6-тапсырма «Үй тапсырмасы» білімін тексеру, бағалау тапсырмасы негізінде ұсынылған.
Сыныпта түсіндіріліп беріледі. Келесі күні тексеріледі, бағаланады.
пен 9, 5 пен 7 цифрлары қайталанатындай екі таңбалы сандар құрастырады.
Үй тапсырмасын талдайды. Үй тапсырмасын орындау барысында жақшалы өрнектердегі амалдарды орындайды.
берілген цифрлардан екі таңбалы сандар құрастырады, қалай құрастырғанын түсіндіреді.
Ақпараттық материалмен түсіндірме жұмысы орындалады.
Қосымша ақпарат Жақшаларды алғаш рет өз жұмысында қолданған ғалым – итальяндық математик
Никколо Тарталья.
2.1.2.6. 40 + 17, 57 – 40, 57 – 17, 35 ± 12 жағдайларында ондықтан аттамай, екі таңбалы сандарды ауызша қосу мен азайтуды орындау.
Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар 30 + 7, 37 – 7, 37 – 30 жағдайларында ауызша қосу, азайтуды түсінеді, орындайды.
Көптеген оқушылар сызбалар мен жазбаларды пайдаланып, 30 + 7, 37 – 7, 37 – 30 жағдайларында қосу мен азайтудың қалай орындалатынын түсіндіріп береді.
Кейбір оқушылар өзіндік ой, пікір айтады, дәлелдейді. Разрядтан аттамай ауызша қосу және азайту тәсілдерін санды өрнектің мәнін табу, теңдеу шешу, есеп шығару әрекетінде тиімді қолданады.
Сабақтың кезеңі/уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы
Кіріспе-қызықтырушылық кезеңі 20 көлеміндегі бірі таңбалы және екі таңбалы сандарды қосу, азайту алгоритмі пысықталады.
Үлгі бойынша өрнектер құру және олардың мәндерін табу:
Үлгі бойынша өрнектер құру және олардың мәндерін табу.
Қалыптастырушы бағалау
Слайдтар: «20 көлеміндегі бір таңбалы және екі таңбалы сандарды қосу және азайту тәсілдері».
10 + 2
10 + 5
10 + 9
10 + 8
2 + 10
+
+
+
12 – 10
–
–
–
12 – 2
–
–
–
Сабақтың ортасы
Операционалдық-танымдық кезеңі Оқулықпен жұмыс. 1-тапсырма жаңа білімді меңгертуге бағытталған.
Сызбалар мен жазуларды пайдаланып, қосу мен
Оқулықпен жұмыс.
1-тапсырманың а) есебінде сызбалар мен
Кері байланыс: «Оқушы – мұғалім».
Оқулық
азайтудың қалай орындалатынын түсіндіріп береді. Қорытынды жасайды.
Неліктен 30-дан 30-ды азайттық?
Неліктен 7-ден 7-ні азайттық? деген сұрақтарға жауап іздейді, өз пікірін білдіреді.
Мысалы, 37 – 7 өрнегінің мәнін есептеу үшін
37 санын ондықтар пен бірліктердің қосындысы түрінде жазу, яғни 37 = 30 + 7.
7 бірліктен 7 бірлікті азайту.
Бірліктердің айырмасының мәнін ондыққа қосу. Нәтижесінде:
37 – 7 = (30 + 7 ) – 7 = 30 + (7 – 7) = 30.
37 – 30 өрнегінің мәнін есептеу үшін
37 санын ондықтар пен бірліктердің қосындысы түрінде жазу, яғни 37 = 30 + 7.
3 ондықтан 3 ондықты азайту.
Ондықтардың айырмасының мәніне бірлікті қосу. Нәтижесінде:
37 – 30 = (30 + 7 ) – 30 = (30 – 30) + 7 = 7.
ә) Оқушылар қосу мен азайтуды түсіндіре отырып шығарады. Мысалы, 50 + 6 өрнегінің мәнін табу үшін 5 ондыққа 6 бірлікті қосамыз.
50 + 6 = 5 онд. 6 бірл. = 56
79 – 9 өрнегінің мәнін табу үшін 79 санын разрядтық қосылғыштарға жіктейміз,
бірліктен бірлікті азайтамыз, ондыққа қосамыз. 79 – 9 = (70 + 9 ) – 9 = 70 + (9 – 9) = 70.
97 – 90 өрнегінің мәнін табу үшін 97 санын разрядтық қосылғыштарға жіктейміз, ондықтан ондықты азайтамыз, бірлікті қосамыз.
97 – 90 = (90 + 7) – 90 = (90 – 90) + 7 = 7.
2-тапсырма жаңа білімді бекітуге берілген. Қосындының белгісіз компоненттерін табу үшін қосындының мәні, қосылғыш белгілі болған жағдайда белгісіз қосылғышты табу ережесін және
айырманың мәні, азайтқыш (азайғыш) белгілі болған жағдайда белгісіз азайғышты (азайтқышты)
жазуды оқиды, қосу мен азайту амалдарына берілген өрнектердің мәнін табады, түсіндіреді.
тапсырманың
ә) есебінде жаңа білімін қолдана отырып, қосу мен азайтуды түсіндіре отырып шығарады.
тапсырмада қосындының белгісіз компоненттерін табу үшін жаңа білімін пайдаланады.
тапсырма. Мұғалімнің қолдау сөздері.
тапсырма. Қалыптастырушы бағалау:
«Қалыптастыру шы сауалнама» Белгісіз қосылғышты
ҚАЛАЙ анықтадың?
CD диск.
Көрнекі кестелер:
«Қосу мен азайтудың ауызша тәсілдері».
№6 кесте
Көрнекі кестелер:
«Сандарды қосу мен азайтудың ауызша тәсілдері».
табу ережесін қолданады. Мысалы,
28 – 20 = (20 + 8 ) – 20 = (20 – 20) + 8 = 8.
30 + 5 = 3 онд. 5 бірл. = 35.
99 – 9 = (90 + 9 ) – 9 = 90 + (9 – 9) = 90.
3-тапсырма. Оқылуы бойынша теңдеу құру, жаңа білімін теңдеу шешу барысында қолдана білу іскерлігін қалыптастырады.
«Белгісіз сан мен 2-нің қосындысы 32-ге тең» түріндегі оқылым бойынша белгісіз санды латын әіпбиінің кез келген әріптерінің бірімен (өзіне таныс) белгілеу негізінде х + 2 = 32 түріндегі теңдеу құрады.
Қосу мен азайту арасындағы байланысқа негізделген қарапайым теңдеулерді шешу әдісін қолданады:
қадам – теңдеуді оқу (мысалы, осы тәсілмен х + 2 = 32 теңдеуін шешу үшін оны былайша оқиды: «белгісіз қосылғыш икс пен 2 санының қосындысының мәні 32-ге тең», алайда оны әртүрлі оқуға болады);
қадам – амалдардың компоненттері мен нәтижелері арасындағы байланыс туралы ережені таңдау және оны шешу үшін пайдалану;
х – белгісіз қосылғыш. (Белгісіз қосылғыш x-ті табу үшін қосындының мәні 32-ден белгілі қосылғыш 2 санын азайтамыз), яғни:
қадам – амалдың белгісіз компонентін табу:
x = 32 – 2;
қадам – теңдеудің шешуін жазу x = 30.
қадам – тексеру: берілген теңдеудегі х-тің орнына табылған 30 санын қоямыз және қосу амалын орындаймыз: 30 + 2 = 32.
Теңдеудің оң жақ және сол жақ бөліктерінің мәндерін салыстырамыз.
30 + 2 = 32
32 = 32 – тура теңдік
ә) 70 саны белгісіз саннан 3-ке кем.
3-тапсырмада оқылуы бойынша теңдеу құрады, жаңа білімін теңдеу шешу барысында қолданады.
Белгісіз азайтқышты ҚАЛАЙ анықтадың? НЕЛІКТЕН
қосылғыштың мәнінен қосылғышты азайттың?
тапсырма. Кері байланыс:
«Оқушы – оқушыға»
тапсырма. Кері байланыс:
«Екі жұлдыз, тілек»
CD диск.
Көрнекі кестелер:
«Сандарды қосу мен азайтудың ауызша тәсілдері».
№7 кесте
(30 + 7, 37 – 7, 37 – 30)
түрінде берілген өрнектің түсіндірмесі жазылған кесте.
х – 70 = 3 түріндегі теңдеу құрады, шешеді. б) Белгісіз сан 56-дан 6-ға кем.
56 – х = 6 түріндегі теңдеу құрады, шешеді. 4-тапсырмаТеңдік тура болатындай етіп, жақшалар қояды.
Топтық жұмысқа арналған 5-тапсырманы орындау үшін жаңа білімді қолданады, есеп шығару білігін қайталайды, дамытады.
Ойсергек. Ал, балалар, тұрайық, Алақанды ұрайық.
Оңға қарай иіліп, Солға қарай иіліп,
Бір отырып, бір тұрып, Бойымызды созайық, Белімізді жазайық, Оңға-оңға түзу тұр, Солға-солға түзу тұр. Жоғары-төмен қарайық. Қолымызды созайық, Бойымызға күш жинап, Біз шынығып алайық.