсе, өте демеуші дәнекер: Мәселен «Бір қазан сүт» өлеңінде әжейдін сүтінің қайда кеткенін білу үшін әрі қарай не болар екен? - деген оймен ауыздарын ашып отырған бөбектер апай, сонда сүт төгіліп қалдыма? - әлде біреу ішіп қойдыма?- дегендей тамаша сұрақтар кезек-кезек қойып одан бетер ынтыға түседі. балалар былай болыпты деп бастаса көбелек келіпті, жапалақ келіпті, тағы басқа осы сияқты жобалап айту сол өлеңнін барлық кейіпкерлерін зерттеп қиялмен айтып беру баланың дамуын анықтайды. Әрине, мұның бәрінде де әр баланың қабылдай алуында, білуге ұмтылу, ынта, құлшыныс т.б жеке қабілет мүмкіндіктері ескерілуі қажет. 7. Көңіл көтеретін ойындар арқылы балалардың ақыл-ой белсенділігін артыру, бастаған ойынның жобалау қортындысын алдын ала болжай білу балалар білімін қалып тастырып, олардың жан жақты дамуын одан әрі толықтыра түседі. Ойын қортындысын алдын ала болжай отырып ойнатуға тырысатындық танбаланың ойын арқылы, зейіні толыға түседі. Тәрбие беру- тоқтамайтын тағылым, онсыз адамдық алып тастыру мүмкін емес. Бүгінгі жас бүлдіршіндерді тәрбиелей отырып, олардын ойлау қабілетін дамыту, ұғымдарын толықтай қалыптастыру, өздерін қоршаған ортаның дәл анық ажырата білуге үйретудің маңызы зор деп ойлайм. Ойын түріне құрылған сабақ бала үшін түсінікті қиял елесін дамытатын қазақтың ұлттық ойынын ойнатуда баланың шығармашылық ойлауын, зейінін, сөзді түсіне білу қаблеттерін дамыттым. Бала бойында әртүрлі сапалық қасиеттер қалыптасып жатады. Баланы табандылық, танымдық, белсенділік, эрудициянық алып тастырсақ баланы жоғары көңіл күйге бөлеп, жаңа істерге жігерлендіреміз. Баланың жобалау, қаблетін анықтауды шығармашылық дарындылығын зерттеу түріне байланысты 5 топқа бөлдім. 1. Баланың қиял-елес белсенділігі арқылы 2. Сөйлеу шеберлігін артыру арқылы шығармашылығын 3. Заттың схемалық бейнесін пайдалану 4. Бейнелеу әрекеті мен саз тәсілдерін үйлестіре қабілетін дамыту . «Білім айнасы» 2023 ж. 47 5. Табиғи материалдарды пайдалану арқылы дарындылығын жобалау. Әр бір оқу іс- әректінің дамытушылық мақсаттарын тапсырмалар мен байытып, оларды тұрақты пайдаланып отыру арқылы баланы анықтауға айталлықтай қолжеткізуге болады. жүктеу/скачать 0,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|