Табиғат жайлы постержасаймын

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

54 

сөйлемдерін үлкен параққа суреттермен 

бірге іліп қойыңыз. Постер тақырыбын 

топ мүшелерімен келісіп таңдаңыз.  

таңдаңыз. Мысалы, «Біздің ғажайып 

ормандарымыз», «Керемет әлем» т.б.  

1.4 Оқиғаны 

болжау 

 

 

 

 

1.7 Тыңдалған 

материал 

бойынша өз 

пікірін айту   

 

 

 

1.1.4.1 мәтіннің 

мазмұнын 

тақырыбы 

немесе оның 

иллюстрацияс

ы бойынша 

болжау  

 

 

1.1.7.1 

тыңдалған 

мәтінге  өз 

көзқарасын 

жай сөйлеммен 

білдіру 

(ұнайды/ 

ұнамайды) 

 

 

 

Ауа райы туралы өлең оқимын  

 

 

(Ұ) Оқушыларға әр түрлі ауа райы туралы 

өлеңді дауыстап оқыңыз. Қай өлең және 

неліктен ұнайтынын сұраңыз. Оқушылар 

сізбен бірге қайталайды. Іс-әрекет немесе 

музыка қосыңыз. 

(Т) «Бағытталған оқу» әдісін 

қолданыңыз: 



 

кітапқа кіріспе; 



 

тексеру стратегиясы; 



 

өз бетінше оқу; 



 

мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға 

жауап беру. 

Кей  өлеңдерді  топпен/хормен  оқыңыз. 

Оқушылардың 

кейбір 

дыбыстарды, 

сөздерді  мәнерлеп  оқуына  мүмкіндік 

беріңіз.  

Оқушылардан  өлеңнің  ұнаған  тұстарын 

(қызықты,  күлдіргі)    түсіндірулерін 

тапсырма  ретінде  беріңіз.    Айтылған 

оймен 

келісіп, 

келіспейтіндіктерін 

сұраңыз.  Ойларымыз  бір  жерден  шықты 

ма? Басқаша ой айтатындар бар ма?  

(Ө,Қ)  Оқушылардан  өлеңнің  ұнаған 

тұстары  мен  сөздері  туралы,  қарапайым 

тілмен түсіндірулерін сұраңыз.  

Сынып  бөлмесіне  кітаптарды  оқушылар 

бос уақыттарында қолдана алатындай етіп 

іліп қойыңыз.  

Оқушыларға 

қайталанатын 

сөздерді, 

ұйқастарды 

анықтауды 

тапсырыңыз. 

Негізгі сұрақтар: Өлең не туралы? Ұнады 

ма?  Неліктен  ұнады?  Өлеңді  оқығанда 

есіңе  не  түседі?  Қызықты  тұстарын  айта 

аласың  ба?  Бірдей  сөздер  бар  ма?  Қай 

өлең 

ұнады? 

Айтылған 

ойларға 

қосыласың ба? Әлде өзгеше ойлайсың ба?  

Оқушыларды оқу қабілеттеріне қарай  

топтарға біріктіріңіз. 2 -бөлімдегі 

«Бағытталған оқу» әдістемесі туралы 

нұсқаулықты қайталаңыз  

Оқушылардың  өлеңді  дұрыс  оқуларына 

назар  аударыңыз  (орфоэпия).  Жаңадан 

үйренген 

дыбыстарды/әріптерді 

қайталауға мүмкіндік беріңіз.  

Оқушылар ұнаған өлеңдерін жазады. 

Түрлі-түсті қаламмен өлеңнің ұнаған 

жерлерінің астын сызады. Өлеңнің 

айналасына ескерту жазуды үйретіңіз. 

Мысалы: өзге өлеңдермен ұқсастықтары 

мен айырмашылықтары. 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

55 

2.4 Мәтіндегі 

сөздердің 

мағынасын 

түсіну 

 

 

1.8 Берілген 

тақырып 

бойынша 

әңгіме құрып 

айту 

 

 

 

 

1.2.4.1 

мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату 

Мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату  

1.1.8.1 берілген 

сюжетті сурет 

бойынша 

шағын әңгіме 

құрып айту 

 

Ауа райын сипаттаймын 

 

 

(Ұ)  Оқушыларға  сыныптағы  заттарды 

ауа  райы  символдарына  сәйкестендіріп 

топтарға  біріктіріңіз.  Заттардың  атын 

атауға  немесе  жаңа  аттар  ойлап  табуға 

ынталандырыңыз.   

Сын 

есімдері 

бар 

карточкалар 

құрастырыңыз.  Берілген  сын  есімдерге 

байланысты 

жыл 

мезгілдерін 

айтқызыңыз. Мысалы, ыстық, суық т.б.  

(Т)  Ауа  райы  туралы  фильм  немесе 

суреттер  көрсетіңіз.  Оқушылар  қай  жыл 

мезгілі екенін табулары тиіс. Көргендерін 

қызықты 

сөздермен, 

тіркестермен 

сипаттай  ала  ма?  Оқушылар  суреттің 

немесе  фильмнің  ішінде  жүрміз  деп 

есептесін. Олар нені естіп, не көріп және 

нені сезінер еді?   

Карточкаларға  ауа  райын  сипаттауға 

қажетті  сын  есімдер  жазыңыз  (ыстық, 

суық,  салқын  т.б.).  Оқушыларға  жаңа 

сөздерді де қосыңыз. Ауа райына қатысты 

белгілерді  (суреттер  де  болуы  мүмкін) 

сынып  қабырғасына  айналдыра  іліңіз 

(жаңбырлы,  қарлы,  т.б.).  Ал  сыныптың 

ортасына 

әртүрлі 

заттар 

қойыңыз 

(қолшатыр,  крем,  шарф  т.б.).  Оқушылар 

заттарды 

тиісті 

суреттермен 

топтастырулары  қажет.  Неліктен  олай 

топтастырғандарын  оқушылар  түсіндіруі 

керек.  

Ауа  райы  туралы  сөздердің  жанына 

заттардың (артефакт) да суретін іліңіз.  

Оқушылардың  ұсыныстарын  да  іліп 

қойыңыз. 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.5 Мәтінді 

түрлі формада 

құрастыру  

 

 

1.7 Тыңдалған 

материал 

бойынша өз 

1.3.5.1 

тақырыпқа 

байланысты 

керекті сөздер, 

сызбалар, 

суреттер, 

белгілерін 

қолдана 

отырып, жай 

сөйлемдер/мәті

Ауа райы туралы өлең жазамын 

 

 

(МК) Оқушылардың көмегімен «Бірлесіп 

жазу»  әдісін    қолдана  отырып  шуақты 

күн  туралы  өлең  жазуды  көрсетіңіз.  

Лексиканы  қолдануды  үйретіңіз.  Сөздер 

мен сөз тіркестерін біріктіріп, қарапайым 

өлең нұсқасын жазыңыз.  

(Ө,Қ) 

Берілген 

құрылымға 

сәйкес  

2-бөлімдегі 

«Бірлесіп 

жазу» 

әдістемеісінің  нұсқаулығына  қараңыз. 

Басқа  ауа  райына  да  қолдануға  болатын 

қарапайым  өлең  құрылымын  дайындаңыз. 

Кез келген ауа райы туралы өлеңді көшіріп 

жазыңыз немесе өзіңіз құрастырыңыз. 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

56 

пікірін айту   

 

 

 

3.7 Қатені 

табу және 

түзету 

н құрастыру 

және жазу  

1.1.7.1 

тыңдалған 

мәтінге  өз 

көзқарасын 

жай сөйлеммен 

білдіру 

(ұнайды/ 

ұнамайды) 

 

1.3.7.1 

Мұғалімнің 

көмегімен сөз, 

сөйлем, мәтінді  

тексеру және  

қателерін 

түзету 

 

оқушыларға  кез  келген  ауа  райы  туралы 

өлең

/

тақпақ жазуды тапсырыңыз.   Дұрыс 

айтып,  дұрыс  ұйқастырғандарды  мақтап 

отырыңыз.  Сөздердің  емлесіне  назар 

аударыңыз,  оқушылардың  орфография 

бойынша  зеректігін  дамытуға  назар 

аударыңыз.   

Оқу жетістіктерін бағалау: 



 

сөздерді түсінікті , дұрыс, анық, 

қатесіз жазуын; 



 

оқушылардың ауа райын сипаттау 

үшін тіркестерді қолдана алуын;  



 

сипаттау үшін сөздерді тиімді қолдана 

алу қабілетін бағалаңыз.  

(Т) 

Оқушылар 

жазған 

өлеңдерінің 

қателерін  түзетуге,  қызықты  етіп  жазуға, 

сипаттауларында 

нақты  детальдарды 

қолдануларына 

көмектесу 

үшін 

«Бағытталған жазу» әдісін қолданыңыз.  

Басқа  да  ауа  райының  түрлеріне  арнап 

өлең  жазуға  рұқсат  беріңіз.  Жазылған 

өлеңдерді тақтаға іліңіз және оқушыларға 

дауыстап оқуға мүмкіндік беріңіз.  

Бүгін _______, біз шынымен _________ 

Мен _______ сеземін. 

Мен _________ көремін. 

Айналамның бәрі ___________ 

Ауа райы шынымен ________  

Бұл _______ (мезгіл). 

Таңдалған 

сөздерге 

(әрбір 

қатарға, 

ұйқасына) назар аударыңыз.   

Қызықты ма?  

Ауа райын дұрыс (жағымды) суреттей ме?  

Өлең әрқашан ұйқаса бермейді, сондықтан 

еркін стильде жазылуы мүмкін

.  

1-бөлімдегі 

«Бағытталған 

жазу» 

әдістемесінің  нұсқаулығын қараңыз. 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

57 

 

«Сауат ашу» пәні.  1-сынып 

5-бөлім: Саяхат 

Осыған дейін меңгерілген білім 

5-бөлімоқушылардың алдыңғы екі тоқсанда алған білімдері мен дағдыларына сүйенеді.. Оқушылар көркем және бейкөркем мәтін үлгілерімен 

таныс болуы керек, жанрын (ертегі, өлең) ажырата білуі және өлеңді мәнерлеп оқи білуі керек. 

Мәнмәтін 

Бұл бөлім «Демалыс пен саяхат» тақырыбын қамтиды. Алғашқы географиялық білім ретінде картамен жұмыс жасау ұсынылады. Бөлімде 

жекелеген дыбыстарды жиі қайталатып, оқыту керек. Сол сияқты жазу емлесін үйрене бастайды. Мұғалім тапсырмаларға сәйкес келетін әңгімелер 

мен өлеңдерді айтады және оқушылардың өзімен бірге қайталауына мүмкіндік береді. 

Қысқаша шолу  

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» жалғасады. Бөлім таңқаларлық саяхат туралы қиялдан туған әңгімелер құрастырып, сол бойынша көріністер қояды. 

Оқушылар арманындағы саяхат туралы айту үшін драманы пайдаланады, мереке туралы хаттар мен постерлерді жазып, оқиды, ұнатқан жерлерінде 

болып, оларды суретке түсіру жұмыстарын жүргізеді. 

 

Оқу 

бағдарлам

асына 

сілтеме 

Оқу 

мақсаттары 

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері 

Мұғалімге арналған ескертпелер  

(оқыту әдістемесі бойынша) 

Оқыту ресурстары 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

58 

 

 

Бұл кезеңде жаңа дыбыс және әріппен 

таныстыру бойынша 1, 2 бөлімдердегі 

нұсқаулармен танысыңыз.  

Бұл кезеңде оқушылар біртіндеп үш 

буынды сөздерді оқуға, екі буынды 

сөздерді тұтас оқуға көшеді.  

Орфография, грамматика, пунктуация 

бойынша бастапқы дағдыларын 

қалыптастыру үшін мынадай оқу 

мақсаттарын жүйелі жүргізуді ұсынамыз: 

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық 

нормаларға сәйкес дұрыс айту 

2.1 Оқу түрлерін қолдану 

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау  

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау  

3.12  Каллиграфиялық нормаларды сақтау  

Бұл бөлімде ң, ө, з, ә, ж, п, б, х, һ 

дыбыстары мен әріптерін өтуіңізге болады   

Бас әріппен жазылатын сөздерді 

(адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, 

үй жануарларына берілген атауларды) 

анықтайды, дұрыс жазады.  

Сөздің  белгілі  бір  мағына  (заттардың 

атын,  түсін,  дәмін,  көлемін,  санын,  іс-

қимылын) 

беретінін 

біледі, 

оларды 

қолдана бастайды 

Көп мағыналы, қарама-қарсы және мәндес 

сөздерді қолдана бастайды. 

4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс 

нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз. 

 

1.1 

Тыңдалған 

материалды

ң  

мазмұнын 

түсіну 

 

2.4 

Мәтіндегі 

сөздердің 

мағынасын 

түсіну   

1.1.1.1 тыңдау 

барысында тілдік 

бірліктерді  

(сөйлеу, сөз, 

сөйлем, мәтін) 

ажырату, 

тыңдалған 

мәтіннің 

мазмұнын түсіну  

 

 

1.2.4.1 

Саяхатты сипаттау  

Бұл  бөлімде  мұғалім  тақырыпқа  сай 

ертегілер,  әңгімелер,  өлеңдер  қолданады. 

Оқушылар  мұғаліммен  бірге  қосылып 

әңгімелейді,  өлеңдер  мен  тақпақтарды 

айтады, оларды бірнеше рет қайталайды.  

 

Жазба  жұмысы  барысында  жіберілген 

қателері  бойынша  оқушыларды  топтарға 

бөліп, 

қатемен 

жұмысты 

жүйелі 

ұйымдастырыңыз.  Қате  түрлерін  талдау 

жасап,  қатемен  жұмыс  тәсілін  белгілеңіз.    

Сөздерді  қатесіз  жазуға  бағытталған  

жұмыс  түрлерін  түрлендіріп,  мақсатты 

жүргізіңіз.  «Сөйлеу  қабырғаларына»  қате 

жазылған  сөздердің  дұрыс  нұсқасын 

оқушылармен  бірге  жазып,  іліп  қойыңыз.    

Оқушылар кез келген уақытта қайта оқып, 

есте сақтауына көмектеседі. Әр оқушыны 

жазба    жұмысын  өзі  тексеруіне,  қатесін 

табуға  бағыттаңыз.  Оқушылардың  әрбір 

Ғажайыпстанға саяхат 

www.youtube.com/watch

?v=gNVBcuC44vE

      

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

59 

 

2.5 Мәтін 

бойынша 

сұрақ қоя 

білу және 

жауап бере 

білу  

 

 

1.5 Түрлі 

жағдаяттар

да тілдік 

нормалард

ы дұрыс 

қолдану 

мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату 

Мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату  

 

1.2.5.1 мәтін 

иллюстрациясы 

бойынша 

сұрақтар қоя білу 

немесе оқығаны 

бойынша 

қойылған 

сұраққа жауап 

беру (мұғалім 

көмегімен)

  

1.1.5.1 түрлі 

жағдаяттарда 

этикет сөздерді 

қолдана білу   

жетістігін мадақтап отырыңыз. 

(Ұ) Саяхат туралы әңгіме таңдап алып, 

оқушыларға оқыңыз, оқушымен бірге 

кітап суреттеріне тоқталыңыз. Әр беттің 

мазмұны мен кейіпкердің саяхат барысын 

талқылаңыз. 

(Ұ) Кітап мазмұнына сәйкес оқушылардың 

рөлдік ойыны. 

Оқушылар 

әңгімедегі 

кейіпкерлерді 

сипаттау  үшін  (олардың  мимикаларын 

салып)  стоп-кадр  жасайды  және  басты 

кейіпкерлерді 

әр 

қалада 

(ауылда) 

кездестіру  жағдаятына  сәйкес  ойдан 

құрастырған 

әңгімелерін 

бір-біріне 

айтады.  

Кең,  ашық  алаңға  (мектеп  дәлізі  немесе 

сыртта)  сахналық  жабдықтарды  (мысалы, 

саяхатқа  қатысты  қораптар,  төсемдерді) 

жинаңыз, жолдар мен көлдерді, көпірлерді 

жасау  үшін  жіп,  арқанды  пайдаланыңыз. 

Әңгімедегі  кейіпкерлерді  сипаттайтын 

рөлдерді  оқушыларға  бөліп  беріңіз. 

Жолаушыны  ілтипатпен  қарсы  алуын 

ескертіңіз.  Мұғалім  басты  кейіпкерлердің 

бірін  ойнайды,  ол  әр  оқушының  жанынан 

өтіп  бара  жатып,  рөлдеріне  сай  әңгімеге 

тартады. 

Қызықты  оқиғаларға  толы  әңгімелер 

жазылған  кітап  таңдаңыз.  Мысалы: 

«Мараттың саяхаты» атты кітапты немесе 

ұлттық  кейіпкері  бар  ертегіні  таңдай 

аласыз. 

Оқушыларға 

әр 

беттегі 

кейіпкерлерді 

ататыңыз. 

Олардан 

шамамен  мынадай  сұрақтарға  жауап 

алыңыз:  Ол  қайда  деп  ойлайсыздар?  Ол 

қалада  ма,  әлде  ауылда  ма?  Ол  қала 

сыртында  ма?  Ол  жер  тыныш  па,  әлде 

шулы  ма?  Егер  біз  ести  алсақ  қандай 

дыбыстарды естіген болар едік? Ол жерде 

қандай  иіс  болуы  мүмкін?  Осы  кейіпкер 

алда кімді  кездестіруі  мүмкін? Нені  көруі 

мүмкін? 

«Стоп -кадрды» қолдану үшін 3- бөлімдегі 

мұғалім ескертпелерімен танысыңыз. 

Қағаз  бетіне  көлемі  шағын  біртекті 

ойыншықтардан  эмоцияны  бейнелетіңіз 

немесе  суретін  салғызыңыз.  Сөздік  қоры 

мол, 

әрі 

идеясы 

нақты  оқушыны 

өзгелердің  білімін  толықтыруы  үшін 

таңдап 

алып, 

 

қабілеті 

әртүрлі 

оқушылармен топ құрыңыз.  

 

Аннаның саяхаты 

Mitsumasa Anno

. Бұл 

кітап туралы қосымша 

ақпарат алуға болады: 

http://www.answers.com/

topic/mitsumasa-anno

 

 

 

1 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

60 

 

3.6 Түрлі 

жанрда 

шығармаш

ылық мәтін 

жазу 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.4 

Мәтіндегі 

сөздердің 

мағынасын 

түсіну   

 

 

3.9 

Орфографи

ялық 

нормалард

ы сақтау 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.6.1 

мұғалімнің 

көмегімен әр 

түрлі жанр 

бойынша  (хат, 

құттықтау хат, 

хабарлама, 

нұсқаулық) 

шағын мәтін/жай 

сөйлемдер  құрап 

жазу 

 

1.2.4.1 

мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату  

мұғалімнің 

көмегімен 

қарама-қарсы 

мағыналы, 

мәндес, көп 

мағыналы 

сөздердің 

мағыналарын 

ажырату 

 

Саяхатқа дайындалу 

 

 

(МК) Оқушыға төлқұжаттың қажеттілігін 

түсіндіріңіз және ондағы мәліметтерді 

атаңыз. Мәліметтерді толтыру үлгісін 

көрсетіңіз. 

(Ө, Қ) Оқушыларға өздерінің жеке 

төлқұжатын жасауды тапсырыңыз. 

Оқу жетістіктерін бағалау:: 



 

өз аты-жөнін жазуын; 



 

мәліметтерді беруде сөздерді сауатты 

жазуын. 

(Т) Топтардан чемоданда не барын болжап 

айтуларын  сұраңыз.  Өз  чемоданына  не 

салатынын  сұраңыз.  Содан  соң  өз 

чемоданыңыздағы 

заттарды 

көрсетіп, 

олардың  саяхатқа  не  үшін  қажет  екенін 

түсіндіріңіз.  Есте  сақтауға  арналған  ойын 

ойнатыңыз. 

(Ө) Картон чемоданды беріп, 

оқушылардан оның ішіне салатын 

заттардың суретін салуды сұраңыз, тізімін 

жазып берулерін өтініңіз. Жазу емлесі 

бойынша жұмыстар жүргізіңіз

.  

Төлқұжатқа 

ұқсас 

кішігірім 

буклет 

жасаңыз.  Оның  ішіне  оқушылардың 

өздері  туралы  мәліметтерін  жазуды 

сұраңыз:  есімі,  туған  жылы,  айы,  күні, 

мекен жайы, мемлекеті. 

Мектеп 

айналасында 

саяхат 

жасап 

мектепке 

кіру 

жолындағы 

тексеру 

бекетінде  (кіру  және  шығу  барысында) 

төлқұжат көрсетуді сұраңыз. 

Оқушының  саяхатқа  алып  шығуына 

арналған шағын чемодан әзірлеп, ішіне тіс 

щеткасы, 

киім, 

шұлық, 

маршрут 

анықтамалығы,  тарақ,  жұмсақ  ойыншық 

салыңыз. 

Есте сақтау ойынына мысалдар: 



 

оқушыларды  топтастырыңыз  да,  көп 

зат ішінен біреуін байқаусыз жасырып, 

қай заттың жоқ екенін сұраңыз. 



 

Сынып 

ішін 

аралап 

жүріп, 

оқушылардан  «Мен  саяхатқа  шықсам, 

өзіммен  бірге  ....  алып  шығамын» 

деген  құрылымды    толықтырып 

жазуды,  қосымша  жаңа  атауларды 

қолдануды тапсырыңыз. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-

нұсқа

  

Маусым

 2016. 

61 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3.9.1 айтылуы 

мен жазылуында 

айырмашылығы 

жоқ сөздерді 

мұғалімнің айтуы 

бойынша жазу  

 

1.3.9.2 мұғалім 

көмегімен  

сөздерді дұрыс 

тасымалдау, 

тасымалдауға  

болмайтын 

сөздерді ажырату  

3.5 Мәтінді 

түрлі 

формада 

құрастыру 

 

 

 

 

2.3 

Мәтіннің 

құрылымды

қ 

бөліктерін 

ажырату 

 

 

1.3.5.1 

тақырыпқа 

байланысты 

тірек сөздерді 

қолданып жай 

сөйлемдер/мәтін 

құрастыру және 

жазу 

 

1.2.3.1 

мұғалімнің 

көмегімен 

оқыған мәтіннің 

тақырыбын, 

басын, ортасын 

және соңын 

анықтау  

 

жүктеу/скачать 0,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: