Көрінеу заңсыз ұстау, қамауға алу немесе тұтқында ұстау

Қылмыстық кодекстің 346-бабында екі бірдей қылмыс:

1. 
   көрінеу заңсыз ұстау;
   
2. 
   көрінеу заңсыз қамауға алу немесе қамауда ұстау үшін жауаптылық белгіленген. Бұл әрекеттердің қоғамға қауіптілігі сол Қазақстан Республикасының конституциясында көзделген әркімнің жеке басының бостандығына құқығын өрескел аяққа басады. Азаматты ұстау, қамауға алу немесе қамауда ұстау тек қана заңға негізделіп жүзеге асырылуы тиіс. Қылмыстың тікелей объектісі-әділсоттылықтың мүддесі, қосымша тікелей объект-жәбірленушінің жеке бостандығы, азаматтардың басқадай (мүліктік, тұрғын үй, ар-намысы) мүдделері. Қылмыстың объективтік жағы көрінеу заңсыз ұстау, қамауға алу немесе қамауда ұстау әрекеттері арқылы жүзеге асырылады. Заңсыз ұстау деп-Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген негіздер бойынша адамды еркінен айырып, шара қолдануды айтамыз. Қылмыстық іс жүргізу кодексінің талаптарына көрінеу қайшы түрде бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алуды заңсыз қамау деп түсінген жөн. Бұлтартпау шарасы ретінде қамауға алынған адамды одан әрі ұстауға негіз болмаса да, оны босатудың орнына оны одан әрі тұтқында ұстауды заңсыз тұтқында ұстау деп түсінеміз. Қылмыс формальдық құрамға жатады. Қылмыс заңсыз ұстау, қамау немесе тұтқында ұстау әрекеттері орын алған сәттен бастап аяқталған деп саналады. Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. Заңда көрсетілген көрінеу деген сөздің өзі осы іс-әрекеттің тікелей немесе жанама қасақаналықпен жасалатынын білдіреді. Қылмыстық ниет әр түрлі болуы мүмкін, ол қылмысты саралауға әсер етпейді. Қылмыстың субъектісі-адамды ұстауға, қамауға алуға, тұтқында ұстауға құзыреті бар адамдар. Олар-прокурор, тергеуші, анықтама жүргізуші адам, сондай-ақ босатылуға жататын адамды одан әрі тұтқыннан босатпаған тұтқын орнының бастығы. Қылмыстық Кодекстің 346-бабының 3-тармағында заңсыз ұстау, қамауға алу немесе тұтқында ұстау ауыр зардаптарға (қамалған адамның ауыр науқасқа душар болуы, өлуі немесе өзін-өзі өлтіруі, т.с.с.) әкеліәп соққаны үшін жауаптылық белгіленген.