Сборник III республиканской научно-практической конференции магистрантов

52

8

Туризм

9

Көлік

10

Қалдықтарды Кәдеге Жарату Және Қайта Өңдеу

«Жасыл» бизнесакадемия жұмысының мақсаты табиғи және өзге де ресурстарды жинау 

саласындағы саясатты тұрақты дамыту үшін бағдарламалар, жобалар және оқыту курстарын 

әзірлеу болады. Академияда онлайн-семинарларды өткізу, инновациялық әдістерді қолдану 

жоспарлануда. Академияның онлайн-семинарлары қоршаған ортаны қорғау саласындағы 

сарапшылар/мамандар арасындағы диалогқа, сондай-ақ «жасыл» өсу стратегиясын құруға 

бағытталған. Жасыл өсу және тұрақты даму тақырыбы бойынша жаңашыл электронды қор-

лар барлық студенттер үшін қол жетімді болады. Жасыл бизнес академиясы тұрақты дамы-

ту стратегиясын іске асыру жағдайында, әсіресе әлеуметтік қажеттіліктер және мәселелерді 

барынша ұстанатын тәжірибе, табиғи қорларды кешенді пайдалану саласында болатын ба-

рынша тәжірибелік кәсіби жұмыс күшін дайындауға көмектеседі [3].

«Жасыл көпір» серіктестік бағдарламасыинвестициялық жобаларды іске асыру, саясат-

тарды реформалау жолымен жасыл бизнестің жаңа салаларын құру және дамыту бойынша 

мемлекеттердің, халықаралық, ғылыми ұйымдардың және бизнестің бірлескен әрекеттерін 

болжайды. Бағдарламаның міндеті тек мемлекеттер мен аймақтар арасында ғана емес, со-

нымен қатар мемлекет пен бизнес арасында да – серіктестіктің жаңа деңгейін құру және 

көптеген үдерістер арасындағы байланыс болып табылады. «Жасыл көпірдің» мәнісі – жа-

сыл бизнестің жаңа салаларын дамыту және ол үшін ұзақ мерзімді және тұрақты негіздерді 

құру арқылы экономиканы көгалдандыру. Жасыл көпір жаңашыл жасыл технологиялар – 

жасыл бизнес үшін қолайлы шарттарды тудыру үшін төлемнің жаңа тетігін ұсынады [4].

«Жасыл  экономика»  қалыптастыруда  көптеген  экологиялық  проблемалар  алдына  шығып 

отыр. Оның бастыларына тоқталатын болсақ, әрбір азамат өзі күн кешіп отырған отбасынан 

бастап, Отан аумағын таза сақтап, ластаудан қорғау, ауа  мен судың бүлінуіне,кейбір өзен көл-

дердіңшарасы тарылып бара жатқанын,жұрт болып жұмылып,қалпына келтіру ісіне үлес қосу. 

Егер біз осыайтқандарды уақытында атқара алмасақ, ата-бабамыздан қалғанбасты байлығы-

мызды тоздырып алуымыз мүмкін.Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашақтың энергиясы» 

туралы көптен бері айтып, соны дүние жүзілік деңгейге көтеріп, EXPO-2017 Бүкіләлемдіккөр-

месін  ұйымдастыруда  Астана  төріне  әкелуіне  тегін  болмаса  керек.  Атқарылатын  жұмыстың 

арғы жағында ел тұрғындарының тұрмыс-тіршілігін денсаулығын жақсарту,тіпті көңіл-күйін 

көтеру – бәрі өмір сүріп жатқан қоршаған ортаға тәуелді екені анық. «Жасыл экономика» бағы-

тын таңдаудың негізінде осындай ғұмырлық істерді ілгерілетіп жатырмыз.Мұны жүзеге асыру 

кезінде азаматтар еңбек етумен қатар,ненің тиімді,неңің залалды екенін танып,білсе екен дейміз.

Ауылдың  көркеюі,  өсіп-өнуі  арқылы  халықтың  тұрмысын  оңалтуға  болады  [5].  Олар-

дың айналысып отырған шаруасына сай экология талаптарынан мағлұмат беру біздің басты 

міндетіміз саналады. Әсіресе, пайдаға аспай жатқан жерлерді игілікке жарату, су көздерін 

зая жібермеу жағы да өзекті проблемалардың бірі болып есептеледі. Ал, қала, ауыл, елдіме-

кендердегі құрылыс жұмыстарын жүргізу кезінде экологиялық талаптарды сақтай отырып, 

көгалдандыру ісі биік дәрежеде болуын ойластыру керектігі түсінікті.

Кейбір  ескі  ғимараттарды  бұзып  орнына  жаңа  тұрғын  үй  немесе  мекеме  мекенжайын 

тұрғызу барысында экологиялық талаптарбірінші кезекте ескеріліп, көгалдандыруға бөлі-

нетін жер алдынала жоспарлы түрде шешілсе, ұтылмасымыз анық. Өмірдің нәрі де, әрі де 

су екені мәлім. Тіпті, кейбірөзен-көлдердің ернеуінен төмендеп бара жатқаны қай-қайсы-

мыздың да жанымызға батпай қоймайды. Бұл тұрғыдан келгенде, Мемлекет басшысының 

«Қазақстан-2050» Стратегиясында: «Соңғы 60 жылда Жер шарында ауызсуды пайдалану 

8 есе өсіпті, осы жүзжылдықтың ортасына қарай, көптеген елдер суды сырттан алдыруға 

мәжбүр болады. Сумен қамтамасыз ету проблемасы біздің елімізде де өткір болып отыр. 

Бізге сапалы ауызсу жетіспейді. Бірқатар өңірлер оның зардабын қатты тартуда», деп қадап 

53

айтуы тегін болмаса керек [6].Біздің елде сумен қамту мәселесі өте күрделі.Өйткені ағын-

сыз бассейндер және көл бетінің булануының жоғары деңгейі,сондай-ақ Қытайдан,Ресей-

ден,Өзбекстаннан және Қырғызстаннан басталатын трансшекаралық өзендерге тәуелділік 

судың айтарлықтай жұмсалуына әкеледі.

Су тапшылығының және су ресурстарын тиімсіз басқарудың қауіп-қатері Қазақстанның 

тұрақты экономикалық өсімі мен әлеуметтік дамуыүшін негізгі кедергі болуы мүмкін.

Сондықтансуресурстарытапшылығынқысқартуүшінмына  шараларқабылдауқажет:Ауыл 

шаруашылығында суды үнемдеу, яғни суарудың заманауи әдістері мен басқа да су үнемде-

уші заманауи технологияларды енгізу, егіс алқаптарын тамшылатып суаруды және басқа да 

қазіргі заманғы су үнемдеуші технологияларды енгізу, жабық топырақ алаңдарын ұлғайту, 

қосылған құны неғұрлым жоғары дақылдарға және суды аз қажетсінетін дақылдарғакөшу, 

2030 жылға қарай күріш пен мақтаның егіс алқаптарын 20-30 пайызға біртіндеп азайтып, 

су ресурстары тұрғысынан суды неғұрлым аз талап ететін көкөніске, майлы және азықтық 

дақылдарға алмастыру [7].

Өнеркәсіпте  су  пайдалану  тиімділігін  арттыру,  яғниөнеркәсіптік  кәсіпорындар  үшін 

суды жинау және тазарту стандарттарын арттыру, сарқынды суларды қайталап пайдалану 

және сумен қайталама жабдықтау, энергия тиімділігі мен су үнемдеу технологияларын енгі-

зу есебінен жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарда су тұтынуды азайту.

Коммуналдық шаруашылықта суды пайдалану тиімділігін арттыру: үйлер мен коммунал-

дық желілердегі судың ағыпкетуін жою, тарату тораптарындағы судың қысымын бақылау, 

тұрмыстық  техника  мен  сантехникаға  арналған  суды  үнемдеу  стандарттарын  арттыру.Су 

ресурстарының қолжетімділігі мен сенімділігін арттыру.

2-ші кесте – SWOT-талдауы

Сыр

тқы ор

та

Мүмкіндіктері

Ауыл  шаруашылығында  ет,құс  өнімдерінің  экспортқа  шығару,Шикізат 

ресурсатрға бай болуы.Жаңа технологиялардың арқасында халыққа тиімді 

дүниелердің шығарылуы.

Қатерлері

Ресурстардың  тапшылығы,ауыл  шаруашылығындағы  егіс  алқабтары  мен 

мал шаруашылығында құбылыстардың  табиғаттың кері әсері етуі.

Ішкі ор

та

Басымдықтары

Жеке  кәсіпкерлікпен  шұғылдану,және  соған  мемлекет  тарапынан  көмек 

көрсету,  жұмыспен  қамтамасыз  ету,  қаржылай  көмектің  көрсетілуі,жаңа 

технологияны  пайдалану,соның  ішінде  мұнай  өндіретін  кәсіпорындар 

модернизациялану  процессі  өткізіліп,болашақта  мұнай  кешенінің  тиімді 

пайдалануы.

Кемшіліктері

Іс жүзінде Қазақстан қалдықтарды басқарудың кешенді жүйесін жаңадан 

түзуі  қажет.Қалдықтарды  ұтымды  пайдалануға  арналған  нормалар 

жеткіліксіз, ал неғұрлым кешенді жүйені құру мен оның жұмыс істеуі үшін 

жауапкершілік бөлінбеген.Шикізатты тиімді пайдаланбай,және оны дұрыс 

өндіре  алмаудың  себебінен  ең  арзан  бағамен  сатылып  жатқаны.Сонымен 

қатар  өз  елімізде  тауарларды  шығару  жоқтың  қасы.Негізінен,  өз  елімізде 

шикізатты  өз  зауыт,фабрикаларымызда  пайдалансақ,біздегі  тауарлар 

қымбат  болмас  еді.Сондықтан  шет  елдерге  шикізат  өнімдерін  сатып,біз 

көп  шығынға  батудамыз.Инфрақұрылымның  дамуы  мен  жұмыс  істеуін 

орнықты қаржыландыруды қамтамасыз ету үшін қаражат жоқ.

Қазіргі уақытта елдегі кешенді шаралар қабылдауды қажет ететін мәселе – ауыр өнер-

кәсіп, агроөнеркәсіп кешені және пайдалы қазбаларды игеруден жиналған қалдықтар. Бұл 

жүйені қалыптастыру қалдықтарды кәдеге жаратудың келісілген жүйесін құру, қайта өңдеу 

мен қайталама пайдалануды кеңінен қолдануға көше отырып, полигондар санын қысқар-

54

ту, одан тысқары да өнімді көп айналымды пайдалана отырып, тұйық цикл экономикасын 

дамыту, экологиялық ахуалды жақсарту және қоршаған ортаға техногендік әсерді азайту 

тектес тәсілдерді пайдалану арқылы жүзеге асырылуы қажет [8].

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Н. Ә. Назарбаев Қазақстан Республикасының «жасыл экономикаға» көшуі жөніндегі 

тұжырымдама туралы» Жарлығы. // Егемен Қазақстан газеті, 2013

2. Ж. Жағыпарұлы // Ел ертеңінің тұғыры – «жасыл экономика» // Егемен Қазақстан га-

зеті. – 21 ақпан 2013-4б.

3. «Жасыл экономика – болашақтың экономикасы» М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан 

мемлекеттік университетінің ректоры, техника ғылымдарының докторы, профессор.

4. Акимова Т. А., Хаскин В. В. Экология. М., 1998

5. Андерсон Дж. М. Экология и наука об окружающей среде. Л., 1985

6. Горелов А. А. Экология (курс лекций). М., 1998

7. Агаджанян Н. А., Торшин В. И. Экология человека. М.,1994

Қадырбекова г. Н. – «Қаржы Академиясы» АҚ 

«Есеп және аудит» мамандығының 2-ші курс студенті

Мақсатова Б.  М. – «Қаржы Академиясы» АҚ «Есеп және аудит» 

мамандығының 2-ші курсстуденті

Kadyrbekova.gulnura@mail.ru

Ғылыми жетекші: Баймуминова Н.Х.– «Қаржы Академиясы» АҚ 

«Экономика және Менеджмент» кафедрасының оқытушысы

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ШАҒЫН ЖӘНе ОРТА БИЗНеСТІ ДАМЫТУ БАҒЫТТАРЫ

Қазір біздің елімізде бизнесті дамытудың бұрын – соңды болмаған қолайлы ахуалы туып 

отыр. Бұған Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың өзі бастап, аталмыш салаға айрықша көңіл 

бөліп отыруы, сол арқылы республикадағы банктердің оны қаржыландыруды жақсы жолға 

қоюы тікелей мұрындық болуда. Бұлай болатыны, Мемлекет басшысы шағын және орта 

бизнестің кез келген елдің экономикалық жағынан өсуі мен өркендеуінің негізі екенін өте 

жақсы біледі. Ал бұл тектес кәсіпорындар өз ретінде орасан зор ақша айналымы мен жұмыс 

орындарын жасап қана қоймайды, сонымен қатар өндіріске жаңа технологияны бірінші ен-

гізіп, бизнесті жүргізудің соны тәсілдеріне батыл қол создырады.

Егер мемлекет ырғақты және тұрақты даму долына түскісі келсе, оның әлеуметтік – эко-

номикалық бағдарламасына міндетті түрде шағын және орта бизнесті ынталандыру шара-

ларының енгізілу қажеттігін әлемдік тәжірибе көрсетіп отыр. Бүгінде дамыған елдерде ішкі 

жалпы өнім көлемінің 40 – 90 пайызы шағын және орта бизнестің үлесіне тиеді. Себебі, бұл 

мемлекеттердің үкіметтері аталмыш секторды жолға қоюға алдыңғы кезекте мән береді.

Шағын және орта бизнес – тұрақты азаматтық қоғамның діңгегі. Барша қазақстандықтар 

әл  –  ауқатының  көтерілуі  оның  дамуымен  тығыз  байланысты.  Статистика  агенттігінің 

үстіміздегі жылғы мәлімет бойынша, қазіргі таңда елімізді 627779 белсенді компания мен 

жеке кәсіпкерлер тіркелген. Шамамен олардың 99 пайызы шағын және орта бизнестің шару-

асын шалқытып жүргендер болып есептелінеді. Соның ішінде барлық субъектілердің 61,1 

пайызын жеке кәсіпкерлер, 27,1 пайызын шаруа (фермерлік) қожалықтары, 10,4 пайызын 

шағын кәсіпкерліктің, ал 1,4 пайызын орта кәсіпкерліктің заңды тұлғалары құрайды.

Шағын және орта бизнестің белсенді субъектілері саны жөнінен екі облыс алда келеді. (ке-

сте 1) Солардың ішінде осындай 119246 құрылымымен еліміздегі жалпы көрсеткіштің 18,99 

пайызын құрайтын Оңтүстік Қазақстан облысы бірінші орында тұр. Екінші орындағы Ал-

маты облысы жалпы көрсеткіштің 16,44 пайызын қамтитын 103241 субъектіге ие. Ал бұдан 

55

кейінгі орындардағы аймақтардың үлес салмақтары бұлардан едәуір төмен. Бұған көз жеткізу 

үшін үшінші – төртінші орындарға жайғасқан Шығыс Қазақстан облысы мен Алматы қала-

сында тиісінше 61995 және 56221 шағын және орта бизнес құрылымдары бар екенін айтсақ та 

жеткілікті. Қызылорда облысы кестенің соңында. Сыр бойындағы кәсіпкерлік құрылымдар-

дың 12917 деген цифрмен шектеледі. Соңынан санағанда екінші болатын, халқының саны 

аталмыш өңірдегіден екі еседей аз Маңғыстау облысындағы көрсеткіш бұдан біршама биік 

–  15941.  артта  қалушылардың  көшін  атырау  облысы  17700  деген  цифрмен  тиянақтайды. 

Кәсіпкерліктің жекелеген тармақтарына келсек, заңды тұлғалы шағын және орта кәсіпкерлік 

субъектілері бойынша Алматы қаласының алдына түсетін ешкім жоқ. Оңтүстік астанада бұл 

көрсеткіштер тиісінше 18215 және 2335 сандарын көрсетеді. Қалған аймақтарда бұл цифра-

лар едәуір төмен. Сол сияқты жеке кәсіпкерлік пен шаруа (фермерлік) қожалықтарының саны 

жөнінен Оңтүстік Қазақстан және Алматы облыстары шығандап алға шығып кеткен. Ал осы-

лардың шаруа (фермерлік) қожалықтарынан басқалары бойынша Қызылорда облысы көштің 

ең соңында орын тепкен. Енді шағын және орта бизнес субъектілерінің саны жөнінде (кесте 

1) мәліметтер, ол мынадай көріністерді ұсынар еді. Статистика агенттігінің биылғы жылғы 1 

қазандағы мәліметі бойынша, еліміздегі шағын және орта бизнес құрылымдарына 2156901 

адам жұмысқа тартылған. Олардың 552445 – і заңды тұлғалы шағын бизнес, 422464 – і заң-

ды тұлғалы орта бизнес құрылымдарында есепте тұрады, 728682 – сі жеке кәсіпкерлікпен 

шұғылданады, 453310 – ы шаруа қожалықтарында жұмыс жасайды.

1 – кесте. ҚР шағын және орта бизнес жөніндегі мәліметтер

Аймақ атауы

Кәсіпкерлік 

субъектілер

Шағын 

бизнес

Орта 

бизнес

Жеке 

кәсіпкерлік

Шаруа 

(фермер) 

қожалықтары

Оңтүстік Қазақстан

119246

4455

474

55496

58821

Алматы облысы

103241

4256

520

49454

49011

Шығыс Қазақстан

61995

4517

499

41580

15399

Алматы қаласы

56221

18215

2335

35664

7

Қарағанды

41756

4875

747

30161

5973

Жамбыл

35042

1518

171

17967

15386

Қостанай

33114

2602

509

24978

5025

Астана қаласы

24843

5859

810

18172

2

Ақмола

24724

1964

428

18632

3700

Павлодар

22400

2520

340

16684

2856

Ақтөбе

21441

2769

448

14585

3639

Солтүстік Қазақстан

19080

1763

397

13745

3175

Батыс Қазақстан

18118

1989

240

12339

3550

Атырау

17700

2168

374

13502

1656

Маңғыстау

15941

4303

374

10518

746

Қызылорда

12917

1754

210

9801

1152

Шағын және орта бизнес құрылымдарында күнкөрісін ажыратып жүрген жұртшылықтың 

саны жөнінен де Оңтүстік Қазақстан облысы 285308 көрсеткіштерімен алда келеді. Осы 

салалар арқылы әл – ауқаттарын көтерушілердің қатары Алматы қаласы мен облысында 

да  едәуір.  Оларда  бұл  деңгейлер  тиісінше  275447  және  255321  мөлшерінен  қайтады.  Ал 

оларды субъектілер түрлеріне қарай бөліп қарастырғанда, заңды тұлғалы шағын және орта 

бизнесте Алматы қаласының үлесі айрыұша көп. Онда бұл салалар тиісінше 126330 және 

71791  адамды  асырап  отыр.  Сол  сияқты  89658  адамға  жұмыс  тауып  берген  Шығыс  Қа-

зақстан облысы жеке кәсіпкерлікті дамыту жөнінен көш басында тұр. Ал шаруа (фермерлік) 

56

қожалықтарында нәпақа айырып жүргендер қарасы Оңтүстік Қазақстан облысында бәрінен 

де көп, олар 141403 адамды құрайды. Көрініс мейлінше түсінікті болуы үшін кесте – 2 де 

төмендегі мәліметтер келтірілген.

Кесте – 2. Шағын және орта бизнеспен жұмыспен қамтылғандар саны, адам

Аймақ атауы

Кәсіпкерлік 

субъектілер

Шағын 

бизнес

Орта бизнес

Жеке 

кәсіпкерлік

Шаруа 

(фермер) 

қожалықтары

Оңтүстік Қазақстан

285308

43900

25273

74732

141403

Алматы қаласы

275447

126330

71791

77269

57

Алматы облысы

255321

36885

24531

71006

122899

Шығыс Қазақстан

199578

44297

34146

89658

31477

Қарағанды

167212

46860

33424

62180

21748

Жамбыл

128779

20310

10841

27621

70007

Қостанай

123105

26859

32373

52557

11316

Астана қаласы

109869

44492

27794

37579

4

Ақмола

99565

19645

30309

38943

10668

Солтүстік Қазақстан

90318

15723

28251

38805

7539

Павлодар

85911

22135

15657

40725

7394

Ақтөбе

84911

23750

21968

29256

3175

Батыс Қазақстан

72027

18505

15553

27314

10655

Маңғыстау

64549

28044

17643

17622

1240

Атырау

62243

18510

16957

23099

3668

Қызылорда

53232

16200

15953

17316

3763

Ал кез – келген еңселі елдің экономикалық өсімі мен өркендеуінің негізі болып табы-

латын осы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері әкеліп жатқан табыстар қандай, енді 

соған тоқталайық. Статистикалық агенттік ұсынған 2010 жылдың қаңтар – қыркүйек айла-

ры аралығындағы мәліметтерде оның республика бойынша 4 трлн. 108млрд. теңге болғаны 

байқалады. Бұлардың арасында заңды тұлғалы шағын кәсіпкерліктің табысы – 1 трлн. 114 

млрд. 843 млн., заңды тұлғалы орта кәсіпкерліктің үлесі – 2 тлрн. 450 млрд. 288 млн., жеке 

кәсіпкерлердің қосқаны – 336 млрд. 344 млн., ал шаруа (фермерлік) қожалықтарының әкел-

гені 206 млрд. 605 млн. теңге маңынан қайырылады. Аймақтардың жайына келсек, мұнда 

Алматы қаласының десі бәрінен басым. Осы субъектілер әкелген барлық табыстың 27,64 

пайызы, яғни 1 трлн. 135 млрд. 482 млн. теңгесі оңтүстік астананың үлесіне тиеді. Келесі 

орындағы Астана қаласына тиесілі қаржының қоржыны бұдан екі еседен де төмен, ол – 504 

млрд. 569 млн. теңге. Үшінші орындағы Батыс Қазақстан облысчының еншісіне 334 млрд. 

967 млн. теңге жазылсы, төртінші орынға табан тіреген Атырау облысында 273 млрд. 877 

млн. теңге бар. Бұдан соңғы бесінші орынды – Алматы (255409 млн.), алтыншы орынды 

– Оңтүстік Қазақстан (206367 млн.), жетінші орынды – Шығыс Қазақстан (193747 млн.),  

сегізінші орынды Қарағанды (188068 млн.), Ақмола (122443 млн.) және Павлодар (114048 

млн.) облыстары 11 – 13 орындарға жайғасқан. Кестенің соңын Қызылорда (113144 млн.), 

Солтүстік Қазақстан (108537 млн.) және Жамбыл (85450 млн.) облыстары аяқтайды.

Статистика агенттігінің мәліметіне сүйенсек, үстіміздегі жылдың қаңтар – қыркүйек ай-

ларында өнім өндіру көлемі республика бойынша 5,3 пайызға өскен. Соның ішінде шағын 

және орта бизнес белсенді субъектілерінің саны 1,1 пайызға артып, оларда жұмыс жасай-

тындардың қатары 2,5 пайызға көбейген. Мұнда өнім өндіру мөлшерін  113,8 пайызға өсір-

ген Ақтөбе облысы көш басында тұр. Үздік үштіктің үзірі бұдан басқа Палодар (106,9%) 

және Қарағанды (106,8%) облыстарына тиесілі. Көштің соңында Алматы (101,9%), Қызы-

лорда (102,7%) және Солтүстік Қазақстан (102,1%) облыстары қалып қойған.

57

Қорыта айтқанда, Қазақстан экономикасын алға жылжытуда және әлеуметтік, макроэко-

номикалық мәселелерді оңтайлы шешуде шағын және орта бизнесті орны маңызды. Ендігі 

мәселе шағын және орта бизнесті ұйымдастыру және дамыту бойынша Заңнамалық базаны 

нығайту болып табылады. Осы орайда: «Меншікті тіркеу», «Лицензиялау туралы», «Ин-

весторларды  қорғау»,  «Салық  салу»  өлшемдері  бойынша  Заңдарды  оңтайлы  нәтижелері 

көрініс болады.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына 

жолдауы: «Қазақстан өз дамуындағы жаңа серпіліс жасау қарсаңында». Егемен Қазақстан. 

2 наурыз 2006жыл 4-бет.

2. Друкер П. Рынок: как выйти в лидеры. Практика и принципы. М.1992год 245с.

3. Найт Ф. Риск, неопределенность и прибыль Thesis. –1994 год –Выпуск 5.-214с. 

4. Кирцнер И. Конкуренция и предпринимательтво. Экономика. М., 2001 год-494с. 

5. Кейнс Дж.М. Общая теория занятости, процента и денег Антология экономической 

классики. М. Эконов, 1992 год-Т2-. 485с.

6. David C. Mc. Clelland, The Achieving Society (Princetion, N.J.; Van Nostranal. 1961).

7. Макконел К., Брю С. Экономикс: принципы, проблемы и политика в двух томах. Тал-

лин, 1995год-Т 1.-538с.

жүктеу/скачать 3,92 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: