«Сауат ашу» пәні бойынша оқу жоспары

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

77 

жанрда 

шығармашы

лық мәтін 

жазу  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

көмегімен 

әр 

түрлі 

жанр 

бойынша    (хат, 

құттықтау 

хат, 

хабарлама, 

нұсқаулық) 

шағын  мәтін/жай 

сөйлемдер  құрап 

жазу 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Ұ) 

Оқушылар 

тағам 

дайындау 

барысында қолданған рецептерді тағы бір 

қарап  шығыңыз.  Өткен  бөлімге  сүйене 

отырып, 

рецептердің 

ерекшеліктерін 

анықтаңыз  

(Т)  Оқушылар  өз  рецептерін  жасайды. 

Оларға кафеде пісірілетін тағам дайындау 

үшін  ингредиенттер  тізімін  беріңіз.  Олар 

дайындалу  ретін  жазумен  қатар  суретке 

түсіреді.    

(МК)  Қарапайым  рецепт  жазу  үшін 

жазылған  ескертулер  мен  түсірілген 

суреттерді  негізге  ала  отырып,  «Бірлесіп 

жазу» 

әдісімен 

қарапайым 

рецепт 

жазыңыз.  

(Ө,ф) Оқушылар тағамдарының 

суреттерін қолданып, қарапайым рецепт 

жазады.  

(Т) «Бағытталған жазу» әдісін қолдана 

отырып, оқушылардың тиісті шақты 

қолдануын қадағалаңыз. Әр нұсқауды 

реттік санмен белгілеуін қадағалаңыз.  

(Т) Оқушылар өз рецептерін басқаларға 

дауыстап оқиды. Қалғандары сол 

бойынша тағам әзірлейді. Тағам дұрыс 

әзірленді ме? Тексеріңіз. 

 Оқу жетістіктерін бағалау:  



 

нұсқау жазудың ерекшеліктерін еске 

түсіріңіз. Сөздерді орынды дұрыс 

қолдануын, нұсқаудың түсініктілігін; 



 

тыңдаушыларға пайдалы әрі қызықты 

Оқушыларға 

дайын 

тағамдардың 

рецептерін,  дайындау  ретін,  қажетті 

құралдардың 

суреттерімен 

бірге  

көрсетіңіз.  Оқушылар  дайын  тағамның 

жасалу  жолын  толығымен  көре  алуы 

керек.  

Қабілеттері 

әртүрлі 

оқушыларды 

топтастырыңыз. 

Ішінде 

бір 

оқушы 

тағамның 

дайындалу 

ретін 

жазып 

отырады. 

Оқушылар 

жеміс 

немесе 

көкөніс  салаты,  женттің,  бутербродтың 

өзіндік үлгілерін дайындайды. (Тағамның 

құрамын  өздері  таңдайды).  Пышақ  т.б. 

өткір  құралдар  қолданатын  топтарға 

қауіпсіздік  ережелерін  сақтау  үшін 

үлкендердің көмегі қажет. 

2-бөлімдегі 

«Бірлесіп  жазу»  әдісін 

қараңыз.  Оқушыларға  нұсқауды  жазбас 

бұрын  сөйлемді  толығымен  дауыстап 

айтуды,  жазып  болған  соң  тағы  бір  рет 

оқуды  тапсырыңыз.  Сөйлемнің  дұрыс 

құрылуына, 

тиісті 

рай 

(терминсіз) 

қолданылуына көңіл бөліңіз.  

Қажетті  құрал-жабдықтар  мен  құрамына 

қажетті азық-түлік (ингредиент) тізімінен 

бастап жазыңыз.  

 1-бөлімдегі 

«Бірлесіп 

жазу» 

нұсқаулығын қараңыз.  

 

«Қазақстан» ТРК. «Ас 

мәзірі» бағдарламасы. 

 

 

Дастархан» youtub  

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

78 

сөйлемдер құрастырып  жазуын. 

2.6  Мәтіннің 

түрлері  мен 

жанрын,  

стилін 

анықтау 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.2 Оқылған 

мәтіннің 

мазмұнын 

түсіну 

 

 

 

 

 

3.3 Жоспар 

құру 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.6.1 мұғалімнің 

көмегімен 

әңгімелеу 

мәтінін/ 

ерекшелігіне 

қарай мәтін 

жанрын (өлең, 

әңгіме, ертегі)/ 

стилін (көркем 

және бейкөркем) 

ажырату  

 

1.2.2.1 мәтінде 

автордың кім (не) 

туралы айтқысы 

келгенін түсіну 

 

1.3.3.1  мұғалім 

көмегімен мәтінге 

суреттер, 

сызбалар арқылы 

жоспар құрып, 

оған ат (тақырып)  

қою  

 

1.1.3.1 мұғалімнің 

көмегімен 

оқиғаның ретін 

сақтай отырып 

баяндау  

 

 

Әңгіме оқу 

 

 

(МК)  Кейіпкері  жеміс-жидек  немесе 

көкөніс  болып  табылатын  ертегі  оқыңыз.  

Алдымен, кітаптың мұқабасын көрсетіңіз. 

Оқушылардың 

ойын 

сұраңыз. 

Оқушылардан  кітаптың  көркем  немесе 

бейкөркем  екендігін  айтуларын  сұраңыз. 

Шығарманың  атын  айтыңыз.  Оқушылар 

шығарманың  атына  қарап,  шығарма  не 

туралы  екенін  болжайды.  Шығарманы 

оқыңыз. 

Оқушыларға  әңгімелер  қызық  болу  үшін 

оқу 

дағдыларын 

дұрыс 

қолданып 

көрсетіңіз.  Сөйлем  ішіндегі  түсіп  қалған 

сөздерді табу үлгісін көрсетіңіз. Сөйлемді 

соңына  дейін  оқып,  түсіп  қалған  сөзге 

болжау жасайды.  

(Ұ)  Мәтінді  бірнеше  сабақ  бойы  оқыңыз. 

Әр  оқу  барысында  әр  түрлі  элементтерге 

назар  аударыңыз.  Мысалы,  оқиға  желісі, 

кейіпкер  т.б.  Әрбір  қайта  оқыған  сайын 

оқушылар шығармамен жете танысады.   

 

(Ұ)  Негізгі  оқиғаларды  жазып,  оқиға 

желісін жасаңыз.  

(Т,  ф)  Әңгімені  топтарда  көрініс  ретінде 

қойыңыз.  

Оқу жетістіктерін бағалау: 



 

шығарманың негізгі желісін ; 

Мұғалімдер  оқушыларға  ұсынылатын 

тапсырмаларға сәйкес мәтіндер, ертегілер 

немесе  өлеңдер  оқып  беріп,  оны 

қайталауға  ықпал  жасаулары  керек.  

Оқушылардың 

қызығушылығын 

арттыратын,  сюжетті  суреті  бар  жеңіл 

тілді  кітап  таңдаңыз.  Атауы  және 

мұқабасы 

кітап 

туралы 

мағлұмат 

беретіндей болуы керек (бас кейіпкері аң 

болуы да мүмкін). 

Фонетикалық білімдерін қайталату. 

Шығарманы  оқыған соң:  



 

оқиғаның  өткен  орнын,  кейіпкерлері 

кімдер 

екенін, 

қандай 

оқиға 

болатынын,  «кейіпкер,  оқиға,  өткен 

орны»  сияқты  сөздерді  қолдана 

отырып анықтаңыз. 



 

кейіпкерлердің 

өзара 

қарым-

қатынасын талқылаңыз. Оларды қалай 

сипаттайсыздар?  Мысалы:  еңбекқор, 

мейірімді, жалқау, жақсы дос, өзімшіл 

т.б. 



 

оқушылар 

оқиға 

орны 

туралы 

детальдарға 

мән 

беруі 

керек. 

Сипаттама 

беретін 

сөздер 

мен 

тіркестерді  қайта  оқулары  керек. 

Оқиға  орны  бұрын  өздері  көрген 

қандай да бір жерге ұқсай ма?   

Оқиғаның  желісін  сызбаға  түсіріңіз.  Ол 

«Шалқан», 

«Бауырсақ». 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

79 

 

3.3  Жоспар 

құру 

 

 

 

1.3 

Тыңдалған 

материалды 

мазмұндау 

 

 

 

 

 

 

 



 

 әңгімені  баяндауға  тиісті  тілді,  сөз 

бен 

сөзді 

байланыстырушы 

элементтерді 

(мысалы: 

алдымен, 

содан соң, кенет, алайда, соңында т.б. 

сөздерді) қолданғанын бағалаңыз. 

оқушыларға  анық  және  түсінікті  болуы 

керек. Әрбір басты оқиғаны суретпен  

(шартты белгі) белгілеңіз. 

Оқушыларды  топтарға  біріктіріңіз.  Әр 

оқушыға  кейіпкерлердің  рөлін  беріңіз. 

Олар қуыршақ қолданып ойнап көрсетеді. 

Әңгіме  сызбасына  қарап  оқиға  желісін 

еске 

түсірулері 

керек. 

Оқушылар 

сомдаған  кейіпкерлерін  сөйлеу  мәнері, 

қозғалысына  дейін  салулары  керек.  

Оқушылар  топтардың  жұмысын  аралап 

жүріп бағалайды. 

1.3 

Тыңдалған 

материалды 

мазмұндау 

 

 

 

 

 

1.1.3.1 мұғалімнің 

көмегімен 

оқиғаның ретін 

сақтай отырып 

баяндау 

 

 

 

 

Әңгімені мазмұндау 

 

 

(Б)  Сызбада  көрсетілген  оқиға  желісін 

пайдаланып, әңгіменің негізгі оқиғаларын 

мазмұндаңыз.  Оқушылар  өздері  жақсы 

білетін бөлімдеріне қосыла алады.    

Әңгіменің  негізгі  оқиғаларын  қимыл 

арқылы  көрсетіңіз.  Ол  оқушыларға 

әңгіменің мазмұнын, желісін, тілін («Мен 

атамнан қаштым, мен апамнан қаштым 

...»  сияқты  қайталама  сөйлемдер)  есте 

сақтауға көмектеседі.  

Оқушылар  толық 

есіне  түсіргенше 

бірнеше рет қайталаңыз.  

 

Әңгімені  баяндау  барысында  ым-  ишара 

тілін  қолданыңыз.  Мысалы,  ерте  ерте 

ертеде..,  Бір  күні  таңертең...,  Сосын..., 

Кейін...,  Бірақ...,  Ақыр  аяғында...  т.б. 

Сөздерге  сәйкес  қимыл  жасаңыз.  Іс-

қимыл тізімін жасаңыз. Мысалы,  



 

Ерте  ерте,  ертеде..  –  қолдарын  кітап 

секілді ашады. 



 

Бір  күні  таңертең  –  бір  қолын  бас 

жағына  қойып,  ұйқыдан  тұрғанын 

көрсетеді. 



 

Бірінші -  бір саусағын көрсетеді. 



 

Соңында  -  кітаптарды  жапқандай 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

80 

әрекетті қолдарымен көрсетеді.  

3.4 

Оқыған/тың

даған  

материалдар

дың   

мазмұнын 

жазу 

 

 

3.8  

Каллиграфи

ялық 

нормаларды 

сақтау 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.4.1 мұғалім 

көмегімен 

оқыған/тыңдаған  

мәтіндердегі 

ақпаратты  сурет, 

сызба, белгілер 

қолданып жеткізу 

1.3.8.1 жазу 

жолын, 

жоларалық 

кеңістікті, 

жолдың жоғарғы 

және төменгі 

сызығын сақтап, 

әріп элементтерін 

каллиграфиялық 

талаптарға сай 

жазу  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Әңгіме жазу 

 

 

(МК) «Бірлесіп жазу» әдісін қолданып 

танымал шығарманың қысқаша нұсқасын 

оқиға желісіне негіздей отырып, әр 

бөлімге 2 сөйлемнен жазып көрсетіңіз. 

Әңгіме тілінде жазып үйренгенше, 

алғашқы нұсқаларын шимай параққа 

орындап, кейін түзетулер енгізуді 

үйретіңіз. 

(Ө, Қ) Оқиға желісін әңгіменің жоспары 

ретінде қолданып, оқушылар тізбек 

түрінде бірнеше сөйлем жазады. Бірнеше 

сабақтан кейін аяқтау керек.  

(Т) Оқушыларға тиісті сөздерді, 

дыбыстарды қолдануды үйрету үшін 

«Бағытталған жазу» нұсқаулығын 

пайдаланыңыз. 

Жазылым дағдылары жоғарылау 

оқушыларға кейіпкерді суреттеуге 

(көбірек сын есім қолдана отырып ) 

көлемді сөйлемдер жаздырыңыз. Оқу 

жетістіктерін  бағалау: 



 

оқиғаның мазмұнын жазу үшін негізгі 

оқиғалар туралы кем дегенде үш 

сөйлем жазуын;  



 

әңгіме тілінің кейбір үлгілерін 

қолдануын; 



 

 кейбір сөздердің орнына баламасын 

немесе басқа сөздерді қолдануын.   

2-бөлімдегі 

«Бірлесіп 

жазу» 

нұсқаулығын қараңыз. Жазу дағдыларына  

байланысты 

қазіргі 

және 

алдыңғы 

сабақтардағы  жазылымға  қатысты  алған 

білімдерін  қайталай  отырып,  үлгідегі 

жазбаға назар аудартыңыз. 

Оқушыларға  жазбас  бұрын  сөйлемді 

толығымен  дауыстап  айтуды,  жазып 

болған  соң  тағы  бір  рет  оқуды 

тапсырыңыз. Ауызша мазмұндауда әңгіме 

тілін қолданыңыз. 

Жазып  болған  соң  әңгіменің  тілі  мен 

қызығушылық тудыратын сөздерді тауып, 

тағы  бір  рет  оқуды  тапсырыңыз.  Жазу 

емлесі бойынша жұмыстар жүргізіңіз.  

1-бөлімдегі 

«Бағытталған 

жазуды» 

әдісін қараңыз. 

Сыныпта 

«Жазу 

бұрышы» 

бөлімін 

жасаңыз. 

Әртүрлі 

қағаз, 

қаламдар 

қойыңыз. 

Түрлі 

кейіпкерлердің 

суреттерін,  қуыршақ  суреттерін  де 

қойыңыз. Оқушыларға  бос  уақыттарында 

кейіпкерлерді  суреттеп  жазып,  бір-біріне 

дауыстап оқып беру мүмкіндігін беріңіз.   

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

81 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

жазу емлесін сақтау. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

82 

 

 «Сауат ашу» пәні. 1-сынып 

8-бөлім: Дені саудың – жаны сау 

Осыған дейін меңгерілген білім  

8-бөлім І-ІІІ тоқсанда алған білім мен дағдыларға сүйенеді. Оқушылар қалай әңгімелеу керектігін, әңгімелеу барысында сөздер мен сөз тіркестерін 

қолдану керектігін, сол сияқты қарапайым бейкөркем мәтіндермен жұмыс істеу тәсілдерін біледі.   

Мәнмәтін 

 

Бұл бөлімде оқушылар «Денсаулықты күту» тақырыбында оқылым және жазылым дағдыларын жетілдіреді. Бөлім ғылыми пәндермен тікелей 

байланысты. Сонымен қатар, аталған бөлімде өткен тараулардағы дыбыстар жүйелі түрде қайталанады. 

 

Мұғалім оқушылардың білім деңгейіне 

сәйкес әңгімелерді, өлеңдерді, ертегілерді өз бетінше оқуына, жазуына, мазмұндауына, пікір айтуына көңіл бөледі.  

 

Қысқаша шолу 

Бұл бөлімде «Әліппеден кейінгі кезең» жалғасады. Бөлім оқушылардың әңігімелеп айтуын және сәйкесінше олардың байланыстырып сөйлеуді 

қолдана білуін, жаңа әңгіме құрастыра алуын қамтамасыз етеді. Оқушылар «Денсаулықты сақтау» тақырыбында сұрақтар қоя алады және аталған 

тақырып көлемінде алған білімдерін пайдаланып, бейкөркем мәтін құрап жаза алады.  

 

Оқу 

бағдарлам

асына 

сілтеме 

Оқу 

мақсаттары 

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері 

Мұғалімге арналған ескертпелер  

(оқыту әдістемесі бойынша) 

Оқыту ресурстары 

 

 

Сабақта оқушылардың қажеттілігіне орай 

және орфография, грамматика, пунктуация 

бойынша бастапқы дағдыларын 

қалыптастыру үшін  ұсынылған оқу 

мақсаттарын жүйелі түрде қолдануды 

ұсынамыз: 

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық 

нормаларға сәйкес дұрыс айту 

2.1 Оқу түрлерін қолдану 

3.8 Қатені табу және түзету  

  

4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс 

нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз. 

http://www.balakai.kz/pu

bl/ma_al_m_telder/densa

uly_as_d_m_sergektik_ta

zalyk_turaly/12-1-0-535 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

83 

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау  

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау  

3.12  Каллиграфиялық нормаларды сақтау 

 

1.5 Түрлі 

жағдаяттар

да тілдік 

нормалард

ы дұрыс 

қолдану 

 

 

 

2.5 Мәтін 

бойынша 

сұрақ қоя 

білу және 

жауап бере 

білу 

 

 

 

 

 

2.7 Түрлі 

дереккөзде

рден 

қажетті 

ақпаратты 

алу 

 

 

1.1.5.1 түрлі 

жағдаяттарда 

этикет сөздерін 

қолдану  

 

 

 

 

 

1.2.5.1 мәтін 

иллюстрациясы 

бойынша 

сұрақтар қоя білу 

немесе оқығаны 

бойынша 

қойылған 

сұраққа жауап 

беру (мұғалім 

көмегімен) 

 

1.2.7.1 әліпби 

ретімен құрылған 

дереккөздерден 

(сөздіктер, 

анықтамалықтар, 

суретті кітаптар) 

ақпараттарды 

табу  

Денсаулықты күтуді үйрену 

Бұл бөлімде мұғалімнің жетекшілігімен 

тақырыпқа сай әңгімелер, өлеңдер, 

ертегілер айтылады. Оқушыларға 

мұғаліммен бірге қосылып жоғарыда 

аталған әрекеттерді бірнеше рет қайталап 

орындатыңыз. 

Денсаулық туралы 

мультфильм 

http://vzlet12345.ru  

 

Денсаулық 

туралы 

мультфильм  

http://www.youtube.com/

watch?v=AicsNk5zHgo

 

 

(Ұ)  Оқушыларға  денсаулықты  қалай 

сақтау керектігін үйренетіндерін айтыңыз. 

Оқушылардан  тақырып  бойынша  не 

білетінін сұраңыз. 

(Т)  Денсаулықты  қалай  күту  керектігі 

туралы  оқушылардың  бұрыннан  бар 

білімдерін 

ортаға 

салдырып, 

талқылатыңыз. 

Толғандыратын 

сұрақтарымен  бөлісіп,  бір-біріне  сұрақ 

қоюға жұмылдырыңыз. 

(Ұ) Оқушылардың топта талқылағандарын 

үлкен 

ақ 

бетке 

ББҮ 

кестесіне 

жаздыртыңыз.  Аталған  фактілер  мен 

сұрақтарды 

бірлесіп 

топтастырыңыз. 

Мысалы, 

былай 

деңіз: 

«Сіздер 

денсаулықты  күтуге  арналған  көптеген 

жайттарды  айттыңыздар,  енді  осыларды 

Денсаулықты күтуге қатысты шағын 

кітапшалар қорын  жасаңыз. Кітаптарды 

оқуға арналған  «Оқу бұрышын» 

жабдықтаңыз. Оқушылардың бос 

уақыттарында кітаптарды алып оқуына 

жағдай жасаңыз. 

Оқушылардың   есіне бейкөркем 

кітаптарды оқудың қандай пайдасы 

барлығын түсіріңіз.  Бейкөркем  

кітаптардың қандай түрлері  болатынын 

сұраңыз. 

Оқушыларға берілген сұраққа жауапты 

қандай кітаптан табуға болатындығын 

сұраңыз.  Жауапты тез табу үшін кітаптың 

тақырыбы, оның ішкі тақырыпшаларын 

пайдалану керектігін айтыңыз, ол үшін 

тірек сөздер мен тіркестерді, 

тақырыпшаларды  сұрақпен 

Жұмбақтар 

http://www.balakai.kz/pu

bl/zh_mba_tar/adam_zh_

ne_ony_dene_m_sheleri_

zhajly_zh_mba_tar/10-1-

0-741

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

84 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

бірлесіп топтастырсақ қайтеді». 

(Ұ) 

Қойылған 

сұрақтарға 

жауап 

табылатындай  мәтін  түрлерін  таңдап, 

оқушылардың  сұрақтарына  жауап  табу 

жолдарын көрсетіңіз. 

(МК)  Мәтіннің  негізгі  бөлігінің  сұраққа 

жауап 

болатындығын 

қалай 

анықтағандарын айтыңыз. 

(Ж)  Кеспе  әріптерді  немесе  магнитті 

тақтаны  қолданып,  сөздер  мен  әріптерді 

қалай 

сәйкестендіру, 

дәлелдемелерін 

қалай  анықтау  керектігін  түсіндіріңіз. 

Тірек  сөздерді  табу  үшін  «Кім  тез 

табады?» ойынын ұйымдастырыңыз.  

 

(Ұ)  Денсаулықты  күтуге  арналған  оқушы 

бағдарламасын 

қараңыз. 

Ұсынылған 

бағдарламаға қатысты екі немесе үш сұрақ 

қойыңыз. 

Оқушыларға 

бағдарламаны 

көрсетіңіз.  Содан  соң  алдында  берілген 

сұраққа  оқушылардың  жауап  бергенін  не 

бермегенін  сұраңыз.  Мәлімет  алуда 

бағдарлама 

қаншалықты 

пайдалы 

болғандығы 

туралы 

оқушылардан 

сұраңыз.  

жүктеу/скачать 0,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: