§42оқу,  №21жаттығу  6-9.  Үйдегі  электр  есептеуіш  құралдың  көрсеткіштерін

139 
 
Қызылорда қаласы.Қызылжарма ауылы. 
Сақтапберген Әлжіков атындағы №144 орта  
мектептің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі 
Сулейменова Алтынкул Шаметовна 
 
            
 
Ағылшын тілі, 8 сынып 
The theme: Which team is the best? 
The aims: to develop pupils' reading, speaking, writing, thinking skills and habits, to increase the the motivation to 
learn English language, the culture of the English speaking countries, to enrich lexics, to use English in everyday 
life. 
The procedure of the competition 
I. Organization moment. 
T: Good day, dear boys, girls, teachers! Welcome to our competition! 
The participants of our game are the 8
th
 formers. I hope it will be an interesting and exciting competition and of 
course our competition will be judged by our juries. Let's greet them! 
They are … 
 
 
1) 
 
 
 
 
2) 
 
 
 
 
3) 
Now let's start our competition. 
II. Main part. 
Presentation of teams. 
1. The 1
st
 team is called “еducation” 
2. The 2
nd
 team is called “Knowledge” 
3. The 3
rd
 team is called “Youth” 
T: In order to begin game I want you to divide into 3 groups. In order to divide into groups you have to take these 
cards. Please, take them. 
T: How do you think? What do these cards mean? How do I divide you into groups? Let's think, who knows? 
Please, sit down! 
T: I divided you into 4 groups. Now let's begin our competition.  
1. Well, the 1
st
 level is named “Oh, I know that!”. You have to answer the questions. I will read you 10 questions, 
you have to answer them. 
1. What is the name of the planet we live on? 
2. What is the largest country in the world? 
3. What is the smallest continent where there is only one country? 
4. What is Big Ben? 
5. What flower is the symbol of England? 
6. London stands on the river … 
7. What do English people like? 
8. What is cheese made of? 
9. Who discovered America? 
10. Your friend has a birthday. What do you say? 
T: Whose team was the best? Dear juries, mark, please. 
T: Dear participants! Our 2
nd
 level is “Riddles”. You know what to do. 
1. There are 6 of us in every family, but only 4 in a town. What are we? 
2. What do we have in December that we do not have in any other month? 
3. How many months have 28 days? 
4. If 6 children and 2 dogs are underand umbrella, why are they not wet? 
5. Almost every people needs it, asks for it, give it, but almost nobody takes it. What is it? 
6. Who is the king of the animal world? 
7. What man can not live inside the house? 
8. What has 2 arms, 2 wings, 2 tails, 3 heads, 3 bodies and 8 legs? 

140 
 
T: Our 3
rd
 level is “Antonyms”. 
1. I think you know that words which have opposite meaning is called antonyms. 
1) late – early    
 
 
7) bad – good  
2) no – yes  
 
 
 
8) up – down  
3) big – small    
 
 
9) far – near   
4) more – less   
 
 
10) poor – rich  
5) buy – sell 
 
 
 
11) cold – hot  
6) short – long   
 
 
12) noisy – quite  
13) cheap – expensive   
14) tall – short  
15) clever – stupid  
 
 
16) full – empty 
17) exciting – boring 
T: The 4
th
 level is “Who is the quickest?” 
T: I'll name the words, and you have to write these words. 
1) write  
4) begin 
 
7) wonderful 
2) come 
 
5) work  
8) interesting 
3) buy   
 
6) know  
 
9) famous 
T: The 5
th
 level is “Scrambled sentences”.  Make up sentences with the correct word order. 
1) has, for, years, England, he, lived, in, fifteen. 
2) read, they, all, books, have, since, these, year, last. 
3) well, exercise, you, have, this, done, very. 
4) John, a telegram, brother, has, his, sent, to, already. 
5) for, Mary, seen, I, have, ages, not. 
6) they, about, have, not, the accident, informed, me. 
7) you, have, a holiday, this, had, year? 
8) to, she, been, never, has, New York. 
T: The 6
th
 level is called “How many words can you write?” 
Team, name, garden, leader. 
T: The 7
th
 level is called “Finish the phrases”.  
1) As red as …   
 
4) As round as … 
 
7) As busy as ... 
2) As white as … 
 
 
5) As yellow as … 
 
8) As cunning as ... 
3) As pretty as … 
 
 
6) As brave as … 
 
9) As fast as …  
10) As fat as …  
 
11) As hairy as … 
 
12) As heavy as … 
13) As quiet as … 
 
 
14) As quiet as … 
 
15) As slow as … 
16) As strong as … 
T: The 8
th
 level is called “Which word is extra?” 
1) Horse, donkey, sheep, cock, dog 
2) Gorilla, elephant, lion, bee, pig 
3) Physics, theatre, chemistry, math, history 
4) Hamburger, coffee, bread, butter, eggs. 
T: Now our competition is coming to an end. I invite the Chairman of our jury to announce the winner of the 
competition.  
My congratulations! I'd like to thank everybody who helped to carry out this competition and especially our 
participants. So, thank you for the game. I wish you health, wealth, joy and knowledge. Good bye! 
 
 
Ақтөбе облысы 
Әйтеке би ауданы 
Т.Жүргенов атындағы орта мектептің қазақ тілі мен әдебиет мұғалімі 
Дуйсбаева Светлана 
Пәні: Қазақ тілі 
Класс: 5 « Ә » 
Сабақтың тақырыбы:   Дауыссыз дыбыстардың емлесі. 
Сабақтың  мақсаты:  Дауыссыз  дыбыстар  туралы  қайталай  отырып,  дауыссыз  дыбыстардың  емлесін 
меңгеру. 
Сабақтың барысы: 1) Ұйымдастыру кезеңі. 
  А) Психологиялық тренинг өткізу арқылы оқушылармен амандасу. 

141 
 
Ә)  Шаттық  шеңбері  дауыссыз  дыбыстардың  түрлері  арқылы  оқушыларды  топқа  бөліп,  назарын  сабаққа 
аудару. 
                                2) Үй тапсырмасы 
1) Қатаң дауыссыз дыбыстар туралы не білеміз? (жеке топпен) 5 мин. 
2) Ұяң дауыссыз дыбыстар туралы не білеміз? (жеке топпен) 5 мин 
3) Үнді дауыссыз дыбыстар туралы не білеміз?  (жеке топпен) 5 мин 
 
                                Постерлерін қорғау. 
І топ 
 
     Жағымсыз                                                            қатты 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
              Дөрекі                                               тастай                   
 
 
 
П,ф,к,қ,т,с,ш,щ,х,ц,ч 
Дауыссыз қатаң дыбыстар,  
жағымсыз қатты естілер. 
дөрекі,тастай болғанмен, 
оларсыз сөздер келіспес. 
 
ІІ топ 
 
          инабатты                              биязы 
 
 
 
 
 
 
 
       
 
 
 
 
 
          Сыпайы                                 жылы шырайлы 
 
б,в,г,ғ,д,з,ж,һ  
б,в,г,ғ,д-деген инабатты, биязы. 
З,ж,һ, сыпайы, жылы, шырайлы, 
Өйткені олар дауыссыздың ұяңы. 
 
 
 
 
 
 
 
қатаң
 
Ұяң 

142 
 
ІІІ топ 
      Дыбыс                                 үнін шығару 
 
 
 
 
 
              Үн                            дауыс 
 
 
 
Р,л,й,у,м,н,ң 
Үнді дауыссыз дыбыстар. 
Зерек болсаң балалар, 
Естеріңе сақталар. 
 
 
                               Жаңа сабақ 
                             Дауыссыз дыбыстардың емлесі. 
1)
 
З,қ,к,л,м,н,п,р,с,т,ш  дауыссыз  дыбыстары  сөздің  барлық  буындарында  кездесе  береді.  Мысалы: 
қазақ,заң, момын, мол 
2)
 
Й,ң,  һ  әріптері  сөздің  басында  қолданылмайды  (йод  сөзінен  басқасы),  тек  сөздің  ортасында  және 
аяғында қолданылады. Мысалы: жаңа, аң, жай, қайрат, қаһар т.б. 
3)
 
в,ф,  ч,цәріптері  қазақтың  байрығы  сөздерінде  қолданылмайды,  тек  орыс  тілінен  енген  сөздерде 
барлық буындарда қолданылады. Мысалы: Автор, дифтонг, диспечер, концерт 
4)
 
Щ әрпі қазақтың ащы, тұщы, кеще деген байырғы сөздерінде ғана жазылады. 
5)
 
Х  әрпі  хат,  хан,  хабар,  халық  сияқты  араб-парсы  тілдері  мен  кейбір  орыс  тілінен  енген  жалпы 
есімдер мен кісі аттарында жазылады (техника, А.Шах). 
6)
 
Б,в,г,д  дыбыстары  қазақтың  байрығы  сөздерінде  сөз  аяғында  қолданылмайды,  тек  орыс  тілінен 
енген сөздердің аяғында қолданылады. Мысалы: Актив, отряд, устав, клуб. 
7)
 
Й  әрпіне  біткен  сөзге  тұйық  етістіктің-у  жұрнағы  жалғанса,  бұл  екі  әріп  я  бірігіп,  ю  болып 
жазылады. Мысалы: сой+у =сою, жай+у=жаю. 
8)
 
Й  әрпіне  біткен  етістікке  көсемшенің-а  жұрнағы  жалғанғанда,  бұл  екі  әріп  я  әріпіне  өзгереді. 
Мысалы:жой+а=жоя, жай+а=жая мысалы: жоя+а=жая, жай+а=жая. 
9)
 
Орыс тілінен енген нд, мп,кт, мб, ск, фт, дыбыстарына біткен сөздерге қосымша жалғанғанда, түбір 
мен қосымшаның аралығына дәнекер ы,і, әріптерінің бірі жазылады. Мысалы: Шрифт+і+ге, штамп+ы+лау, 
факт+і+ге, т.б. 
10)
 
Орыс  тілінен  енген  қосарлы  сс,  лл,  мм,  тт,  дыбыстарына  біткен  сөздерге  қосымша  жалғанғанда, 
қосарлы  дауыссыз  дыбыстың  соңғысы  түсіп  қалып  отырады.  Мысалы:  Прогресс-прогрестік,  металл-
металдар. 
 
 
Сонымен оқушылар қандай ақпарат алғандарыңды ортаға шығып  
қорғайық, ортадан 1 оқушы шықсын. 
 
1 топ-1 оқушы 
2 топ-1 оқушы 
3 топ-1 оқушы   
 
                          Сергіту сәті 
Би терапиясы. (видео) 
 
                           Рефлексия 
Дауыссыз дыбыстардың емлесіне хат жазу. Бүгінгі сабақта нені білдің? Нені болашақта білгің келеді? Осы 
уақытқа дейін не білетін едің сол туралы хат жазасыңдар. Сосын «Ыстық орындық» біреуі келіп оқиды. 
 
          Бағалау. Қалыптастырушы. Өзін-өзі бағалау. 
Үнді 

143 
 
Өзімнің қорытынды бағам. 
 
Үйге:  Дауыссыз  дыбыстардың  емлесінен  нені  білгің  келді,  саған  нені  толықтыру  керек  еді  соны  үйге 
қайталауға аласыздар. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Атырау облысы Қызылқоға ауданы Миялы селосы  
 
І санатты қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі:   
Есетова Мейрамгул Жанболатовна  
 
 
 
Сабақтың тақырыбы: Сын есімнің жасалуы 
 
 
 
Мұғалімнің аты-жөні  Пәні 
 
Сабақтың тақырыбы 
Сыныбы 
Күні 
Есетова Мейрамгүл 
Қазақ тілі 
Сын есімнің жасалуы 
6 а 
14.11. 2014 ж  
Сілтеме 
Қазақ  тілі.  6  –  сынып  «Атамұра»  2011  жыл  64  –  67  бет,  С.Исаев, 
К.Назарғалиева, Ж. Дәулетова 
Жалпы мақсаттар 
Модульдерді  қолдана  отырып,  оқушылардың  жаңаша  білім 
алуларына  қабілеттерін  арттыру,  сын  есім  туралы  білімдерін 
кеңейту.Сын есім жайында толық мағлұмат беру. 
Оқыту нәтижесі 
Сын есім жасайтын  жұрнақтарды  біледі. 
Сөйлемде ажырата алады, тұлғалық талдау жасай біледі. 
Сөйлеу кезінде қолдана алады 
Негізгі идеялар 
 Сын есімді ажырата білуі. Сын есім.  
Негізгі, туынды сын есім.  
Тапсырмалар 
1.Білу      2.  Түсіну            3.  Қолдану              4.  Талдау                                                                                                                   
5. Жинақтау       6. Бағалау  
Жеті модуль 
 
1,2,3,4, 5,6,7 
 

144 
 
Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары:  
1.Ұйымдастыру 
а) Амандасу  ә) Сынып оқушыларын түгендеу 
б)Сынып оқушыларын топқа бөлу (Сурет қиындыларын құрастыру арқылы  
3 – топқа бөліп  аламын ) 
Білу 
2. Үй тапсырмасы  Тест жұмысы 
1 – топ. 
2- топ  
1. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?                    1. Зат есімнің сұрақтары? 
     а) 5      ә) 9     б) 8                                                    а) кімді? нені?    ә) кім? не?     
                                                                                       б) кімге? неге? 
2. Заттың атын білдіретін сөз табы?                   2.  Дерексіз зат есімді көрсет? 
    а) сын есім   ә) сан есім    б) зат есім                      а) мектеп, ағаш   ә) қалам,қағаз   
                                                                                       б) ақыл, қуаныш 
3. Жалқы есімді көрсет?                                        3.  Сын есімнің сұрақтарын тап  
      а) Көкшетау, Жандос, Айғаным.                         а) Қалай?  Қайда? 
      ә) Айсұлу, Өзен, Ертіс                                          ә) Қай? Неге? 
      б) Балқаш, Айгөлек, Ағаш.                                   б) Қандай? Қай?  
4. Туынды зат есімдер қалай жасалады?            4.  Негізгі зат есімді тап 
       а) жұрнақ арқылы ә) сызықша арқылы               а) Қағаз    ә) Әнші  
б) Көсеу  
       б) түбір тұлғада                                                   5.Туынды зат есімді тап  
5.  Заттың түрін,түсін білдіріп тұрған                      а) Әнші   ә) Ән     б)  Бала 
     қатарды тап. 
 
       а) биік үй  ә) сұр бұлт  б) сараң адам 
3 – топ  
1. «Өнеркәсіп» сөзі  қалай жасалып тұр?  
      а) Бірігу   ә) Қосарлану    б) Тіркесу 
2. Деректі зат есімді көрсет? 
     а) сезім, адамгершілік   ә) қалам,қағаз  б) ақыл, қуаныш 
3.   Күрделі зат есімдерді табыңдар? 
      а) Тасбақа, Азық-түлік, Өнеркәсіп 
      ә) Сарысу, Гүлсары, Күйші. 
      б) Балқаш, Кітап, Оқушы. 
4. Туынды зат есімді тап. 
       а) Білім     ә)  Әке   б) Кеме 
5. Сын есімді тап. 
      а) оқушы,сәби,  ә) тар, зерек,  б) жазды, оқыды. 
Түсіну  
3. Жаңа сабақ 
    Оқушыларға  құрастырған  суреттеріне  байланысты  сын  есімдерді  тапқызып,    сын  есімнің 
құрамына талдатып, сын есімнің жасалуын өздеріне айтқызу.  
    Схема  арқылы  түсіндіріліп  өтіледі.  Сын  есім  туралы  түсінік.  Сын  есім  дегеніміз-қандай?  қай? 
деген  сұрақтарға  жауап  беріп,  заттың,  нәрсенің,  құбылыстың,  деректі,  дерексіз  ұғымдардың 
сының, сапасын, түр-түсін, көлемін т.б. сындық, сапалық қасиетін білдіретін сөз табы. Мысалды 
талдата отырып, ережені оқушылардың өздеріне  тапқызу. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2 
мин 
 
 
 
2 
мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5 
мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сын есім 
 
Тұлғасына қарай 
 
Негізгі сын есім 
Мысалы: қара, көк, таза, 
жақсы,терең 
Туынды сын есім 
Мысалы:  түнгі, 
өнерлі, білімді, жерсіз 
 

145 
 
 
 
Қолдану 
Ойлан тап.   
1.
 
Елімізге қатысты  сын есім  ойлап жазу.  
Мысалы, Біз ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  ...  елміз. 
2.
 
Әр оқушы өз есімінің алғашқы дыбысына байланысты сын есімдер тауып айту. 
Мысалы, Әйгерім - әдемі, .....   .......  (Заттың түрін-түсін білдіру, өзіне тән белгілер айтып отыру). 
3.
 
Терме диктант: Мына мақал-мәтелдерден сын есімдерді теріп жазу. 
1.
 
Айлалы батыр алдырмас. 
2.
 
Білекті бірді жығады, 
Білімді  мыңды жығады. 
Талдау 
1-деңгей   
     Берілген сөздерден сын есімдерді, зат есімдерді мағынасына қарай сәйкестендіріп теріп жаз: он 
бір,  қара,  орындық,  қағаз,  бәріміз,  терең,  мен,  ақылды,    екі,  құдық,  адам,  жүр,  тұр,  жылдық,  ат, 
кеше,  бәрекелді, спортшы, таулы, олар, жазғы, көмір, жұмсақ, ақ. 
Сын есім 
Қандай?  Қай? 
Зат есім 
Кім?   Не? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-деңгей   
     Берілген сын есімдер ішінен негізгі және туынды сын есімдерді теріп жаз: қара, бойшаң, таза, 
кәрі, жершіл, ағашсыз, жақсы, аудандық, биік, терең, түлкідей, тарихи, жылы, денелі, кең, ұзын, 
түнгі. 
Негізгі сын есім 
Туынды сын есім 
Түбірі 
Жұрнағы  
 
 
 
 
 
 
 
Сергіту сәті «Жаңбыр» 
 
3-деңгей   
      Берілген  сөйлемдер  ішінен  туынды  сын  есімдерді  тіркесіп  тұрған  зат  есімдермен  бірге  теріп 
жазыңдар. Туынды сын есімнің түбірі мен жұрнағын бөлек-бөлек бағанға жазыңдар. 
 1.Көргіш көзім көрмейтінді көреді. 2. Өткір пышақ  - өткір қару. 3. Сүріншек ат бәйгеге шаба алмас. 
4. Салбыраңқы киім сымбаттыға жараспас. 5. Қапшағай – жасанды көл. 6. Бүгін көшпелі өмір салты 
келмеске кетті. 7.Сүзеген сиырдың алдына барма. 8.Асулы қазан – тоқшылық белгісі.  
 
Зат есімдермен тіркескен 
 сын есімдер 
Туынды  сын  есім 
түбірі 
Жұрнағы  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Жинақтау. Дұрыс жауапқа «+» белгі боямыз. 
 
 
 
 
3 
мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10 
мн 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3 
мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

146 
 
    Сын  есім 
 
                           Мысалдар 
 
К
ім
? 
Н
е?
 
Қ
аш
ан
? 
Қ
ан
да
й?
 
қа
й?
 
А
қ,
 қ
ыз
ыл
, 
көк
 
Т
аз
а,
 
жа
қс
ы
 
К
өш
іп
, 
өн
ер
лі
 
А
щ
ы,
 
тұ
щ
ы
 
К
іш
і, 
та
р,
 
қыс
қа
 
Сын есімнің сұрағы 
 
 
 
 
 
 
 
 
Заттың түрін, түсі 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дәмін  білдіретін сын есім 
 
 
 
 
 
 
 
 
Негізгі сын есім 
 
 
 
 
 
 
 
 
Көлемін,  аумағын  білдіретін 
сын есім 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Бағалау.  
  Сын есім дегеніміз не? Сын есім туралы не білеміз? Сын есім біздерге қажет пе?  
 ( постер қорғау )  
 
Үйге тапсырма: 134 – жаттығу.  
Шығармашылық жұмыс. 
Оқушыларға сюжеттік  сурет беріледі.  Топ болып мәтін   жазу керек. Құрамында сын есім болуы 
шарт.  
Оқушыларды  бағалау  .  Әр  топ  басшысына  бағалау  парағы  таратылады.  Топ  басшылары  өз 
тобындағы оқушыларын бағалайды. 
 
Формативті  бағалау  -  стикерге  әр  оқушы  сабақ  барысында  өзіне  ұнаған  тұстарын  және  тілек  
жазады. 
 
 
 
 
2 
мин  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10 
мин 
 
 
3 
мин  
 
 
 
5 
мин 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Атырау облысы Қызылқоға ауданы Миялы селосы 
                              Б.Аманшин атындағы қазақ орта мектебінің  
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің І санатты мұғалімі  
 Жақсыбаева Гүлзира Мұхитқызы 
 
 
Сабақтың тақырыбы:     Иса Байзақов « Жазғы кеш »өлеңі 
 
Сабақтың  мақсаты  :              Білімділік:      Оқушыларды  Иса  Байзақовтың  жыр  әлемімен  таныстыру,  өлең 
авторы туралы мағлұмат беру, Исаның жазғы кеш көрінісін танытудағы сөз қолдану ерекшелігін, суреттеу 
шеберлігін сезіну, ұға білу, өлеңді мәнерлеп оқу мен талдауға үйрету; 
Дамытушылық:          Өлеңнің,  сөздің  астарына,  қыр-сырына  мән  беруге,      идеясын  түсініп  бағалай  білуге, 
өзіндік  талдау  жасауға,  шапшаңдық  пен  тапқырлыққа,  өз  ойларын  әдеби  тілмен  жеткізе  білуге  төселдіру, 
сөйлеу мәдениетін жетілдіру;  
Тәрбиелік:   Табиғатты сүю, сұлулық талғамын байыту, әдемілікті сезіне білуге, мейірімділікке тәрбиелеу. 
Сабақтың әдісі: әңгімелеу,сын тұрғысынан ойлау, сатылай кешенді талдау 

147 
 
Сабақтың түрі: жаңа сабақ 
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, жаздың суреттері, слайдтар 
Пәнаралық байланыс: бейнелеу өнері, қазақ тілі 
Сабақтың барысы.  
І Ұйымдастыру кезеңі. а) Оқушыларды түгелдеу; ә) сабаққа даярлау 

жүктеу/скачать 9,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: