С тұр сын ға лиева
«Ал ты ша ар ды не ме се ы тай ды
жүктеу/скачать 9,59 Mb. Pdf көрінісі
|
809-003-001к-19 КазЛитра 9 каз УЧЕБНИК Book
- Бұл бет үшін навигация:
- «ыр да ы м сыл ман шы лы
| «Ал ты ша ар ды не ме се ы тай ды
Нан-Лy про вин ция сы ны (Кі ші Б ха ра ны) шы ыс та ы ал ты а ла сы ны жа дайы ту ра лы» зерт теу ең бе гін жаз ды. Ға лым ның бұл ең бе гін Ре сей де де, одан тыс жер лер де де Шы ғыс ты зерт теу ші ға лым дар жо ға ры ба ға ла ды. 1859–1861 жыл да ры Пе тер бург те бол ған ке зін де Шо қан Уәли- ха нов әр түр лі әс ке ри жә не ғы лы ми ме ке ме лер де қыз мет іс те ді. Шо қан Қа зақ стан мен Ор та Ази яның жә не Шы ғыс Түр кіс тан ның кар тала рын жа сау мен ай на лы сып, қа жыр лы ең бек ет ті. Со ны мен қа тар Шо қан Шы ғыс ел де рі нің қол жаз ба ла рын мұ қи ят зерт теу ді де жал ғас тыр ды. Ға лым ды Орыс геог ра фия лық қо ға мы Шы ғыс та ри хы ту ра лы дә ріс тер оқу ға ша қы рып тұр ды. Ш.Уәли ха нов тың Пе тер бург те бол ған жыл да ры оның ғы лы- ми-шы ғар ма шы лық қыз ме ті нің аса елеу лі де же міс ті ке зе ңі бол ды. Ол Ре сей Бас Шта бы ның әс ке ри-ғы лы ми ко ми те ті нің тап сы руы бой ын ша «Бал қаш кө лі мен Ала тау жо та сы ара лы ғы ның кар та сы», «Құл жа қа ла сы ның жо ба сы», «Ыс тық көл экс пе ди ция сы ның қо ры- тын ды сы на қо сым ша кар та», «Қы тай им пе рия сы ба тыс өл ке сі нің кар та сы» сын ды Ор та Азия мен Қа зақ стан ның кар тала рын жа сай ды. 1864 жы лы Шо қан ге не рал Чер няев тің Оң түс тік Қа зақ стан ға жа са ған әс ке ри экс пе ди ция сы на қа ты са ды. Бі рақ әс ке ри қыз ме ті ұзақ қа со зыл ма ды, ге не рал дың жер гі лік ті ха лық қа шек тен тыс қа ты гез дік жа сауы мен ке ліс пе ген Шо қан әс кер қа та ры нан өз ер кі мен ке те ді. Шо қан Уәли ха нов ден сау лы ғы ның на шар ла уы на бай ла- ныс ты елі не ора лу ға мәж бүр бо ла ды. Ол Ом бы ға ба рып, да ла да ғы жер гі лік ті бас қа ру ісін қай та ұй ым дас ты ру жө нін де гі ша ра- лар ға қа тыс ты. Оның не гіз гі ойы «ыр да ы м сыл ман шы лы Шо қан Уәли ха нов бү кіл Ал тын ша һар дың жағ дайы ту ра лы құн ды ма те ри ал дар жи нап үл гер ді жә не со ны мен қа тар А.Шла ги нтвейт тің қа за бо луы ның се беп те рі мен жағ дай ла рын да тұң ғыш анық тай біл ді. П.П.Семенов- Тянь-Шанский жүктеу/скачать 9,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|