СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ -  ҚОҒАМ ДЕРТІ

 

399

 

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə.Назарбаев атап өткендей: «Сыбайлас жемқорлық 

– бұл ғаламдық мəселе, одан əлемнің бірде-бір мемлекеті, бірде-бір саяси жүйе, бірде-бір саяси тəртіп 

қорғалған емес».[4]  

Сыбайлас  жемқорлық  мəселесін  зерттей  отырып,  сыбайлас  жемқорлық  мүдделі  топтардың 

экономикалық  мүдделерінің  көлеңкелі  ықпал  ету  түрі  ретінде  осы  мəселеге  қатысты  төмендегідей 

түйін жасауға болады. 

Біріншіден, барлығы мойындағандай, сыбайлас жемқорлық – саясаттың ажырамас бөлігі болып 

табылады.  Өйткені  лауазымдық  тұлғаның  игіліктерді  бөлуге  құқығы  бар  жерде,  мүдделі  тұлғалар 

тарапынан үнемі əлеуметтік үқсастық жасау мүмкіндігі болып тұрады.  

Екіншіден, сыбайлас жемқорлық жоғары деңгейге көтерілуі бұл мəселеге шындап көңіл бөлуді 

талап етеді. Заманауи жемқорлықпен күресу шаралары тек қана репрессивтік сипатта болмауы қажет, 

заңнамалардың да жетілдіруіне баса назар аударған жөн. 

Үшіншіден, осы қоғамдық зауалға қарсы қоғамның бірігуі жемқорлықпен күрестің жеңісіне қол 

жеткізуге  мүмкіндік  береді.  Толығырақ  қарастыратын  болсақ,  сыбайлас  жемқорлықты  терең 

зерттеуге  толық  қол  жете  қойған  жоқ.  Іс  жүзінде,  анық  дүниенің  өзіне  өмір  күнделікті  өзгерістер 

енгізіп отыр  

Қазақстан  əлі  сыбайласқан  жемқорлық  деңгейі  өте  жоғары  елдер  қатарында.  Бұл  əлем 

елдеріндегі сыбайласқан жемқорлық деңгейін анықтайтын

 

Transparency Іnternatіonal ұйымының 2008 

жылғы қорытынды есебінде көрсетілген. 

Қазақстан 2008 жылғы  рейтинг  бойынша 151-орыннан 145-орынға  шықты  (Бұрынғы  кеңес 

елдері  арасынан

 

парақорлықтан  тазалығы  жағынан

 

Грузия (67-орын),

 

Армения(108)  мен

 

Украина

 

(134) ғана

 

Қазақстанның

 

алдында тұр).[5] 

Ұйымның  биылғы  есебінде  Қазақстан  жемқорлық  деңгейі  бойынша  былтырғы 140-орыннан 

ілгерілеп, 175-елдің арасында 126-орынды иеленген. 

Соңғы  жылдары  құқық  қорғау  органдарының  қызметін  жандандыру  нəтижесінде  сыбайлас 

жемқорлық қылмыстарды анықтау құрамының сапасы артты. Жауапкершілікке тартылатын сыбайлас 

жемқорлардың  ішінде  мемлекеттік  билік  органдарының  басқарушы  буынының  өкілдері  жиі 

кездеседі. 

Алайда,  құқық  қорғау  органдары  қабылдап  жатқан  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күрес 

шараларына қарамастан, олар айтарлықтай нəтиже бермей отыр. 

Осылайша, сыбайлас жемқорлық қылмыстардың ауқымы, оның əлеуметтік-экономикалық даму 

үдерісіне жағымсыз əсері сыбайлас жемқорлыққа қарсы шаралардың дəйекті жалғасын талап етеді. 

Мемлекеттік сатып алу, жер қойнауын пайдалану, жер қатынастары мен құрылыс, кеден жəне 

салық саласы қазіргі уақытта неғұрлым сыбайлас жемқорлық салалары болып табылады, онда соңғы 

жылдары келтірілген зиянның едəуір өсуі байқалады. 

Егер 2005 жылы  анықталған  сыбайлас  жемқорлық  қылмыстар  бойынша  келтірілген  зиян 

сомасы 379 миллион  теңгені  ғана  құраса, 2010 жылы  осы  көрсеткіш 6,8 миллиард  теңгеге  дейін 

өскен.[6] 

Əлеуметтік сауалнамалардың дерегіне сүйенсек, сұралғандардың 42%-ы сыбайлас жемқорлық 

кеңінен тараған деп есептейді, ал 33%-ы онымен тікелей ұшырасқан. Сауал салынғандардың үштен 

бірі үшін лауазымды тұлғаның сондай жағдай туғызуы пара берудегі негізгі себеп болған. 

«Қазақстан-2050»  Стратегиясындағы  ауқымды  міндеттерді  жəне  Қазақстанды  əлемдегі  ең 

дамыған 30 елдің қатарына қосу мақсатын жүзеге асыру жағдайында елдегі сыбайлас жемқорлыққа 

қарсы іс-қимылдың тиімділігінің сапасын арттыру қажет. 

Қазақстанда сыбайлас жемқорлық деңгейі жоғары салалар: 



 

Білім беру саласы. Бұл бағытта ешкімді жауапқа тартпайды. 



 

Денсаулық сақтау саласында да заңнама реттелмеген. Сыбайласқан жемқорлық болмаса да, өз 

қызметін пайдалану фактілері көп. 



 

Пəтер иелері кооперативтеріне қатысты да шағым жиі түседі. 



 

Соттардағы жəне кедендегі сыбайласқан жемқорлық деңгейі де əлі жоғары 

Жемқорлықты  болдырмау  үшін,  біздің  пікірімізше,  экономикалық,  құқықтық  жəне  саяси 

сипаттағы шаралар кешенін қабылдау керек, олар: 

1. Сыбайлас жемқорлықтың сайлау үдерісіне ықпалын азайту. Сайлау рəсімінің тазалығы жəне 

ашықтығы, ең алдымен – сайлау науқандарын қаржыландыру. 

2.  Заң  шығару  органдарына  сыбайлас  жемқорлықтың  ықпалын  кеміту.  Ол  үшін  депутаттарды 

қылмысты жауапқа тарту рəсімін ықшамдау керек.. 

 

400

 

3.  Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күресті  жүргізуші  кадрлардың  біліктілігінің  жеткіліксіздігі, 

сондықтан олардың жұмысын жетілдіру, ішкі сатқындардан тазарту – ең алдыңғы міндеттердің бірі. 

Бұл мəселені шешу үшін: 

1. ең алдымен құқық қорғау органдары қызметкерлерінің жалақысын көтеру;  

2.  құқық  сақтау  органдарын  заманауи  техникамен  қамтамасыз  ету  деңгейін  көтеру,  қазіргі 

заман талабына сай ақпараттық технологияларды енгізу қажет. 

Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы күрестің тиімділігін арттыру кез-келген мемлекеттің болашағы 

үшін стратегиялық мəнге ие.   

Елбасымыз  халыққа  арнаған  сөздерінде  жемқорлық  індетінің  тамырына  түбегейлі  балта 

шаппайынша, мемлекетте тұрақты өсіп-өркендеу болмайтынын жиі айтып келеді. 

Жемқорлық  белең  алған  жағдайда  еліміз  бəсекеге  қабілетті  мемлекеттер  қатарына  қосыла 

алмайтыны белгілі. Мұндай əрекеттер экономикамыздың бəсең дамуына, əлеуметтік жағдайымыздың 

төмендей түсуіне əкеліп соқтырады.  

Сондықтан,  мемлекеттің  барлық  органдары  мен  лауазымды  адамдары  өз  құзіретінің  шегінде 

сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргізуі тиіс.  

 

ƏДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

1.Состояние преступности в России. – М., 1994. – С. 14. 

2.Максимов С.В. Коррупция. Закон. Ответственность. Москва:2000. - С. 44. 

3.Қазақстан  Республикасының  «Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күрес  туралы» 1998 ж. 2 

шілдедегі №267 - 1 Заңы //Казахстанская правда. - 1998 ж. 9 шілдедегі №132, 2-бап. 

4.Коррупция 

в 

Казахстане 

(сущность, 

проблемы, 

предупреждение). //Материалы 

международной научно-практической конференции. Астана: Акмолинская полиграфия, 1999. – С.3. 

5.https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%81%D1%82

%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B6%D0%B5%D0%BC%D2%9B%D0

%BE%D1%80%D0%BB%D1%8B%D2%9B 

6. http://articlekz.com/article/4693 

 

 

 

ƏОЖ 372 

 

«ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫН» ҚОЛДАНЫП ОҚУШЫНЫҢ ПƏНГЕ ДЕГЕН 

ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ 

 

Жұмабекова С.Б., Бахытханова А., 

«Сервис колледжі» КМҚК, №37 мектеп гимназия, Семей қ., Қазақстан Республикасы 

E-mail:samal_1976@mail.ru 

 

Ғылым мен техниканың дамып, экономиканың өрлеп, өндірістің жандана бастаған кезінде білім 

беру  жүйесі  техникада,  экономикада  жəне  басқаруда  жаңа  жолдар  мен  əдістерді  таба  білетін, 

жаңашыл,  ақыл - ойы  дамыған,  терең  білім  мен  іскерлікке,  шығармашылыққа  ие  мамандарды 

даярлауды  талап  етеді.  Сондықтанда  кез  келген  пəнді  оқыту  үрдісінің  негізгі  мақсаты – арнайы 

педагогикалық  əдістерді  жүйелі  түрде  пайдаланып  жəне  белгілі  бір  ұстамдарға  сүйене  отырып, 

оқушының интелектік, шығармашылық ойлауын, ғылыми көзқарасы мен белсенділігін қалыптастыру, 

өз бетімен білім алу дағдыларын дамыту болып табылады. 

Əр  мұғалімнің  негізгі  мақсаты – сабақ  сапасын  көтеру.  Мұғалім  сабағында  оқытуды  ойын 

түрінде ұйымдастыру жəне əртүрлі белсенді жұмыс формаларын қолдану оқытудың міндетті шарты 

болып табылады. Оқушылардың пəнге деген қызығушылығын арттырып белсенді жұмыс істеуін, тез 

ойлану  қабілетін  арттыруға  дидактикалық  ойындар,  логикалық  ойлауға  бағыттайтын  ойындар, 

ұлттық  ойындар  орны  ерекше.  Ойындар  ұымдастыруда  оқушыларды  қызықтыратын  тапсырмалар 

таңдай білу – мұғалімнен үлкен шеберлікті талап етеді. Ойын – шығармашылық, ойын – еңбек. Ойнау 

барысында оқушының дербес ойлау мүмкіндігі, көңіл қоя білу қабілеті дамиды. Ойын сабақтарында 

берілетін  тапсырмалар  қарапайымнан  басталып,  біртіндеп  қиындап  оқушылардың  танымдық 

қызметін  белсендіруге  назар  аударылады.  Сабақта  алған  білім  дағдысын  ойлау  барысында  қолдану 

мүмкіндігі  оқушылардың  зор  ынтасын  тудырады,  білгенін  тереңдетіп,  жаңа  іс-қимылға  жетелейді. 

Белсенді  емес  оқушылар  жолдастарын  кейін  тартпау  үшін  жанын  салады.  Қайталау  сабақтарында, 

 

401

 

сынақ  сабақтарында  іскерлік  ойындар  ұйымдастыруға  болады.  Іскерлік  ойындарда  білім,  іскерлік 

дағды  сияқты  қасиеттер  сынға  түседі.  Білім  бағалаудың  бұл  əдісі  оқушыларды  өзінше  ойланып, 

қорытынды  жасауға  үйретеді,  пəнге  деген  қызығушылығын  арттыруға  үлкен  əсер  етеді.  Жаңа 

сабақты  түсіндіру  пресс-конференция, “дөңгелек  стол”, “саяхат  сабағы”, “миға  шабуыл”,  таң 

қалдыру, “қатесін  тап”  ойындару  түрінде  өткізсе,  оқушылар  жаңа  сабақты  аса  үлкен  ынтамен  жəне 

тез  ұғып  алады.  Математиканың  сан  алуан  сырын,  сандар  əлемінің  қызық  құбылысын  ойын 

элементтерімен  өрнектеген  сабақ  қызықты  əрі  ұтымды.  Төменде  математика  пəнінен  ойын 

технологиясын  қолданып  «Алгебра  пəні  бойынша  қайталап,  қортындылау  сабағы»  тақырыбына 

өткізілген ашық сабақтың əдістемелік əзірлемесі ұсынылған:

 

 

Сабақтың тақырыбы: Алгебра пəні бойынша қайталап, қортындылау сабағы. 

Сабақтың мақсаты:

 

 Алгебра курсындағы негізгі тақырыптарды жалпылау жəне жүйелеу.

 

 

Білімділік  мəні:  Оқушылардың  тригонометриялық  функциялар  мен  олардың  қасиеттерін, 

тригонометриялық  формулалар,  функциялардың  туындыларын  табу,  логарифмдік,  иррационал 

теңдеулер  жəне  алғашқы  функция  мен  интегралдарды  табу  бойынша  алған  білімдерін,  білік 

дағдыларын тексеру.  

Тəрбиелік  мəні:  Оқушыны  ұқыптылыққа,  ұжыммен,  топпен  жұмыс  жасауға,  өз  тобының 

білімі мен жауапкершілігін күшейтуге тəрбиелеу. 

Дамытушылық  мəні:  Оқушылардың  ой-өрісін  кеңейту,  байқағыштық  қабілетін  жетілдіру, 

оқушы ойын дамыта отырып, тапқырлық, іздемпаздығын дамыту. 

“Көкпар”  ойыны.  Топ  үш  командаға  бөлінуді.  Əр  командада – 1 капитан, 2 сарапшы, 1 емші 

оташы, 3 жанкүйер, 3 шабандоз  болады.  Ойын  барысында  команданың  мүшелері  өздеріне  тиесілі 

тапсырмаларды  орындау  арқылы  өз  командасының  намысын  қорғайды.  Əр  тапсырма  орындалып 

болғаннан  кейін,  мұғалім  тапсырмаларды  тексеріп,  ұпайлар  береді.  Ең  жоғарғы  ұпай – 5, орташа 

ұпай- 4, ең төменгі ұпай – 3. 

Командалар аты:

 

 “Арғымақ”;“Тұлпар”;“Сəйгүлік”. 

Көкпар ойынын өткізу үшін бапталған аттар жəне шабандоз жігіттер болу керек. Əр 

команданың бапкері “Капитандар” деп аталады. 

  Тапсырма  капитандарға  беріледі.  Тапсырма  тақтада  жəне  орындарында  орындалады.  Қай 

команданың  капитаны  берілген  есепті  тез,  əрі  дұрыс  шығарса,  сол  команданың  сəйгүліктері  жақсы 

бапталған болады. 

Өрнекті ықшамда. 

а) 

0

0

0

0

12

sin

20

sin

44

sin

76

sin





         

 

б) 

0

0

0

0

20

sin

40

sin

50

cos

70

cos





 

 

 

 

 

 

в) 

0

0

0

0

65

cos

55

cos

25

sin

35

sin





 

 

 

 

  Аттардың  қалай  бапталғанын  байқаған  соң,  енді  шабандоздар  қалай  шыныққан  екен,  соны 

тексереді.  Əр  команданың  шабандоздары  берілген  есепті  тақтада  орындайды,  қай  команданың 

шабандозы тез, əрі дұрыс орындаса сол команда шабандоздары жақсы шыныққан деп саналады. 

Функцияның туындысын есептеңдер. 

1) 

2

2

1

2

x

x

y







 

2) 

9

5

3

3

5







t

t

y

 

3) 

4

3

4

3

x

x

x

y







 

 Жігіттердің шыныққанын байқаған соң, көкпар басталады. Көкпар ойынының шартына 

сəйкес берілген бір есепті үш команданыңда шабандоздары бірдей тақтада орындайды. Қай 

команданың шабандозы алып кетеді жəне мəреге кім бұрын əкеледі, соны анықтайтын жарыс.  

Теңдеуді шеш.

 

 

0

3

log

7

log

2

3

2

3







x

x

 

 Салым көкпар, көкпар додасы деген болады. Бұл додаданда аты мықты шыныққан жігіттер 

ғана өз өнерлерін көрсетеді.Келесі шабандоздар тақтаға шығады. 

Теңдеуді шеш. 

а)  

x

x

x

2

1

1

5

2









  

 

402

 

б) 

5

5

6

10







x

 

 

 

 

  

в) 

2

5

3

y

y







 

 

 

 

  

  Тілектес  болып  əр  команданың  жанкүйерлері  отыр.  Олар  шаршаған  аттарды,  жігіттерді 

ауыстыруға көмектеседі. Келесі кезек соларға беріледі. 

Функциялардың алғашқы функциясын табыңдар. 

а) 

2

4

)

(

2







x

x

x

f

 

 

  

б) 

5

3

)

(

3







x

x

x

f

 

 

 

в)  

12

4

)

(

2







x

x

x

f

  

 

 

 Емші-оташы. Атпен жарыс болғандықтан əртүрлі жағдайлар болуы мүмкін: сіңір созылу, аяқ 

тырысу, бел ауыру, аттан жығылу. сондықтан командаға емшініңде көмегі керек. 

Есепте. 







dx

x

x

)

3

7

5

(

6

4

  

  Сарапшылар  жарысы.  Тақтаға  өз  командаларының  ұпай  санын  толтыру  үшін  жарысқа 

шығады. 

Есепте. 

а) 







2

0

3

)

6

6

5

(

dx

x

x

 

б) 









2

3

2

)

4

3

2

(

dx

x

x

 

в) 







2

0

2

)

5

2

6

(

dx

x

x

 

  Ойынның  қортындысын  шығару.  Əр  команда  өз  ұпайын  есептейді.  Ең  көп  ұпай  жинаған 

команда жеңіске жетеді, əрі сол команданың мүшелеріне жоғары баға қойылады.  

 Қолқа салу.

 

 Жеңіске жеткен қоманда мүшелері қалған екі қомандаға қолқа салады.  

Бұл  ойын  арқылы  оқушылар  арасында  топпен  жұмыс  істеуді,  белсенді  емес  оқушының 

командасының  жеңісі  үшін  тырысып,  алға  қарай  тартылуын  қамтамасыз  ете  алдық  деп  ойлаймын. 

Оқытудың озық технологияларын меңгермейінше, жас ұрпаққа заман талабына сай жан-жақты  білім 

беру  мүмкін  емес.  Жаңа  технологияны  меңгеру  оқытушының  кəсіптік,  адамгершілік,  рухани-

азаматтық жəне басқа да адами қажетінің қалыптасуына игі əсерін тигізеді. Ғаламдану кезеңін бастау 

мұғалімдерден  бұрынғыдан  да  зор  жауапкершілікті,  заман  ағымына  бейімділікті,  жанқиярлықты 

талап  етеді.  Сондықтан  құрметті  əріптестер  “Білім – біліктілікті  жеткізер  баспалдақ,  ал  біліктілік – 

сол білімді іске асыра білу дағдысы” екенін əр оқытушы есінен шығармауы керек. 

 

 

 

УДК 378.147-322:54 

 

КОМПЛЕКСНАЯ САМОСТОЯТЕЛЬНАЯ РАБОТА СТУДЕНТОВ ПРИ ИЗУЧЕНИИ  

КУРСА МЕТОДИКА ПРЕПОДАВАНИЯ ХИМИИ 

 

Подшивалова И.И., Лагуткина Е.В., науч. рук., к.х.н.,  

Алтайский государственный университет, г. Барнаул, Россия 

E-mail: lagutkina@chem.asu.ru 

 

Процесс образовательной системы в России в частности высшего  образования, ставит задачу 

подготовки  специалистов,  умеющих  адаптироваться  к  меняющимся  жизненным  обстоятельствам, 

самостоятельно  приобретать  необходимые  знания,  умело  применять  их  на  практике  для  решения 

разнообразных  задач,  критически  мыслить,  грамотно  работать  с  информацией,  заниматься 

самообразовательной  деятельностью.  Введение  Федеральных  государственных  образовательных 

стандартов  третьего  поколения  связано,  по  сути,  с  переходом  от  парадигмы  обучения  к  парадигме 

образования. Большая роль при этом отводится самостоятельной работе студентов. 

 

403

 

Самостоятельная работа студентов  – планируемая учебная, учебно-исследовательская, научно-

исследовательская  работа,  выполняемая  во  внеаудиторное  время  по  заданию  и  при  методическом 

руководстве преподавателя, но без его непосредственного участия. 

Целью  самостоятельной  работы  студентов  является  овладение  фундаментальными  знаниями, 

профессиональными умениями и навыками по профилю изучаемой дисциплины, опытом творческой, 

исследовательской  деятельности.  Самостоятельная  работа  способствует  развитию  самостоятель-

ности,  ответственности  и  организованности,  творческого  подхода  к  решению  проблем  учебного  и 

профессионального уровней. 

Самостоятельная работа является обязательной для каждого студента, а ее объем определяется 

учебным планом. 

Изучению  самостоятельной работы  студентов посвящено большое количество научных работ  

(Ю.К.  Бабанский,  Н.  А.  Вельская,  А.  Е.  Жуков,  Т.  В.  Литвинова  и  др.),  индивидуального  подхода  к 

студентам    вузов  в  процессе  самостоятельной  работы  (Е.  В.  Королькова,  Г.  А.  Трубецкая,  Д.  А. 

Хабибулин и др.), развития профессиональной компетентности студентов посредством самостоятель-

ной  работы  (Е.  С.  Врублевская,  А.  В.  Райцев,  С.  Н.  Татарницева  и  др.).  Предложены  методики 

самостоятельной  работы  студентов  по  отдельным  учебным  дисциплинам  (Н.  Ф.  Власова,  А.  Б. 

Дмитриева,  А.  А.  Дорофеев,  В.  Б.  Кашавцева,  Д.  М.  Марков,  В.  И.  Толкунов,  М.  С.  Пак  и  др.). 

Однако,  несмотря  на  обилие  публикаций  о  самостоятельной  работе,  до  сих  пор  нет  единой 

дефиниции  понятия  «самостоятельная  работа»,  не  определены  цели  самостоятельной  работы  в 

контексте модернизации общего среднего и высшего образования, не разработана теоретическая мо-

дель самостоятельной работы обучающихся, в частности, для вузов.(1) 

Нами  рассматривается  самостоятельная  работа  как  средство  обеспечения  качества  изучения 

студентами  курса  методики  преподавания  химии    в  Алтайском  государственном  университете.  Мы 

определяем самостоятельную работу как активную учебную деятельность без посторонней помощи, 

направленную  на  качественное  решение  задач  самообучения,  самовоспитания  и  саморазвития.  На 

наш взгляд, обеспечить необходимое качество изучения студентами курса по методики преподавания  

химии в вузе может система комплексной самостоятельной работы студентов (КСPC). Комплексная 

самостоятельная работа - это работа, которая предусматривает самостоятельное использование ком-

плекса образовательных средств (принципов, содержания, методов, форм, технологий и др.) с целью 

обеспечения качества химического образования.(2) 

Методолого-теоретическими  основами  КСРС  по  курсу  методика  преподавания  химии 

являются: ведущая идея (идея модернизации химического образования); методологические подходы 

(комплексный,  компетентностный);  ведущий  принцип  познавательной  активности  и  самостоятель-

ности.  Главная  цель  самостоятельной  работы  студентов,  на  наш  взгляд, - обеспечение  качества 

изучения курса методики преподавания химии, необходимого для формирования элементов химико-

педагогической компетентности обучающихся. В структуре содержания самостоятельной работы по 

данному курсу мы выделяем несколько  относительно самостоятельных блоков: изучение важнейших 

теоретических  концепций  курса  химии;  система  и  построение  курса  «Методика  преподавания 

химии»; методы обучения химии в курсе; организационные формы обучения химии в курсе, в русле 

которых  формируются знания, умения и ценностные отношения студентов.  

Процесс организации самостоятельной работы студентов включал в себя следующие этапы: 



 

подготовительный  (определение  целей,  составление  программы,  подготовка  методического 

обеспечения, размещение учебно-методических материалов на образовательном портале Алтайского 

госуниверситета); 



 

основной  (реализация  программы,  использование  приемов  поиска  информации;  усвоения, 

переработки,  применения,  передачи  знаний;  фиксирование  результатов,  самоорганизация  процесса 

работы); 



 

заключительный  (оценка  и  и  анализ  результатов,  их  систематизация;  оценка  эффективности 

программы и приемов работы, выводы о направлениях оптимизации труда). 

Предлагаемая  нами  система  КСРС  имеет  многоэтапный  характер.  Так,  в  зависимости  от 

доминирующей дидактической цели самостоятельная работа по курсу методика преподавания  химии 

должна включать  в себя следующие основные  этапы: самостоятельная  работа студентов при изуче-

нии  нового  материала  по  данному  курсу;  самостоятельная  работа  студентов    при  организации  и 

проведение практических и лабораторных занятий,  самоконтроль, осуществляемый студентами при 

изучении раздела или модуля курса и итоговый контроль по дисциплине в виде экзамена. 

На каждом из этих этапов в зависимости от характера деятельности студентов самостоятельная 

работа  может  быть  копирующей,  эвристической  и  исследовательской.  Важно  также  применение  не 

 

404

 

только фронтальной и групповой самостоятельной работы, но и личностно-ориентированной. Особое 

внимание    уделено  самостоятельной  работе,  ориентированной  на  формирование  учебных 

компетенций,  связанных  с  выполнением  различных  типов  учебных  действий.  Все  эти  формы  

используются  преподавателем  в  оптимальных  соотношениях  с  целью  обеспечения  необходимого 

качества изучения студентами данного курса. Оценка качества результатов самостоятельной работы 

студентов  по  курсу  «Методика  преподавания  химии»  осуществляется  посредством  текущего, 

периодического  и  итогового  контроля.  Важнейшими  дидактическими  средствами  при  этом 

выступают оценочные разноуровневые задания-измерители комплексного характера.  

 

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 

1. Витязева, О. В., Пак М. С. Теоретическая модель самостоятельной работы студентов по неор-

ганической  химии  в  педвузе // Актуальные  вопросы  современного  университетского  образования: 

Материалы X американской  Российско-научно-практической  конференции, 14-16 мая 2007 г  СПб • 

Изд-во РГПУ им. А. И. Герцена, 2007. С. 183-185. 

2. Пак, М. С. Дидактика химии. М.: ВЛАДОС, 2004. С. 92. 

3.  ВАЛЕЕВА,  Н.  Ш.,  ГОНЧАРУК  Н.  П.  Психология  и  культура  умственного  труда : 

учеб.пособие. М.: КНОРУС, 2004.  

 

 

 

УДК 378.147 

 

жүктеу/скачать 7,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: