«Сала экономикасы және өндірісті ұйымдастыру»
Кәсіпорынның ішкі ортасына кіретін негізгі элементтер
жүктеу/скачать 288,26 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Кәсіпорындардың жіктелуі
| 2. Кәсіпорынның ішкі ортасына кіретін негізгі элементтер:
А) Өндіріс қорлары Б) Адамдар В) Ақпарат Г) Қаржы Капитал – қосымша құн әкелетін кез келген құндылық. Кәсіпорын қорлары – экономикалық және экономикалық емес болып бөлінеді. Материалдық қорлар. Капитал, негізгі және айналым. Жер қорлары. Энергетикалық қорлар. Материалдық емес қорлар – өнім өңдіруге қатысатын, бірақ материалдық-заттық формасы жоқ қорлар. Авторлық құқық. Патент. Сауда маркалары. Бағдарламалар, ноу-хау және т.с.с. Еңбек қорлары. Еңбек Кәсіпкерлік қабілет. Қаржы қорлары (экономикалық емес) – кәсіпорында бар ақша: өзіндіке – жарғылық капитал, пайда, амортизациялық қор және т.с.с. келтірілген. қарызды. Басқа түсімдер – сақтық төлемдер, мемлекеттік бюджеттен түскен ақша, дивидендтер және с.с. Кәсіпорынның сыртқы орта элементтері: А) Мемлекеттік органдар Б) Кәсіпорындар – бәсекелестер, әріптестер, серіктестер. В) Тұтынушылар Г) Кәсіпорын қасында тұратын халық 3. Кәсіпорындардың жіктелуі Жіктеу факторлары: 1) Қолданылатын қорларына байланысты кәсіпорындар еңбек сіңіргіштігі жоғары, қор сіңіргіштігі жоғары және материал сіңіргіштігі жоғары болып бөлінеді. Еңбек сіңіргіштігі жоғары кәсіпорындарда, көбінесе еңбек бөлінісі дәрежесі өте жоғары. Бөл бөліністің кемшіліктері еңбекті ізгілендіру, еңбек қызметін қызықтыру және топтарда жұмыс істеу тұжырымдамаларын туғызды. 2) Салаға байланысты кәсіпорындар келесі түрде бөлінеді: кен өңдіру, өнеркәсіптік кәсіпорындар, ауыл шаруашылық, сауда, транспорт, байланыс, құрылыс кәсіпорындары, қаржы мекемелері. 3) Орналасуына қарай. Орналасу жерін таңдау белгілері: а) материалдар шығындары (транспорттау шығындарын азайту) б) еңбек шығындары (еңбек қорларының жеткіліктілігі, еңбек күші бағасы) в) тауарларды сату шығындары және салықтар деңгейі г) транспорттық құралдар жеткіліктілігі д) энергия шығындары е) қоршаған орта жағдайына қарай ж) тұтынушылар жеткіліктілігіне з) жергілікті жердің ерекшеліктеріне қарай (ландшафтысы, климаты және с.с.) и) шетел әріптестерімен байланысуына қарай 4) кәсіпорын өлшеміне қарай ірі, орташа, шағын кәсіпорындар болады. Ол үшін жұмысшылардың саны, жылдық айналымы, негізге қаржы мөлшері, жұмыс орындарының саны, бастапқы материалдардың қолданылуы есебке алынады. 5) меншік формасына қарай жеке, мемлекеттік, ұжымды кәсіпорындар болады. 6) ұйымдастырушылық-құқықтық формасына қарай жүктеу/скачать 288,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|