Т/Ж 2 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу
Сабақ мақсаты:
Р.Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» әңгімесіндегі әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу
Бағалау критериі:
Роза Мұқанованың «Мәңгілік бала бейне» әңгімесіндегі әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашады
Саралап оқыту тапсырмалары
Ұжымдық жұмыс Жаңа тақырыптың түсіндірілуі
Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма) Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету
Уақыты
Кезеңдері
Сабақтың мазмұны
Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?
Ресурстар
1 минут
Ұйымдастыру
Сәлеметсіздер ме, оқушылар?
8-сыныптың қазақ әдебиеті пәніне қош келдіңіздер!
Сабағымыздың тақырыбы: « Роза Мұқанованың өмірі мен шығармашылығы. «Мәңгілік бала бейне» әңгімесі»
Бүгінгі сабақта:
Сенің меңгеретінің:
Роза Мұқанованың өмірі мен шығармашылығын білесіздер
«Мәңгілік бала бейне» әңгімесіндегі әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашасыздар
Презентация, суреттер
3-5 минут
Жаңа сабақ
Автор шығарманың идеясы арқылы қандай ой айтқысы келді?
– Ақсақал, сіз де елде жоқ қолқа салып отырсыз. Мен де елде жоқ қолқа салайын. Осы күнге дейін жар сүймей келе жатыр едім…
Шал Естеместің қолқасын түсініп төмен қарап, ойланып қалды.
– Апырым-ай, мынауың шынында да елде жоқ қолқа екен, – деді ол сәлден кейін. – Ай, бірақ сен де бір азаматсың ғой. Баламды қор қылмассың. Сөзім сөз. Өнерің жетсе, тілегіңді бердім, қарағым.
– Ботасы өлген боз іңген, – деп күбірледі Естемес атын тебініп қозғала беріп. Ойынан енді ғана сергіп, Оразымбетке бұрылды.
– Көрмейсің бе, ботасы өлген ғой аруананың. Зары қандай ащы еді. Түйе деген жануар баласын адамнан артық жоқтайды.
– Мен қорқып қалдым, – деп Оразымбет шынын айтты. – Киелі шығар жануар...
Екі күйшінің жолға шығуы,
күйшілер әңгімесі.
– Ар жағын сен тарт! – деп саңқ етіп, домбыраны Оразымбетке тастай берді.Оразымбет домбыраны қағып алып, жалғастырып тарта жөнелгенде, нардың сүті де шелекке сауылдап құйыла берді.
Біз қайдан білейік, ел «Нар идірген» күйі осылай туыпты деседі.
Шал мен Естеместің бір-біріне қолқа салуы.
үй иесінің өтініші
Нардың түрі жүдеу, бүйірі солып, өркеші қамшылар жағына қисая бастаған. Тамыры қураған ағаштай семіп, кішірейіп бара жатқан ірі тұлғасы, күйіс қайырмай, қыбыр етпей тұрған мүсәпір бейнесі, әсіресе телміре қараған жасқа толы үлкен мөлдір көзі екі күйшіге қатты әсер етті.
Жолаушылардың жалғыз қараша үйге
келуі
Естемес Жаңылға енді бір қарағанда, сығымдап қысқан сүйріктей ақ саусақтың арасынан шым-шымдап сүт тамып барады.
Күйшінің жолын жас жігітке беруі немесе
нардың июі. “Нар идірген” күйінің өмірге
келуі
...Түндігі бүркеулі қаракөлеңке үйдің ішінде жалғыз шалдан басқа адам жоқ екен. Ол орнынан тұрып қонақтардың сәлемін алып, екі күйшіні төрге отырғызды.
Жаңа күйдің пайда болуы. нардың иіп,
сүт шығуы
Дескриптор:
Оқушылар оқулықтағы «Күй аңызы» әңгімесін оқып танысады.
Нардың түрі жүдеу, бүйірі солып, өркеші қамшылар жағына қисая бастаған. Тамыры қураған ағаштай семіп, кішірейіп бара жатқан ірі тұлғасы, күйіс қайырмай, қыбыр етпей тұрған мүсәпір бейнесі, әсіресе телміре қараған жасқа толы үлкен мөлдір көзі екі күйшіге қатты әсер етті
Жалғыз нардың кезігуі, аруананың зары
– Ботасы өлген боз іңген, – деп күбірледі Естемес атын тебініп қозғала беріп. Ойынан енді ғана сергіп, Оразымбетке бұрылды.
– Көрмейсің бе, ботасы өлген ғой аруананың. Зары қандай ащы еді. Түйе деген жануар баласын адамнан артық жоқтайды.
– Мен қорқып қалдым, – деп Оразымбет шынын айтты. – Киелі шығар жануар...
Екі күйшінің жолға шығуы,
күйшілер әңгімесі.
...Түндігі бүркеулі қаракөлеңке үйдің ішінде жалғыз шалдан басқа адам жоқ екен. Ол орнынан тұрып қонақтардың сәлемін алып, екі күйшіні төрге отырғызды.
Жолаушылардың жалғыз қараша үйге
келуі
– Ақсақал, сіз де елде жоқ қолқа салып отырсыз. Мен де елде жоқ қолқа салайын. Осы күнге дейін жар сүймей келе жатыр едім…
Шал Естеместің қолқасын түсініп төмен қарап, ойланып қалды.
– Апырым-ай, мынауың шынында да елде жоқ қолқа екен, – деді ол сәлден кейін. – Ай, бірақ сен де бір азаматсың ғой. Баламды қор қылмассың. Сөзім сөз. Өнерің жетсе, тілегіңді бердім, қарағым.
Шал мен Естеместің бір-біріне қолқа салуы.
үй иесінің өтініші
– Ар жағын сен тарт! – деп саңқ етіп, домбыраны Оразымбетке тастай берді.Оразымбет домбыраны қағып алып, жалғастырып тарта жөнелгенде, нардың сүті де шелекке сауылдап құйыла берді.
Біз қайдан білейік, ел «Нар идірген» күйі осылай туыпты деседі
Күйшінің жолын жас жігітке беруі немесе
нардың июі. “Нар идірген” күйінің өмірге
келуі
Эпилог пен прологтің анықтамасын есімізге түсірсек.
Эпилог – көркем шығарманы қорытындылайтын компонент. Эпилог негізгі оқиға желісінен бөлек тұрса да авторлық идеяны толықтыра түсіп, шығарманың басты кейіпкерлері жайында қысқаша мәлімет береді, олардың кейінгі іс-әрекеттерінің жалғасын көрсетеді.
Пролог (гр. prologos - кірісі көркем шығарманың оқиға мазмұнымен мәнін оқырманға таныстыратын кіріспе бөлімі. Ол шығарма идеясын дұрыс түсіндіру.
