Сапасын дамыту жолдары



Pdf көрінісі
бет15/33
Дата29.12.2016
өлшемі9,25 Mb.
#697
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33

ІІ Үй тапсырмасын сұрау. Тест тапсырмасы  
1.   Шоқан мен Мысық қай жерде кездесіп еді? 
   а)  күзекте               ә) қыстақта           б) жайлауда 
2.   Шоқан Мысықты қайда ертіп келеді? 
   а)  Жақыпқа           ә) достарына         б) үйіне 
3.   Мысық Шоқанның үйіне баруға не себепті тартынды? 
   а)  атқосшы Сыдықтан қорықты 
   ә)  шешесінен қорықты  
   б)  Жақыптан қорықты    
 4.  Шоқанның үй іші Мысықты қалай қарсы алды? 
   а)  қуана қарсы алды 
   ә)  жақтырмай қарсы алды 
   б)  сағына қарсы алды 
 5.  Мысықтың негізгі ермегі не еді? 
   а)  сурет салу 
   ә)  балық аулау 
   б)  мүсін жасау 
 6.  Мысық жасаған мүсіндерді Шоқан қалай бағалады? 
   а)  Мысықтың қолымен жасаған жанды дүниедей қарады 
   ә)  әшейін ойын ойнайтын ойыншық ретінде қарады 
   б)  Мысықтың сүйіп жасайтын кәсібі ретінде қарады 
 7.  Шоқанның бойынан қандай қасиетті байқадыңдар? 
   а)  аңғалдықты, аңғарымпаздықты 
   ә)  қайырымдылықты, уәдеге беріктікті 
   б)  шеберлікті, ұсталықты 
 8. Шоқанға Мысықтың қандай қасиеттері қатты ұнады? 
   а)  қайырымдылығы, уәдеге беріктігі 
   ә)  аңғалдығы, аңғарымпаздығы  
   б)  тез қабылдағыш зеректігі, талабы     
 9. Әкесі Шоқанның қандай қасиетіне риза болды? 
   а)  қайырымдылығына 
   ә)  уәдеге беріктігіне 
   б)  жанашырлығына 
 10. Шоқанның Мысыққа өзінің шапаны мен етігін беруіне не себеп болды? 
   а)  Мысыққа жаны ашығандықтан 
   ә)  досы болғаны үшін 
   б)  анасы айтқан соң 
 Қызығушылықты ояту 
    Ой қозғау 
   Интерактивті тақтадан жазғы кештің суреті көрсетіледі 
-
 
Осы көріністен қандай әсер алдыңдар?Мына сурет қай мезгілдің суреті? 
-
 
Балалар, біздің бүгінгі қозғар тақырыбымыз не туралы болмақ?   
  Олай  болса  бүгінгі  сабағымыздың  тақырыбы  «Жазғы  кеш»  өлеңі.  Ендеше,  осы  бір  әдемі  өлеңнің  авторы 
кім екен?  
   Интерактивті тақтадан Иса Байзақовтың суреті көрсетіледі. 
  Олай болса біздің бүгінгі өтетін сабағымыз И.Байзақовтың «Жазғы кеш» өлеңі.  
 
Хронологиялық кесте  
Жылдар 
Болған оқиғалар 
1900ж 
И.Байзақов Павлодар обл, Ертіс өңірінде дүниеге келеді 
1919-20ж 
Ел ішінде Бағыт, Құдайберген ақындармен айтысып, жеңеді 
1921ж 
Семейде  жұмысшы  факультетінде  оқиды.  Драма  үйірмелеріне 

148 
 
қатысады. 
1922ж 
Орынбордағы Қазақ халық ағарту институтына оқуға түседі. 
1924ж 
Өлеңдері баспасөзде тұңғыш рет жарияланады. 
1926ж 
Қызылордада қазақтың тұңғыш ұлттық театры ашылғанда М.Әуезовтің 
«Еңлік-Кебегі »мен «Бәйбіше-тоқалында»басты рольдерде ойнайды. 
1926ж 
«Заулатшы-ай» 
1927ж 
«Назқоңыр»,  «Қалқа»,  «Ісмет»  т.б.  40-тан  астам  халық  әндерін  қайта 
жазады. 
1932-40ж 
Алматы,  Қарағанды,  Семейде  радиода,  филармонияда  жазушылар 
одағында қызметтер атқарады.  
1925-45ж 
«Құралай  сұлу»,  «Қойшының  ертегісі»,  «Алтай  аясында»,  «Кавказ», 
«Ақбөпе» поэмалары жарық көрді. 
1946ж 
Иса Байзақов ауырып дүние салады. 
 
Топтастыру 
 
                  ақын 
әнші 
 
                                    
 
                                 
          әртіс                                                     домбырашы 
 
 
 
 
сазгер 
суырып салма ақын 
 
  Өлеңді нақышына келтіріп мәнерлеп оқимын. Тақырыпты ашу мақсатында оқушыларға бөліп оқытып, не 
айтылғаны туралы сұраймын.  
1.
 
Жазғы кештің батуын қандай суретті сөздер арқылы берген? 
2.
 
Соңғы екі тармақтан нені байқайсыңдар? 
 
  Мағынаны тану 
Оқулықпен жұмыс. «Түртіп алу» стратегиясы бойынша түсініксіз сөздерді түртіп алу.  
 
Сөздікпен жұмыс 
тақта- арасын межелеп бөлшектеген егістік жер 
шымқаған- қып-қызыл, шымқай қызыл  
көкжиек- аспан мен жердің көз жететіндей түйіскен жері 
сейіл құру- серуендеу  
маяк- кемелер адаспас үшін қойылған жарық белгі  
 
Өлең құрылысына талдау 
 Ке/ші е/ді жаз/дың сұ/лу нұр тө/гіл/ген,  12 а 
Жі/бек/тей жер/ге жа/сыл гүл се/біл/ген.  11 а 
 Көк ша/тыр, қыз/ғылт тең/біл тақ/та/ла/нып,  11 б 
Жер/ге кеп а/лыс ас/пан төң/ке/ріл/ген.  11а 
           11-12 буынды қара өлең ұйқасына құрылған  
 
Ой-толғаныс  
  Оқушыларға жазғы кеш туралы өлең немесе әңгіме жаздыру, сурет салдырып, сурет бойынша сөйлету 
 
Тіл-өнер 
Кеші еді жаздың сұлу нұр төгілген, 
Жібектей жерге жасыл ....себілген.  
Көк шатыр, қызғылт теңбіл тақталанып, 
Жерге кеп алыс .....төңкерілген         
                                                (гүл-цветок-flower) 
                                                (аспан-небо-sky) 
 
Шымқаған көкжиекті .....арай, 
 
Иса кім? 

149 
 
Көтерген .... шапағын  қызыл тудай. 
Тарауы сан жамырап көкке самғап, 
Серпілген көк теңізі әрмен қарай. 
                                                (қызыл-красный-red) 
                                                (күн- сольнце-sun) 
 
Көкжиек белдеу тартып қызыл нұрдан, 
Шапағын шашыратып бұлттарға ұрған. 
Маяктың....жанған шамындай боп, 
..... жаңа шықты сейіл құрған. 
                                                (жаңа-новый-new) 
                                                (жұлдыз-звезда-star) 
 
Сабақты қорытындылау 
Өлеңге сатылай кешенді талдау (СКТ) жасау  
 
 
 
     
 
 
 
 
 
 
                                        1. Авторы- Иса Байзақов 
                                        2. Тақырыбы- Жазғы кештегі жасыл алқап, дала, 
                                         аспан суреті    
                                        3. Жанр түрі- поэзия (өлең) 
                                        4. Идеясы-Оқушысын табиғат сұлулығына сүйсіндіру 
                                        5. Шумақ саны -3 
                                        6. Тармақ саны-12 
                                        7. Бунақ саны- 3 
                                        8. Буын саны-11-12 буынды 
                                        9. Ұйқас түрі- қара өлең (а-а-б-а) ұйқасы 
                                       10.Әдеби-теориялық ұғымдар
                                                Теңеу- жібектей, қызыл тудай, маяктың жаңа  
                                                шамындай 
                                                Эпитет- сұлу нұр, жасыл гүл, көк шатыр, 
                                                 қызғылт теңбіл тақта, қызыл арай, қызыл нұр 
 
 Метафора- көк теңізі 
 
Суретті сөздер- жұлдыздар сейіл құрып шықты 
                                       11.Сөздік жұмысы.  
                                                тақта- арасын межелеп бөлшектеген егістік жер 
                                                шымқаған- қып-қызыл, шымқай қызыл  
                                                көкжиек- аспан мен жердің көз жететіндей    
                                                                                                           түйіскен жері  
                                                сейіл құру- серуендеу  
                                                маяк- кемелер адаспас үшін қойылған жарық                                                                                                              
                                                                                                                      белгі 
                                       12. Өлеңнің тәрбиелік мәні  
                                                Оқушыларды табиғат сұлулығын сезініп, көре                                                                                                 
 
білуге тәрбиелеу 
 
 
 
 
 
 
Үйге тапсырма 
  «Жазғы кеш» өлеңін жатқа айту, сурет салу. Өлеңнің қалған шумақтарын талдау. 
Бағалау 
   
Жазғы кеш 

150 
 
«Алматы облысының білім басқармасы»мемлекеттік  
мекемесінің Қарасай ауданының 
 «Дарынды балаларға арналған үш тілде оқытатын 
 Әл-Фараби атындағы арнаулы гимназиясы»коммуналдық 
 мемлекеттік мекемесінің бастауыш сынып мұғалімі  
                           Нуриева Кульмария Акимканқызы 
 
Жаңашыл ұстаз – белсенді оқушы. 
 
Қазақстан    Республикасы    Президентінің    «Бәсекеге  қабілетті  Қазақстан  үшін,  бәсекеге  қабілетті  халық 
үшін,  бәсекеге  қабілетті  ұлт  үшін»  деген  Жолдауында  «ұлттық  бәсекелестің  қабілеті  бірінші  кезеңде 
білімділік  деңгейімен  айқындалады»  деп  атауы  білім  беру  саласында  жаңаша  көзқарас,  кәсіби  қарым-
қатынас 
қалыптастыруды 
міндеттейді. 
Ұстаз  -  бала  болмысына  өзгеріс  енгізуші,  бағыт-бағдар  беруші  ,  ата-ананың  сенімді  көмекшісі.  Өйткені 
ұстаз – мақтан тұтар мамандық. Киелі әрі өте көне мамандық. Оның жан дүниесі - өзінше бір әлем. Ал ұстаз 
сол 
әлемді 
шар-тарапқа 
жетелеуші. 
Өмірдегі  көп    мамандықтардың    ішінде    жан-жақты    білімділікті,    икемділікті,  шеберлікті,    ерекше 
шәкіртжандылықты,  мейірімділікті  қажет ететін  мамандық та – ол ұстаздық . Мұғалім еңбегі біріншіден, 
адамзат қоғамы тарихында жинақталған ғылым негіздерінен  білім  беруге  тиіс  болса,   екіншіден, үнемі 
шәкірттерімен  қарым-қатынаста  болып,  білсем,  үйренсем  деген  бала  арманы  мен  оның  сырлы  тағдырына 
басшылық 
етуді 
мойнына 
алған 
маман. 
«Ұстазы жақсының ұстамы жақсы»демекші, шәкірт бойындағы ұстамдылық пен тәрбиелілік көбіне ұстазға 
келіп  тіреледі.  Бүгінгі ұстаз шәкіртіне ғылым негіздерінен мәлімет беріп қана қоймай, оны дүниежүзілік 
білім, ақпарат, зкономика кеңістігіне шығуға, яғни қатаң бәсеке жағдайында өмір сүруге тәрбиелеуі керек. 
Ол 
нағыз 
ұстаздың 
ғана 
қолынан 
келеді.  
Ал жаңашыл ұстаз қандай болуы  керек?  Әрине,  ол өз кәсібінің  майталманы,  осы мақсатқа  рухани  күш - 
жігерін,  парасат-қуатын  салу  керектігі  айтпаса  да  түсінікті.  Бұл  -  әркімнің  қолынан    келе    бермейтін,  
ерекше    талантты    қажет    ететін,  бай  қиялды  адамға  тән  қасиет.Сондай-ақ  ұстаз  күнбе  күнгі  өзінің  көп 
қырлы  еңбегінде  мазмұны  әр  түрлі  кездейсоқ  жайттардың      туындап    отыратынын    алдын    ала    сезіп, 
болжап  және  оның  оң  шешімін  табуға  дайын  болуға  тиіс.  Өмірдің  көшінен  қалмау,  яғни  білімі  мен 
біліктілігін  әрдайым  жетелдіріп,  жаңа  инновациялық    технологияларды    меңгеріп  отыруы    керек. 
Сондықтан да ұстазды әр баланың жан-дүниесін танып-білуші әрі оны жеке тұлға етіп қалыптастырушы, ел 
болашағының 
мүсіншісі 
деуге 
болады. 
«Ұстаз»  сөзінің  2  түрлі  сипаты  бар.  Бірі  –  белгілі  пәннен  сабақ  беретін  оқытушы  да,  екіншісі  –  жоғары 
беделді адамдарға ықпал етуші дана адам. Мектептегі ұстаз – баланың екінші ата-анасы, болашаққа айқын 
жол  сілтер  ақылшысы.  Оның  мейірімге  толы  жүрегі  шәкірт  бойындағы  талай  ағаттықты  кешіре    біледі. 
Оның бойындағы білім мен ақыл, ойының қуаты талай тентекті жуасытып, небір еркені сабасына түсіреді, 
тәртіпке  баулып,  есейтіп,  ержеткізеді.  Сондықтан  әрбір  шәкірт  өзіне  үлгі-өнеге  болған  сүйікті  мұғалімін 
ұстазым 
деп 
атайды. 
Осы 
тұста 
Абайдың:  
Ақырын 
жүріп, 
анық 
бас,  
Еңбегің 
кетпес 
далаға.  
Ұстаздық 
еткен 
жалықпас, 
Үйретуден  балаға,-  деген  өлең  жолдары  еріксіз  ойға  оралады.  Егер  әр  шәкірт  өмірде  бір  кірпіш  болып 
қаланып, ұстаздан шәкірт озып жатса, төккен тер мен адал еңбектің ақталғаны емес пе ?!  Ұстаз  атана  білу, 
оны қадір тұту, қастерлеу,  арындай  таза ұстау - әр мұғалімнің борышы. Ол - өз кәсібін, өз пәнін, барлық 
шәкіртін,  мектебін  шексіз  сүйетін  адам.  Осы  іске  деген  қызығушылық  пен  сүйіспеншілік  қана  оны  небір 
қиын  әрекеттерге  жетелейді,  іске  батыл  кірісуге  себін  тигізеді.  Нәтижесінде    бір  емес,    бірнеше    жас 
жүрекке  мәңгі  ұстаз  болып  қалады.   Ұстаздың    осыншама  қадір-қасиет,  құрметке  бөленуі  өзін  қоршаған 
орта  мен  әрбір  шәкіртіне  асқан  сезімталдықпен,  жауапкершілікпен  қарым-қатынас  жасауында.Өйткені 
оның  қарапайым  да  сыпайы    киім    киісі,  мәдениетті  сөзі,  әдепті  жүріс-тұрысы,  жинақы  іс-әрекеті,  білімі 
шәкіртке 
де, 
ата-анаға 
да, 
жұртшылыққа 
да 
өнеге. 
Ұлы 
ағылшын 
ағартушысы 
Уильям 
Уорд:  
Жай 
 
мұғалім 
 
хабарлайды 
,  
Жақсы 
мұғалім 
түсіндіреді, 
Керемет 
 
мұғалім 
көрсетеді,  
Ұлы  мұғалім  шабыттандырады    -    дейді.        Білім  беру  жүйесі  мамандардан  кәсіби  икемділік  пен 
ұтқырлықты, сан қырлы шығармашылық қызмет пен өзін-өзі басқару, өзін-өзі ұйымдастыру жағдайындағы 

151 
 
біліктілікті қажет етеді. Өйткені,  қазіргі жас жеткіншектер  - еліміздің  болашағының  келбеті. Бұл жөнінде 
Елбасымыз  Нұрсұлтан  Әбішұлы  Назарбаев:  «Ғасырлар  мақсаты  –  саяси-экономикалық  және  рухани 
дағдарыстарды жеңіп шыға алатын,  ізгіленген  ХХІ ғасырды құрушы іскер, өмірге икемделген, жан-жақты 
жеке  тұлғаны  тәрбиелеп  қалыптастыру»,-  деген  тұжырым  жасады.    Ол    үшін  бүгінгі  оқу  үрдісіне    сай  
педагогикалық    шеберлік    қажет.  «Педогогтік    шеберлік    –  дарынды  талант  емес,  үйрену,  ізденудің 
нәтижесі.  Мұғалім  шеберлігі    жайлы    жазылған  дайын  қағида  жоқ,  болуы  да  мүмкін  емес.  Біздер, 
мұғалімдер,  күнделікті  өмірдің    жай  ғана  адамы    емес,  болашақты  құрушыларды,  адамзаттың  сәулетті 
болашағын  жасаушыларды  тәрбиелеп  отырғанымызды  ойласақ,  мұғалім  мұратының  қандай  болатыны 
өзінен-өзі  айқын.  Осыған    байланысты    ұстазға  тән  мынадай  сипаттарды  даралап  көрсетуге  болады:  

Дүниетанымдық 
көзқарасы, 
сенімі 

Қызметке 
бейімділігі 

Кәсіптік 
білімі 
мен 
біліктілігі  

Қамқорлық 
көзқарас, 
сүйіспеншілік 
сезім 

Ұйымдастырушылық 
қабілет 

Заманға 
сай 
жаңашылдық 
Осындай даралық қасиеттер ұстаздық бақытқа жеткізеді. Бақыттың үлкені - өзіңді-өзің тану.  Ұстаз  өзін - 
өзі  қай  уақытта    таниды    ?    Ол    алдындағы  шәкіртінің  қияға  қанат  қағып,  елінің    азаматы  болған  сәтінен  
таниды.  Ендеше, бүгінгі білім мен білік бәсекелес заманда ұландарымыздың биіктен көрінуіне күнделікті 
ісіміздегі  жаңашылдығымыз  арқылы,  жан-жақты  берген  тәрбиеміз  арқылы  қол  жеткіземіз.  
Білім беру үдерісін жаңаша ұйымдастыру  оның философиялық, психологиялық-педагогикалық негіздерін, 
теориясы мен тәжірибесін тереңірек қайта қарауды қажет етеді. Соңғы кездері білім беру жүйесінің барлық 
деңгейлеріне  жаңа  технологиялар  енгізіліп,  оқыту  мазмұны  тұлғаны  дамытуға,  оқушының  дербес 
психологиялық  ерекшеліктерін,  өзіндік  қажеттіліктері  мен  мүмкіндіктерін  жетілдіруге  бағыт  алып 
отыр. Білім  беру  саласында  жеке  тұлғаның  коммуникативтік  мәдениетін,  тұлғааралық  қарым-қатынасын 
қалыптастыру маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Қазіргі қоғамның қарқынды дамуы әлеуметтік, 
экономикалық  құндылықтарды,  оның  ішінде  қарым-қатынас  және  адам  мәдениетінің  деңгейін  түбегейлі 
жетілдіруді  керек  етіп  отыр.  Әсіресе,  әлемдік  деңгейде  қарым-қатынас  мәселелерінің  шиеленісіп  отырған 
шағында  тұлғааралық  қарым-қатынасты  ізгілендіру,  оны  жоғары  мәдениеттіліктің  деңгейіне  көтеру 
қажеттігі айқындала түсуде. 
Белгілі неміс педагогы А. Дистервергтің "Неміс мұғалімдерінің білім беру ісіне басшылық"  атты еңбегінде: 
"Жаман мұғалім ақиқатты өзі айтып береді, ал жақсы мұғалім оқушының өзін ізденуге жетелейді, ойлауға 
үйретеді",-деген жолдар бар. Осы ойлауға үйрететін сабақ, меніңше, дамыта оқыту сабақтары. Мұнда жаңа 
материалды  талдауға  зор  көңіл  бөлінеді.  Ал,  талдау-  бірлескен  ізденіс.  Ізденіс  барысында  мұғалім  әр 
баланың  кқңіл-күйін  бақылауға,  ой-пікірін  байқауға  мүмкіндік  алады.  Интеллект  деңгейін  анықтайды. 
Әсіресе,  оқу  сабақтарындағы  материалды  талдау  арқылы  шығарманың  айтар  ойы,  идеясы  бала  жүрегіне 
жетіп, ар, ұят, қайырымдылық, әдептілік  т.б сияқты тамаша адамгершілік қасиеттер оның бойына жұғысты 
болады. 
Деңгейлеп оқытуда баланың ізденушілік-зерттеушілік әрекеті басты назарда ұсталынады. Мұғалім сабақты 
ұйымдастырушы, бағыттаушы рөлінде болады. Шешім табылған кезде 
оның дұрыстығын әркім өзінше дәлелдей білуге дағдыланады. Әр оқушыға 
өз ойын, пікірін айтуға мүмкіндік береді, жауаптар тыңдалады. Әрине, жауаптар барлық 
жағдайда дұрыс бола бермеуіде мүмкін. Дегенмен, әр бала жасаған еңбегінің нәтижесімен 
бөлісіп, дәлелдеуге талпыныс жасайды, жеке жұмыстарын қорытындылап үйренеді. 
Бұл  технологияның  негізгі  мақсаты-  жас  ұрпақты  шығармашылық  еңбекке  баулу.  Оқушылардың  білім 
жүйесін  меңгеруі  мен  ойлауы  тәжірибемен  ұштасады.  Олардың  дүниетанымдық  көзқарасы  жетіліп, 
шығармашылық  қабілеттері  артады.  Сондай-ақ  дамыта  оқыту  барысында  шәкірттердің  ойлау  дербестігі 
жетіліп,  өз  шешімін  жаңа  материалдарды  талдау  тұсында  танытуға  талпынады,  тиімді  тәжірибелерді 
жинақтуға дағдыланады.Оқушылардың  жауаптарына   талдау жасай отырып мынадай қорытынды жасауға 
болады.  Оқушы үшін алдындағы мұғалім  жеке  басының тұлғалылығы ең басты құндылық. Әрине ұстаз 
бойында осы сапаларымен қатар өз пәні мен мамандығын жақсы көру керек. . Әр мұғалім оны қабілеті мен 
қажеттілігіне  қарап  алуан  түрлі  тәсілмен  түрлендіре  жеткізуге  болады.  Осы  мақсатта  тақырыпты 
мазмұнына  қарай  жинақтау,  арнаулы  бір  тақырыпта  пікірталас  тудыру,логикалық  ойлауын  дамытатын 
ойындар мен берілген тапсырмаларды шешу (анаграмма, сөзжұмбақ, құрастырмалы ойындар т.б) қиялдау 
арқылы  сурет  салғызу,  рөлге  бөліп  оқыту,  ұнатқан  кейіпкеріне  мінездеме  беру,  ой  шапшаңдығын,  сөз 
байлығын  дамытуда  өлең    шумақтарын  құрастыру,  мәтін,  ертегі,  әңгімені  өз  бетінше  аяқтау  секілді  әдіс-
тәсілдерді  қолдану тиімді. 
Шығарманы жоғары қиындықта оқыту. 

152 
 
Ол  үшін  оқушылар  ертегі,  әңгімені,  не  өлеңді  күні  бұрын  оқып  келеді.  Ал  сабақты  талдауға,  қосымша 
дидактикалық құралдар арқылы мазмұнын байытуға, жан-жақты 
білім  беруге  арнаймыз.  Мысалы,  3-сыныпта  Б.Соқпақбаевтың  "Қамқорлық"  әңгімесі  бойынша  мынадай 
жұмыс түрлерін ұйымдастырамыз. 
Оқушыларға проблемалық сұрақтар қою: Жазушы жөнінде білетіндерін, осы 
әңгімеге идеялас шығармалар жазған ақын, жазушылар туралы сұрақтар беріліп, 
ақыл-ой қабілеттерінің артуына көңіл бөлінеді. 
II.  Теориялық  білімнің  жетекші  рөлі:  Оқу  барысында  оқушылар  зерттеу,  бақылау  жұмыстарын  жүргізеді. 
Шығармадағы  әрбір  оқиғаға  өзінше  баға  беруге,  ойланып  қорытынды  жасауға  үйренеді.  Әңгімедегі 
торғайдың алғашқы сәттегі суретін елестете отырып, суреттейді. Сұрақтарға ойлана жауап іздеп, өздерінше 
қорытынды жасайды, 
баға береді. 
III. Оқу процесін түсіну және сезіну:Мұнда оқушылар өздеріне "Мен қандаймын? 
Мен нені біліп,үйрене білуім керек?" деген сұрақтарға жауап іздеп, өз-өздеріне 
баға береді. Мысалы, шығарма кейіпкерінен үлгі алуға тырысады. Оның жақсы 
қасиеттерін үйреніп, соған жету үшін өздерін өздері дайындайды. 
Міне,  осылай  дамыта  оқыту  жүйесінде  мұғалім  мен  оқушы  арасындағы  қарым-қатынас  жаңа  қағидаларға 
негізделеді. Олар- ынтымақтастық, өзара сыйластық, түсіністік 
сияқты қасиеттер. Баланың өз ойын қорықпай, сеніммен айта алатындай ахуалда 
болуы басты назарда ұстанылады. Ол үшін оқушының әрбір жауабы мұқият тыңдалып, дұрысы мақталып, 
бұрысы  еппен  түзеліп  отырылады.  Оқушыны  кішкентай  бала  деп  қарамай,  оныңда  пікірімен  санасу, 
көзқарасын құрметтеу жасөспірімнің дамуына 
орасан зор әсер ететіндігін дәлелдейді. 
 
 
 
 
 
 
 
                                                                                                                                                                                                      
 
г.Актобе 
ГУ СШ № 35 
Учитель нач. классов:  
Жумашева Акжибек Сергалиевна 
 
 
 
 
 
 
Урок литературного чтения в 3-м классе "К.Г.Паустовский "Кот-ворюга" 
 
Цель: воспитание доброты, доброго отношения к животным. 
 
Задачи: 
 
Работа над образом литературного героя 
Развитие умения высказывать свое отношение к прочитанному и аргументировано доказывать свое мнение 
Раскрытие гуманистической сути данного произведения 
Ход урока 
 
1.  Работа  с  текстом  после  чтения.  Работа  над  образом  литературного  героя.  Раскрытие  гуманистической 
сути произведения 
 
– Посмотрите на наши рисунки (все рисунки разделены на две группы). 

153 
 
     
 
 
 
– Какие здесь кошки, коты? (Самодовольные, спокойные, ухоженные.) 
 
– А здесь? (Голодные, уличные, брошенные.) 
 
– А у нас какой кот? 
 
(На доске: злой, жестокий, беспризорник, настороженный, беспомощный.) 
 
– Найдите и прочитайте описание кота в начале рассказа. 
 
– Кто нам про него рассказал? В каком произведении? 
 
– Как бы вы отнеслись к такому коту, если бы он оказался рядом с вами? 
 
– Как к нему отнеслись сначала ребята? (Выслеживали, поклялись поймать кота, вздуть его за бандитские 
проделки.) 
 
– Как называет кота Константин Георгиевич Паустовский? 
 
(На доске: бандит, бродяга, ворюга.) 
 
– Согласны ли вы с автором? Докажите свою точку зрения. 
 
– Вот он наш кот (иллюстрация). Куда мы его отнесем? В какую семью запишем? 
 
И вот кот уже пойман, ребята решают вопрос: что же с ним делать? 
 
–  Представьте  себе,  что  вы  уехали  на  2–3  дня  из  дома,  а  своего  кота  оставили  одного.  Приготовили  ему 
пищу, а он ее за 1 день всю съел. И был  голодным, плохо себя вел: перевернул свою тарелку, поцарапал 
мебель, навел дома беспорядок. Как вы поступите? Что вы будете делать? Есть какой-нибудь выход из этой 
ситуации? 
 
– Прочитайте разговор ребят, где они ищут ответ на этот вопрос “Что же с ним делать?” 
 
– Кому из ребят вам хотелось бы доверить кота? Почему? 
 

154 
 
– Почему Ленька предложил накормить кота как следует? (понял, в чем причина его выходок) 
– Как Ленька поступил по отношению к коту? (защитил) 
–  Был  ли  у  вас  такой  случай,  когда  вам  пришлось  защитить  свое  животное  (будь  то  кошка  или  собака)? 
Расскажите. 
– Итак, коту дали замечательный ужин. 
– Прочитайте, каким и как он вышел из чулана, наевшись? 
 
Какой он стал, ребята? (на доске: довольный, веселый, доверчивый, добрый) 
 
– И теперь мы нашего кота отнесем в какую семью (к каким рисункам) 
 
 
 
 
 – Что изменило кота? (доброта, жалость, он почувствовал, что теперь он не один, у него есть хозяин) 
 
–  Как  вы  думаете,  для  чего  Константин  Паустовский  написал  этот  рассказа?  Он  хотел,  чтобы  мы  поняли 
одну очень важную вещь, какую? (Изменило кота – добро людей) 
 
– А что же нам делать с этими остальными котами? 
 
КТО 
ЧЕЛОВЕК 
и 
ЧТО ДОБРОТА 
 поможет этим котам перейти в нашу семью? 
2. Проблемный вопрос
 
А легок или труден путь к доброте? 
 
3.Творческое задание. 
 
Объясните,  про  какого  человека  говорят,  что  он  ДОБРЫЙ,  через  подбор  синонимов  (с  использованием 
толкового словаря). 
 
Тест (по рассказу К.Паустовского “Кот – ворюга”, 3 класс) 
 
1. Жанр этого произведения: 
сказка 
рассказ 
повесть 
2. От имени кого ведется повествование? 
Леньки 
кота 
автора 
3. Кто главный герой рассказа? 
Ленька 
кот 
голенастый петух 
4. Как звали кота? 
бандит 
бродяга 
ворюга 

155 
 
5. Что такое кукан? 
металлическая сетка 
палочка, на которую одевается пойманная рыба 
6. Где кот попался? 
на березе 
в узком лазу 
7. Чей совет тебе кажется более разумным? 
Леньки 
Рувима 
8. Как повлиял ужин на кота? 
убежал из дома 
перестал воровать 
Второй урок 
 
 
Домашнее задание. 
 
Заполнить кроссворд (все слова по горизонтали) и отгадать ключевое слово (доброта) 
Какое качество в человеке больше всего ценил К.Г.Паустовский? (деликатность) 
Город, в котором родился К.Г.Паустовский? (Москва) 
Одно из самых любимых увлечений писателя, о котором он мог говорить часами? (рыбалка) 
Что считал Паустовский “ключом к пониманию человеческой души”? (природа) 
Какое качество в человеке находил К.Г.Паустовский самым отвратительным? (подлость) 
Как называется первое крупное произведение (роман) писателя? (“Романтики”) 
Газета, в которой в 30-е годы активно работал К.Г.Паустовский как журналист. (“Правда”) 
 
 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет