Садыћов Т. С., т б. Дљниежљзi тарихы


I тарау. XX  ЅАСЫРДЫЃ  ЕКIНШI  ЖАРТЫСЫ  МЕН



Pdf көрінісі
бет3/311
Дата06.01.2022
өлшемі14,18 Mb.
#13520
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   311
тарау. XX  ЅАСЫРДЫЃ  ЕКIНШI  ЖАРТЫСЫ  МЕН
XXI ЅАСЫРДЫЃ  БАС  КЕЗIНДЕГI  ДЉНИЕЖЉЗI  ДАМУЫНЫЃ НЕГIЗГI
ЉРДIСТЕРI
 § 1. ДЉНИЕЖЉЗIНIЃ СОЅЫСТАН КЕЙIНГI ДАМУЫ.
ЌЛЕУМЕТТIК-ЭКОНОМИКАЛЫЋ ДАМУДЫЃ НЕГIЗГI БАЅЫТТАРЫ
Љш дљниенiѓ ћџрылуы. Екiншi дљниежљзiлiк соѕыстан кейiнгi
отаршыл империялардыѓ ыдырауы Азия мен Африкадаѕы отаршыл-
дыћты жойды. 1960 жылы желтоћсанда БЏЏ-ныѓ отаршылдыћты
жою принциптерi туралы Декларация ћабылдауыныѓ айрыћша
маѓызы болды. Декларация Батыстыѓ индустриялыћ елдерi мен
олардыѓ Азия мен Африкадаѕы шикiзат жаѕынан тќуелдi елдер
арасындаѕы ћарым-ћатынастарыныѓ бџрынѕы љлгiсiн заѓѕа ћайшы
деп жариялады. Соѕыстан кейiнгi онжылдыћтыѓ iшiнде халыћаралыћ
ћауымдастыћтыѓ толыћ ћџћылы мљшелерi деп танылѕан жљзден астам
тќуелсiз мемлекеттер ћџрылды.
XX ѕасырдыѓ орта тџсынан бастап дљниежљзiлiк ћауымдастыћ
ќлеуметтiк-экономикалыћ, саяси-идеологиялыћ к=рсеткiштерi
жаѕынан бiр-бiрiнен =згеше ќртљрлi љш дљниеге б=лiндi. Бiрiншi дљние
дамыѕан капиталистiк елдерден ћџралды. Бџл елдер, негiзiнен,
капиталистiк  дамудыѓ алѕашћы легi болатын. Оныѓ бiрiншi   дљние
болуыныѓ себебi —  басћалардан бџрын жќне КСРО ћџрылардан бџрын
ћалыптасып, љстемдiк жаѕдайѕа ие болѕандыѕында.
Ћџрамына социалистiк елдер кiрген екiншi   дљние — соѕыстан кейiнгi
кезеѓде орнады. Екiншi дљниежљзiлiк соѕыстан кейiн Орталыћ жќне
Оѓтљстiк-Шыѕыс Еуропа елдерiнде =кiмет басына Коммунистiк жќне
Жџмысшы партиялары келiп, социалистiк даму жолына тљстi. Олар-
дыѓ КСРО ыћпалында болуы бџл елдердiѓ осындай жолды таѓдауын
белгiлеп бердi. Шыѕыс Еуропа мемлекеттерiнiѓ iзiнше Азияныѓ Ћытай,
Солтљстiк Корея, Солтљстiк Вьетнам, Лаос,
Камбоджа сияћты елдерi де социалистiк
даму жолын таѓдады. 60-жылдардыѓ
басында Куба социализм орнату жолына
тљстi. С=йтiп, КСРО бастаѕан дљниежљзiлiк
социалистiк жљйе орнады.
Љшiншi дљниенiѓ ћалыптасуы да соѕыстан
кейiнгi кезеѓмен байланысты. Олар 40-
жылдардыѓ соѓында басталѕан Азия мен
Африкадаѕы отаршылдыћты жою нќти-
жесiнде ћалыптасћан экономикалыћ даму
деѓгейi, тџрмыс-салты мен =мiрге к=зћарасы
жаѕынан =згеше жаѓа мемлекеттер едi.
Бџлар Латын Америкасындаѕы мемле-
кеттермен бiрге экономикасы артта ћалѕан,
џлттыћ кќсiпкерлiгi шамалы, ќлеуметтiк
Ю.А.Гагарин


5
жiктелу процестерi жетiлмеген, ћалыптаспаѕан, патриархалдыћ
ћџрылымдары мен элементтерi саћталѕан елдер болды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   311




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет