Саяхат туралы әңгіме жазу

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

62 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

тапсырманы  бірнеше  сабақта  қайталап 

орындаңыз. 

(Т) Оқушыларға сөздер мен сөйлемдерді 

дұрыс құруға көмектесу үшін «Бірлесіп 

жазу» әдісін қолданыңыз. 

Дифференциация: 

 «Қолдану» дағдысын қалыптастыруға 

бағытталған тапсырма: жай сөйлемдер мен 

сөз тіркестерін жазуды тапсырыңыз. 

Оқу жетістіктерін бағалау: 



 

жай сөйлемдерді жазуын; 



 

етістіктің шақтарын дұрыс қолдана 

отырып, бірнеше сөйлемдер 

жазуын; 



 

қоршаған ортаны және оқиғаны 

сипаттайтын сөздерді таба білуін. 

3.3 Жоспар 

құру  

 

 

 

 

 

 

 

2.7 Түрлі 

дереккөзде

рден 

қажетті 

1.3.3.1  мұғалім 

көмегімен 

мәтінге суреттер, 

сызбалар арқылы 

жоспар құрып, 

оған ат 

(тақырып)  қою 

 

1.2.7.1 әліпби 

ретімен құрылған 

дереккөздерден 

(сөздіктер, 

анықтамалықтар, 

суретті кітаптар) 

ақпараттарды 

Туристік 

маршрутты 

жарнамалау 

(маршрут) 

 

 

Оқушылардан  кітаптағы  кейіпкерлердің 

бірі  сіздің  қалаңызға/ауылыңызға  қонаққа 

келгенін  елестетулерін  сұраңыз.  Ол  сіздің 

қалаңызға  қалай  жететінін,  не  істейтінін 

талқылаңыз. 

(Ұ)  Оқушыларға  журналдардан,  туристік 

кітапшалардан,  постерлерден  жарнама 

үлгісін 

көрсетіңіз. 

Постерлердегі 

мәтіндерді,  журнал  және  буклеттердің 

ерекшеліктеріне 

назар 

аудартыңыз. 

Туристерді 

тарту 

мақсатында 

Егер  біз  қандайда  бір  әңгіменің  басты 

кейіпкерін 

қаламызға/ауылымызға 

шақырған болсақ, оған не айтар едік? Оны 

сіздің қалаңыздың/ауылыңыздың қай жері 

қызықтырар 

еді? 

Ол 

сіздің 

қалаңызға/ауылыңызға  қалай  жетер  еді? 

Ол  қалай  (жаяу  немесе  көлікпен)  барар 

еді?  Ол  сенің  қалаңда/ауылыңда  қанша 

уақытқа  қалады  деп  ойлайсың?  Оның 

көргісі 

келеді 

(қызығушылығын 

тудырады) 

деген 

жерлердің 

тізімін 

құраңыз. 

Kazakh National anthem, 

with 

photographs 

of 

Kazakh  traditions  can  be 

found 

on 

http://www.youtube.com/

watch?v=12tGtMA4tqk 

 

visitkazakhstan.kz/kk/pa

ge/video 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

63 

ақпаратты 

алу 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

табу  

 

 

 

 

 

қолданылатынын түсіндіріңіз. 

Туристерді  тарту  үшін  қолданылатын 

арнайы шаралармен таныстырыңыз. 

(Т)  Оқушыларға  туристік  плакаттар, 

буклеттер, 

постерлер, 

жарнамалық 

кітапшалар  таратып  беріңіз.  Оқушыларға 

ұнатқан жерін таңдауға уақыт беріңіз. 

Әр  топ  алдында  айтылған  туристік 

орындардың 

ерекшеліктерін 

тауып, 

сыныппен  өз  идеяларын  бөлісулерін 

сұраңыз. 

(Б)  Қонақтар  барғысы  келетіндей  өз 

қалаңыздың/ауылыңыздың 

көрікті 

жерлерін суретке түсіріп алыңыз.  

Аталған 

саяхат 

кітапшалары 

мен 

жарнамалардан,  постерлерден    көрме 

ұйымдастырыңыз.  Сынып  ішінде  арнайы 

орынды 

туристік 

агенттік 

ретінде  

дайындаңыз. Оқушылардың саяхат туралы 

рөлдік  ойыны  үшін  қажетті  заттарды 

әзірлеңіз. 

 

Саған қаланың/ауылдың қай жері ұнайды? 

Неге? Ол жер сені несімен қызықтырады? 

Көрсетілетін  үлгілер  көрнекі,  тартымды, 

түрлі-түсті  болып  келетін  суреттерден, 

көзге 

түсетін 

атаулардан, 

шаралар, 

тізімдерінен,  жол  картасынан  тұруы  

керек. 

Мысалы: 

«Астанаға 

келсең, 

керемет әсер аласың!» 

Оқылым  қабілеті  әртүрлі  оқушыларды 

араластыра  отырып  топқа  біріктіріңіз.   

Оларды 

жоғарыда 

көрсетілгендей 

мысалдар айтып, жетелеңіз. 

Оқушылар  сынып  ішін  бейне  камераға 

түсіре  алады.  Ал  қалған  оқушылар 

саяхатшыларға  ұнайтын  жерлер  мен 

заттарды  ұсынып,  оларды  сол  жерде 

демалуға  шақыратын  жарнама  жасауға 

тапсырма беріңіз. 

Оқушылар  ұсынған  жерлерді  Саяхатшы 

суретке  түсіреді.  Сыныпқа  келген  соң 

барлығы жиналып, суреттерді қайта қарап 

шығады.  Олардың  қайсысы  постерге 

орналастыру  үшін  жарамды  екенін  (қою 

боялған, суреттері қызықты) анықтайды. 

 

 

 

3.5 Мәтінді 

түрлі 

формада 

құрастыру 

 

 

 

 

 

 

1.3.5.1 

тақырыпқа 

байланысты 

керекті сөздер, 

сызбалар, 

суреттер, 

белгілерін 

қолдана отырып, 

жай 

Жарнама постерлері мен кітапшалар 

дайындау 

  

 

(МК)  Оқушыларға  жергілікті  жерді 

жарнамалау  үшін  «Бірлесіп  жазу»  әдісін 

қолдану  арқылы  постер  дайындатыңыз. 

Бірлесіп  жазуды  жүзеге  асыру  үшін  үлгі 

жоспар  дайындаңыз.  Постерге  адамдарды 

сол  жерге  саяхат  жасауға  тартатындай 

«Бірлесіп жазу» әдісін қолдану үшін  

2-бөлімді  қараңыз.  Оқушылардың  айтқан 

ұрандарын  жазып  алыңыз.  Мысалы, 

«Ақтауға келсең, өкінбейсің!», «Ақтаудың 

таңғажайып табиғатын тамашала!»т.б. 

Сөздерді  оқу  барысында  дыбыс  туралы 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

64 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.7 Қатені 

табу және 

түзету 

сөйлемдер/мәтін 

құрастыру және 

жазу 

 

 

1.3.7.1 

Мұғалімнің 

көмегімен сөз, 

сөйлем, мәтінді  

тексеру және  

қателерін түзету 

 

 

 

 

сөздер  жазуын  қадағалаңыз.  Соңында  леп 

белгісі  қойылатындай  сөйлем  үлгілерін 

көрсетіңіз. 

Постерге 

мекенжай 

мен 

байланыс нөмірлерін жазғызыңыз. 

(Ө)  Әр  оқушыдан  жергілікті  жерді 

жарнамалайтын 

постер 

дайындауын 

сұраңыз.  

Дифференциация: 

 «Қолдану» 

дағдысын  қалыптастыруға 

бағытталған  тапсырма:  әр  суреттерді 

сипаттап,  олардың  тұсына  тақырыпшалар 

мен  қосымша  детальдарды  жазуларын 

өтініңіз.  Ал,  жазылым  дағдысы  төмен 

оқушыларға  плакатта  жазылатын  дайын 

жарнама сөздерін жаздыртыңыз. 

(Т) Оқушылардың сенімін тудыратын 

жарнама сөздерін таңдауына жетекшілік 

етіңіз. Қажетті жерге леп белгісін қоюды 

түсіндіріңіз. «Бірлесіп жазу» әдісін 

қолданыңыз. 

білімдерін  қалай  қолдану  керектігін 

көрсетіңіз. Әр сөзді жазбас бұрын бірнеше 

рет  дауыстап  айтыңыз.  Қай  сөйлем 

қаншалықты 

жағымды 

естілетінін 

сұраңыз.  Қандай  сөйлем  сенім  тудыра 

алады?  Таңдауын  түсіндіріп  берулерін 

сұраңыз.  

Таза бетке қалай көшіру керектігін 

көрсетіңіз. 

Оқушылармен  бірлесе  отырып  плакатқа 

жапсыратын  фотосуреттерді  таңдаңыз,  әр 

фотоға 

тақырып 

жазуды 

үйретіңіз. 

Оқушылар  плакат  пен  парақтардағы 

мәліметтерді  өз  плакаттарын  безендіруде 

(қызықты  орындардың  тізімдерін,  жол 

жүру 

картасын) 

пайдаланады. 

Оқушыларға 

өз 

ұрандары 

мен 

тақырыптарын  жазып  дайындауы  үшін 

таза парақтар үлестіріңіз. 

Оқушылардан 

ұрандары 

мен 

тақырыптарын  сынып  алдында  дауыстап 

оқуларын,  ал  өзгелердің  оларды  жазып 

алып  отыруын  өтініңіз.  Сөйтіп  ең  үздігін 

таңдайтындарыңызды айтыңыз. 

Туристік плакаттардың тұсына 

оқушылардың дайындаған постерлерін 

іліңіз. 

«Бірлесіп жазу» әдісі туралы 1-бөлімдегі 

нұсқауды  қараңыз. 

3.6 Түрлі 

жанрда 

шығармаш

1.3.6.1 

мұғалімнің 

көмегімен әр 

Хат жазу 

(МК) 

Cіздің 

қалаңызда/ауылыңызда 

болған  кейіпкердің  атынан  өзі  ұнатқан 

 

Өткен сабақтардағы жазылым дағдыларын 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

65 

ылық мәтін 

жазу 

 

 

 

 

3.9 

Орфографи

ялық 

нормалард

ы сақтау 

 

 

 

 

 

3.7 Қатені 

табу және 

түзету 

 

 

 

3.10 

Грамматика

лық 

нормалард

ы сақтау 

 

түрлі жанр 

бойынша  (хат, 

құттықтау хат, 

хабарлама, 

нұсқаулық) 

шағын мәтін/жай 

сөйлемдер  құрап 

жазу 

 

1.3.9.3 бас 

әріппен 

жазылатын 

сөздерді (кісі 

аттары, жер-су 

атаулары, үй 

жануарларына 

берілген  

атауларды) 

анықтау  

1.3.7.1 

мұғалімнің 

көмегімен сөз, 

сөйлем, мәтінді  

тексеру және  

қателерін түзету 

1.3.10.1 заттың 

атын, санын, 

сынын, қимылын  

білдіретін 

сөздерді ажырату 

және орынды 

қолдану  

қаланың/ауылдың  көрікті  жері  туралы  

бірігіп    хат  жазғызыңыз.  Өз  мәтінінің 

өткен  шақта жазылу үлгісін көрсетіңіз.  

(Ө) 

Жергілікті 

жерге 

байланысты 

кейіпкердің  атынан  өз    хаттарын  жазып 

берулерін сұраңыз.  

(Ө)  Өткен  сабақтардан  алған  білімдерін 

пайдаланып,  оқушылардың    өздігінен  хат 

жазуына мүмкіндік беріңіз. 

(Т)  Мәтін құру барысында  оқушылардың 

өз сезімдерін жеткізу үшін сөздерді дұрыс 

таңдап, 

«Бағытталған 

жазу» 

әдісі 

арқылы      өткен  шақты  қолданып 

жазғызыңыз. 

еске түсіріңіз. 

Жазылымнан  бұрын  сөйлемдерді  бірнеше 

рет  оқыңыз.  Өткен  шақты  қайталатыңыз. 

Сөйлемдердің  кейбірін  осы  шақта  жазып, 

оқушыларға 

қателерін 

тапқызыңыз. 

«Бағытталған  жазуды»  қолдану  үшін 

қосымша тапсырмалар: 

Жазылым орнына түрлі-түсті қаламдарды, 

қағаздарды 

және 

пайдаланылмаған   

хаттар  мен  плакаттарды  дайындаңыз. 

Оқушыларға  сол  жерге  барып,  бірнеше 

хат  толтыруды  сұраңыз  және    хаттарды 

бір-біріне оқытыңыз. 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

66 

 

 

 

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып 

6-бөлім: Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті 

Осыған дейін меңгерілген білім 

 6-бөлім алдыңғы бөлімдерде қамтылған дағдыларға сүйенеді. Оқушылар  сөздерді дұрыс айтып, сөйлем құрастыра алады. 

Мәнмәтін 

Бұл бөлімде оқушылар ауыз әдебиетін, салт-дәстүрлер, ұлттық ойындар мен мерекелер туралы оқиды.  Бұл бөлім гуманитарлық ғылымдармен 

(тарихпен) байланысты. Қалыпты, ерекше дыбыс  түрлері осы бөлімде үйретіледі. Мұғалім бөлім тақырыбына сәйкес келетін әңгімелер,  өлеңдерді 

оқиды және оқушыларға өзімен бірге қайталап оқуға мүмкіндік береді.  

Қысқаша шолу 

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» жалғасады. Оқушылар  ауыз әдебиетінің шағын жанрларымен, ұлттық ойындардың түрлерімен танысады және  

ұлттық ойындардың шағын жинағын құрастырады. Диаграмма сызып, ұлттық кейіпкерлерге сипаттама жазады. Жазылым дағдыларын дамытады.  

 

 

Оқу 

бағдарлам

асына 

сілтеме 

Оқу 

мақсаттары 

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері 

Мұғалімдерге ескертпелер 

Оқыту ресурстары 

 

 

Орфография, грамматика, пунктуация 

бойынша бастапқы дағдыларын 

қалыптастыру үшін  оқу мақсаттарын 

жүйелі түрде қолдануды ұсынамыз: 

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық 

нормаларға сәйкес дұрыс айту 

2.1 Оқу түрлерін қолдану 

3.8 Қатені табу және түзету  

 

Бұл бөлімде я, ф, ю, е, э, в, ц, щ, ч әріптері 

мен дыбыстарын, ь,ъ белгілерін өтуіңізге 

болады. 

 

Мәтіндерден немесе сөйлемдерден 

заттардың атаулары мен олардың санын, 

сынын, қимылын  білдіретін сөздерді 

анықтайды. 

 

4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс 

https://e.edu.kz/

 

http://ustaz.kz/

 

http://ashyk-sabak.kz/

 

http://45minut.kz

 

http://bilimkozy.idhost.k

z

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

67 

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау  

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау  

3.12  Каллиграфиялық нормаларды сақтау 

нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз. 

 

2.5 Мәтін 

бойынша 

сұрақ қоя 

білу және 

жауап бере 

білу   

 

 

 

 

 

1.3 

Тыңдалған 

материалды 

мазмұндау 

 

 

 

3.5 Мәтінді 

түрлі 

формада 

құрастыру 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.5.1 мәтін 

иллюстрациясы 

бойынша 

сұрақтар қоя білу 

немесе оқығаны 

бойынша 

қойылған 

сұраққа жауап 

беру (мұғалім 

көмегімен)  

 

 

1.1.3.1 

мұғалімнің 

көмегімен 

оқиғаның ретін 

сақтай отырып 

баяндау 

   

 

 

1.3.5.1 

тақырыпқа 

байланысты 

тірек сөздерді 

қолданып жай 

сөйлемдер/мәтін  

құрастырады 

және жазу 

 

Ұлттық ойындар туралы түсінік  

 

 

(Ұ)  Мектепке  (сыныпқа)  оқушылардың 

ата-анасын 

немесе 

ата-әжелерін 

шақырыңыз.  Олар  оқушыларға  өздерінің 

балалық  шақта  ойнаған  ойындары  туралы 

айтып  береді.  Ол  ойындар  бұл  күндері 

ойнала  ма?  Айырмашылықтары  бар  ма? 

Оқушыларды 

сұрақ 

қоюға 

ынталандырыңыз.    (Хан  талапай,  Апыр-

топыр  қарлығаш,  Ақ  серек,  көк  серек 

т.б.)Басқа  қонақтармен  кездесуді  қайта 

өткізуге болады. 

(МК)    Сыныпқа  бір  ұлттық  ойынның 

қалай  ойналатын  ретін  көрсетіңіз.  Нақты, 

түсінікті 

нұсқау 

беріңіз. 

Әртүрлі 

ойындарды  бірнеше  рет  қайталаңыз.  Осы 

бөлімнің  соңына  дейін  жаңа  ойындарды 

үйретуді жалғастырыңыз.   

 

(Ұ)  Ойын  ережесі  туралы  аудио  материал 

тыңдатыңыз  немесе  фильм  көрсетіңіз. 

Оқушылардан  ойынды  ережеге  сүйене 

отырып 

ойнауларын 

сұраңыз. 

Оқушылардың  ережеге  сәйкес  ойнауын 

қадағалаңыз.  Сәтті  шыққан  тәсілдерді 

бақылаңыз.  Тиімді  тәсілдердің  тізімін 

Бұл  бөлімде  мұғалім  тақырыпқа  қатысты  

әңгіме,  өлең  айтуы    керек.  Оқушыларға 

түсінікті  болу  үшін  оларды  бірнеше  рет 

(сабаққа белсенді қатыстыру) қайталаңыз. 

Оқушылар  үй  жұмысы  ретінде  ата-

аналарынан  ұлттық  ойындар  туралы 

естеліктерін 

жазып 

әкеледі. 

Кейін 

сыныптастарымен бөліседі.  

Кең 

жерде, 

аулада 

немесе 

спорт   

алаңында,  дәлізде  оқушыларға  ойынның 

қалай ойналатынын көрсетіңіз.  

 Мысалы:  «Бәйге».  Шеңберге  тұрыңдар. 

Тізе 

бүгіңдер 

т.с.с. 

Оқушылармен 

талқылаңыз:  Нұсқаулар  жеңіл  ме?  Бұл 

ойынды  қай  жерде  ойнаған  ыңғайлы? 

Нұсқаудың қайсысы тиімді немесе тиімсіз 

болды? 

Ойнап жатқан оқушыларды суретке 

түсіріңіз немесе қарапайым сурет 

салыңыз. 

Ойынға сынып ұсынған нұсқаулық 

құрастырыңыз. Нұсқаулықта: реті, 

қадамы, нені бірінші орындау керек, ашық 

дауыспен түсінікті жеткізу керек, ойынға 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

68 

 

жасаңыз.   

бірінші не қажет т.б. анық жазылуы керек.     

2.4 

Мәтіндегі 

сөздердің 

мағынасын 

түсіну  

 

2.8 

Мәтіндерге 

салыстырм

алы талдау 

жасау 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2.4.1 

мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату у  

 

 

1.2.8.1 

мұғалімнің 

көмегімен түрлі 

жанрдағы (ертегі, 

әңгіме, өлең) 

және стилдегі 

(көркем және 

бейкөркем) 

мәтіндерді  

салыстыру 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ойын ережесі 

 

 

(К) 

Бейкөркем 

кітаптардың 

кейбір 

үлгілерін 

салыстыру 

және 

айырмашылықтарын 

табу 

үшін 

қолданыңыз. 

Рецепт 

кітаптары 

мен 

нұсқаулықтардың 

басқа 

кітаптардан 

айырмашылықтарына  назар  аудартыңыз. 

Бұйрық райын енгізіңіз.  

(МК) Сөйлем ішіндегі түсіп қалған 

бейтаныс сөздерді табу үлгісін көрсетіңіз. 

Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған 

сөзді болжатыңыз. 

(Т) Мәтіндер мен кітаптарға арналған 

нұсқаулықты бірге оқыңыз. Оқушылар 

жаңа сөздерді түсіну үшін нұсқаулыққа 

сүйенеді. Оқушылар сөйлем ішіндегі түсіп 

қалған сөздерді табуға талпынады.  

Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған 

сөзді болжайды. 

«Бағытталған оқуды» пайдаланыңыз: 



 

кітапқа кіріспе 



 

тексеру стратегиясы 



 

өз бетінше   оқу 



 

мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға 

жауап беру. 

 

Кітаптарды  оқымас  бұрын,  оқушылар 

олардың  мұқабасына  қарап  салыстырады.  

Айырмашылықтары 

бар 

ма? 

Ұқсастықтары 

ше? 

Бейкөркем 

кітаптардың 

айырмашылықтарын 

түсіндіріңіз  (ақпарат  беру,  болған  оқиға 

туралы  мағлұмат  беру,  бір  заттың  қалай 

жұмыс  істейтінін  түсіндіру,  нұсқау  беру). 

Бұл 

кітаптардың 

үлгілерін 

ашып 

көрсетіңіз. 

Оқушылар 

қандай 

айырмашылықтар  табады?    Жазулары 

немесе суреттерінде айырмашылықтар бар 

ма?  

Оқушылардан  спорт  туралы  ақпарат 

алғысы  келсе,  қандай  кітаптар  оқуы 

керектігін  сұраңыз.  Ал  сапарға  шығуды 

жоспарлау  үшін  ше?  Ойын  туралы 

сұрақтарға  жауап  беру  үшін  ше?  Атақты 

адамдардың  өмірі  туралы  мәлімет  табу 

үшін ше? 

Қарапайым 

нұсқау 

кітаптарының 

жинағын  құрастырыңыз.  Онда  суреттер 

мен  диаграммалардың,  сізге  қажетті 

заттар 

тізімінің, 

белгіленген 

нұсқаулардың 

бар 

екендігіне 

көз 

жеткізіңіз. Сыныпта кітаптарды оқушылар 

бос уақыттарында қолдана алатындай етіп 

оқу бұрышын жасап қойыңыз.  

Оқушыларды оқу деңгейлеріне қарай 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

69 

            

топтарға біріктіріңіз. Жеңілдеу кітаптар 

деңгейі төмен оқушыларға беріледі. 

Оқушылар бұл кітаптарды көркем 

шығармалармен салыстырады. Мысалы: 

қандай айырмашылықтары бар? 

Ұқсастықтары бар ма? Оқушылар басқа 

қандай айырмашылықтарын  көрсете 

алады (суреттер, жазба т.б.).  

Жылдам жауап беру үшін кітаптың 

мазмұнын қолданғандарды мақтаңыз.  

Дыбыс, әріп туралы оқушылардың 

бұрынғы білімдерін қайталап, оқылым 

дағдыларына баса назар аударып 

отырыңыз.   

2-бөлімдегі «Бағытталған оқу» 

жүктеу/скачать 0,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: